eitaa logo
دوستی با خدا
30.4هزار دنبال‌کننده
14.2هزار عکس
5.1هزار ویدیو
102 فایل
🔹تبادل و تبلیغ ⬅️ کانون تبلیغاتی قاصدک @ghaasedak 🔴تبادل نظر https://eitaayar.ir/anonymous/BB7a.b53
مشاهده در ایتا
دانلود
✨تِلْکَ الْقُرَىٰ نَقُصُّ عَلَيْکَ مِنْ أَنْبَائِهَا ۚ وَ لَقَدْ جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانُوا لِيُؤْمِنُوا بِمَا كَذَّبُوا مِنْ قَبْلُ ۚ كَذَٰلِکَ يَطْبَعُ اللهَ عَلَىٰ قُلُوبِ الْكَافِرِينَ{۱۰۱} آن آبادى‌هايى است كه گوشه‌اى از اخبار آنها را بر تو بازگو مى‌كنيم همانا پيامبرانشان همراه با معجزات و دلائل روشن به سراغ آنان آمدند، اما آنان بر آن نبودند كه به آنچه از قبل تكذيب كرده بودند ايمان بياورند اين گونه خداوند بر دلهاى كافران مُهر مى‌زند.(۱۰۱) ⬅️ مراد از «قرى» در اينجا آبادی هايى است كه انبیائى همچون حضرت صالح شعيب، لوط و هود عليهم السلام براى هدايت مردم مبعوث شده بودند. ◽️نکتـــه‌ها 🍃از تاريخ آن قسمت كه مایه عبرت است نقل شود. «نَقُصُّ عَلَيْکَ مِنْ أَنْبائِها» 🍃همه پيامبران معجزه داشته‌اند و از هيچ دليل روشنى براى هدايت مردم فروگذار نبودند. «رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّناتِ» 🍃انكار مردم نبايد سبب سستى مبلغان دينى شود چون در طول تاريخ چنين بوده است. «لَقَدْ جاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ‌ .. فَما كانُوا لِيُؤْمِنُوا» 🍃تعصب، لجاجت و عناد ریشه بی ايمانى و كفر است. «فَما كانُوا لِيُؤْمِنُوا بِما كَذَّبُوا .. الْكافِرِينَ‌» 🍃نپذيرفتن دعوت و معجزات انبیاء نشانه كوردلى و مُهر خوردن بر دل است. «فَما كانُوا لِيُؤْمِنُوا ...كَذلِکَ يَطْبَعُ اللهَ عَلىٰ قُلُوبِ‌» 🍃كفر و لجاجت از سوى مردم سبب مُهر خوردن دل از سوى خدا مى‌شود. «يَطْبَعُ اللهَ عَلىٰ قُلُوبِ الْكافِرِينَ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨ثُمَّ بَعَثْنَا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسىٰ بِآيَاتِنَا إِلىٰ فِرْعَوْنَ وَ مَلَئِهِ فَظَلَمُوا بِهَا ۖ فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ{۱۰۳} سپس موسى را پس از آن پيامبران پيشين همراه با آيات و معجزات خود به سوى فرعون و سران قوم او مبعوث كرديم، اما آنان به آيات ما ستم كردند و كفر ورزيدند. پس بنگر كه پايان كار مفسدان چگونه است؟(۱۰۳) ⬅️ اين سوره اولین سوره مکی است كه داستان موسى را مطرح كرده است. نام حضرت موسى ۱۳۶ بار در قرآن آمده و نام هيچ كس ديگر به اين تعداد ذكر نشده است. ⬅️ به گفته تفسيرالميزان قرآن براى هيچ پيامبرى به اندازه حضرت موسى معجزه نقل نكرده است. ⬅️ داستان حضرت موسى علیه‌السلام در قرآن را مى‌توان به پنج مرحله تقسيم كرد: ❶ دوران تولد و كودكى ❷ فرار از مصر به مَديَن و ماندن نزد حضرت شعيب عليه السلام ❸ بعثت و برخوردهايش با فرعون ❹ نجات او و قومش از سلطه فرعون و بازگشت او به صحراى سينا ❺ برخوردهاى او با قوم بنى‌اسرائيل ◽️نکتـــه‌ها 🍃حضرت موسى پس از حضرت نوح هود، صالح، لوط و شعيب عليهم السلام آن هم با فاصله مبعوث شد. «ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِمْ» 🍃يكى از فلسفه‌هاى بعثت پيامبران مبارزه با طاغوت است. «إِلى‌ فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِ» 🍃براى اصلاح جامعه بايد به سراغ مهره‌هاى اصلى رفت و آب را از سرچشمه صاف كرد. «إِلى‌ فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِ» 🍃تكذيب پيامبران و آيات الهى از مصاديق ظلم است. «فَظَلَمُوا بِها» 🍃تاريخ را تحليل كنيم و از آن عبرت بگيريم. «فَانْظُرْ» 🍃مهم فرجام و عاقبت كار است نه جلوه‌هاى زودگذر «عاقِبَةُ الْمُفْسِدِينَ» 🍃ايمان جامعه را اصلاح مى‌كند و كفر و الحاد آن را به فساد مى‌كشد. «المفسدين» 🍃وقتى به جاى دين خدا طاغوت در جامعه حاكم شود، براى حفظ و تقويت خود به هر فسادى دست مى‌زند. «المفسدين» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨وَ قَالَ مُوسَىٰ يَا فِرْعَوْنُ إِنِّی رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعَالَمِينَ{۱۰۴} و موسى گفت: اى فرعون! بى‌ترديد من فرستاده‌اى از سوى پروردگار جهانيانم(۱۰۴) ◽️نکتـــه‌ها 🍃ميان موسى و فرعون ابتدا سخنانی ردّ و بدل شد و پس از آن موسى رسالت خود را اعلام كرد. «وَ قالَ مُوسى‌» حرف واو نشانه آن است كه سخنانى گفته شد سپس اعلام رسالت شد. 🍃انبیاء در راه دعوت خويش بدون كوچكترين هراس و ضعفى طاغوت‌ها را مورد خطاب قرار مى‌دادند. «وَ قالَ مُوسى‌ يا فِرْعَوْنُ» 🍃براى اصلاح جامعه‌اى كه نظام تشكيلاتى دارد. ابتدا بايد به سراغ رهبران رفت. «يا فِرْعَوْنُ» 🍃پيامبران جز دعوت به حق ادعايى نداشته‌اند. «فَقالَ إِنِّی رَسُولُ» 🍃رسالت انبیاء با تدبير كل جهان پيوند دارد. «رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ» 🍃فرعون خود را پروردگار مردم مى‌دانست. «أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلى‌» لذا موسى با شجاعت و صراحت خود را فرستاده «رَبِّ الْعالَمِينَ» معرفى كرد. تا بگويد: تو نيز تحت تربيت و سلطه پروردگار عالميانى «إِنِّی رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨حَقِيقٌ عَلَىٰ أَنْ لَا أَقُولَ عَلَى اللهِ إِلَّا الْحَقَّ ۚ قَدْ جِئْتُكُمْ بِبَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ فَأَرْسِلْ مَعِیَ بَنِی إِسْرَائِيلَ{۱۰۵} سزاوار است كه درباره خداوند جز سخن حق نگويم و نسبت ندهم همانا من از سوى پروردگارتان براى شما دليلى روشن آورده‌ام پس بنی اسرائيل را همراه من بفرست(۱۰۵) ◽️ نکتـــه‌ها 🍃 انبیاء جز سخن حق چيزى نمى‌گويند پس در ابلاغ رسالت معصوم‌اند. «لا أَقُولَ عَلَى اللهِ إِلَّا الْحَقَّ» 🍃انبیاء بايد معجزه داشته باشند. «قَدْ جِئْتُكُمْ بِبَيِّنَةٍ» و در رسالت خود هيچ گونه تحكم و تحميلى نداشته باشند. 🍃همه مردم یک پروردگار دارند پس ادعاى ربوبيّت بيجاست. «رَبِّكُمْ» 🍃 با آزادى مردم از سلطه طاغوت‌ها بهتر مى‌توان برنامه فرهنگى و ارشادى كاملى براى آنان در نظر گرفت. «فَأَرْسِلْ مَعِیَ بَنِی إِسْرائِيلَ» 🍃آزادسازى بنی اسرائيل فرمان الهى و جزو رسالت موسى است نه آنكه تصميم شخصى باشد. «إِنِّی رَسُولٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ‌ ... فَأَرْسِلْ‌» 🍃آزادى انسان‌ها از اهداف پيامبران است. «فَأَرْسِلْ مَعِیَ بَنِی إِسْرائِيلَ» و جز آنان‌ هر كس به حكومت رسد مردم را به بندگى مى‌كشاند. ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨قَالَ إِنْ كُنْتَ جِئْتَ بِآيَةٍ فَأْتِ بِهَا إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ{۱۰۶} فرعون گفت: اگر از راستگويانى و مى‌توانى معجزه‌اى بياورى يا معجزه‌اى آورده‌اى آن را به ميان بياور(۱۰۶) ✨فَأَلْقى‌ عَصاهُ فَإِذا هِیَ ثُعْبانٌ مُبِينٌ{۱۰۷} پس موسى عصاى خود را افكند ناگهان به صورت اژدهايى نمايان شد.