✍️ چگونه بدهیِ اجتماعیِ «زکات» را برای هر غنی محاسبه کنیم؟ #اختصاصی_جنبش ▪️بخش اول: مقدمه • انسان موحّد معتقد است که خداوند هیچ جنبده‌ای را در این دنیا بدون روزی قرار نداده است. به همین جهت می‌داند پروردگار متعال حتی افرادی که توان برآورده‌سازی "حداقل یکی از" نیازهای معیشتی را ندارند، در این دنیا بدون روزی به حال خود رها نکرده یا به بیان واضح‌تر آنان را از داشتن زندگی خوب و آبرومند محروم ننموده است. • اراده خداوند چنین بوده که سهم این افراد را در اموال دیگران قرار دهد تا میزان مسئولیت‌پذیری مردم در نسبت با ضعفا سنجیده شود. این سهم معیّن که نوعی بدهی به شمار می‌رود، زکات گفته می‌شود؛ چون همان‌طور که از نامش پیداست هدف و کارکرد پرداخت این بدهی، انسان‌سازی (تزکیه نفوس) است. بنابراین داشتن زندگی خوب و آبرومند یک حقّ همگانی به شمار می‌رود و اگر در عمل کسی از داشتن زندگی خوش و آبرومندانه محروم شد، از دو حال خارج نیست: یا خودش مقصر است(تنبلی) و یا دیگران حق او را خورده‌اند.(منع زکات) • لازم به ذکر است قبلاً بیان کردیم که «زکات» بر این اساس یک مقوله پیشادینی به شمار می‌رود، برخلاف باور اشتباه و رایجی که آن را بالذّات یک حکم اسلامی تصور می‌کنند. ▪️بخش دوم: اصل مطلب • ما "موحدین" می‌دانیم که سهمی که خداوند برای فقرا در اموال اغنیا قرار داده است [یا همان مقدار کل حق الله زکات] به اندازه‌ای است که فقرا بتوانند به کمک آن زندگی خوب و آبرومندانه‌ای داشته باشند؛ اما نمی‌دانیم که دقیقاً هر غنی چقدر بدهکار خواهد بود؟ به عبارتی سوال ما اینجاست: چگونه می‌توانیم مقدار زکاتی که هر غنی در جامعه باید بیاورد را به طور مشخص و دقیق شناسایی کنیم؟ از همین‌جا نتیجه می‌گیریم که برای این امر به یک الگوی دقیق محاسباتی واحد و جامع احتیاج داریم تا میزان زکاتی که بر گردن هر غنی هست را دقیقأ محاسبه کنیم. • الگوی مورد نظر تنها در صورتی کارآمد است که در بطن خود هر سه ویژگی زیر را دارا باشد: ویژگی اول: بر اساس نکاتی که عرض کردیم(اعتقاد به رازقیت خداوند؛ رابطه نعمت و تکلیف) هدف این است که فقرا نیز همانند اغنیا از زندگی خوب و آبرومند برخوردار باشند بنابراین سهمی که خداوند برای فقرا در اموال اغنیا قرار داده است [یا همان مقدار کل حق الله زکات]، برای تحقق این مسئله کافی است. طبعاً الگوی محاسباتی باید در تشخیص میزان کل زکات موفق باشد. ویژگی دوم: همه ما می‌دانیم، زکات به اموال اغنیا تعلق می‌گیرد بنابراین الگوی محاسباتی نباید طوری باشد که اشتباهاً زکات را در اموال فقرا شناسایی کند. ویژگی سوم: هیچ کدام از اغنیا در رابطه با آوردن زکات معاف نیستند یا به عبارتی همه آن‌ها در قبال فقرا به تناسب تمکن مالی‌شان متعهدند. پس توقع می‌رود، الگوی محاسباتی بایستی بتواند حق الله زکات را در اموال همه‌ی اغنیا بلااستثناء آن هم به تناسب تمکن مالی‌شان شناسایی کند. • بر اساس توضیحات بالا این الگوی محاسباتی در دل خود باید بتواند چند معادله‌ی پیچیده و چند مجهوله را آن هم در ظرف زمان و مکان حل کند! حال چگونه به این الگوی محاسباتی دست پیدا کنیم؟ تنها دو راه وجود دارد: یا باید خودمان آن را تدوین کنیم یعنی از خرد جمعی برای تدوین آن کمک بگیریم (که البته تدوین الگوی کارآمد اصلاً کار ساده‌ای به نظر نمی‌رسد) و یا بایستی به تشریع خداوند در این رابطه تکیه کنیم. • چرا از نظر ما تکیه کردن به تشریع، مناسب‌ترین راه است؟ اولاً به طور قطع کسی که سهم فقرا را در اموال اغنیا قرار داده است، بهتر از دیگران نسبت به اندازه دقیق این بدهی برای هر غنی اطلاع دارد، ثانیاً تنظیم این الگوی محاسباتی واحد و جامع که سه ویژگی مورد نظر را به بهترین شکل داشته باشد، بدون شک تنها از عهده خداوند برمی‌آید. • ما بر این باوریم، اسلام به مثابه دین کامل _ یعنی حاوی بهترین برنامه برای تمامی ابعاد زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها _ موضوع مهم «زکات» را دربرگرفته است و اصلاً زکات یکی از پایه‌های اصلی اسلام به حساب می‌آید.(اشاره به حدیث: کافی(ط-اسلامیه)؛ ج۲، ص۱۸، ح۴) اول از همه اینکه خداوند در قرآن کریم حکم داده که مسلمانان زکات بیاورند، همان‌گونه که فرمان صادر شده که نماز را بپادارند. در ثانی، شکل انجام این عبادت را همچون نماز با تمام جزئیات و شرایط آن از طریق وحی به پیامبر(ص) بیان(تشریع) نموده است تا ایشان این احکام را برای مردم(مکلّفین) ابلاغ نماید. بخشی از احکام زکات همان الگوی محاسباتی است که شامل چهار بخش متعلقات، نصاب‌ها، شرایط کیفی و مقادیر می‌باشد. (در آینده به معرفی دقیق الگوی محاسباتی اسلام که خداوند(شارع) برای موضوع زکات در اختیار مسلمانان قرار داده است، خواهیم پرداخت و به ابعاد کارآمدی آن اشاره می‌کنیم.) ➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

