💢پنج نکته در تبیین فقهی دیدگاه آیتالله سبحانی درباره «عندالاستطاعه»
◻️در پی انتشار پیشنهاد اخیر حضرت آیتالله سبحانی برای حل معضل مهریه در نظام قضایی کشور، برخی از فضلا و محققان حوزه علمیه اشکالاتی را بر آن وارد کردند. به نظر آنان، در فقه اسلامی، شرط استطاعت در التزامات مالی جایگاهی ندارد و ناتوانی مالی، موجب بطلان تعهد یا شرط نمیشود. همچنین یادآور شدهاند که قید «عندالمطالبه» در عقدنامهها نهتنها اشکالی ندارد، بلکه برای تصریح به حالّ بودن دین و جلوگیری از ابهام در زمان پرداخت ضروری است.
◻️با این حال، استاد مرتضی ترابی در تبیین دیدگاه آیتالله سبحانی تأکید دارد که مقصود ایشان، نفی مشروعیت مهریههای پیشین یا ابطال قید «عندالمطالبه» نیست؛ بلکه هدف، تصریح به قاعدهای فقهی است که بهطور ضمنی در متون معتبر پذیرفته شده و بر اساس آن، تعهدات فراتر از توان، فاقد الزام عملیاند. از این منظر، افزودن قید «عندالاستطاعه» نه خروج از مبانی فقهی، بلکه انطباق دقیقتر آن با واقعیتهای عقلایی و عرفی زندگی امروز به شمار میرود.
🔗 متن کامل + پاسخ به اشکالات
http://ijtihadnet.ir/?p=79826
@
بسم الله الرحمن الرحیم
💢درباره یکسان بودن دو نظریه
گاهی گفته میشود که دو نظریهی «مبنای عند المطالبه» و «مبنای عند الإستطاعة» در مهریه یکسانند و نتیجهی عملی متفاوتی میان آنها وجود ندارد؛ حال آنکه موضوع چنین نیست!
ما در یادداشتی کوتاه اشاره کردیم که در هر دو فرض، قاضی موظف است برای روشن شدن موضوع اقدام کند تا حق طرفین مشخص شود. اما نکتهی مهم این است که هرچند در هر دو صورت قاضی باید رسیدگی کند، آثار عملی آنها در دادرسی و در نتایج اجتماعی متفاوت است.
اگر معیار، مبنای عند المطالبه باشد و شوهر ادعای اعسار کند، در این صورت تا زمان اثبات اعسار، امکان بازداشت شوهر وجود دارد - همانند سایر دیون مالی – و تا پیش از اثبات اعسار، مدیون ممکن است در حبس بماند. روشن است که چنین وضعی گاه منشأ مشکلات خانوادگی میشود، زیرا زوج پس از مدتی حبس، حتی در صورت آزادی، ممکن است به دلیل رنجی که متحمل شده تمایلی به ادامهی زندگی مشترک نداشته باشد، و همین امر سرچشمهی اختلافات خانوادگی تازه خواهد شد.
اما اگر معیار، مبنای عند الاستطاعة باشد، وضعیت متفاوت است. در این فرض، نوعاً همسر از شرایط مالی شوهر آگاه است و موارد مالی او را به قاضی معرفی میکند، قاضی نیز بر پایهی اطلاعات موجود، تمکن یا عدم تمکن مالی زوج را بررسی میکند و بدون آنکه نیازی به بازداشت شوهر داشته باشد، از طریق تحقیق و استعلام، وضعیت را روشن میسازد. پس از احراز یکی از دو حالت تمکن یا اعسار، پرونده پایان مییابد.
بنابراین نتیجه میگیریم که این دو مبنا از حیث فرآیند دادرسی و پیامدهای اجتماعی و خانوادگی یکسان نیستند و اتخاذ هر یک آثار متفاوتی در نظام قضایی و روابط زوجین بهجا میگذارد.
💢نکتهی مؤثر دیگر: حق حبس زوجه
نکتهی مؤثر دیگر در خصوص مبحث فوق، مربوط به «حق حبس زوجه» است. به موجب مادهی ۱۰۸۵ قانون مدنی (و رأی وحدت رویهی شمارهی ۷۱۸ مورخ ۱۳/۲/۱۳۹۰)، زن در صورت حال بودن مِهر، تا زمانی که مهر به او تسلیم نشده است، میتواند تمکین نکرده و از ایفای مطلق وظایفی که شرعاً و قانوناً در برابر شوهر دارد امتناع کند.
