#کلام #ادبیات #میان_رشته_ای #نقش_علم_کلام_در_ادبیات_عربی #شرط_تغلیب در باب #تثنیه: برای میزان تأثیر علم کلام و پیش فرض های عقیدتی بر آراء نحویان و ادباء، کافی است در عبارت زیر از صبان ، بیاندیشید: حاشية الصبان على شرح الأشمونى على ألفية ابن مالك و معه شرح الشواهد للعيني، ج‏1، ص: 109 عبارت اشمونی برای کلماتی که از نظر اعرابی ملحق به مثنی هستند ولی تعریف مثنی بر آنها صدق نمی کند: دربارۀ مفرد «عمرین» دو احتمال است: 1- عمرو و عمر 2- أبو بكر و عمر عبارت صبان: در احتمال اول، عبارت #عمرین را به دو گونه می توان قرائت کرد: 1- عُمَرَین (از باب تغلیب عُمَر بر عَمرو) یعنی از باب: تغلیب أعزّ و اشرف بر غیر أعزّ باشد. 2- عَمرَین (از باب تغلیب عَمرو بر عُمَر) یعنی از باب: تغلیب أخفّ بر غیر أخفّ باشد. عبارت صبان چنین است: يصح ضبطه بالفتح (یعنی: #عَمرَینِ ) فالإسكان تغليبا للأخف و بالضم (یعنی: #عُمَرَینِ ) فالفتح إشارة إلى قوله صلّى اللّه عليه و سلّم: «اللهم أعز الإسلام بأحب العمرين إليك» يعنى عمر بن الخطاب و عمرو بن هشام الذى هو أبو جهل تغليبا للأشرف الذى سبقت له السعادة فيكون فى الحديث رمز إلى أنه الذى يسلم. قال الدمامينى: يغلب الأخف لفظا ما لم يكن غير الأخف مذكرا. أقول: أو اقتضى تغليبه سبب غير التذكير كما قررناه فى العمرين بالضم فالفتح. ( #صبان: گاهی ملاک تغلیب غیر از تذکیر است همان طور که در عُمَرَین توضیح دادیم) و ما نقلناه عن الدمامينى نقله الشمنى عن التفتازانى. ثم نقل الدمامينى عن ابن الحاجب أن شرط التغليب تغليب الأدنى على الأعلى و ضعفه، و عن غيره أن شرطه تغليب الأعلى على الأدنى و ضعفه. @DUROUS_ALSHABAB