📌پی‌نوشت: 🔻جوامع غیرمسلمان نیاز دارند که برای امر زکات، الگوی محاسباتی تنظیم کنند. 🔻پس از دستیابی به الگوی محاسباتی، زکات عملاً به یک امر حکومتی مبدل می‌شود و [فرقی نمی‌کند جامعه مورد نظر مسلمان باشد یا نباشد] در پست بعدی این موضوع را تبیین خواهیم کرد. ➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

🏴 عرض تسلیت به مناسبت سالگرد ارتحال امام خمینی(ره)، بنیان‌گذار انقلاب اسلامی 📡 @e_zakat

💎امام خامنه‌ای: ♦️«اگر راهِ امام را گم کنیم یا فراموش کنیم یا خدای نکرده عمداً به کنار بگذاریم، ملّت ایران سیلی خواهد خورد.♦️ (۱۴ خرداد ماه سال ۱۳۹۴) ✊️ما راه امام را ادامه خواهیم داد 📡 @e_zakat

✍️ چرا «زکات» از شئونات حکومتی است؟ #اختصاصی_جنبش • در بخش قبلی در آخر ادعا کردیم که بلافاصله بعد از دستیابی به الگوی محاسباتی، زکات عملاً به یک امر حکومتی مبدل می‌شود. اما چرا؟ • «زکات» یک کمک داوطلبانه شخصی به شمار نمی‌رود بلکه حقی است متعلق به فقرا در اموال اغنیا. در صورتی که یک کشور واقعاً بخواهد زکات را به رسمیت بشناسد، برای آن به یک الگوی محاسباتی احتیاج دارد. درست از زمانی که این بدهی اجتماعی به واسطه‌ی مبنا قراردادن یک الگو، برای هر غنی قابل محاسبه شد؛ به اقتضای صیانت از حق‌الله که در این مورد حق‌الناس هم هست، آوردن زکات به یک الزامِ قانونی مبدل می‌شود. یعنی قانوناً کسی اجازه ندارد حق ضعفا را بخورد و آنان را از زندگی خوب و آبرومند محروم کند. اما چگونه این حق از اغنیا به فقرا رسانده شود؟ آیا می‌توان رساندن زکات به فقرا را همانند کمک‌های داوطلبانه به خود مردم سپرد؟ • زکات، حق همه فقرا است لذا این حق، باید به "همه‌ی" آنان برسد. از طرفی هر فقیر به اندازه فقرش از زکات سهم دارد، پس در توزیع زکات باید "حقوق همه‌ی" فقرا لحاظ شود. این امر میسر نیست، مگر اینکه: اولاً همه فقرای جامعه شناسایی گردد؛ ثانیاً میزان فقر هر یک از آنان تشخیص داده شود. • در بخش‌های قبلی گفتیم: «شناسایی فقرا به دلیل تعفّف در اظهار نیازمندی کاری است بسیار دشوار و گاهاً جز با تحقیق‌های جدّی، این امر میسر نیست برخلاف تشخیص مساکین که با تحقیق ساده به راحتی قابل انجام می‌باشد.» به طریق اولی، یافتن فقیرِ مستحق برای تحویل زکات به او مشکل‌تر خواهد بود چرا که هر فقیر تنها به اندازه فقرش از زکات حق دارد. شناسایی مطلق فقرا، سنجش دقیق فقر هر یک از آن‌ها و همچنین تشخیص اینکه یک فقیر تا چه اندازه قبلاً زکات گرفته، کارهایی نیست که از عهده عموم بربیاید و بتوانند مبتنی بر آن، خودشان مستقیماً زکات را به مستحقش برسانند. • بر اساس استدلال فوق انتظار می‌رود «حکومت» به صورت یک‌پارچه وظیفه‌ی جمع‌آوری و توزیع زکات را به عهده بگیرد. شیوه عمل بدین صورت است که حکومت ابتدا به ساکن برای یافتن فقرای جامعه(چه کسانی که فقرشان را اظهار می‌کنند و چه آن‌هایی در اظهار فقر حیا می‌کنند) و سنجش میزان فقر هر یک از آن‌ها تمام تلاش خود را به کار می‌بندد. افرادی که جز آمار فقرای شناسایی شده نیستند، توقع می‌رود که زکات بیاورند(اغنیا هستند). اگر کسی در این بین زکات نداد، از دو حال خارج نیست یا فقیر است که اگر اثبات شود، می‌بایست از حکومت زکات دریافت کند و یا غنی است که حکومت باید از او‌ زکات بگیرد.(چنانچه عمداً زکات نداده باشد، به عنوان مجرم با او برخورد می‌شود.) با این روش، حکومت به خوبی می‌تواند فقرا و اغنیای جامعه را از یکدیگر تفکیک نموده تا از اغنیا زکات بگیرد و آن را بین فقرا توزیع کند. 📌پی‌نوشت: 🔻«زکات» بر اساس ادله‌ی عقلی از شئونات حکومتی است و فرقی نمی‌کند این حکومت، اسلامی باشد یا نباشد! 🔻مقصود از تجهیزِ زکات و رساندن آن به فقرا، اداره جامعه است و مردم نیاز دارند که حکومت از اغنیای آن‌ها زکات بگیرد و به فقرای‌شان بدهد. 🔻ایفای نقش حکومت در رابطه با «صیانت از حقوق فقرا» بسیار اهمیت دارد. اگر فقیری از داشتن زندگی خوب و آبرومند محروم شد حتماً گروهی از اغنیا از آوردن زکات خودداری کرده‌اند، یعنی یک الزام اجتماعیِ مهم را زیر پاگذاشته‌اند. وای به حال حکومتی که با مانعان زکات برخورد نکند و حق ضعفا را از آنان نگیرد. 🔻حالا می‌فهمیم چرا احکام اسلامیِ زکات "در مدینه" تشریع شده و چرا خداوند در قران کریم "حاکم اسلامی" را مأمور کرده است که از اموال اغنیا زکات بگیرد و به فقرا بدهد. ➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