(۱۰۷) ⬅️ از عصاى حضرت موسى معجزات ديگرى نيز نمايان شد. از جمله اينكه: ◽️پس از اژدها شدن همه بافته‌هاى ساحران را بلعيد. «تَلْقَفُ ما يَأْفِكُونَ» ↲سوره شعراء، آیه ۴۵ ◽️به آب دريا خورد و آن را شكافت. «أَنِ اضْرِبْ بِعَصاكَ الْبَحْرَ فَانْفَلَقَ» ↲سوره شعراء، آیه ۶۳ ◽️به سنگ خورد و چشمه‌هاى آب از آن جوشيد. «اضْرِبْ بِعَصاکَ الْحَجَرَ فَانْفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتا عَشْرَةَ عَيْناً» ↲سوره بقره، آیه ۶۰ ◽️عصا در حضور خود موسى علیه‌السلام مار کوچک و پر تحرک شد و موسى فرار كرد. «جَانٌّ وَلَّى مُدْبِراً» ↲سوره نمل، آیه ۱۰ ◽️در حضور مردم مانند مار معمولى حركت مى‌كرد. «حَيَّةٌ تَسْعى‌» ↲سوره طه، آیه ۲۰ ◽️و در حضور فرعون مار بزرگ و اژدها شد. «فَإِذا هِیَ ثُعْبانٌ» ◽️بنابراين در تبليغ و تربيت بايد نوع و گرايش مخاطب را در نظر گرفت و هر كدام را با توجّه به موقعيّت خودش قانع كرد. ⬅️ امام رضا علیه‌السلام فرمود: زمان حضرت موسى علیه‌السلام سحر و جادوگرى رواج بسيارى داشت و آن حضرت با آوردن معجزه‌اى كه آنان قادر به انجام آن نبودند سحرهايشان را باطل و با آنها اتمام حجت نمود. ↲عیون اخبارالرضا، ج۲، ص۱۳۴ ميان افكندن عصا و اژدها شدن آن فاصله‌اى نبود. «فَإِذا هِیَ ثُعْبانٌ» ◽️نکتـــه‌ها 🍃معجزه دليل صدق نبوت است. «فَأْتِ بِها إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ» فرعون با ابراز اين سخن حق اراده باطلى داشت و كسى را بالاتر از خود نمى‌دانست. 🍃معجزه بايد براى همه روشن باشد و جاى هيچ شکى باقى نگذارد. «مُبِينٌ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨و نَزَعَ يَدَهُ فَإِذا هِیَ بَيْضاءُ لِلنَّاظِرِينَ{۱۰۸} و موسى دست خود را از گريبانش بيرون آورد پس ناگهان آن دست براى بينندگان سفيد و درخشان مى‌نمود. (۱۰۸) ✨قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ إِنَّ هذا لَساحِرٌ عَلِيمٌ{۱۰۹} اشراف و اطرافيان قوم فرعون گفتند: همانا موسى ساحرى بسيار ماهر و داناست. (۱۰۹) نکتـــه‌ها 🍃پيامبران در كنار انذار اژدها شدن عصا كه نوعى ترس و وحشت داشت، بشارت و دست نورانى نشان مى‌دهند. «بَيْضاءُ» در برابر متكبر ابتدا بايد غرور او را در هم شكست، آنگاه دست نوازش را نيز نشان داد. 🍃سفيد گشتن دست موسى معجزه ديگر آن حضرت و امرى غير منتظره و قابل رؤيت براى همگان بود. «فَإِذا هِیَ بَيْضاءُ لِلنَّاظِرِينَ» 🍃اطرافيان طاغوت‌ها در جنايات آنان سهيم‌اند. «قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ» 🍃اطرافيان ضمن اقرار به عظمت كار حضرت موسى باز هم تلاش مى‌كردند نظام فرعونى را حفظ كنند. «إِنَّ هذا لَساحِرٌ مُبِينٌ» 🍃افراد مستكبر لجوج در مواجهه با دليل و منطق و احتمال شكست دست به توجيه زده و سرسخت‌تر مى‌شوند. «إِنَّ هذا لَساحِرٌ عَلِيمٌ» «انّ» و حرف «لام» و جمله اسميّه نشانه تأكيد است. 🍃مخالفان سعى مى‌كنند با تهمت چهره انبیاء را خراب كنند. «لَساحِرٌ عَلِيمٌ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨يُرِيدُ أَنْ يُخْرِجَكُمْ مِنْ أَرْضِكُمْ ۖ فَمَاذَا تَأْمُرُونَ{۱۱۰} آنان گفتند: موسى مى‌خواهد شما را از سرزمينتان آواره و بيرون كند و سرزمين شما را اشغال نمايد پس در اين مورد چه دستور مى‌دهيد؟(۱۱۰) ⬅️ فرعونيان براى انحراف افكار عمومى به حضرت موسى تهمت زدند. هم از نظر اعتقادى او را ساحر دانستند و هم از نظر اجتماعى و سياسى او را فتنه جومعرفى کردند. ◽️نکتـــه‌ها 🍃يكى از حربه‌هاى مخالفان تهمت قدرت‌طلبى به مردان حق است. «يُرِيدُ أَنْ يُخْرِجَكُمْ» 🍃گاهى دشمنان از احساسات و عواطف مردم مانند وطن دوستى بر ضد مردان خدا سوءاستفاده مى‌كنند. «يُخْرِجَكُمْ مِنْ أَرْضِكُمْ» 🍃كافر همه را به كيش خود پندارد. «يُخْرِجَكُمْ مِنْ أَرْضِكُمْ» چون فرعون دلبسته به مادیات و زمين بود. فكر مى‌كرد موسى نيز دلبسته مال و سرزمين است. 🍃طاغوت‌ها در عين استبداد گاهىناچار مى‌شوند در گرفتارى‌هاى سياسى به مشورت با اطرافيان بپردازند. «فَماذا تَأْمُرُونَ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨قالُوا أَرْجِهْ وَ أَخاهُ وَ أَرْسِلْ فِی الْمَدائِنِ حاشِرِينَ{۱۱۱} اطرافيان فرعون گفتند: مجازات او و برادرش را به تأخير انداز و مأموران را در شهرها براى جمع كردن ساحران بفرست.(۱۱۱) ✨يَأْتُوکَ بِكُلِّ ساحِرٍ عَلِيمٍ {۱۱۲} تا هر ساحر دانا و كار آزموده‌اى را نزد تو بياورند.(۱۱۲) ⬅️ کلمه «أرج» فعل امر از ریشه «رجاء» هم به معناى حبس كردن و هم به معناى تأخير انداختن است، اما با توجه به موج گسترده دعوت موسى و معجزاتش، به زندان انداختن موسى براى فرعون مناسب نبود لذا معناى تأخير انداختن مناسب‌تر است. ⬅️ در اينجا آمده است: «ساحِرٍ عَلِيمٍ» ولى در آیه ۳۷ سوره شعراء با تعبير «سَحَّارٍ عَلِيمٍ» آمده كه نشان دهنده كمال تخصص و كار آزمودگى جادوگران است. ◽️نکتـــه‌ها 🍃در حكومت‌هاى طاغوتى فرعونى روشنگرى مردم و هر صداى حقى مجازاتى در پی دارد. «قالُوا أَرْجِهْ» 🍃تخريب شخصیت مهم‌تر از قتل و مجازات است «أَرْجِهْ» بنابر اينكه مراد از «أرجه» پيشنهاد تأخير مجازات موسى براى رسوا كردن او در اجتماع باشد. 🍃طاغوت‌ها براى شكستن حق گردهمايى سراسرى و جهانى از متخصصان تشكيل مى‌دهند. «يَأْتُوکَ بِكُلِّ ساحِرٍ عَلِيمٍ» 🍃 كفار هم مى‌دانند براى مقابله با كار فرهنگى بايد كار فرهنگى قوى‌ترى انجام داد. «بِكُلِّ ساحِرٍ عَلِيمٍ» 🍃گاهى علم و تخصص در دست افراد منحرف و در مسير مبارزه با حق قرار مى‌گيرد. «يَأْتُوکَ بِكُلِّ ساحِرٍ عَلِيمٍ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨و جاءَ السَّحَرَةُ فِرْعَوْنَ قالُوا إِنَّ لَنا لَأَجْراً إِنْ كُنَّا نَحْنُ الْغالِبِينَ{۱۱۳} و ساحران نزد فرعون آمدند و گفتند: اگر ما پيروز شويم آيا براى ما پاداشى هست؟(۱۱۳) ✨قالَ نَعَمْ وَ إِنَّكُمْ لَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ{۱۱۴} فرعون گفت: آرى و علاوه بر آن شما از مقرّبان درگاه من خواهيد بود(۱۱۴) نکتـــه‌ها 🍃كسى كه به خداوند وابسته نباشد جذب هر ندائی مى‌شود. «یَأْتُوکَ ... جاءَ السَّحَرَةُ فِرْعَوْنَ‌» 🍃يكى از تفاوت‌هاى پيامبران و جادوگران تفاوت در هدف و انگيزه‌هاست پيامبران براى ارشاد مردم كار مى‌كردند و مزدى نمى‌خواستند. «ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ» اما ساحران تنها براى دنيا و مادّيات كار مى‌كنند. «إِنَّ لَنا لَأَجْراً» 🍃روى آورندگان به دربار طاغوت هدف دنیائی دارند. «إِنَّ لَنا لَأَجْراً» 🍃طاغوت‌ها و ستمگران از عالمان و متخصصان مخالف حق حمايت مى‌كنند و براى سركوبى حق و مردان حق سرمايه‌گذارى مى‌كند. «قالَ نَعَمْ» 🍃طاغوت‌ها براى حفظ حكومت خود در برابر هر تقاضايى تسليم شده و به هر پيشنهادى تن مى‌دهند. «قالَ نَعَمْ» 🍃پاداش سياسى و مقام و موقعیت اجتماعى نزد دنياپرستان ارزشمندتر از مال است «لَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨فَعَقَرُوا النَّاقَةَ وَ عَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ وَ قَالُوا يَا صَالِحُ ائْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ كُنْتَ مِنَ الْمُرْسَلِينَ{۷۷} پس مستكبران ناقه را پى كرده و كشتند و از فرمان پروردگارشان سرپيچى كردند و گفتند: اى صالح اگر از فرستادگان خدائی پس عذابى را كه وعده مى‌دهى براى ما بياور(۷۷) ⬅️ «عقر» به معناى پى كردن است يعنى قطع كردن عصب و رگ محكم و مخصوص پشت پاى اسب و شتر كه عامل عمده حركت آنهاست و با قطع آن حيوان به زمين مى‌افتد و از راه رفتن باز مى‌ماند. در سوره قمر کلمه «عقر» مفرد آمده كه بيانگر اين است كه قاتل ناقه یک نفر بوده، اما در اينجا و سوره‌هاى شمس و شعراء و هود به صورت جمع آمده است. «عقروا» كه نسبت پى كردن به تمام قوم داده شده است. اين به خاطر سكوت و رضايت آنان بود و شریک جرم محسوب شده‌اند. چنانكه حضرت على علیه‌السلام نيز مى‌فرمايد: سرنوشت مردم در گرو رضايت و دشمنى آنان است. همانگونه که ناقه صالح را یک نفر پی کرد اما چون بقیه مردم نيز به آن عمل راضى بودند، در گناه او شریک شدند و همگى عذاب ديدند. ↲نهج‌البلاغه، خطبه ۲۰۱ ◽️نکتـــه‌ها 🍃كفر زمینه تجاوز است. «كافِرُونَ فَعَقَرُوا ...» 