🔰 اصول تغذیه صحیح برای ماه مبارک رمضان
💠 قسمت اول
جسم كه مَركب روح است، بايد به سلامت باشد تا هم بهره خويش را از اين پرهيز يكماهه، برگيرد و سلامتیاش افزون شود و هم، ياور روح باشد.
در واقع، روزه تمرینی است برای نه گفتن به خواهش‌های نفسانی و این نه گفتن باید هم در برابر گناهان باشد و هم در مقابل تمایلات غریزی چون پرخوری، پرنوشی، پرخوابی و ....
اما متاسّفانه در عمل برای خیلی از ما اتفاق های دیگری می افتد.
در ماه مبارک، بیشتر می‌خوریم، بیشتر می‌نوشیم، بیشتر می‌خوابیم و اصول تغذیه را رعایت نمیکنیم. در نتیجه بعضا در پایان این ماه بیمارتر می‌شویم.
به همین دلیل نکات ذیل از منظر طبّ ايرانی اسلامی بـه زبـاني سـاده و در پاسخ به سؤالات عمدهای که به ذهن روزهداران خطور ميكند به رشتهی تحرير درآمده است.
لازم به ذکر است، شما ممکن است بین این نکات و مطالبی که در رسانهها دیده یا میشنوید تعارضهای بیابید که طبیعی است زیرا همانطور که بیان شد، مطالب مستند به منابع طب ایرانی اسلامی است لذا نباید انتظار داشت که کاملا با طب و تغذیه غربی انطباق داشته باشد.
برای حفظ سلامت خود در تمام طول سال خصوصا ماه رمضان اصول ذیل را رعایت کنید:
🔹 1. از گرسنگی و تشنگی واهمه نداشته باشید
یکی از فوائد مهم روزه‌داری پاکسازی بدن از مواد مضری است که موجب بیماری می‌شود. شاید به همین دلیل است که امیرمومنان علی علیه السلام می فرمایند:
«گرسنگی مفیدترین داروهاست»
«گرسنگی و بیماری یک جا جمع نمی‌شوند»
اما نکته مهم این است که روزه وقتی موجب سلامتی می شود که در مصرف غذا و آب زیاده روی نشود.
اگر اصول صحیح تغذیه رعایت شود، باید وزن ما در پایان ماه مبارک رمضان، حداقل چند کیلو کاهش یابد.
در حالی که متأسفانه در عمل چیز دیگری را شاهد هستیم. عده زیادی از روزهداران به دلیل ترس و واهمهای که از گرسنگی و تشنگی دارند در فاصله افطار تا سحر پرخوری کرده و در پایان ماه رمضان اضافه وزن پیدا می‌کنند.
بنابراین باید در قدم اول باید به اصلاح این ذهنیت که چند ساعت گرسنگی و تشنگی برای بدن بد است و باید با آن مقابله کرد، پرداخت.
🔸 2. متنوع ولی در هر وعده ساده غذا بخورید
در این که بدن نیاز به مواد غذایی متنوع دارد شکی نیست ولی نباید همه انواع غذاها را همزمان مصرف کرد.
برخی غذاها زودهضم هستند (مثل سوپ یا زرده تخم مرغ) و برخی دیر هضماند (مثل *هلیم، کلهپاچه، آبگوشت).
برخی غذاها مثل ماست و گوشت ناسازگارند. خوردن انواع مواد غذایی در یک وعده موجب سوءهاضمه و آسیب دیدن معده می‌شود. پس تنوع غذایی را در وعده های مختلف اجرا کنید نه در یک وعده.
*(هلیم به معنی غذای چسبنده است. نگارش حلیم که مرسوم شده اشتباه است.)
🔹 3. بین افطار و شام فاصله نیندازید
برخی بر حسب عادت اول افطار کرده و ساعتی بعد شام میخورند.
با توجه به فاصله کوتاه بین افطار و سحر، جدا خوردن افطار و شام هم باعث پرخوری و هم موجب سوءهاضمه می‌شود.
