📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_فی_مراتب_الاولیاء 📅۱۱ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه۱۱۰ 📚موضوع جلسه : 1️⃣در روایت وارد شده است «اولی الناس بالمیت» در صورت فقدان زوج ولی میت است؛ فقهاء اولی الناس را به طبقات ثلاثه ارث حمل کرده اند و اگر هیچ کدام از این طبقات موجود نبود نوبت به مولای معتِق و ضامن جریره می رسد و اگر این دو هم موجود نبود نوبت به حاکم شرع می رسد؛ سخن در این است که این حمل وجهی ندارد. 2️⃣«اولی الناس بالمیت» که در روایات به عنوان ولی میت در امر تجهیز میت معرفی شده است حمل بر اولویت عرفیه می شود و این اولویت ممکن است با طبقات ارث و افرادی که فقهاء یکی پس از دیگری بیان فرموده اند منطبق نباشد.

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_فی_مراتب_الاولیاء 📅۱۲ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه۱۱۱ 📚موضوع جلسه : 1️⃣در مسئله ولایت بر بدن میت اساسا شارع مقدس تدخلی نکرده است که ولی بر بدن میت چه کسی است و لذا دنبال ولایت شرعیه رفتن درست نیست و اگر هم مبنای ولایت شرعیه درست باشد باید گفت که شارع مقدس همان ولایت عرفیه عقلائیه را امضاء فرموده است و باید دید که در عرف خاص این ولایت به ترتیب بر چه کسانی است. 2️⃣مرحوم خویی معتقدند که امور حسبه در تصرفات اعتباری وقتی اذن از طرف مالک یا ذوحق یا ولی او وجود ندارد مطرح می شود که اگر معلوم باشد شارع مقدس راضی به تصرف اعتباری است پس حاکم شرع به اندازه قدر متیقن عقد را نافذ می کند هر چند اذن از طرف مالک یا ولی او در کار نیست. 3️⃣ما نحن فیه بحث که بحث تعیین ولی زوجه میته است که بحث تصرف اعتباری در بدن میت بدون اذن از طرف مالک یا ولی او نیست که پای امور جسبیه و حاکم شرع به میان آمده است.

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_فی_مراتب_الاولیاء 📅۱۶ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه۱۱۲ 📚موضوع جلسه : 1️⃣در بحث حسبه نظر مختار این است که هیچ گونه جعل ولایتی برای تصرف اعتباری به کسی داده نشده است مثلا در باب مالی متعلق خمس یا مال زکوی اگر اذن مجتهد در تصرف اعتباری وجود داشت عرف و عقلاء آن تصرف را امضاء می کنند و آثار شرعی بر آن تصرف اعتباری مترتب خواهد شد و هیچ گونه ولایتی نه برای حاکم شرع و نه تصرف کننده جعل شده است. 2️⃣وزان امور حسبه مانند وزان فضول در عقد فضولی است که بر تصرفی که کرده است نه مالک یا ولی مالک بوده است و ماذون از جانب آنها بوده است اما اگر مالک، تصرف اعتباری او را امضاء کرد آن گاه عرف تصرف او را امضاء خواهند کرد اما به هر حال فضول وقتی تصرف اعتباری می کرد هیچ گونه ولایتی بر تصرف اعتباری خودش نداشته است

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_فی_مراتب_الاولیاء 📅۱۷ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه۱۱۳ 📚موضوع جلسه : 1️⃣خبر یزید الکناسی موارد اولویت اقوام نسبت به یک نفر را بیان کرده است که فقهاء بر مسئله میراث و غیر آن تطبیق کرده اند؛ مثلا فرموده است که رجال در یک طبقه بر اناث مقدم هستند یا عموی ابوینی بر عموی ابی یا امی مقدم است یا پدر بر فرزند مقدم است؛ اکثر موارد مذکوره در خبر، عرفی است و مقبول است اما به نحو موجبه کلیه نیست بلکه مواردی بر خلاف این تقدیم ها نیز ممکن است وجود داشته باشد. 2️⃣خبر یزید الکناسی سندا ضعیف است زیرا یزید توثیق خاص ندارد و به لحاظ دلالی هم نمی توان پذیرفت که این چنین متنی از امام صادر شده باشد.