🍃سكوت و رضايت بر گناه شركت در گناه محسوب مى‌شود «عقروا» با اينكه قاتل یک نفر بود. 🍃نافرمانى و تجاوز از دستور مهم‌تر از كشتن شتر است. «وَ عَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ» 🍃دستورات الهى برخاسته از ربوبيّت اوست. «أَمْرِ رَبِّهِمْ» 🍃تكبر زمینه ساز جسارت و گستاخى است. «ائْتِنا بِما تَعِدُنا» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨قالُوا يا مُوسى‌ إِمَّا أَنْ تُلْقِیَ وَ إِمَّا أَنْ نَكُونَ نَحْنُ الْمُلْقِينَ{۱۱۵} جادوگران گفتند: اى موسى آيا نخست تو وسيله سحرت را مى‌افكنى و يا ما افكننده به وسيله جادوى خود باشيم؟(۱۱۵) ✨قالَ أَلْقُوا فَلَمَّا أَلْقَوْا سَحَرُوا أَعْيُنَ النَّاسِ وَ اسْتَرْهَبُوهُمْ وَ جاؤُ بِسِحْرٍ عَظِيمٍ{۱۱۶} موسى با تكيه بر نصرت الهى گفت: نخست شما بيافكنيد، پس همين كه ابزار جادوى خود را افكندند. چشم‌هاى مردم را افسون كردند. ترس و وحشتى در مردم پديد آوردند و سحرى بزرگ را به صحنه آوردند.(۱۱۶) ◽️نکتـــه‌ها 🍃جادوگران سحرى آوردند كه به ظاهر مانند معجزه حضرت موسى بود و با افكندن بر زمين نمايان مى‌شد. «فَتَلَقَّى‌ ... الْمُلْقِينَ‌» 🍃در راه شناخت نبايد تنها به حواسّ ظاهرى تكيه كرد. چون گاهى چشم هم افسون شده و تحت تأثير قرار مى‌گيرد. «سَحَرُوا أَعْيُنَ النَّاسِ» 🍃تصرف جادوى ساحران در چشم مردم است نه واقعیت مثل سراب كه آب به نظر مى‌آيد. «سَحَرُوا أَعْيُنَ النَّاسِ» آرى انبیاء با بصيرت مردم كار دارند و ساحران با بصر مردم 🍃براى كوبيدن هر حقی از وسائل مشابه آن استفاده مى‌شود. مذهب عليه مذهب و روحانی نما عليه روحانى اينجا هم جادو بر ضد معجزه بكار گرفته شد. «بِسِحْرٍ عَظِيمٍ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨وَ أَوْحَيْنَا إِلَىٰ مُوسَىٰ أَنْ أَلْقِ عَصَاکَ فَإِذَا هِیَ تَلْقَفُ مَا يَأْفِكُونَ {۱۱۷} و به موسى وحى كرديم كه عصايت را بيافكن همين كه افكند اژدها شد و ناگهان وسائل و جادوهاى دروغين ساحران را بلعيد.(۱۱۷) ⬅️ کلمه «تَلْقَفُ» از «لقف» به معناى برگرفتن چيزى با قدرت و سرعت است و در اينجا به معناى بلعيدن است و کلمه «يَأْفِكُونَ» از «افک» به دروغى كه در قالب صدق و راستى مطرح شود يا باطلى كه ظاهرى حق نما داشته باشد گفته مى‌شود. ⬅️ اگر معجزه و عصاى حضرت موسى بافته‌هاى جادويى ساحران را بى‌تأثير مى‌كند و آنها را نابود مى‌كند. استمداد از معجزه جاويد پيامبر اسلام ﷺ يعنى قرآن و تلاوت آن نيز حتماً بافته‌ها و توطئه‌هاى پيروان باطل را نقش بر آب مى‌كند. نکتـــه‌ها 🍃پيامبران الهى در شرايط بحرانى مستقيماً از سوى غيب مدد مى‌شوند. «أَوْحَيْنا إِلى‌ مُوسى‌ أَنْ أَلْقِ عَصاکَ» آرى خداوند بندگان مخلص خود را در مجامع بين‌المللى و در حضور دشمنان حق امداد كرده و بر آنان غالب مى‌سازد. 🍃باطل‌هايى كه در چشم و دل مردم تأثير گذارده و آنها را لرزان مى‌كنند. «سَحَرُوا أَعْيُنَ النَّاسِ وَ اسْتَرْهَبُوهُمْ» توسط پيامبر با قدرت الهى بر ملا شده و درهم شكسته مى‌شود. «تَلْقَفُ ما يَأْفِكُونَ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨فَعَقَرُوا النَّاقَةَ وَ عَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ وَ قَالُوا يَا صَالِحُ ائْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِنْ كُنْتَ مِنَ الْمُرْسَلِينَ{۷۷} پس مستكبران ناقه را پى كرده و كشتند و از فرمان پروردگارشان سرپيچى كردند و گفتند: اى صالح اگر از فرستادگان خدایی پس عذابى را كه وعده مى‌دهى براى ما بياور.(۷۷) ⬅️ «عقر» به معناى پى كردن است يعنى قطع كردن عصب و رگ محكم و مخصوص پشت پاى اسب و شتر كه عامل عمده حركت آنهاست و با قطع آن حيوان به زمين مى‌افتد و از راه رفتن باز مى‌ماند. در سوره قمر کلمه «عقر» مفرد آمده كه بيانگر اين است كه قاتل ناقه یک نفر بوده اما در اينجا و سوره‌هاى شمس و شعراء و هود به صورت جمع آمده است «عقروا» كه نسبت پى كردن به تمام قوم داده شده است. اين به خاطر سكوت و رضايت آنان بود و شریک جرم محسوب شده‌اند. چنانكه حضرت على علیه‌السلام نيز مى‌فرمايد: سرنوشت مردم در گرو رضايت و دشمنى آنان است. همانگونه که ناقه صالح را یک نفر پی کرد اما چون بقیه مردم نيز به آن عمل راضى بودند. در گناه او شریک شدند و همگى عذاب ديدند. ↲نهج‌البلاغه، خطبه ۲۰۱ ◽️نکتـــه‌ها 🍃كفر زمینه تجاوز است. «كافِرُونَ فَعَقَرُوا ...» 🍃سكوت و رضايت بر گناه شركت در گناه محسوب مى‌شود. «عقروا» با اينكه قاتل یک نفر بود. 🍃نافرمانى و تجاوز از دستور مهم‌تر از كشتن شتر است. «وَ عَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ» 🍃دستورات الهى برخاسته از ربوبيّت اوست. «أَمْرِ رَبِّهِمْ» 🍃تكبر زمینه ساز جسارت و گستاخى است. «ائْتِنا بِما تَعِدُنا» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨فَوَقَعَ الْحَقُّ وَ بَطَلَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ{۱۱۸} پس بدين سان حق آشكار شد و نبوّت موسى تأييد گرديد و آنچه كه ساحران می‌کردند باطل و بيهوده گرديد. (۱۱۸) ✨فَغُلِبُوا هُنالِکَ وَانْقَلَبُوا صاغِرِينَ{۱۱۹} پس ساحران و فرعونيان همانجا مغلوب شدند و خوار و زبون برگشتند. (۱۱۹) ✨وَ أُلْقِیَ السَّحَرَةُ ساجِدِينَ{۱۲۰} و جادوگران به سجده درافتادند.(۱۲۰) ⬅️ با پيروزى حضرت موسى ضربه سختى برنظام فرعونى وارد شد اما مهمتر آنكه ساحران يكجا به موسى ايمان آوردند و حیثیت فرعون از درون فرو ريخت. مرجع ضمير در جمله «ما كانُوا يَعْمَلُونَ» ساحران است‌. ◽️نکتـــه‌ها 🍃حق پيروز و باطل نابود است. «فَوَقَعَ الْحَقُّ» باطل‌هاى ساخت دست بشر در برابر حق تاب نمى‌آورند. 🍃در شیوه تبليغ با بيان حق و آشكار كردن حقيقت مى‌توان باطل را از ميدان‌ بيرون كرد. «فَوَقَعَ الْحَقُّ وَ بَطَلَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ» 🍃یک جلوه از طرف حق هزاران جلوه فریبنده باطل را محو مى‌كند. «فَوَقَعَ الْحَقُّ وَ بَطَلَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ» براى مبارزه با معجزه موسى مدت زمان طولانى زحمت كشيدند و انواع جادوها را بكار بستند ولى تمام آنها بى‌فايده بود. 🍃ساحران پس از شكست همراه فرعونيان صحنه مبارزه را ذليلانه ترک کردند. «انْقَلَبُوا صاغِرِينَ» 🍃مدعیان پيروزى «نَحْنُ الْغالِبِينَ» مغلوب‌هاى تاريخ گشتند. «فَغُلِبُوا ... صاغِرِينَ‌» 🍃عظمت معجزه الهى آن گونه بود كه ساحران گويا ناخواسته و بى‌اختيار به سجده افتادند. «أُلْقِیَ» به صورت مجهول آمده است. 🍃شناخت حق زمینه خضوع و تسليم است. «أُلْقِیَ السَّحَرَةُ ساجِدِينَ» مى‌توان در سایه شناخت صحيح در یک لحظه تغيير عقيده داد و خوشبخت شد. 