بسیار مهم⚠️ پیش‌نیاز مطالعه‌ی پیام فوق، رجوع و خواندن پیام‌های زیر 👇است در غیر این صورت، ممکن است اصل مطلب به درستی فهم نشود و حتی ناقص به نظر برسد.

۱

۲

۳

۴

🔰چهار وظیفه‌ی اصلی حاکمیت در رابطه با «زکات» 📸 (متن عکس را بخوانید👆) 📌پی‌نوشت: • بسیاری با خود تصور می‌کنند "حکومتی بودن و یا نبودن زکات"، اصولاً جزءِ مسائل شرعی است و تنها حکم‌شناسان (مجتهدین) باید در این مورد اظهار نظر کنند. • در صورتی که حکومتی بودن زکات همانند اصل مسئله‌ی زکات، از مقوله‌های پیشادینی به حساب می‌آید و به همین خاطر با ادله‌ی عقلی این مسئله را نیز می‌شود اثبات نمود. • علاقه‌مندان می‌توانند جهت آشنایی با ادله‌ی حکومتی بودن زکات، به پیام Reply شده مراجعه بفرمایند. ➖➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

• گزارشی در صدا و سیما پخش شد مبنی بر اینکه رسانه ملی برای راه‌اندازی «نهضت احیا و ترویج زکات» عزم خود را جزم کرده است! • به قول گفتنی "از حرف تا عمل فاصله بسيار است!" ما که چشم‌مان آب نمی‌خورد. با این حال منتظریم ببینیم که رسانه‌ی تبلیغات بازرگانی که تا دیروز برای زکات تره‌ای خرُد نمی‌کرد حالا چطور می‌خواهد بستری باشد برای پیش بردن نهضت احیا و ترویج زکات؟! • بر فرض که چندین برنامه هم بسازند؛ با چه محتوایی این برنامه‌ها روی آنتن خواهد رفت؟ در کجا و چه زمانی پخش خواهد شد؟ آیا شبکه استانی فلان‌جا می‌خواهد نشان دهد که آقای کشاورز یا آقای چوپان مثلاً زکاتش را داده؟! یا می‌خواهد راجع به حقوق مالیِ نصفِ بیشتر جمعیت ایران اعتراض کند که توسط قارون‌های شکم‌پرِ زمان تصاحب شده؟ ➖➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

#توییت_گرام «‏چرا فردی که درآمد کافی برای اداره زندگی‌اش را دارد بازهم باید از مستأجرِ تحت فشار اجاره بگیرد؟!! خانه‌ات که خالی‌ست و نیاز نداری، خب بده به این بنده خدا چند وقت مگر ما مسلمان نیستیم؟! کی به تعالیم اسلام بازمیگردیم حرص و طمعِ بیشتر داشتن نابودمان کرده...» #زکات_مال #انصاف 👤 امیر گودرزی ➖➖➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