نتیجه آنکه زوجه به محض انعقاد نکاح، میتواند از تمکین عام و خاص خودداری کند، و چه بسا با توجه به مهریههای سنگین، این حق حبس تا پایان عمر باقی بماند. بدیهی است چنین وضعی با فلسفهی ازدواج و تشکیل خانواده سازگار نیست! و از مصادیق بارز عُسر و حَرَج به شمار میآید که بر اساس قاعدهی لاضرر و اصل چهلم قانون اساسی مردود است.
ازاینرو، اگر مبنا عندالإستطاعه باشد، این مشکل تا حدودی برطرف میشود؛ زیرا زوجه با پذیرش شرط «عندالاستطاعه» در ضمن عقد، در واقع حق حبس خود را ساقط کرده است و دیگر نمیتواند از آن استفاده نماید.
@
✨ بسمهتعالی
درس اخلاق
با بهرهگیری از بیانات
حضرت آیتالله العظمی سبحانی (دامظلهالعالی)
و با حضور طلاب گرامی و خانوادههای محترم برگزار میگردد.
⸻
🗓 زمان: چهارشنبهها، همزمان با اقامهی نماز مغرب و عشاء
📍 مکان: مسجد و سالن اجتماعات مؤسسه امام صادق علیهالسلام
(مرکز تخصصی علم کلام)
آدرس: پردیسان، بلوار امام صادق علیهالسلام
⸻
🔹 برنامهها:
🕕 ساعت ۱۸:۰۰
⬅️ اقامهی نماز جماعت مغرب و عشاء
🕡 ساعت ۱۸:۳۰ تا ۱۹:۰۰
⬅️ کارگاه «سبک زندگی»
با ارائهی حجتالاسلام والمسلمین عباسی آغوی
🕖 ساعت ۱۹:۰۰
⬅️ درس اخلاق
با بیانات حضرت آیتالله العظمی سبحانی (دامظلهالعالی)
🟡 ویژه برنامهها:
• میز مشاوره با حضور مشاوران تربیتی حوزه علمیه قم
• اتاق کودک با حضور مربیان مجرّب
⸻
✅ با توجه به محدود بودن زمان،
از طلاب و اساتید محترم درخواست میشود برنامهریزی فرمایند تا در نماز جماعت حضور داشته باشند.
🙏 به همت معاونت تهذیب و تربیت حوزه علمیه قم
و مرکز تخصصی علم کلام (مؤسسه امام صادق علیهالسلام)
@
آیت الله سبحانی003 - 1404-08-07 - Dars Akhlaq - Sobhani - Pardisan - 001.mp3
زمان:
حجم:
27M
درس اخلاق
مؤسسه امام صادق (ع)
آیت الله العظمی سبحانی
جلسه 3
1404/08/07
موضوع : ارزش علم و علماء در اسلام
#درس_اخلاق
#ارزش_علم
🆔@e_sobhani
Aytollah Sobhani.mp3
زمان:
حجم:
14.7M
پاسخ به سؤالات شرعی:🔺
📖رادیو معارف:
آیا عروس پسر بر پدر پسر محرم میشه به عبارت دیگه خانم نوهی پسری بر پدربزرگ محرم هست؟
زیارت اهل قبور و شهدا در شب آیا اشکال دارد؟
در قنوت نماز واجب میشه به فارسی حاجتها روبخواهیم و به فارسی دعا کنیم؟
من انگشت دستم شکسته و آتل انگشتی بستم، کیفیت وضو و غسلم به چه شکلی است؟
آیا سرمه کشیدن و کرم ضدآفتاب آرایش محسوب می شود؟
آیا گوشت طاووس حلال است؟
آیا در ایام عذر شرعی می توان سجده زیارت عاشورا را انجام داد؟
اگر زن در منزل خودش جلوی محرم، مچ پایش پیدا باشد نماز باطل است یا خیر؟
من همسرم کارگر هست ومرتب حتی برای خرج خانواده هم مجبور به قرص میشم آیا بازم خمس به ما تعلق می گیرد؟
آیا قبری را که بعد از ۳۰ سال بازمیکنند و میت دیگری را در آن دفن میکنند حرام است ونبش قبرمحسوب میشود؟
در فاتحه برای اموات بعد از حمد، چند تا سوره باید بخوانیم؟
من امسال کربلا تویه حسینیه بودم لباس پهن کردم یه گیره به لباسم بوده اومدم خونه دیدم حالا گیره روچکار کنم؟
اگه دختر 14,15 ساله صورت خود را اصلاح کند( رفع موهای زاید) اشکال داره؟
📍ادامه در فایل:
برنامه #زمزم_احکام
پاسخ به #سؤالات_شرعی
#آیت_الله_العظمی_سبحانی
🆔@e_sobhani
@
سخنرانی حضرت آیت الله العظمی سبحانی در کنگره بزرگداشت میرزای نائینی
ویدیو:🔻
https://livehowzeh.ir/21592
🆔@e_sobhani
کانال اطلاع رسانی دفتر آیت الله العظمی سبحانی مدّ ظله
🆔@e_sobhani
کنگره نائینی628.mp3
زمان:
حجم:
33.5M
فایل صوتی، همایش مرحوم نائینی
🆔@e_sobhani
46.9M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🎥مقتطف من كلمة آية الله الشيخ جعفر السبحاني في مؤتمر الميرزا النائيني الدولي بمدينة قم المقدسة
🌐خاص الاجتهاد: مرور ألف سنة على تأسيس الحوزة العلمية في النجف… رحلة تاريخية من الطين إلى التبيان
#مؤتمر_الميرزا_النائيني
#الميرزا_النائيني
#جعفر_السبحاني
#تأسيس_الحوزة_العلمية_في_النجف
#الشيخ_الطوسي
#النجف_الأشرف
#الميرزا_النائيني
نمایش : زیرنویس عربی
🆔@e_sobhani
040 - 1404-08-12 - Nazar Quran Darbareye Hazrat Zahra - Sobhani.mp3
زمان:
حجم:
1.7M
فضیلت حضرت زهرا (س) از نظر قرآن
حضرت آیت الله سبحانی بعد از درس خارج
#حضرت_زهرا س
1404-08-12
Number 004/Dars Akhlaq/Sobhani004 - 1404-08-14 - Dars Akhlaq - Pardisan - Sobhani - 001.mp3
زمان:
حجم:
27.7M
درس اخلاق حضرت آیت الله العظمی سبحانی (دام ظله العالی) -
جلسه چهارم
ویرایش اول
موضوع اخلاق رسول الله
آیت الله العظمی سبحانی
جلسه4
14 -08-1404
آداب و تاثیرات آن بر جامعه
#درس_اخلاق
#آداب_اسلامی
🆔@e_sobhani
هدایت شده از خبرگزاری حوزه
🔹توصیههای آیتاللهالعظمی سبحانی برای نفوذ در قلب مردم
📖 خلاصه بیانات حضرت آیتالله سبحانی در درس اخلاق
◽️ اخلاق، کلید نفوذ اجتماعی از منظر قرآن و سنت است. اگر پیامبر(ص) تندخو و سختدل بودند، مردم از اطرافشان پراکنده میشدند.
◽️پیامبر از دو ابزار بهره میبردند: «عقل نظری» و «عقل عملی» (آداب معاشرت و رفتار نیکو). پیشی در سلام، تبسم، گوشدادن فعال و پرهیز از مواخذه، از مصادیق بارز اخلاق عملی ایشان بود که دلها را جذب میکرد.
◽️پیامبر(ص) فرمودند: «دل مردم را با اخلاق نیک به دست آورید.» پس اگر میخواهید نفوذ کنید، حداقل با قیافهای باز و خوشرویی برخورد کنید. این نفاق نیست، بلکه مهربانی باطنی است.
◽️ غربیها نیز برخی از این آداب را از اسلام گرفتهاند و در کتب اخلاقی خود از آنها بهره میبرند.
◽️ باید همانگونه که پیامبر اکرم (ص) تحمل داشتند، ما نیز با یکدیگر تحمل داشته باشیم.
📎متن کامل بیانات
@HawzahNews / خبرگزاریحوزه