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_فی_مراتب_الاولیاء 📅۱۸ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه۱۱۴ 📚موضوع جلسه : 1️⃣سید ماتن در تعیین ولی میت اولا از ولی عرفی سخن می گوید که در روایات «اولی الناس بالمیت» به عنوان ولی میت معرفی شده است و فقهاء معتقدند که مراد از اولویت در این روایات، اولویت عرفیه است و ثانیا به روایت یزید الکناسی به عنوان مواردی که حضرت به صورت مصداقی بر اساس طبقات ارث اولویتی را تعیین فرموده است، نظر دارند. 2️⃣سید معتقد است که اگر تمام افراد یک طبقه از قصَّرین بودند نوبت به طبقه متاخره می رسد اما احتیاط مستحب این است که فرد طبقه متاخره از حاکم شرع به عنوان ولی قصَّرین استیذان کند.

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_فی_مراتب_الاولیاء؛ م ۶ و ۷ 📅۱۹ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه۱۱۵ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اگر در یک طبقه افراد متعدد بودند فقهاء معتقدند که ولایت بین همه مشترک است و احتیاط مستحب این است که از اکبر سنّا اذن بگیرند اما قول مختار این است که باید دید در عرف ولایت با چه کسی است و عرف تا عرف و مورد به مورد متفاوت است. 2️⃣اگر میت وصیت کرد که شخصی غیر از ولی شرعی عهده دار تجهیز او شود یا آن شخص را به عنوان ولی تعیین کرد پس ادله نفوذ وصیت با ادله ولایت شرعیه تعارض ابتدایی دارند؛ مشهور قائل به عدم نفوذ وصیت هستند اما سید ماتن قائل به نفوذ و صحت وصیت است منتهی احتیاط مستحب این است که موصی له از ولی شرعی نیز استیذان نماید

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_فی_مراتب_الاولیاء؛ م ۷ 📅۲۲ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه۱۱۶ 📚موضوع جلسه : 1️⃣وقتی میت وصیت کرد که فلانی امر تجهیز او را بر عهده بگیرد عرف می گوید که وصیت او نافذ است و فردی که در موارد دیگر به عنوان ولی معرفی می گردد دیگر ولایتی ندارد و بر این اساس، کسانی ولایت شرعیه را قبول ندارند و ولایت عرفیه قائلند وصیت میت را نافذ می دانند و همچنین بر اساس قائلین به ولایت شرعیه که موضوع آن را ولی عرفی می دانند نیز وصیت نافذ خواهد بود. 2️⃣کسانی که قائل به ولایت شرعیه هستند و موضوع آن را طبقات ارث می دانند دیگر موضوعی برای وصیت میت نمی بینند و نفوذی برای وصیت او نسبت به امر تجهیز خودش قائل نیستند و باید بر طبق طبقات ارث، ولی بر امر تجهیز میت تعیین گردد. 3️⃣مرحوم حکیم قائلند که اگر میت وصیت کرد که زید امر تجهیز من را بر عهده بگیرد، وصیتش نافذ نیست اما اگر وصیت کرد که زید، ولی بر امر تجهیز باشد پس بر زید واجبست که به وصیت عمل کند و نکته این تفصیل، موثقه منصور بن حازم است؛ اشکال فرمایش ایشان بنا بر پذیرش ولایت شرعیه این است که این موثقه اطلاق دارد و تفصیل ایشان بلا وجه است.

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_فی_مراتب_الاولیاء؛ م ۷ 📅۲۳ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه۱۱۷ 📚موضوع جلسه : 1️⃣موثقه منصور بن حازم در مسئله وجوب عمل به وصیت میت درباره امر تجهیز سندا و دلالة تمام است اما در سیره چنین روایتی نمی تواند به تنهایی حجت باشد و حداقل سه روایت با سند و دلالة تمام لازم است که در چنین مسئله ای بتوان بر آن تکیه کرد. 2️⃣نظر مختار این است که به صرف وصیت میت در امر تجهیز برای شخص خاص، وظیفه شرعی برای آن شخص درست نمی شود و عرفا و عقلاء بر او واجب نیست که به مفاد وصیت عمل کند اما اگر خواست اقدام کند آن کسانی که بدون وصیت، ولایت عرفی بر بدن میت داشتند نمی توانند در مقابل اقدام او بایستند.