ادامه مطالب👇

✍️ اصل ولایت و رابطه آن با تأمین اجتماعی #اختصاصی_جنبش • وقتی مرد، تشکیل خانواده می‌دهد در واقع متعهّد شده است که به لحاظ مالی یک «زندگی خوش و آبرومند» را برای اهل و عیال خود فراهم آورد. او به این جهت، بر اعضای خانواده خود «ولایت مالی» دارد.(یعنی تأمین هزینه‌ها و امکانات مالی زندگی خود و خانواده‌اش وظیفه‌ی اوست) • عده‌ای در جامعه هستند که به خاطر ناتوانی در تأمین زندگی خوش و آبرومند نمی‌توانند تشکیل خانواده بدهند یا اینکه بعد از ازدواج در این خصوص ناتوان شده‌اند.(حتی ممکن است فرد فوت کند و به همین سبب هزینه‌ها و امکانات مالی همسر و فرزندانش تأمین نشود) در این صورت چه کسی عهده‌دار «ولایت مالی» آن‌ها و خانواده‌های‌شان در حد و اندازه‌ی ناتوانی‌شان خواهد بود؟ چه کسی برایشان سرپناه، خوراک، آب آشامیدنی، پوشاک و ... برازنده فراهم می‌کند؟ • یک حکومت کامل و مقتدر، بر جامعه تحت سلطه خود «ولایت مالی» دارد به این صورت که موظّف است به وضع ضعفای جامعه رسیدگی کند و برای بهره‌مندی آنان از زندگی خوش و آبرومند میزان مشخصی بودجه تخصیص دهد. حال اگر این حکومت، زکات را به رسمیت شناخته باشد و همچنین برای زکات الگوی محاسباتی نیز درنظر بگیرد، طبعاً از منبع زکوات گردآوری شده به این منظور هزینه می‌کند و چنانچه این میزان به هر دلیلی (همانند گناه اغنیا، ضعف در الگوی محاسباتی، ضعف در گردآوری و ... ) کمتر از هزینه‌های مربوطه بود، حکومت بایستی از سایر منابع مالی برای این امر مهم کمک بگیرد. با این توضیحات، حدّ ضروری «تأمین اجتماعی» و همچنین جایگاه «زکات» در آن کاملاً مشخص می‌شود. 📌پی‌نوشت: 🔻 با توجه به «ولایت مالی» حکومت بر جامعه، مردم باید حقوق مالی خود و وظایف حکومت در قبال آن‌ها را بهتر بشناسند و اگر این حقوق پایمال شده باید آن را از مسئولین مطالبه کنند. 🔻 از امتیازات اسلام، توجه و تأکید به «ولایت مالی» حکومت بر جامعه است به طوری که اگر حاکم به وظایف این حیطه - که بر بسیاری از اختیارات و تکالیف دیگر وی اولویت دارد - عمل نکند مرتکب گناه شده است و روز قیامت باید به خاطر عدم مسئولیت‌پذیری در محضر خداوند پاسخگو باشد. ➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

📸 متن عکس را بخوانید 🔦 الگوی تأمین اجتماعی اسلام از زبان امام صادق(ع) 💠 الگوی حکومت‌داری پیامبر در رابطه با تأمین اجتماعی آن‌قدر کامل و زیبا بود که سبب شد بسیاری از یهودیان، اسلام بیاورند! 🔆 کسی که به لحاظ مالی ضعیف است و برای همین نتوانسته «زندگی خوش و آبرومند» را برای خود و خانواده‌اش به ارمغان آورد، بر خودش ولایت ندارد چه رسد به خانواده‌اش! لذا بنابر اصل ولایت، تأمین معاش او و اهل و عیالش تا میزانی که به فقر مبتلا می‌باشد، برگردن حاکمیت اسلامی است! #عدالت_اجتماعی ➖➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