🔸 4. با معده پر از غذا نخوابید
یکی دیگر از عواقب فاصله ایجاد کردن بین افطار و شام، دیر وقت خوردن شام و در نتیجه خوابیدن با معده پر است که عوارض زیادی دارد. و چنین است در مورد افرادی که بعد از سحری میخوابند. بنابراین ترجیحا از سحر تا طلوع آفتاب (بین الطلوعین) نیز نباید خوابید.
🔹 5. نوشیدن مایعات
ـ موقع افطار فقط در حد رفع نسبی عطش آب بنوشید و از نوشیدن حجم زیاد مایعات که موجب نفخ معده و سوءهاضمه می‌شود، بپرهیزید.
- آب یخ خوردن موقع افطار بسیار مضر است.
ـ آب یخ برای کبد بسیار مضر است و عطش را بیشتر می‌کند.
ـ آب را با حجم کم و به تدریج (جرعه جرعه) بنوشید.
- آب و سایر نوشیدنیهای مورد نیاز بدن را یک ساعت بعد از خوردن افطار میل کنید. در این فاصله آب مورد نیاز بدن توسط سوپ و آش و حتی همان نان و برنجی که خورده می شود تأمین می‌گردد و جای نگرانی نیست.
ـ در وعده سحر نیز مایعات مورد نیاز بدن را نیم تا یک ساعت قبل از غذا مصرف کنید و بعد از خوردن سحری آب و چای نخورید.
ـ افراد مسن، نوشیدنی شان ترجیحا گرم باشد (آب جوش/ آب عسل/ چای کم رنگ ایرانی) ولی جوانانی که گرم مزاج هستند و عطش زیادی دارند، مایعات خنک (نه یخ) میل کنند خصوصا نوشیدنی هایی که عطش آنها را کم می‌کند (خاکشیر و آبلیمو/ سکنجبین/ عرق کاسنی و شاهتره)
🆔 @drezamontazer
#تدابیر_روزه
#رمضان #روزه
#ماه_رمضان #روزه_داری
#ماه_مبارک_رمضان
🔰 اصول تغذیه صحیح در ماه مبارک رمضان
💠 قسمت دوم
🔸 6. وعده سحری
ـ شام جای سحری را نمی گیرد. سحری را حتما میل کنید اگرچه چند لقمه باشد. نخوردن سحری باعث تحلیل قوا در طول روز می شود.
ـ در سحر از اغذیه تند و شور و شیرین بپرهیزید. همچنین غذاهایی مثل ماهی یا کباب یا سیر و پیاز زیاد نخورید تا دچار عطش نشوید.
ـ در وعده سحر بیشتر نان مصرف شود نه برنج زیرا انرژی بیشتری ایجاد می کند.
🔹 7) میوه خوردن
- زمان صحیح میوه خوردن بعد از هضم غذاست لذا از خوردن بلافاصله میوه بعد از افطار یا سحر بپرهیزید.
ـ خوردن آب بعد از میوه مضر و باعث سوءهاضمه و فساد غذا است.
ـ از خوردن هم زمان چند نوع میوه پرهیز کنید که مضر است زیرا برخی میوه ها طبیعت گرم (خربزه، انبه، موز، انجیر و انگور) و برخی طبیعت سرد (هندوانه، خیار، آلبالو، کیوی) دارند همچنین برخی زود هضم (خربزه) و برخی دیگر دیر هضم (موز و هلو) هستند.
ـ با توجه به این که گفته شد مایعات مورد نیاز بدن را یک ساعت بعد از افطار میل کنید و میوه را همراه با مایعات نخورید، زمان مناسب برای خوردن میوه، قبل از خواب یا یک ساعت قبل از خوردن سحری است.
🔸 8. غذاهای ناسازگار را هم زمان نخورید
برخی مواد غذایی وقتی هم زمان با برخی غذاهای دیگر خورده شوند ضرر می‌رسانند مثل:
خوردن ماست همراه گوشت یا پنیر یا ترشی یا باقلا/ خوردن تخم مرغ همراه با ماهی/
خوردن شیر همراه با ماهی و مرغ یا ترشی یا خربزه
(به عنوان مثال اگر شام مرغ یا ماهی است افطار را با شیر باز نکنید یا شیر برنج نخورید)
🔹 9. پیشگیری از یبوست
به دلیل کم آبی بدن در ایام روزه داری، #یبوست شایع می شود.