🍃سجده بارزترين جلوه تسليم است و سابقه بس طولانى دارد. «ساجدين» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨قالُوا آمَنَّا بِرَبِّ الْعالَمِينَ{۱۲۱} ساحران گفتند: به پروردگار جهانيان ايمان آورديم(۱۲۱) ✨رَبِّ مُوسى‌ وَ هارُونَ{۱۲۲} همان پروردگار موسى و هارون(۱۲۲) ⬅️ جادوگرانى كه براى رسوا ساختن حضرت موسى و كسب مال و مقام نزد فرعون به صحنه آمده بودند. با ديدن معجزه موسى علیه‌السلام ايمان آورده و آن را اعلام و به اصول توحيد، نبوّت و معاد اقرار كردند. توحيد و نبوّت را با جملات‌ «آمَنَّا بِرَبِّ الْعالَمِينَ، رَبِّ مُوسى‌ وَ هارُونَ» و ايمان به معاد را در آيه ۱۲۵ با جمله «إِلى‌ رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ» اعلام داشتند. در واقع فرعون با فراهم آوردن جادوگران سبب شد كه آنان يكجا به موسى ايمان آورند. آرى، عدو شود سبب خير، اگر خدا خواهد. ⬅️ ساحران موسى و هارون عليهما السلام را در كنار هم ذكر كردند و گفتند: «رَبِّ مُوسى‌ وَ هارُونَ» زيرا هارون نيز در كنار موسى در ارشاد آنان نقش داشته است. و يا اگر مى‌گفتند: «رَبِّ مُوسى‌» احتمال سوء استفاده فرعونيان داده مى‌شد كه بگويند ربّ موسى فرعون است. چون او سال‌ها در خانه فرعون و تحت تربيت او بود تا بزرگ شد. چنانكه خود فرعون به موسى علیه‌السلام گفت: آيا ما تو را در كودكى تربيت نكرديم؟ «أَ لَمْ نُرَبِّکَ فِينا وَلِيداً» ↲سوره شعراء، آیه ۱۸ لذا ساحران اين توطئه را نقش بر آب كردند و گفتند: «رَبِّ مُوسى‌ وَ هارُونَ» حضرت على علیه‌السلام فرمود: «كُن لما لا ترجو أرجى منک لما تَرجو» به آن چيز كه اميد ندارى، اميدوارتر باش تا به چيزى كه اميدى در آن هست چنانكه موسى علیه‌السلام حركت كرد تا براى خانواده‌اش آتش بياورد. اما با مقام رسالت برگشت ملکه سبأ براى ديدن حضرت سليمان علیه‌السلام از شهر خارج شد. اما مؤمن برگشت ساحران براى رسيدن به پست و مقام به دربار فرعون آمدند. اما با ايمان و مؤمن بازگشتند. ↲تفسیر اثنی عشری ↲تحف العقول، صفحه ۲۰۸ ◽️ نکتـــه‌ها 🍃ساحران قبل از مبارزه محتواى دعوت موسى را شنيده بودند و لذا پس از ديدن معجزه آن حضرت به همان شنيده‌ها اقرار كردند. «قالُوا آمَنَّا» 🍃انسان انعطاف‌پذير و آزاد است و مى‌تواند پس از فهميدن حق عقيده و فكر خود را تغيير دهد. «قالُوا آمَنَّا» 🍃توبه انحراف فكرى و شرک ايمان است. «آمَنَّا» 🍃ساحران تفاوت معجزه و جادو را بهتر از ديگران فهميدند و لذا خيلى سريع ايمان آوردند. «آمَنَّا» 🍃گاهى ايمان نياوردن مردم به دليل ناشناخته بودن حق است همين كه حق روشن شد گروهى ايمان مى‌آورند. «آمَنَّا» 🍃جلوى سوء استفاده را بايد گرفت براى اينكه فرعون نگويد: من همان‌ «بِرَبِّ الْعالَمِينَ» هستم ساحران گفتند: «رَبِّ مُوسى‌ وَ هارُونَ» 🍃در خالقیت خداوند بحثى نيست نزاع بر سر ربوبيّت خدا و تدبير جهان به دست اوست. «بِرَبِّ الْعالَمِينَ‌ رَبِّ مُوسى‌ وَ هارُونَ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ أَتَعْلَمُونَ أَنَّ صَالِحًا مُرْسَلٌ مِنْ رَبِّهِ ۚ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ{۷۵} سران مستكبر قوم صالح به مستضعفانى كه ايمان آورده بودند گفتند: آيا علم داريد كه صالح از طرف پروردگارش فرستاده شده است؟ مؤمنان در پاسخ به ايجاد شک و ترديد آنان گفتند: قطعاً ما به آنچه بر او فرستاده شده است ايمان داريم.(۷۵) ✨قالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا بِالَّذِی آمَنْتُمْ بِهِ كافِرُونَ{۷۶} كسانى كه استكبار ورزيدند گفتند: همانا ما به آنچه شما بدان ايمان آورده‌ايد كافريم.(۷۶) ◽️نکتـــه‌ها 🍃 معمولاً اشراف و افراد صاحب نفوذ مخالف راه انبيايند و به شبهه افكنى در ميان مؤمنان دست مى‌زنند. «قالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا» 🍃نه فقر و استضعاف ارزش است و نه تمكّن و كاخ نشينى آنچه مهم است انتخاب راه خداوند از طريق آگاهى، علم، ايمان، تقوا، جهاد و هجرت است. در آیه قبل قصرسازى را نعمت الهى به شمار آورد به شرط آنكه به فساد منتهى نشود. اينجا هم از مستضعفان مؤمن ستايش شده است نه از همه آنان «آمَنَ مِنْهُمْ» 🍃بيشترين پيروان پيامبران از ميان مستضعفان بوده‌اند. «لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ» 🍃عامل ايمان مستضعفان به انبیاء فقط فقر مادى نيست، زيرا برخى از مستضعفان نيز ايمان نمى‌آوردند. «آمَنَ مِنْهُمْ» 🍃ايجاد شک و ترديد از شيوه‌هاى تضعيف ايمان است. «أَ تَعْلَمُونَ‌ ...؟» 🍃تضعيف رهبر يكى از روش‌ها و هدف‌هاى اصلى دشمن است. «أَ تَعْلَمُونَ أَنَّ صالِحاً مُرْسَلٌ» 🍃گرچه محيط و جامعه در فرد اثر دارد ولى اجبار نمى‌آورد مستضعفان محروم با صراحت در مقابل مستكبران ايستادند و گفتند: به صالح ايمان داريم. «إِنَّا بِما أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ» 🍃شبهات مخالفان را بايد قاطعانه پاسخ گفت: «إِنَّا بِما أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ» 🍃به تمام فرمان‌هاى پيامبر بايد ايمان داشت. «بِما أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ» 🍃مستكبران علاوه بر كفر و لجاجت خود نسبت به ايمان مستضعفان حساسیت دارند. «إِنَّا بِالَّذِی آمَنْتُمْ بِهِ كافِرُونَ» و نگفتند: «إِنَّا بِهِ كافِرُونَ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨قَالَ فِرْعَوْنُ آمَنْتُمْ بِهِ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ إِنَّ هَٰذَا لَمَكْرٌ مَكَرْتُمُوهُ فِی الْمَدِينَةِ لِتُخْرِجُوا مِنْهَا أَهْلَهَا ۖ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ{۱۲۳} فرعون به ساحران گفت: آيا پيش از آنکه به شما اجازه دهم به او ايمان آورديد قطعاً اين نيرنگى است كه شما در اين شهر انديشيده‌ايد تا اهلش را از آن بيرون كنيد پس به زودى خواهيد فهميد! كه با چه كسى طرف هستيد و چه كيفرى خواهيد شد.(۱۲۳) نکتـــه‌ها 🍃در استعمار فرهنگى حكومت‌ها آزادى انديشه و حق انتخاب عقيده از مردم سلب مى‌شود. «قالَ فِرْعَوْنُ آمَنْتُمْ بِهِ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ» 🍃يكى از شيوه‌هاى طاغوت‌ها تهمت زدن به مردان حق است. «إِنَّ هذا لَمَكْرٌ مَكَرْتُمُوهُ» حتى به كارگزاران خود اعتماد ندارند و هر حركت معنوى را سياسى مى‌بينند چنانكه در جاى ديگر فرعون ساحران را شاگرد موسى مى‌شمرد. «إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمُ الَّذِی عَلَّمَكُمُ السِّحْرَ» 🍃طاغوت‌ها از حس وطن دوستى و عواطف مردم در مسير اهداف خود سوء استفاده مى‌كنند. «لِتُخْرِجُوا مِنْها أَهْلَها» 🍃تهديد به قتل و شكنجه از ابزار سلطه طاغوت‌هاست. «فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨لَأُقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَ أَرْجُلَكُمْ مِنْ خِلافٍ ثُمَّ لَأُصَلِّبَنَّكُمْ أَجْمَعِينَ{۱۲۴} حتماً دست و پاهايتان را بر خلاف يكديگر قطع خواهم كرد سپس همه شما را به دار خواهم كشيد.(۱۲۴) ✨قالُوا إِنَّا إِلى‌ رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ{۱۲۵} ساحران در پاسخ گفتند: مهم نيست هر چه مى‌خواهى بكن همانا ما به سوى پروردگارمان باز می‌گردیم.