✍️ پیرامون دیدگاه سه مکتب در رابطه با «مالکیت» #اختصاصی_جنبش ▪️دیدگاه اول: Liberalism • در مکتب «لیبرالیسم» یا همان «اباحه‌گرایی»، فرد مجاز است به میلِ [هوای نفس] خود در مال تحت اختیارش، تصرف کند. چرا که او آن دارایی را تنها و تنها خودش بدست آورده و از این جهت مستقلاً بر آن مال مالکیت دارد. بنابراین تنها شخصی است که می‌تواند راجع به نحوه‌ی استفاده از مایملکش تصمیم‌گیری کند و هر گونه محدودیت در این مسیر، پذیرفتنی نیست. به این اعتقاد در چارچوب مکتب لبیرالیسم، «مالکیت خصوصی» (Private Ownership) می‌گویند که بنیاد اصلی نظام سرمایه‌گرایی (Capitalsm) است. • جان‌لاک(John Locke) (م۱۶۳۲-۱۷۰۴) از فیلسوفان سده ۱۷ میلادی انگلستان بود که به‌طور گسترده به عنوان پدرِ لیبرالیسم شناخته می‌شود. او در مورد اصل «مالکیت خصوصی» می‌گوید: "Every man has a property in his own person. This nobody has a right to but, himself." (هر کس یک دارایی، تحت مالکیت خود دارد و "هیچ‌کس" جز او حقی نسبت به آن ندارد.) ➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖ ▪️دیدگاه دوم: Socialism • «سوسیالیسم» یا همان «مساوات‌گرایی»، مکتبی با مبنای مادی‌گرایی است که در واکنش به آثار اجتماعی_اقتصادی نظام سرمایه‌سالاری _که در قالب شکل‌گیری یک طبقه کارگرِ فقیر در کنار تمرکز عظیم ثروت در دستان طبقه کوچکی از کارخانه‌دارانِ سرمایه‌دار و نیز وقوع بحران‌های اقتصادی متوالی نمود پیدا کرد_ در دهه‌های نخستین و میانی قرن نوزدهم پدیدار گردید. سوسیالیسم، طیف وسیعی از گرایش‌های به کلی مختلف را دربرمی‌گیرد اما در عین حال درباره بعضی اصول اساسی با هم مشترک‌اند. عمدتاً نگاهی منفی نسبت به «مالکیت» دارند به طوری که برخی اصل آن را نفی می‌کنند و برخی طرفدار ایجاد محدودیت‌هایی جدی در آن هستند. • مثلاً کارل مارکس (karl Heinrich Marx)(م۱۸۸۳-۱۸۱۸) به عنوان مشهورترین و تأثیرگذارترین سوسیالیست قرن نوزدهم میلادی که با طرح نظریات خود جغرافیای سیاسی و اقتصادی نیمی از جمعیّت دنیا را در قرن بیستم متحوّل کرد - معتقد بود: «مالکیت افراد بر ابزار تولید بایستی ملغی گردد تا بدین وسیله، درآمد حاصل از تولید مبتنی بر کار مردم توزیع شود.» ➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖ ▪️دیدگاه سوم: مکتب توحیدی • بر اساس این مکتب، «مالکیت» از آنِ خداست و اموال ما انسان‌ها، در واقع ودایعی هستند که پروردگار در اختیارمان گذاشته تا در دنیا امتحان شویم(انسان، نماینده یا همان خلیفه خدا روی زمین است و مالکیت او به طور مستقل تعریف نمی‌شود.)، لذا ما در قبال این ودایع مسئول هستیم و داشتن مال به مثابه داشتن تکلیف و مأموریت از جانب خداست.(تکلیف‌مداری) یکی از بارزترین این مأموریت‌ها در رابطه با داشتن اموال، آوردن «زکات» می‌باشد. • بنا بر اصل ربوبیّت، خداوند هیچ جنبده‌ای را در این دنیا بدون روزی قرار نداده است؛ به همین جهت پروردگار متعال حتی افرادی که توان برآورده‌سازی "حداقل یکی از" نیازهای معیشتی را ندارند، در این دنیا بدون نصیب به حال خود رها نکرده یا به بیان واضح‌تر آنان را از داشتن «زندگی خوب و آبرومند» محروم ننموده است. اراده خداوند چنین بوده که سهم این افراد را در اموال دیگران قرار دهد تا میزان مسئولیت‌پذیری مردم در نسبت با ضعفا سنجیده شود. این سهم معیّن که نوعی بدهی به شمار می‌رود، زکات گفته می‌شود؛ چون همان‌طور که از نامش پیداست هدف و کارکرد پرداخت این بدهی، انسان‌سازی (تزکیه نفوس) است. بنابراین داشتن «زندگی خوب و آبرومند» یک حقّ همگانی به شمار می‌رود و اگر در عمل کسی از این حق محروم شد، از دو حال خارج نیست: یا خودش مقصر است(تنبلی) و یا دیگران حق او را خورده‌اند.(منعِ زکات) ➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖ 📌پی‌نوشت: 🔻 مقایسه این سه دیدگاه را برعهده مخاطبان گذاشته‌ایم تا با تأمل در این زمینه به طور محسوس، جایگاه و اهمیت موضوع «زکات» درک شود. 🔻مطلب فوق به خوبی نشان می‌دهد که چرا: «احیای زکات تنها با عبور از جنازه نظام سرمایه‌گرایی ممکن خواهد بود!» ➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

📸 متن عکس را بخوانید 🔦 حدِّ استحقاق از زکات 💠 این روایت فوق‌العاده زیبا از امام صادق(ع) دقیقاً نشان می‌دهد: "برخلاف تصور اغلب ما" چه کسانی از کل زکات سهم دارند و سهم‌شان چگونه تعیین می‌شود. 🔆 پیش از این به «تعریف "صحیح" فقر و غنی» و همچنین «استحقاقِ جمیع فقرا از زکات» اشاره کرده بودیم، حالا این حدیث مِن باب تأیید مدّعاهای ما در این رابطه قابل توجه است. #عدالت_اجتماعی ➖➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