افرادی که مبتلا به یبوست می شوند:
- از خوردن چای پررنگ، غذاهای خشک و قابض مثل برنج، قهوه، رب انار، سماق، موز، نان بدون سبوس بپرهیزند.
- ابتدای افطار و 20 دقیقه قبل از سحری یک لیوان آب جوش با عسل بخورند.
- دو قاشق غذاخوری خاکشیر را با آب گرم مخلوط و در فاصله افطار تا سحر بخورند.
🔸 10. چند نکته دیگر
- زیادهروی در مصرف چای و لبنیات موجب سنگ کلیه می شود.
- در مصرف زولبیا و بامیه زیاده روی نشود.
مصرف سه وعده غذا در شبانه روز برای سلامت جسم و جان مضر می باشد و دو وعده برای افراد سالم که فعالیت بدنی سنگین ندارند کافی است.
لذا بهتر است خوردن ناهار ترک شود و بهترین زمان ترک این عادت انتهای ماه رمضان است که یک ماه ناهار نخورده ایم.
🔅 از پروردگار متعال میخواهیم فرمایش پیامبر مکرم اسلام صلی الله علیه و آله را که فرمود:
«صوموا تصحوا»
«روزه بگیرید تا سالم بمانید»
در مورد همه ما محقق گرداند.
🆔 @drezamontazer
#رمضان #روزه
#ماه_رمضان #تدابیر_روزه
#ماه_مبارک_رمضان
🔰 فواید گرسنگی
دکتر رضامنتظر
💠 قسمت اول
در منابع طب اسلامی بر آثار مفید گرسنگی بر سلامت بدن تاکید شده است؛
در كتاب خصال شيخ صدوق حديث عجيبى از حضرت على عليه السلام خطاب به فرزندش امام حسن مجتبى عليه السلام روايت شده است:
«پسرم آيا به چهار ويژگى كه تو را از طب بینياز مىكند آگاهت سازم؟ بر سر سفرهى غذا ننشين مگر در حالى كه گرسنه باشى و از طعام برنخيز مگر اين كه گرسنه باشى .... پس اگر اين كارها را انجام دهى از طب بىنياز مىشوى.»
🔻 این برخلاف فرهنگ غالب مردم است که تا سیر نشوند دست از خوردن نمی‌کشند و بر سفره‌ها یکدیگر را سفارش و تشویق به سیر شدن می‌کنند.
🔹 امام رضا علیه السلام دو بار در رساله ذهبیه تاکید فرموده‌اند:
« دست از طعام بردار درحالی که هنوز به آن میل و اراده داری که برای معده و بدن تو بهتر است و باعث زیادی عقل و سبکی جسم تو می‌شود»
پس ماه رمضان که جای خود دارد در غیر از ایام ماه رمضان نیز وظیفه داریم گرسنه سفره را ترک کنیم.
🔸 امیر مومنان علی عليه السلام می‌فرمایند:
« اَلتَّجوعُ اَنفعُ الدَّواء»
«گرسنگی کشيدن، سودمندترين درمان است.»
(غررالحکم ح 903)
« لايجتَمِعُ الجوعُ وَ المَرَض»
«گرسنگی و بيماری با هم جمع نمی‌شوند.»
(غررالحکم ح 10569)
«ادمان الشّبع يورث أنواع الوجع.»
«مداومت بر سیری انواع دردها را به دنبال دارد»
(غررالحکم)
✳️ واقع مطلب نیز همین است، از دیدگاه طبی تا بدن چند ساعت در روز گرسنه نباشد سموم و مواد زائد انباشته در بدنش مصرف نمی‌شود. شعور و طبیعت حاکم بر بدن موقع گرسنگی به سراغ سوخت و ساز ذخایر خود می‌رود. در کسی که همیشه سیر است هیچ وقت این اتفاق نمی‌افتد.
💢 تحقیقات روز به آنچه در روزه داری اتفاق می‌افتد می‌گوید: "گرسنگی متناوب".