(۱۲۵) ⬅️ شبيه اين آيات را در سوره طه نيز مى‌خوانيم البته در قرآن اشاره‌اى به عملى شدن اين تهديدها نيست اما به نقل روايات و تاريخ فرعون، مؤمنان به حضرت موسى علیه‌السلام را قطعه قطعه كرد و به شاخه‌هاى درخت خرما آويخت. چنانكه طبرى مى‌گويد: «كانوا أوّل النّهار كفّاراً سحرة وَ آخر النّهار شهداء بَررَة» اول روز كافرانى ساحر و آخر روز شهيدانى نيكوكار بودند فرعون و فرعونيان با آن همه تداركات و سر و صدا سرانجام تحقير شدند. «انْقَلَبُوا صاغِرِينَ» اما ساحران بر اثر ايمان به رشد و سعادت رسيده و مرگ در راه عقيده حق را بر زندگى تحت سلطه فرعون ترجيح دادند. «إِلى‌ رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ» ◽️نکتـــه‌ها 🍃خشونت و تهديد از حربه‌هاى زورگويان و قدرتمندان است. «لَأُقَطِّعَنَّ» 🍃طاغوت‌ها براى جلوگيرى از نفوذ انديشه‌هاى اصلاحى و انقلابى پيشتازان انقلاب را تهديد، شكنجه و به قتل مى‌رسانند. «لَأُصَلِّبَنَّكُمْ» 🍃انسان محكوم نظام‌ها و محيطها نيست و با ايمان و اراده مى‌تواند در برابر همه آنها مقاومت كند. «لَأُقَطِّعَنَ‌- قالُوا» 🍃آنكه با بصيرت ايمان آورد با امواج مختلف دست از ايمان بر نمى‌دارد و از تهديد نمى‌ترسد. «قالُوا إِنَّا إِلى‌ رَبِّنا» آرى ايمان انسان را دگرگون و ظرفیت او را بالا مى‌برد. ساحرانى كه ديروز در انتظار پاداش فرعون بودند، امروز به خاطر ايمان آن چيزها برايشان ارزشى ندارد. 🍃مرگ در راه حق بهتر از زندگى در راه باطل است. «إِلى‌ رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ» 🍃سابقه بد را نبايد ملاک قرار داد، گاهى چند ساحر و كافر با یک تحول ايمان آورده و از مؤمنان ديگر سبقت مى‌گيرند. «إِلى‌ رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ» 🍃در شیوه تبليغ از جوانمردى‌هاى گذشتگان ياد كنيم. «قالُوا ...» 🍃ايمان به معاد و يادآورى آن در مقابل خطرها و تهديدها انسان را بيمه مى‌كند. «إِلى‌ رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ» چنانكه به فرعون گفتند: هر كارى انجام دهى سلطه تو تنها در محدوده اين دنياست. «فَاقْضِ ما أَنْتَ قاضٍ إِنَّما تَقْضِی هذِهِ الْحَياةَ الدُّنْيا» 🍃از هدايت افراد منحرف حتى رهبران آنها مأيوس نشويم، چه بسا توبه كرده و یک دفعه عوض شوند. «قالُوا إِنَّا إِلى‌ رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨و مَا تَنْقِمُ مِنَّا إِلَّا أَنْ آمَنَّا بِآيَاتِ رَبِّنَا لَمَّا جَاءَتْنَا ۚ رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَ تَوَفَّنَا مُسْلِمِينَ{۱۲۶} و اى فرعون تو از ما عيب و ايرادى سراغ ندارى جز اینکه ما به آيات و معجزات پروردگارمان كه براى ما آمد ايمان آورده‌ايم، پرودگارا بر ما صبر و شكيبايى فرو ريز و ما را مسلمان و فرمانبردار بميران(۱۲۶) ⬅️ اين آيه پاسخى به جوسازى‌ها و تهمت‌هايى است كه از سوى فرعون نسبت به مؤمنان و همراهان حضرت موسى انجام مى‌گرفت و در آيات گذشته به آنها اشاره شد از قبيل اينكه شما توطئه‌گر هستيد و قصد تصاحب وطن و كاشانه مردم و اخراج آنان را داريد. آنان گفتند: شما نيز مى‌دانيد كه عيب ما تنها ايمان ماست نه آنچه شما مى‌گوئید. ⬅️ امام صادق عليه السلام فرمود: كسى‌كه خود را برتر از ديگران بداند مستكبر است. به حضرت گفتند: گاهى انسان به دليل آنكه ديگران مشغول گناهند و او گناه نمى‌كند خود را برتر مى‌داند. حضرت فرمودند: شايد او توبه كرده و بخشيده شده است ولى تو خبر ندارى و هنوز او را چنان مى‌بينى. مگر داستان ساحران را نشنيده‌اى كه با انگيزه‌ى شكست موسى آمدند ولى توبه كرده و هدايت شدند و پايان خوبى داشتند. ↲تفسیر نورالثقلین ◽️نکتـــه‌ها 🍃ايمان به خدا و زير بار طاغوت نرفتن بی دردسر نيست. «وَ ما تَنْقِمُ» 🍃ايمانى كه بر اساس برهان و پس از ديدن نشانه‌هاى حقيقت باشد از ارزش بهترى برخوردار است. «آمَنَّا بِآياتِ رَبِّنا لَمَّا جاءَتْنا» 🍃طاغوت‌ها با فكر و عقیده توحيدى مخالفند نه با آدم‌ها «إِلَّا أَنْ آمَنَّا» 🍃نشانه مؤمنان راستين، آرامش مقاومت، صراحت، شجاعت، تضرّع و دعا به خصوص در هنگام سختى‌هاست. «آمَنَّا ... رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَيْنا صَبْراً» 🍃در دعا به ربوبیّت خداوند متوسل شويم. «رَبِّنا» 🍃بهترين شيوه در برابر تهديد طاغوت‌ها دعا و توکل بر خدا و حفظ ايمان و پايدارى است. «رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَيْنا صَبْراً وَ تَوَفَّنا مُسْلِمِينَ» 🍃وقتى تهديدها سنگين باشد، صبر و مقاومت بيشترى هم مى‌طلبد. ساحران گفتند: «أَفْرِغْ عَلَيْنا صَبْراً» دل ما را پر از صبر كن و نگفتند: «أُنْزِلَ عَلَيْنَا» 🍃حسن عاقبت نياز به دعا استمداد و توفيق الهى دارد. «رَبِّنا ... تَوَفَّنا مُسْلِمِينَ‌» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨وَ قَالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ أَتَذَرُ مُوسَىٰ وَ قَوْمَهُ لِيُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ وَ يَذَرَکَ وَ آلِهَتَکَ ۚ قَالَ سَنُقَتِّلُ أَبْنَاءَهُمْ وَ نَسْتَحْیی نِسَاءَهُمْ وَ إِنَّا فَوْقَهُمْ قَاهِرُونَ{۱۲۷} و اشراف قوم فرعون به او گفتند: آيا موسى و قومش را رها مى‌كنى تا در زمين فساد نمايند و موسى تو و خدايانت را رها كند؟! فرعون گفت: به زودى پسرانشان را مى‌كشيم و زنانشان را براى كنيزى زنده نگاه مى‌داريم و ما بر آنان تسلّط كامل داريم.(۱۲۷) ⬅️ فرعون پس از شكست در برابر موسى از آن حضرت و بنى‌اسرائيل دست برداشت در اين مدت تبليغات پيروان موسى زياد شد. تا آنجا كه اشراف قوم فرعون از سكوت او احساس خطر كرده و خواستار جلوگيرى و برخورد با آنان شدند. ⬅️ فرعون خود را خالق نمى‌دانست بلكه «ربّ» مى‌پنداشت. «أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلى‌» ↲سوره نازعات، آیه ۲۴ و مى‌گفت: براى شما معبودى جز خود سراغ ندارم. «ما عَلِمْتُ لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرِی» ↲سوره قصص، آیه ۳۸ ولى او و مردمش معبودهایی داشتند و آنها را به عنوان مظاهرى از خالق می‌پرستیدند. «آلِهَتَکَ» ◽️نکتـــه‌ها 🍃 بخشى از مفاسد طاغوت‌ها بخاطر فساد اطرافيان است. «وَ قالَ الْمَلَأُ» 🍃رژيم‌هاى باطل طاغوتى در مواجه با حق و مردان حق دچار تصميم‌هاى متضاد و سردرگم مى‌شوند لذا فرعون گاهى تصميم به قتل موسى مى‌گيرد. «ذَرُونِی أَقْتُلْ مُوسى‌» ↲سوره غافر، آیه ۲۶ و گاهى او را آزاد مى‌گذارد تا آنجا كه مورد اعتراض اطرافيان قرار مى‌گيرد. «أَ تَذَرُ مُوسى‌ وَ قَوْمَهُ» 🍃حركت اصلاحى پيامبران از ديد طاغوت‌ها، فساد، فتنه، اغتشاش و خلاف‌ مصالح عمومى است. «لِيُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ» 🍃حذف پسران و حفظ زنان یک سياست فرعونى است تا جوانمردى و غيرت از مردان رخت بربندد و زنان ابزار برنامه‌ها و سياست‌هاى آنان شوند. مثل سياست استعمارى امروز «سَنُقَتِّلُ أَبْناءَهُمْ وَ نَسْتَحْیِی نِساءَهُمْ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ أَتَعْلَمُونَ أَنَّ صَالِحًا مُرْسَلٌ مِنْ رَبِّهِ ۚ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ{۷۵} سران مستكبر قوم صالح به مستضعفانى كه ايمان آورده بودند. گفتند: آيا علم داريد كه صالح از طرف پروردگارش فرستاده شده است؟ مؤمنان در پاسخ به ايجاد شک و ترديد آنان گفتند: قطعاً ما به آنچه بر او فرستاده شده است، ايمان داريم.(۷۵) ✨قالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا بِالَّذِی آمَنْتُمْ بِهِ كافِرُونَ{۷۶} كسانى كه استكبار ورزيدند گفتند: همانا ما به آنچه شما بدان ايمان آورده‌ايد كافريم.(۷۶) نکتـــه‌ها 🍃معمولاً اشراف و افراد صاحب نفوذ مخالف راه انبيايند و به شبهه افكنى در ميان مؤمنان دست مى‌زنند. «قالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا» 🍃نه فقر و استضعاف ارزش است و نه تمكّن و كاخ نشينى آنچه مهم است انتخاب راه خداوند از طريق آگاهى، علم، ايمان، تقوا، جهاد و هجرت است. در آیه قبل قصرسازى را نعمت الهى به شمار آورد به شرط آنكه به فساد منتهى نشود. اينجا هم از مستضعفان مؤمن ستايش شده است نه از همه آنان «آمَنَ مِنْهُمْ» 🍃بيشترين پيروان پيامبران از ميان مستضعفان بوده‌اند. «لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ» 🍃عامل ايمان مستضعفان به انبیاء فقط فقر مادى نيست، زيرا برخى از مستضعفان نيز ايمان نمى‌آوردند. «آمَنَ مِنْهُمْ» 🍃ايجاد شک و ترديد از شيوه‌هاى تضعيف ايمان است. «أَ تَعْلَمُونَ‌ ...؟» 🍃تضعيف رهبر يكى از روش‌ها و هدف‌هاى اصلى دشمن است. «أَ تَعْلَمُونَ أَنَّ صالِحاً مُرْسَلٌ» 🍃گرچه محيط و جامعه در فرد اثر دارد ولى اجبار نمى‌آورد. مستضعفان محروم با صراحت در مقابل مستكبران ايستادند و گفتند: به صالح ايمان داريم. «إِنَّا بِما أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ» 🍃شبهات مخالفان را بايد قاطعانه پاسخ گفت: «إِنَّا بِما أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ» 🍃به تمام فرمان‌هاى پيامبر بايد ايمان داشت. «بِما أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ» 🍃مستكبران علاوه بر كفر و لجاجت خود نسبت به ايمان مستضعفان حساسیت دارند. «إِنَّا بِالَّذِی آمَنْتُمْ بِهِ كافِرُونَ» و نگفتند: «إِنَّا بِهِ كافِرُونَ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨قَالُوا أُوذِينَا مِنْ قَبْلِ أَنْ تَأْتِيَنَا وَ مِنْ بَعْدِ مَا جِئْتَنَا ۚ قَالَ عَسَىٰ رَبُّكُمْ أَنْ يُهْلِکَ عَدُوَّكُمْ وَ يَسْتَخْلِفَكُمْ فِی الْأَرْضِ فَيَنْظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُونَ{۱۲۹} قوم موسى گفتند: هم پيش از آنكه نزد ما بيايى آزار مى‌شديم و هم پس از آنكه آمدى! پس چه بايد كرد؟ موسى گفت: اميد است پروردگارتان دشمن شما را نابود كند و شما را در اين سرزمين، جانشين آنان سازد تا ببيند شما چگونه عمل مى‌كنيد.(۱۲۹) ⬅️ بنی اسرائيل توقع داشتند پس از قيام موسى علیه‌السلام كارها یک شبه درست شود و كشور مصر، با همه امكانات در اختيار آنان قرار گيرد و فرعونيان نابود شوند. از اين رو مدعى بودند كه قيام حضرت موسى برايشان رفاه نياورده است اما در پاسخ آنان مى‌فرمايد: پيروزى، نياز به شرايطى همچون صبر تلاش و توکل دارد كه با فراهم شدن آنها يارى الهى فرا مى‌رسد. ◽️نکتـــه‌ها 🍃رفاه و امنیت، اولین خواسته‌هاى مردم از حكومت‌هاست «قالُوا أُوذِينا» 🍃مردم ضعيف الايمان، در هر شرايطى از انبیاء توقع رفاه دارند و در غير اين صورت از آنان نيز انتقاد مى‌كنند. «قالُوا أُوذِينا مِنْ قَبْلِ‌» 🍃گاهى رهبران آسمانى مورد انتقاد پيروان كم ظرفیت و کم تحمل خود نيز قرار مى‌گرفتند. «قالُوا أُوذِينا مِنْ قَبْلِ أَنْ تَأْتِيَنا وَ مِنْ بَعْدِ ما جِئْتَنا» 🍃اغلب مردم سعادت و خوشى را در راحتى و آسايش مى‌پندارند و نبود آن را ناكامى مى‌دانند غافل از آنكه اديان آسمانى براى تنظيم و جهت صحيح دادن به زندگى آمده‌اند نه برطرف كردن تمام مشكلات دنيوى مردم «مِنْ قَبْلِ أَنْ تَأْتِيَنا وَ مِنْ بَعْدِ ما» 🍃مشكلات طبيعى و اجتماعى را بايد از راه طبيعى و با تدبير حل كرد نه با اعجاز با توجه به آيه قبل‌ «اصْبِرُوا» و جمله: «بَعْدِ ما جِئْتَنا» 🍃رهبر بايد انتقادها را بشنود و پيام اميدبخش بدهد. «عَسى‌ رَبُّكُمْ» 🍃ايمان به نظارت خداوند مایه دقت و پرهيزكارى است. «يَسْتَخْلِفَكُمْ فِی الْأَرْضِ فَيَنْظُرَ» 🍃حكومت بر مردم وسیله آزمايش است نه لذت جوئی «فَيَنْظُرَ كَيْفَ» 🍃مردم در قبال حكومت مسئولند و با آن آزمايش مى‌شوند. «كَيْفَ تَعْمَلُونَ» و نفرمود: «كيف أعمل» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨وَاذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَاءَ مِنْ بَعْدِ عَادٍ وَ بَوَّأَكُمْ فِی الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِهَا قُصُورًا وَ تَنْحِتُونَ الْجِبَالَ بُيُوتًا ۖ فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللهِ وَلَا تَعْثَوْا فِی الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ{۷۴} و به ياد آوريد هنگامى كه خداوند شما را پس از هلاكت قوم عاد جانشينان آنان ساخت و در زمين شما را جايگاه مناسب داد از قسمت‌هاى هموار زمين قصرها مى‌سازيد و كوه‌ها را براى ساختن خانه‌ها مى‌تراشيديد. پس الطاف و نعمت‌هاى خداوند را ياد كنيد و در زمين فساد نكنيد.(۷۴) ⬅️ «عَثو» يعنى خروج از حدّ اعتدال و «لا تَعْثَوْا» به معناى «لاتفسدوا» است و کلمه «مُفْسِدِينَ» يا براى تأكيد است يا به اين معنا كه فساد شیوه شما نشود و مراد از «فِی الْأَرْضِ» سرزمين بين حجاز و شام است. منطقه جغرافيايى قوم ثمود داراى دو بخش دشت و كوهستان بود. «سُهُولِها ... الْجِبالَ‌» و آنان مردمى متمول و متمدن بودند و به فنون خانه سازى و قصرسازى آگاه بودند. «قُصُوراً ... بُيُوتاً» ◽️نکتـــه‌ها 🍃تحولات تاريخى و اجتماعى بر اساس قوانين و سنت‌هاى الهى است. «إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفاءَ» 🍃همه امكانات زندگى ما از خداوند است. «بَوَّأَكُمْ فِی الْأَرْضِ» 🍃از تاريخ گذشتگان عبرت بگيريم. «وَاذْكُرُوا ... بَعْدِ عادٍ» 🍃انسان از همه شرايط طبيعى مى‌تواند بهره بگيرد. «سُهُولِها ... الْجِبالَ‌» 🍃مسكن از نعمت‌هاى ويژه الهى است. «قُصُوراً ... بُيُوتاً ... آلاءَ اللهِ» 🍃رفاه، مسكن و قصر اگر از ياد خدا جدا باشد زمینه فساد مى‌شود. «قُصُوراً ... بُيُوتاً ... مُفْسِدِينَ‌» 🍃اگر نعمت‌ها را ودیعه الهى بدانيم و خود را در معرض هلاكت ببينيم از تجاوز دورى مى‌كنيم. «وَاذْكُرُوا ... لا تَعْثَوْا» 🍃قصرنشينان و كسانى كه امكانات بيشترى دارند بيشتر نيازمند ياد خدايند تا به فساد كشيده نشوند. کلمه «قصر» ميان دو جمله‌ «اذْكُرُوا» آمده، البته در صورتى كه قصر در آيه معنى معروف زمان ما را داشته باشد نه اينكه به معنى خانه معمولى باشد. ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨وَ لَقَدْ أَخَذْنَا آلَ فِرْعَوْنَ بِالسِّنِينَ وَ نَقْصٍ مِنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ{۱۳۰} و همانا ما طرفداران فرعون را به قحطى و خشكسالى و كمبود محصولات گرفتار كرديم، باشد كه متذکر شوند و از راه انحرافى خود دست بردارند.(۱۳۰) ⬅️ «سنين» جمع «سنة» به معناى سال است اما وقتى با كلمه «أَخَذَ» به كار مى‌رود. اغلب به معناى قحطى و خشكسالى است. لذا ذكر «نَقْصٍ مِنَ الثَّمَراتِ» شايد براى بيان مصداق بارز قحطى باشد. گاهى بلاها و سختى‌ها، در مسير بيدارى و امتحان انسان و زمینه هلاكت اوست. «وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْ‌ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَالثَّمَراتِ» ⬅️ حضرت على علیه‌السلام مى‌فرمايد: خداوند با كم شدن محصولات و بازداشتن بركات و بستن در خزانه‌هاى خيرات گناهكاران را مى‌آزمايد تا آنان متنبّه و متذکر شده و توبه كنند و گناهان را ترک كنند. نکتـــه‌ها 🍃در تربيت گاهى بايد از اهرم سختى و تنگنا نيز استفاده كرد. «وَ لَقَدْ أَخَذْنا» 🍃اراده خداوند بر عوامل طبيعى حاكم است. «أَخَذْنا ... بِالسِّنِينَ‌» 🍃قحطى و خشكسالى يا كيفر الهى است و يا هشدار و زنگ بيدار باش. «بِالسِّنِينَ وَ نَقْصٍ مِنَ الثَّمَراتِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ» آرى تحولات هستى هدفدار است. 