📸 متن عکس را بخوانید 🔦 به چه کسی فقیر می‌گویند؟ 💠 استحقاق از زکات تا حدِّ کفایت معاش 🔆 امام صادق(ع): ... «به یقین خداوند -تبارک و تعالی- در اموال اغنیا و همچنین وضع فقرا نگریست، آنگاه در اموال اغنیا چیزی برای فقرا قرار داد تا آن حد که زندگی‌شان را کفایت کند و اگر کافی نمی‌بود بر آن می‌افزود؛ آری باید آن‌قدر از زکات به او بدهد که بخورد، بیاشامد، بپوشد، ازدواج کند، به دیگران صدقه دهد، و به حج برود.» #عدالت_اجتماعی ➖➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

✍️ تعریف «فقر» از منظر رویکرد رایجِ غربی #اختصاصی_جنبش ▪️مقدمه • شاید تاکنون درباره مفاهیمی نظیرِ «فقر مطلق»، «فقرنسبی»، «خط فقر» و ... چیزهایی شنیده‌اید یا دستِ‌ِکم اسامی آن‌ها به گوش‌تان خورده است. همان‌طور که می‌دانید بسیار دیده شده که کارشناسان اقتصادی یا مسئولین از این مفاهیم در تحلیل‌هایشان استفاده کرده‌اند و حتی در بعضی موارد به عنوان مبنای سیاست‌گذاری‌های کلان مورد استفاده قرار گرفته است. پرسش ما اینجاست، آیا واقعاً مجاز هستیم از این مفاهیم در چارچوب موضوعی «زکات» برای توضیحِ ابعاد فقر بهره ببریم؟ و یا اصلأ تا چه حد این مفاهیم «به‌جا» و در تبیین مسائل مختلف «کارآمد» هستند؟ • بسیاری تصورشان بر این است که تقریرِ علوم اجتماعی متعارف از پدیده فقر، حاصلِ تضارب آرای عقلا بوده و به همین دلیل می‌بایست مابینِ تعاریف موجود، بی‌نقص‌ترین و منطبق‌ترین آن‌ها باشد! ولی ما پیش از این ثابت کردیم که چنین برداشتی اشتباه است. • در این یادداشت فقط می‌خواهیم، توضیح مختصری در رابطه با «چیستی این مفاهیم» و «چرایی عدم انطباق آن‌ها با پدیده فقر» داشته باشیم. ▪️اصل مطلب • در تلقی علوم اجتماعی متعارف، فقر را به دو گونه «مطلق» و «نسبی» تقسیم می‌کنند و مبتنی بر هر یک، شاخص «خط فقر»(poverty line) خاصی را تعریف کردند. • «فقر مطلق»(absolute poverty): نیازهای انسان در پایین‌ترین سطح ممکن نیاز به خوراک، آب، پوشاک و سرپناهی برای زندگی است. تمام کسانی که توانایی تأمین حداقل نیازهای اساسی خود را ندارند، به طور مطلق فقیر محسوب می شوند. غالباً برای بدست آوردن «خط فقر»، ابتدا خط فقر مطلق غذایی برآورد شده و سپس با توجه به ترکیب هزینه‌های غذایی و غیر غذایی در بودجه خانوار، میزان کل خط فقر را محاسبه می‌کنند. • «فقر نسبی» (relative poverty): کسی که درآمدش کمتر از %۵۰ یا [%۶۶] میانه‌ی درآمد خانوارهای یک جامعه باشد، او را در مقایسه با دیگران فقیر به حساب می‌آورند. (درآمد میانه درآمدی است که پنجاه‌درصدِ جمعیت، درآمدی بیشتر و پنجاه‌درصد دیگر، درآمدی کمتر از آن دارند.) لازم به ذکر است که این معیار به نسبت «فقر مطلق» کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. 🔻 اشکالات: • قبل از هر چیز باید بگوییم که فقر نسبی، نمی‌تواند بیانگر «فقر» به معنای واقعی کلمه باشد چرا که به وضوح بر پدیده‌ی نابرابری درآمدی دلالت دارد. موضوع فقر، به «عدم توانایی» در رفع نیاز برمی‌گردد و نه «توانایی نسبی» در رفع نیاز! به عنوان مثال همه ما می‌دانیم نابرابری درآمدی یک مقوله اجتناب‌ناپذیر به حساب می‌آید، چیزی که طبعاً درمورد خود فقر صادق نیست. • هرچند فقر مطلق در مقایسه با فقر نسبی، تعریف نزدیک‌تری به نظر می‌رسد، اما باید بدانیم به صورت کامل بر مفهوم اصلی «فقر» مطابقت پیدا نمی‌کند. فقر مطلق را به «عدم توانایی در تأمین حداقل نیازهای اولیه زندگی» می‌گویند، در حالی که فقر در واقعیت، دامنه‌ی وسیع‌تری دارد: در حقیقت فقر در معنای دقیقش یعنی «عدم توانایی در تأمین حداقل یک نیاز معشیتی آن هم در سطح آبرومندانه و خوب.» بدین ترتیب در این تقریر محدوده فقر بسیار تنگ پنداشته شده است. • ایرادات دیگری هم وجود دارد و برشماری آن خالی از لطف نیست: مثلاً فقیر کسی است که «اموال» او کفایت زندگی وی و خانواده‌اش را ندهد و نه صرفاً «درآمدَ»ش! از طرفی فقر متوجه ولیِّ خانواده است و نمی‌توانیم توان مجموعه‌ی افراد خانواده را با هم جمع بزنیم.(در رویکرد متعارف درآمدِ "خانوار"، معیار اصلی است) همچنین دامنه‌ی مصادیق نیازها در فقر مطلق بنابر اولویت‌های فرهنگ غربی لحاظ شده، به عنوان نمونه ما تشکیل خانواده را از نیازهای ضروری می‌دانیم اما آن‌ها این مهم و ملزومات مالی آن را در تبیین فقرمطلق درنظر نمی‌گیرند. • از همه این‌ها هم بگذریم، به دلیل غیرالهی و مادی بودن مبنای علوم اجتماعی متعارف، نباید انتظار داشت رویکرد غالب راجع به «فقر مردم در نسبت با خداوند» پرداخته و یا حداقل در خصوص آن اشاره‌ای داشته باشند درحالی‌که شناخت این نوع از فقر و توجه به ابعاد آن، دلالت‌های بسیار مهمی در خصوص تبیین مسائل مختلف من جمله «زکات» خواهد داشت [که ما قبل‌تر بخشی از آن را بیان کردیم] ➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