در یکی از این گزارش‌های علمی آمده است:
«مارک متسون، رئیس ازمایشگاه علوم اعصاب در NIA و متخصص اعصاب در دانشگاه جان هاپکینز:
رژیم غذایی و گرسنه نگه داشتن خود به صورت متناوب باعث افزایش طول عمر و حفظ مغز و سیستم قلبی عروقی در مقابل بیماری‌های مربوط به سن‌های مختلف می‌شود. ما متوجه شده‌ایم که ایجاد محدودیت برای دریافت انرژی توسط بدن مانند روزه گرفتن به صورت متناوب به فعال شدن سلول‌های دفاعی در سیستم عصبی منجر می‌شود. در این آزمایشات، به گروهی از موش‌ها روزانه غذای کافی داده می‌شد و به برخی دیگر تنها در روزهای متناوبی مواد غذایی دریافت می‌کردند. پس از این اقدامات، مغز این دو گروه از موش‌ها مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که عملکرد مغز موش‌هایی که در روزهای متناوبی غذا خورده بودند بهبود یافته است».
🆔 @drezamontazer
#فواید_گرسنگی
#رمضان #روزه
#ماه_رمضان #تدابیر_روزه
#ماه_مبارک_رمضان
🔰 فواید گرسنگی
💠 قسمت دوم
برخی از نظر روانی با گرسنگی دچار واهمه می‌شوند که مبادا ضعیف و ناتوان شوند در صورتی که همواره اضافه دریافت کالری و چاقی است که موجب رخوت و ضعف و بی حالی و افسردگی می‌شود.
🔹 امیرالمومنین علیه السلام در نامه 45 نهج البلاغه در جواب عده ای که می گفتند اگر غذای علی (ع) این است پس زور بازوی او از کجاست؛ می‌فرمایند:
«گویا می‌بینیم گوینده ای از شما می‌گوید: اگر قوت فرزند ابوطالب همین است باید هم اکنون نیرویش به سستی گرائیده باشد. آگاه باشید درختان بیابانی چوبشان محکم‌تر است اما درختان سرسبز که همواره کنار آب قرار دارند پوستشان نازکتر و کم دوام‌ترند. درختانی که در بیابان روییده و جز به آب باران سیراب نمی گردند آتش‌شان شعله ورتر و پردودترست»
🔸 حضرت در اینجا دقیقا با زبان مزاج شناسی که اساس طب سنتی و طب اسلامی است سخن گفته‌اند. هرچه رطوبت بدن بیشتر باشد کم طاقت‌تر و بیمارتر است. در افراد پرخور و چاق رطوبت مزاج داریم.
🔻 پس چشم‌ها را باید شست و جور دیگر باید دید. روزه مسابقه ورزشی نیست که بسان ورزشکاران در فواصل آن بدن را بپرورانیم.
باید این باور را که گرسنگی برای ما مضر است و می‌بایست در فاصله افطار تا سحر هرچه گنجایش داریم به جبران آن بپردازیم، اصلاح کرد.
حکمای ما در طب سنتی نیز بر این مطلب صحه گذاشته‌اند.
✳️ سید اسماعیل جرجانی در کتاب ذخیره خوارزمشاهی می‌گوید:
«روزه گرفتن و کم خوردن غذا، کار فصد را انجام می‌دهد چون آنچه از تن به تحلیل خرج شود بدل آن از غذا به عروق باز نیاید و خون کمتر تولد کند و نیز کار استفراغ بلغم را می کند چون در گرسنگی، قوت طبیعت، بلغم را بپزاند و هضم کند و خون گرداند و یا رقیق کرده به تحلیل خرج کند»
💢 یعنی تحمل گرسنگی می‌تواند بیمار را از سایر روش‌های پاکسازی بدن از اخلاط فاسد مثل فصد یا قی کردن که کاربرد وسیعی در طب سنتی دارند، بی‌نیاز کند.
🔸 در این ایام و در برنامه های پزشکی، تقریبا همه اطبای طب رایج و طب سنتی در مورد نحوه خوردن آب و غذا و میوه در وعده های افطار و سحر بحث می‌کنند.
این که سحر چای نخورید تا تشنه نشوید، میوه را چه زمان بخورید، ترتیب خوردن برنج و خورش و آش به چه صورت باشد و .....همه این‌ها صحیح است ولی به نظر می‌رسد آنچه بر این‌ها مقدم است اصلاح باور مردم در مورد گرسنگی و تشنگی است.
🔹 ان شاء الله ماه مبارک فرصتی باشد تا دست از خوردن غریزی که لذت طلبی ما آن را مدیریت می‌کند کشیده و سفره های ما غرایز حیوانی را در ما تقویت نکند؛
که اميرالمومنان على عليه السلام فرمودند:
"صوم النفس عن لذات الدنيا انفع الصيام".
"روزه نفس از لذت‌هاى دنيوى، سودمندترين روزه‌هاست"
(غرر الحكم، ج ١ ص ٤١٦ ح ٦٤)
🆔 https://eitaa.com/drezamontazer
#فواید_گرسنگی
#رمضان #روزه
#ماه_رمضان #تدابیر_روزه
#ماه_مبارک_رمضان
🔰 روزه و تقویت فطرت
ساختار وجودی انسان دو بخش است:
فطرت و غریزه
معضل همیشگی بشر و بیش از همیشه امروز، زندگی غریزی است. غلبه خواهش‌های نفسانی (همان جمله معروف: دلم می‌خواهد) بر نیازهای فطری
🔸 عوارض این غلبه
۱_ روحی و اخلاقی: عصبی شدن، تنبلی، بی‌حوصلگی، ضعف اراده، راحت طلبی
۲_ جسمی: پرخوری و پناه بردن به غذا و خواب
در مواجهه با مشکلات عصبی
💢 جلوه های این غلبه:
افراد چاقی که تحمل گرسنگی و تشنگی را ندارند
با گرسنگی عصبی می‌شوند و به اصطلاح #اشتهای_عصبی دارند، جوانانی که تا وقتی حالشان خوب است که غرایزشان تامین و خواسته‌هایشان برآورده شود.
والدین‌شان نیز از دست آنها به ستوه آمده‌اند (در حالی که این فرزندان محصول تربیت غلط خودشان هستند.)
✅ روزه تمرینی برای «نه» گفتن به خواهش‌های نفسانی و تقویت فطرت له شده در برابر غریزه است (لعلّکم تتقون). این نه گفتن باید در برابر درخواست‌های جسمانی غلط (پرخوری، پرنوشی، پرخوابی و ...) نیز خود را نشان دهد.
در حالی که متاسّفانه در عمل برای خیلی از ما اتفاقات دیگری می‌افتد و در بعد جسمانی، بیشتر می‌خوریم، بیشتر می‌نوشیم و بیشتر می‌خوابیم و بیمارتر می‌شویم.
🔹 يكی از فلسفه های روزه داری، همدردی با بينوايان و ياد کردن از گرسنگی و تشنگی روز قيامت می‌باشد. بنابراين، باید تا حدی تشنگی و #گرسنگی را تحمّل کنیم نه این که تلاش کنیم تا اصلا گرسنه يا تشنه نشويم.
🔸 اگر خودشناسی حاصل شود و ساختار وجودی دوگانه خود را بپذیریم سختی‌های روزه داری آسان می‌شود و توصیه‌های پزشکی آن را هم می‌پذیریم و از آن استقبال می‌کنیم در غیر این صورت حاکمیت و غلبه بعد غریزی اجازه بهره‌برداری از ضیافت الهی را به ما نمی‌دهد.
🔻 اگر کسی از گرسنگی و تشنگی واهمه دارد و دوست دارد این ایام زودتر بگذرد و در افطار و سحر زیاده روی می‌کند، این‌ها نشانه قدرت گرفتن غریزه در برابر فطرت است و علامت خوبی نیست!
✍🏻 دکتر رضا منتظر
https://eitaa.com/drezamontazer
#روزه‌داری
#رمضان #روزه
#ماه_رمضان
#ماه_مبارک_رمضان