🍃زمينه‌هاى هدايت و سعادت در خانواده مستكبرترين افراد نيز وجود دارد. «آلَ فِرْعَوْنَ‌ ... لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ‌» 🍃ممكن است علیرغم تلاش براى ارشاد مردم هيچ وسيله و طرحى در بعضى كارساز نباشد. چون انسان در پذيرش آزاد است نه مجبور. «أَخَذْنا ... لَعَلَّهُمْ‌» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨فَإِذَا جَاءَتْهُمُ الْحَسَنَةُ قَالُوا لَنَا هَٰذِهِ ۖ وَ إِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَطَّيَّرُوا بِمُوسَىٰ وَ مَنْ مَعَهُ ۗ أَلَا إِنَّمَا طَائِرُهُمْ عِنْدَ اللهِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَايَعْلَمُونَ{۱۳۱} پس هرگاه خوبى و خوشى به سراغشان مى‌آمد. مى‌گفتند: اين حق ما و به خاطر لياقت ماست ولى اگر تلخى و بدى به آنان مى‌رسيد. به موسى و پيروانش فال بد مى‌زدند. بدانيد كه سرچشمه شومى‌هايشان نزد خداست و اوست كه آنان را به خاطر رفتار بدشان كيفر مى‌دهد ولى اكثرشان نمى‌دانند.(۱۳۱) ⬅️ «يَطَّيَّرُوا» از «تَطَيُّر» به معناى فال بد زدن است. چون عرب‌ها اغلب فال بد را از طريق پرواز پرنده يا صداى آن مى‌دانستند به هرگونه فال بد «طَيَره» مى‌گويند. ↲تفسیر نمونه ⬅️ در آيات ديگر قرآن نيز فال بد در مورد پيامبران حتى پیامبر صلى الله عليه و آله مطرح شده است. ↲سوره نساء، آیه ۷۸ ↲سوره نمل، آیه ۴۷ ↲سوره یس، آیه ۱۸ فال بد در پيدايش حوادث و پيش آمدها هيچ اثر طبيعى و منطقى ندارد، اما آثار روانى بسيارى دارد. در روايات مى‌خوانيم: فال بد نوعى شرک به خداست و هرگاه فال بد زديد به كار خود ادامه دهيد و به آن اعتنا نكنيد. ⬅️ امام صادق علیه‌السلام فرمودند: فال بد اثرش به همان اندازه است كه آن را مى‌پذيرى، اگر آن را سبک بگيرى كم اثر خواهد بود و اگر آن را محكم بگيرى پر اثر و اگر به آن اعتناء نكنى هيچ اثرى نخواهد داشت. ↲تفاسیر نمونه و المیزان ⬅️ فال بد در ميان تمام اقوام و ملل گذشته و حال وجود داشته و دارد و موجب بدبينى و ركود كارها مى‌شود لذا از آن نهى شده است، اما فال نیک چون سبب حركت و عشق و اميد است اشكالى ندارد. ↲تفسیر نمونه ◽️نکتـــه‌ها 🍃فرعونيان تنها خود را شايسته و حقّ كاميابى را مخصوص خود مى‌دانستند. «قالُوا لَنا هذِهِ» 🍃رفاه و كاميابى براى فرعونيان امرى شناخته شده و عادى بود، اما تلخى‌ها براى آنان ناشناخته و ناباور بود. کلمه «الحسنة» همراه الف و لام و حرف‌ «فَإِذا» نشانه شناخته شدن و کلمه «سَيِّئَةً» بدون الف و لام در كنار «إِنَّ» نشانه ناشناخته و ناباور بودن است. 🍃اكثر فرعونيان به جاى آنكه از قحطى و هشدارهاى الهى بيدار شوند به تحليل غلط پرداختند و آن را به موسى نسبت دادند. «يَطَّيَّرُوا بِمُوسى‌» 🍃نسبت دادن خوبى‌ها به خود و بدى و بدبختى‌ها به انبیاء و دين نشانه خودبينى و جهالت است. «فَإِذا جاءَتْهُمُ الْحَسَنَةُ قالُوا لَنا هذِهِ وَ إِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ يَطَّيَّرُوا بِمُوسى‌ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ‌» 🍃ریشه خرافات و فال بد جهل است. «يَطَّيَّرُوا ... لكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لا يَعْلَمُونَ‌» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨قالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ اسْتَعِينُوا بِاللهِ وَاصْبِرُوا ۖ إِنَّ الْأَرْضَ للهِ يُورِثُهَا مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ ۖ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ{۱۲۸} موسى به قوم خود گفت: از خداوند يارى بجوئید و صبر و مقاومت كنيد زيرا زمين از آن خداوند است كه آن را به هر یک از بندگانش كه بخواهد به ارث مى‌گذارد و فرجام نیک از آن پرهيزكاران است.(۱۲۸) ⬅️ در اين آيه دو فرمان همراه با دو بشارت مطرح است: فرمان به استعانت و صبر بشارت به وراثت زمين و پايان نیک براى متّقين ⬅️ امام باقر علیه‌السلام از حضرت على علیه‌السلام نقل می‌کند كه فرمودند: من و اهل بيتم مصداق اين آيه هستيم. و امام صادق علیه‌السلام در تفسير اين آيه فرمودند: «فَما كانَ للهِ فَهُو لِرَسولِه وَ ما كانَ لِرَسولِ اللهِ فَهُوَ لِلاِمام بعد رَسولِ الله» ↲تفسیر نور الثقلین بنابراين اگر آيه مى‌فرمايد: زمين براى خداوند است يعنى رسول خدا صلى الله عليه و آله و امامان عليهم السلام وارثان زمين از سوى خدا هستند. ◽️نکتـــه‌ها 🍃رهبر در مواقع حساس امت را دلدارى مى‌دهد. «قالَ مُوسى‌ لِقَوْمِهِ‌» حضرت موسى نابودى فرعونيان و تسلّط مؤمنان بر آنان را به يارانش مژده داد. 🍃از عوامل پيروزى و بيمه شدن در برابر تهديدها، استمداد، توکل، مقاومت و تقواست. «اسْتَعِينُوا بِاللهِ وَاصْبِرُوا» هم از او کمک بگيريم و هم خود صبر كنيم. 🍃نابودى حكومت‌هاى ستمگرو جانشينى مؤمنان صابر با اراده و مشیت خداوند حتمى است. «يُورِثُها مَنْ يَشاءُ» 🍃شرط رسيدن به حاكمیت صبر و مقاومت و استعانت از خداوند است. «اسْتَعِينُوا بِاللهِ وَاصْبِرُوا إِنَّ الْأَرْضَ للهِ يُورِثُها مَنْ يَشاءُ» 🍃استعانت از خداوند و صبورى نمودى از تقوا و پرهيزكارى است. «اسْتَعِينُوا بِاللهِ وَاصْبِرُوا .. وَالْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ‌» 🍃اهل تقوا هم در دنيا پايان نیک دارند. «يُورِثُها مَنْ يَشاءُ» و هم در آخرت برندگان اصلى‌اند. «وَالْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ» 🍃اميد به آینده روشن وعده اديان الهى از جمله اسلام است. «وَالْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ أَتَعْلَمُونَ أَنَّ صَالِحًا مُرْسَلٌ مِنْ رَبِّهِ ۚ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ{۷۵} سران مستكبر قوم صالح به مستضعفانى كه ايمان آورده بودند گفتند: آيا علم داريد كه صالح از طرف پروردگارش فرستاده شده است؟ مؤمنان در پاسخ به ايجاد شک و ترديد آنان گفتند: قطعاً ما به آنچه بر او فرستاده شده است ايمان داريم.(۷۵) ✨قالَ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا إِنَّا بِالَّذِی آمَنْتُمْ بِهِ كافِرُونَ{۷۶} كسانى كه استكبار ورزيدند گفتند: همانا ما به آنچه شما بدان ايمان آورده‌ايد كافريم.(۷۶) ◽️نکتـــه‌ها 🍃معمولاً اشراف و افراد صاحب نفوذ مخالف راه انبيايند و به شبهه افكنى در ميان مؤمنان دست مى‌زنند. «قالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا» 🍃نه فقر و استضعاف ارزش است و نه تمكّن و كاخ نشينى آنچه مهم است انتخاب راه خداوند از طريق آگاهى، علم، ايمان، تقوا، جهاد و هجرت است. در آیه قبل قصرسازى را نعمت الهى به شمار آورد به شرط آنكه به فساد منتهى نشود. اينجا هم از مستضعفان مؤمن ستايش شده است نه از همه آنان. «آمَنَ مِنْهُمْ» 🍃بيشترين پيروان پيامبران از ميان مستضعفان بوده‌اند. «لِلَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا لِمَنْ آمَنَ مِنْهُمْ» 🍃عامل ايمان مستضعفان به انبیاء فقط فقر مادى نيست، زيرا برخى از مستضعفان نيز ايمان نمى‌آوردند. «آمَنَ مِنْهُمْ» 🍃ايجاد شک و ترديد از شيوه‌هاى تضعيف ايمان است. «أَ تَعْلَمُونَ‌ ...؟» 