📸 متن عکس را بخوانید 🔦 پیرامون اندازه حقِّ دریافت زکات 💠 از امام سوال می‌پرسد که یک فقیر تا چه اندازه استحقاق دریافت زکات را دارد، امام نیز پاسخ می‌دهند: تا میزانی که او را بی‌نیاز کند! 🔆 بسیاری با خود خیال می‌کنند که فقر یعنی «عدم توانایی در تأمین ضروریات اولیه زندگی!» در حالی که فقر به «عدم توانایی در تأمین حداقل یک نیاز معیشتی خود و خانواده (در ظرف دوره یک ساله)» گفته می‌شود. «زکات»، حق طبیعی و عرفی فقرا است که در اموال اغنیا قرار داده شده؛ هر فقیر نیز دقیقاً به میزان فقرش، سهمی از کل زکات دارد و از آن محروم نیست. #عدالت_اجتماعی ➖➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

• بعد از پخش این گزارش از اخبار تلویزیون، مرتب اطرافیان پیام فرستادند که: «تلاش‌هایتان به نتیجه رسید!»«بالاخره صداوسیما می‌خواهد برای زکات برنامه بسازد» و از این قبیل صحبتا؛ • دوست ندارم این را بگویم ولی باور کنید هیچ اتفاق عجیب و غریبی نیفتاده. چه چیزی شما عزیزان را باورانده که مسئولین مربوطه از خواب غفلت بیدار شدند و می‌خواهند اوضاع را در رابطه با زکات متحول کنند؟ اصلاً می‌دانید به چه دلیل این گزارش توسط رسانه ملی تهیه و پخش شد؟ • جلسات آن عده از مسئولین هر چند وقت یکبار تحت عنوان «جلسه شورای عالی زکات» برگزار می‌شود. روال به این صورت است که چند نفر با هم در یک اتاق می‌نشینند و با هم حرف می‌زنند؛[به قول یکی از اعضای ثابت همان جلسه،] بلافاصله حرف‌ها دفن شده و چند ماه بعد دوباره دور هم جمع می‌شوند و باز هم با یکدیگر حرف می‌زنند با این تفاوت که نفرات حاضر احتمالاً با قبلی‌ها متفاوتند! فارق از اینکه این جلسه چیست و چه اعتباری دارد و چه ماحصل منفی و احیاناً مثبتی داشته، باید بدانیم این بار محل برگزاری آن در مرکز صدا و سیما بوده و رئیس سازمان نیز در جلسه مذکور حضور پیدا کرده. تنها به دلیل حضور «آقای علی‌عسگری» به عنوان سوژه‌ی بسیار مهم، تشکیل این جلسه و حواشی آن توسط عوامل صدا و سیما، رسانه‌ای شد! همین. وگرنه نباید تصور کرد که فریضه بزرگ زکات آنقدر برای رسانه تبلیغات بازرگانی مهم شده که می‌خواهد حول آن گزارشی چیزی برود! 🔹از طرف یکی از مسئولان جنبش ➖➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