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_فی_مراتب_الاولیاء؛ م ۸، ۹، ۱۰ 📅۲۴ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه۱۱۸ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اگر ولی میت در اثناء تجهیز از اذن خود برگردد پس عمل باطل است یا اگر ولایت به شخص دیگری منتقل شود پس باید از ولی لاحق اذن گرفت. 2️⃣اگر عمل تجهیز انجام پذیرفت و بعد از آن ولایت به شخص دیگری رسید پس واجب نیست که دوباره تجهیز میت صورت پذیرد بر اساس اذن ولی لاحق؛ در اعمال توصلی که حکم معلوم است اما در تغسیل میت باید به اصل برائت از اکثر تمسک کرد تا شرط متاخر بودن اذن ولی لاحق به عنوان شرط صحت عمل سابق نفی شود. 3️⃣اگر کسی ادعای ولایت بر امر تجهیز میت داشت یا ادعا کرد که میت برای تجهیز به او وصیت کرده است مادامی که ادعای او مبتلا به معارض نباشد ادعای او مقبولست.

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_فی_مراتب_الاولیاء؛ م ۱۰، ۱۱ 📅۲۵ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه۱۱۹ 📚موضوع جلسه : 1️⃣اگر ادعای شخص بر ولایت یا وصایت از طرف میت برای تجهیز با ادعای دیگر تعارض داشت پس شبهه موضوعیه است و در نظر مشهور خبر ثقه در موضوعات حجت نیست و باید بینه در کار باشد تا قول مدعی ثابت گردد اما در نظر مختار خبر ثقه چه در شبهات حکمیه و چه در شبهات موضوعیه حجت است. 2️⃣اصل اعبار قصد قربت در تعبدیات به ارتکاز متشرعه ثابت است و لذا در موارد مشکوک در تضیق و توسعه قصد قربت به اصل برائت از تضیق تمسک می شود. 3️⃣اگر قصد امتثال امر مولا همراه با دفع ضرر مکرِه باشند در تحقق نماز میت یا تغسیل میت پس اگر هر کدام به صورت علت تامه داعویت برای عمل تعبدی داشته باشند قصد قربت متمشی می شود و عمل تعبدی صحیح است اما اگر هر کدام داعویتی در حدّ علت ناقصه داشتند پس در نظر مشهور عمل عبادی باطل است؛ قول مختار می گوید که در حالت دوم نیز قصد قربت متمشی شده است و عمل صحیح است به خاطر جریان اصل برائت از تضیق در موارد قصد قربت.

📢#‌فقه #کتاب_الطهارة #فصل_فی_مراتب_الاولیاء؛ م ۱۲ #فصل_فی_تغسیل_المیت 📅۲۶ / اردیبهشت ماه/ ۱۴۰۳ 💠جلسه۱۲۰ 📚موضوع جلسه : 1️⃣در نظر مختار هر کسی را که عرف به عنوان ولی بر بدن میت بشناسد همو می تواند عهده دار تجهیز میت بشود مباشرة یا تسبیبا و دیگران نباید در اعمال ولایت او مزاحمت ایجاد کنند؛ بنابراین شارع مقدس دخالتی در تعیین ولی نداشته است و اگر در روایتی از شوهر یا دیگری نام برده شده است از باب بیان آن کسی است که عرف زمان حضرت ولی می داند. 2️⃣تغسیل میت بر ولی میت واجب عینی است و اگر او اقدام نکرد بر جمیع مسلمین به صورت واجب کفایی واجب می شود. 3️⃣دلیل وجوب تغسیل بدن میت شیعه اثنا عشری اجماع علماء قدماء بر وجوب است و این اجماع منشأ اطمینان نوعی می شود که علی المختار منشأ اطمینان نوعی از حجج است.