🍃تضعيف رهبر يكى از روش‌ها و هدف‌هاى اصلى دشمن است. «أَ تَعْلَمُونَ أَنَّ صالِحاً مُرْسَلٌ» 🍃گرچه محيط و جامعه در فرد اثر دارد ولى اجبار نمى‌آورد. مستضعفان محروم با صراحت در مقابل مستكبران ايستادند و گفتند: به صالح ايمان داريم «إِنَّا بِما أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ» 🍃شبهات مخالفان را بايد قاطعانه پاسخ گفت: «إِنَّا بِما أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ» 🍃به تمام فرمان‌هاى پيامبر بايد ايمان داشت. «بِما أُرْسِلَ بِهِ مُؤْمِنُونَ» 🍃مستكبران علاوه بر كفر و لجاجت خود نسبت به ايمان مستضعفان حساسیت دارند. «إِنَّا بِالَّذِی آمَنْتُمْ بِهِ كافِرُونَ» و نگفتند: «إِنَّا بِهِ كافِرُونَ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨وَ قَالُوا مَهْمَا تَأْتِنَا بِهِ مِنْ آيَةٍ لِتَسْحَرَنَا بِهَا فَمَا نَحْنُ لَکَ بِمُؤْمِنِينَ{۱۳۲} و فرعونيان به موسى گفتند: هرگونه آيه و معجزه‌اى بياورى، تا با آن ما را جادو کنی ما به تو ايمان نمى‌آوريم.(۱۳۲) ⬅️ از اینکه به حضرت موسى مى‌گفتند: هرگونه آيه‌اى بياورى معلوم مى‌شود كه دشمن نيز مى‌دانست كه كار موسى جادو نيست بلكه معجزه‌اى الهى است ولى از روى لجاجت و تكبّر ايمان نمى‌آوردند. فقط ساحران هنگامى كه فهميدند كار موسى سحر نيست بدون لجاجت ايمان آوردند البته شايد آيه ناميدن كار حضرت موسى از سوى فرعونيان از روى استهزا و مسخره بوده است. ◽️نکتـــه‌ها 🍃گاهى انسان چنان سقوط مى‌كند كه با پيامبران و راهنمايان الهى برخورد كرده و نشانه‌هاى روشن هدايت را نيز واژگون و تيره و تار مى‌بيند. «وَ قالُوا مَهْما تَأْتِنا بِهِ مِنْ آيَةٍ لِتَسْحَرَنا» 🍃تهمت سحر نسبت به معجزات انبیاء از رایج ترين تهمت‌ها بوده است. «لِتَسْحَرَنا» در جاى ديگر مى‌خوانيم: «كَذلِکَ ما أَتَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا قالُوا ساحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ» 🍃انسان در انتخاب عقيده آزاد است و انبیاء مردم را مجبور به ايمان نمى‌كردند، لذا برخى مردم در برابر معجزات آنان لجاجت كرده و ايمان نمى‌آوردند. «فَما نَحْنُ لَکَ بِمُؤْمِنِينَ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ الطُّوفَانَ وَالْجَرَادَ وَالْقُمَّلَ وَالضَّفَادِعَ وَالدَّمَ آيَاتٍ مُفَصَّلَاتٍ فَاسْتَكْبَرُوا وَ كَانُوا قَوْمًا مُجْرِمِينَ{۱۳۳} پس ما بر آنان طوفان و هجوم ملخ و حيوانات کوچک و قورباغه‌ها و جريان خون را به صورت نشانه‌هاى جدا جدا فرستاديم اما باز هم تکبر ورزيدند و آنان گروهى بدكار بودند.(۱۳۳) ⬅️ «طوفان» در فارسى به معناى تندباد است، اما عرب آن را به معناى سيل كوبنده به كار مى‌برد البته بعضى به هر حادثه عمومى و وحشتناک طوفان گفته‌اند «قمل» به حيوانات کوچک از قبيل شپش، مورچه و آفات حبوبات و نوعى حشرات گفته مى‌شود. ⬅️ خون يكى از نشانه‌هاى خداوند بر قوم بنی اسرائيل بود و مراد، خون شدن آب‌ها يا خون دماغ شدن همه مردم است كه نوعى عذاب الهى بود. عذاب‌هاى طوفان، خون و هجوم ملخ تنها نسبت به فرعونيان بود و بنى‌اسرائيل از آن در امان بودند. ⬅️ داستان اين عذاب‌ها در تورات نيز آمده است، خون شدن آب‌ها در سِفر خروج، باب ۷ آیه ۲۰ هجوم پشه، در باب ۸ آیه ۷ بارش تگرگ، در باب ۹ آیه ۲۵ و هجوم ملخ‌ها، در باب ۱۰ آیه ۱۴ آمده است. هر بار كه بلايى به آنها مى‌رسيد، دست به دامن موسى مى‌شدند و قول مى‌دادند كه اگر خدا رفع بلا كند. ايمان‌ بياورند آن حضرت مى‌پذيرفت و از خدا درخواست كرده و بلا برطرف مى‌شد، اما باز دست از كفر و لجاجت برنمى‌داشتند. چنانكه در آيات بعد نيز بيان مى‌شود. ◽️نکتـــه‌ها 🍃پس از هشدار و اتمام حجت خداوند و لجاجت و بى‌توجهى مردم نوبت به كيفرهاى سخت مى‌رسد به دنبال آيات قبل فرمود: «فَأَرْسَلْنا عَلَيْهِمُ‌ ...» 🍃آنچه مایه رحمت است به اراده الهى است. اگر او بخواهد آب وسیله رحمت مى‌گردد و اگر بخواهد وسیله عذاب خواهد بود. «فَأَرْسَلْنا عَلَيْهِمُ الطُّوفانَ» 🍃حيوانات مأموران الهى‌اند، گاهى مأمور رحمتند. مثل تار عنكبوت بر در غار براى حفاظت پيامبر اكرم ﷺ و گاهى مأمور عذاب مى‌باشند. مثل أبابيل، قورباغه، ملخ و ... «فَأَرْسَلْنا عَلَيْهِمُ‌ .. الْجَرادَ وَالْقُمَّلَ وَالضَّفادِعَ‌» و در واقع هستى فرمانبردار خداوند است. «وَ للهِ جُنُودُ السَّماواتِ وَالْأَرْضِ» 🍃بلاها اغلب جنبه تربيتى دارد و گاهى پس از هر كيفرى، مهلتى براى فكر و توبه و بازگشت است. «مُفَصَّلاتٍ» 🍃گناه زمینه ساز تکبر و تکر، زمينه انكار است. «فَاسْتَكْبَرُوا وَ كانُوا قَوْماً مُجْرِمِينَ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda
✨وَ لَمَّا وَقَعَ عَلَيْهِمُ الرِّجْزُ قَالُوا يَا مُوسَى ادْعُ لَنَا رَبَّکَ بِمَا عَهِدَ عِنْدَکَ ۖ لَئِنْ كَشَفْتَ عَنَّا الرِّجْزَ لَنُؤْمِنَنَّ لَکَ وَ لَنُرْسِلَنَّ مَعَکَ بَنِی إِسْرَائِيلَ{۱۳۴} و چون بلا و بدبختى بر آنان واقع شد. نزد موسى آمده گفتند: اى موسى براى ما نزد پروردگارت به خاطر عهدى كه نزد تو دارد و دعاى تو را مستجاب مى‌كند، دعا كن كه اگر اين بلا را از ما برگردانى قطعاً به تو ايمان مى‌آوريم و حتماً بنی اسرائيل را آزاد كرده و با تو روانه مى‌كنيم.(۱۳۴) ✨فَلَمَّا كَشَفْنا عَنْهُمُ الرِّجْزَ إِلى‌ أَجَلٍ هُمْ بالِغُوهُ إِذا هُمْ يَنْكُثُونَ{۱۳۵} پس همين كه نكبت و بدبختى را به خاطر دعاى موسى از آنان تا مدتى كه بايد به آن مى‌رسيدند برداشتيم باز هم پيمان خود را مى‌شكستند.(۱۳۵) ⬅️ «نكث» در اصل به معناى باز كردن ريسمان تابيده شده است سپس در مورد پيمان‌شكنى به كار رفته است. «أَجَلٍ» در اين آيه، ممكن است مراد مدتى باشد كه حضرت موسى عليه السلام براى رفع بلا تعيين مى‌كرد كه مثلًا فلان روز يا فلان ساعت برطرف خواهد شد تا بفهمند كه اين كيفر الهى است نه تصادفى و يا مراد اين باشد كه آن قوم لجوج سرانجام گرفتار قهر حتمى خواهند شد ولى تا رسيدن آن اجل حتمى و غرق شدن در دريا موقّتاً عذاب برداشته مى‌شود مراد از عهد، يا استجابت دعاى موسى مى‌باشد و يا منظور مقام نبوّت و رسالت اوست. ◽️نکتـــه‌ها 🍃نياز و گرفتارى غرور انسان را مى‌شكند. «لَمَّا وَقَعَ عَلَيْهِمُ الرِّجْزُ قالُوا ...» آنچه شيران را كند رو به مزاج‌ احتياج است، احتياج است، احتياج‌ 🍃كافران نيز از طريق توسل به اولياى خدا نتيجه مى‌گرفتند. «يا مُوسَى ادْعُ لَنا» 🍃فرعونيان نيز به وجود خدايى كارساز براى حضرت موسى ايمان داشتند. «يا مُوسَى ادْعُ لَنا رَبَّکَ» 🍃دعا در جلب رحمت خدا و دفع سختى‌ها و بلاها مؤثر است. «ادْعُ لَنا رَبَّکَ» 🍃آزادسازى انسان‌ها از رسالت‌هاى انبیاست. «لَنُرْسِلَنَّ مَعَكَ بَنِی إِسْرائِيلَ» 🍃برطرف كردن عذاب و قهر الهى تنها به دست خود اوست. «فَلَمَّا كَشَفْنا» 🍃به وعده‌هاى ديگران به هنگام اضطرار و ناچارى چندان تكيه نكنيم. «فَلَمَّا كَشَفْنا ... يَنْكُثُونَ‌» 🍃تجاوزگرى انسان اغلب در هنگام رفاه و احساس بى‌نيازى است. «كَشَفْنا ... يَنْكُثُونَ‌» چنانكه در جاى ديگر مى‌خوانيم: «إِنَّ الْإِنْسانَ لَيَطْغى‌ أَنْ رَآهُ اسْتَغْنى‌» 🍃 حوادث تلخ و شيرين در نظام هستى زمان بندى دارد. «إِلى‌ أَجَلٍ» ‎‎‌‌‎‎‌🌋 @doostibakhoda