قبل از مطالعه متن، حتماً روایت مورد نظر را بخوانید.👆 • پس از اینکه امام صادق(ع) ماجرای عیسی‌بْن‌أَعْيَن و فرد فقیر را از زبان ابی‌بصیر شنیدند، فرمودند: «به یقین خداوند -تبارک و تعالی- در اموال اغنیا و همچنین وضع فقرا نگریست، آنگاه در اموال اغنیا چیزی برای فقرا قرار داد تا آن حد که زندگی‌شان را کفایت کند و اگر کافی نمی‌بود بر آن می‌افزود.» سپس امام برای تبیین کفایت معاش ادامه میدهند: «آری؛ باید آن‌قدر از زکات به او بدهد که بخورد، بیاشامد، بپوشد، ازدواج کند، به دیگران صدقه دهد، و به حج برود!» ➖➖➖➖➖ ❓منظور امام(ع) چیست؟ • جملات پایانی امام صادق(ع) در صحیحه ابصیر، در واقع به سطوح بی‌نیازسازی فقیر اشاره دارد: 1⃣سطح اول [مَا يَأْكُلُ وَيَشْرَبُ وَيَكْتَسِي] • دارندگی تا سطحی که فرد بتواند خوراک، آشامیدنی و پوشاک خود را به طرز شایسته‌ای فراهم کند. 2⃣سطح دوم [وَيَتَزَوَّجُ] • از شرایط ازدواج، تمکن مالی است. بدین لحاظ مرد وقتی می‌تواند ازدواج کند که بتواند اولاً امکانات زندگی مشترک همچون مسکن، اسبابیه منزل و ... را در سطح آبرومند تدارک ببیند و همچنین از عهده مخارج زندگی خود و همسرش به طرز شایسته‌ای بربیاید. ثانیاً بایستی توانایی پرداخت مهریه همسرش را داشته باشد. 3⃣سطح سوم [وَيَتَصَدَّقُ] • طبعاً صدقه دادن از شخصی توقع می‌رود که خودش نسبت به آن مال، محتاج‌تر نباشد! 4⃣سطح چهارم [وَيَحُج]ُّ • به‌اجماع فقها حج در صورتی بر انسان واجب می‌شود که به استطاعت برسد. این فتوا مستند به آیه ۹۷سوره آل‌عِمران است که در آن وجوب حج به استطاعت مشروط شده است: «وَلِلّهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیهِ سَبِیلًا» (و بر مردم واجب است که براى خدا قصد زيارت خانه كنند؛ البته براى کسانى كه توانایى رفتن به‌سوى آن را دارند). به لحاظ مالی فرد، می‌بایست توان مالی تأمین هزینه سفر حج را داشته باشد و بتواند تا زمانی که از حج برمی‌گردد مخارج خانواده‌اش و کسانی که تأمین هزینه زندگی‌شان بر عهده او است، به خوبی فراهم کند. همچنین توانایی اداره زندگی‌اش را پس از بازگشت از حج داشته باشد. ➖➖➖➖➖ 💠 امام با بیان سطوح بی‌نیازسازی در قالب معیارهای ملموس اولاً محدوده فقر را تبیین نمودند ثانیاً حد استحقاق فقیر از زکات را مشخص کردند. 🔻نتیجه: ۱. فقیر تا حد کفایت معاش از زکات سهم دارد. ۲. کل زکات به اندازه‌ای هست که با آن، تأمین اجتماعی کامل فقرا یا همان تحقق سطح نهایی بی‌نیازسازی رقم بخورد. ➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

📸 متن عکس را بخوانید 🔦 زکات، دارایی فقراست 💠 در شماری از روایات، می‌خوانیم که فقیر می‌تواند زکات بگیرد و با کمک آن ازدواج کند و حتّی اگر به حج نرفته است، برای زیارت به مکّه نیز برود. در قاعده کلی زکات رسانده شده به فقیر، مال اوست و در مورد نحوه هزینه‌کردش، خودش تصمیم می‌گیرد. 🔆 مقدار کل زکات بزرگتر مساوی میزان نیازمندی فقرا است! لذا برای بی‌نیازسازی همه آن‌ها کافی است. 🔆 با به رسمیت شناختن زکات، می‌توان یک نظام تأمین اجتماعی منحصر به فرد بر پایه باور به اصل توحید بنا کرد تا همه‌ی آحاد جامعه در عمل به زندگی خوب و آبرومند دست پیدا کنند. #عدالت_اجتماعی ➖➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

📸 متن عکس را بخوانید 🔦 زکات را به رسمیت بشناسیم 💠 «وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا»«و هيچ جنبنده‌اى در زمين نيست مگر اين‌كه روزيش بر عهده خداست.»(سوره هود؛ آیه ۶) 🔻 پس مبتلا بودن به «فقر» (عدم تمکن مالی برای رفع حداقل یک نیاز زندگی)، به منزله‌ی «محروم بودن از روزی خدا» نیست! 🔆 خداوند در اموال اغنیا حقی را برای فقرا قرار داده که به کمک آن، زندگی این افراد نیز به طرز شایسته‌ای تأمین شود. زکات، آزمایش اغنیا است و کمک خرجی برای فقرا. #عدالت_اجتماعی ➖➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat