🔰 زکات، حق است یا تکلیف؟ #یک_صحبت_جنبشی • وقتی بحث احیای زکات را پیش می‌کشیم، یک عده همان اول سریعاً موضع مخالف می‌گیرند که با وجود گرانی و این اوضاع اقتصادی، چرا می‌خواهید یک هزینه مضافی به نام زکات را برگردن مردم بیندازید؟ اتفاقاً در همین زمینه یکی از افراد سرشناس جبهه خودی به ما گفته بود: «حرکت ارزنده‌ای است؛ اما قبل از هر چیز باید درآمد و تولیدی باشد که از مردم بخواهیم خمس و زکات بدهند!» • ریشه این نوع موضع‌گیری برمی‌گردد به یک تصور اشتباه که «زکات فقط یک تکلیف است آن هم برای قشر مستضعف!» این در حالی است که زکات تنها برای بخشی از جامعه #تکلیف و برای مابقی آن‌ها #حق می‌باشد. • اهل توحید معتقدند: صاحبانِ ثروتِ بسیار، مالک تمام اموالشان نیستند بلکه بخش معینی از آن به سایر جامعه تعلق دارد. این حق و سهم اجتماعی یعنی «زکات»، در بدترین حالت تا جایی در سبد اموال ثروتمندان وجود دارد که به کمک آن تمام نیازهای معیشتی سایر افراد جامعه برآورده شود. اگر این حق پرداخت شود، کل جامعه از کارکردهای شایسته آن بهره‌مند خواهد شد. #تأمین_اجتماعی #رونق_اقتصادی • مهم است که بدانیم، «زکات» برای کسانی که توان و وضع مالی خوبی ندارند(نه لزوماً افرادی که از شدت فقرو بیچارگی، توان تأمین ضروریات اولیه زندگی را نداشته باشند) کمک خرجی است تا بتوانند کسری معیشتی‌شان را به طور کامل با آن پر کنند و این حق در سبد اموال دیگران گذاشته شده است؛ بدین شکل، زکات‌دهندگان و زکات‌گیرندگان کل جامعه را تشکیل می‌دهند. • یادآوری می‌کنیم که طرفداران و متعصّبین جهلِ اقتصاد متعارف به دلیل اعتقاد به مالکیت‌انگاری خصوصی، این حق را اصلاً به رسمیت نمی‌شناسند! ➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

✍️زمینِ زیرپای ما نوعاً کالا است؟! 🔻بخش اول • همان‌طور که احتمالاً شنیده‌اید، اصل زمین (سطح و مکان) را «عرصه» و به ساختمان، مزرعه، باغ و امثالهم که بر بستر عرصه زمین قرار می‌گیرند، «اعیان» می‌نامند. طبعاً شالیزار، تاکستان، خانه‌ی مسکونی و تمامی مواردی که آن‌ها را اعیان زمین صدایش می‌زنیم می‌تواند تحت مالکیت افراد جامعه قرار داشته باشد؛ اما آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌ایم که می‌شود مالک بودن اعیان را بر دارندگیِ جا و مکان آن‌ها نیز حمل نمود؟ به عبارتی آیا اصل زمین در زمره‌ی کالاها می‌گنجد و یا اینکه حسابش از اعیان زمین جداست؟ اجازه دهید کمی مصداقی‌تر صحبت کنیم؛ در رابطه با زمینی که هنوز چیزی روی آن احداث نشده، مزرعه و باغی روی آن قرار ندارد و به طور کلی «آباد» نیست، می‌توان گفت که مالِ شخصی فلان کس است و به فرض مثال حق دارد آن را به دیگری بفروشد؟ مسئله اینجاست که ما برای امکان مالکیت افراد بر اعیان زمین به قدر کافی دلیل داریم اما نوع خلقت اصل زمین به شکلی نیست که به سادگی بگوییم: اشخاص همان‌گونه که می‌توانند یک خودکار یا لباس را مالک باشند، عرصه زمین هم برای آن‌ها مالکیت‌بردار است! • در گذشته درک این موضوع که اصولاً زمین متعلق به همه است و به ملکیت شخصی افراد در نمی‌آید برای همگان آسان و شاید هم بدیهی بود و بیشتر اوقات مالکیت زمین را مفهوماً قلمرویی می‌دانستند که تحت فرمانروایی یک حکومت قرار داشت. اما پس از اینکه تمدن غرب برای بقا و تقویت نظام سرمایه‌داری (Capitalism) در اقصی نقاط جهان، به خصوصی‌سازی زمین از طریق جنبش حصارکشی (Enclosure Movement) یا اصلاحات ارضی (Land Reform) روی آورد به تدریج این تصور، عادی و حاکم شد که اصل زمین می‌تواند مِلکِ طلقِ افراد باشد و همچون کالاها در معرض خرید و فروش قرار بگیرد. • پس قبل از هر چیز باید بپرسیم که مالکیت زمین متعلق به کیست؟ اهل توحید، بر این باورند که «مالکیت» از آنِ خداست و اموال ما انسان‌ها، در واقع ودایعی هستند که پروردگار در اختیارمان گذاشته است و از این جهت مالکیت ما بر اشیاء به طور مستقل تعریف نمی‌شود. اما بعد از مالکیت خدا، زمین - که البته کالا نیست - به چه کسی واگذار شده است؟ پاسخ عقلی آن ولیِّ خداست که البته در آیات قرآن و احادیث موثق نیز همین مسئله عنوان شده است.(علاوه بر این نکته مهم، توجه داشته باشید که مقصود از مالکیت زمین در آیات قرآن و روایات، سلطه و فرمانروایی است که اول به خدا و سپس به بندگان منتخب او تعلق دارد.) • نگاهی به قرآن: مطابق آیه ۱۲۸ سوره اعراف؛ سراسر زمین متعلق به خداوند است و اوست که به هر کس از بندگانش که بخواهد (بر اساس مشی حکیمانه) ارث می‌دهد، و عاقبت نیز از آنِ متقین است.« ... إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ يُورِثُهَا مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ» و مطابق آیه ۱۰۵ سوره انبیاء این عباد صالح هستند که زمین را ارث می‌برند.« ... أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ» • نگاهی به روایات: مطابق احادیث معتبر، مالکیت سراسرِ زمین ابتدا به حضرت آدم (ع) تعلق داشت؛ چون خداوند ایشان را خلیفه خودش در زمین قرار داد و بعد از او زمین برای کسانی بود که برگزیدگان خدا و معصوم از گناه بودند که خداوند آنان را به عنوان خلیفه و جانشین خود انتخاب نمود تا اینکه نوبت به پیامبر خاتم (ص) رسید. به صراحت هم نیز بیان شده است که بعد از پیامبر (ص)، ائمه اطهار علیهم‌السلام هر کدام پس از دیگری مالک سراسر زمین و هر آنچه از زمین خارج می‌شود، بودند و امروز نیز زمین از نظر مالکیت به امام عصر(عج) تعلق دارد.(مقصود از زمین، مطلق خشکی‌ها، دریاها، رودها و ... است) ➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

✍ زمینِ زیرپای ما نوعاً کالا است؟! 🔻بخش دوم • حال که دانستیم مفهوم مالکیت زمین به چه معناست و مالک آن بعد از خدا چه کسی است، به سراغ این پرسش می‌رویم که چرا(با چه هدفی) اراضی در اختیار افراد قرار می‌گیرد؟ هدف از واگذاری نعمت ارزشمند زمین به مردم این است که آن را مستعدِّ بهره‌برداری سازند تا بدین وسیله از ثمرات و منافع آن استفاده کنند. روی آن باغات را ایجاد کنند، به کشت و زرع بپردازند برای خود ساختمان هایی بنا کنند و در یک کلام آن را «آباد» کنند [یا آباد نگاه دارند.] در قرآن کریم نیز درباره رسالت انسان‌ها در این دنیا آمده است که «او(خداوند) کسی است که شما را از زمین پدید آورده و از شما خواست که به آبادانی آن بپردازید.»«... هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَاسْتَعْمَرَكُمْ فِيهَا ... »(هود؛ ۶۱) طبق همین آیه مبارکه، چنانچه مردم با قصد تبعیت از امر خداوند به آبادانی همت کنند، عبادت خدا را نیز به جا آورده‌اند. از آیاتی همچون «هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُمْ مَا فِي الأَرْضِ جَمِيعًا ... » (بقره؛ ۲۹) و «وَالْأَرْضَ وَضَعَهَا لِلْأَنَامِ» (الرحمن؛ ۱۰) در می‌یابیم که بهره‌گیری از مواهب زمین برای همه است و به گروه ویژه‌ای اختصاص ندارد و مطابق آیات ۳۳ تا ۳۵ سوره یس، مؤمنان بر اساس جهان‌بینی الهی و توحیدیشان می‌دانند که احیا و آبادانی اراضی از سوی آن‌ها در اصل به اراده پروردگار بازمی‌گردد و بایستی شکرگذار نعمات واصله از سوی خداوند باشند. • اما چگونه اراضی، در اختیار مردم قرار می‌گیرد؟ با توجه به صحبت‌های قبلی؛ برای اقدام در جهت آبادسازی [یا آباد نگاه‌داشتن] رضایت و اجازه مالکِ اصل زمین، شرط است. چنانچه فرد [پس از کسب اجازه در مورد آن قطعه زمین مشخص] روی سطح زمین، مزرعه یا باغ ایجاد کرد یا ساختمانی را بنا کرد، اعیان زمین را مالک می‌شود و اختیار آن را دارد(مثلاً می‌تواند آن را بفروشد) اما اگر زمین را به حال خود رها کرد و یا خراب شد (اعیان از بین رفتند) در این صورت مالک، قطعه زمین را به شخصی دیگری برای آبادسازی واگذار می‌کند. در احکام اسلامی مربوط به زمین نیز همین موارد عقلائی بیان شده، مثلاً زمین موات(خراب) شرعاً «انفال»(ملکِ منحصر به امام) به حساب می‌آید و برای همین کسی نمی‌تواند آن را جزء دارایی‌های خود بداند و در معرض فروش قرار دهد. یا مثلاً در روایتی صحیح از امام باقر علیه‌السلام نقل شده است که: «هر گروهی که قطعه زمینی را احیا یا آباد کنند پس آن‌ها به این زمین سزاوارترند.» • بر همین اساس کاملاً واضح است که مالک عرصه حق دارد از افرادی که برای برداشت محصول، زمین در اختیار آن‌ها می‌گذارد، سهمی را طلب کند و حتی اراضی را به کسانی واگذار کند که توانایی بیشتری در پرداخت این سهم داشته باشند.(در فقه به این سهم، «طسق» گفته می‌شود که جزئی از منابع مالی حکومت اسلامی تشکیل می‌دهد.) • میزان اهمیت و جایگاه «همگانی بودن اراضی» آن زمان برای ما روشن می‌شود که بدانیم اجرای این قاعده، پدیدآورنده‌ی یک نظم اجتماعی منحصر به فرد در متن جامعه است. در این ساماندهی اجتماعی، عده‌ای از افراد، مالک مزارع و باغ‌های غالباً وسیع هستند و برخی دیگر با بستن قراردادهایی همچون مزراعه، مساقات، اجاره نفس و اجاره زمین به خدمت این افراد درآمده و در آن اراضی کار می‌کنند. پس در واقع اغلب جمعیت در فضای روستایی زندگی کرده، همگی آن‌ها در بخش واقعی اقتصاد مشارکت می‌کنند و عمده‌ی مایجتاج‌شان نیز در همان‌جا تأمین می‌شود. همچنین تعداد شهرها(روستاهای بزرگتر) بسیار محدود و اغلب به دلیل تجارت تجار و حکمرانی حاکمان به وجود می‌آیند و البته روستاهای اطراف را به یکدیگر متصل می‌کند. از خصوصیات دیگر این نظم اجتماعی، می‌توان به پررنگ نبودن مسائلی از قبیل «بیکاری» و یا «عدم توانایی تامین مسکن» اشاره کرد هرچند در عوض موضوع کلی «فقر» یک مسئله مهم محسوب می ‌شود. (توضیح درباره آن ساماندهی اجتماعی بسیار است، اما فعلاً به همین حد که برای موضوع «زکات ظاهری» کافی به نظر می‌رسد، بسنده می‌کنیم.) ➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

✍️خصوصی‌سازی زمین و پیامدهای آن • بعد از رنسانس، با به رسمیت شناخته شدن «رباخواری»، فعالیت بانکی در سراسر اروپا گسترش پیدا کرد و از زمانی که سیستم بانکداری، قدرت انتشار پول را برعهده گرفت و به این وسیله توان وام‌دهی‌اش را به مراتب بالا برد، نظم اقتصادی-اجتماعی جامعه به تدریج دچار تغییرات اساسی و بسیار بزرگی شد. • شمای کلی این اتفاق را شاید بشود با این مثال ساده صورت‌بندی کرد: «فرض کنید که در جایی از آن زمان پنج روستا نزدیک به هم وجود داشت که در هر کدام، یک نفر کفش تولید می‌کرد؛ به این شکل که در هر روستا افرادی بودند که پوست گاوها یا همان چرم‌ها را در ازای مزدی(نقدی یا کالایی) به کفاش می‌دادند تا برایشان کفش درست کند. مشتریانِ هر یک از کفاش‌ها، هم‌روستایی او بودند یا به عبارتی هر روستا در تولید کفش خودکفا محسوب می‌شد. در این میان، سروکله‌ی فردی پیدا می‌شود که شاید از مهارت کفاشی سررشته‌ای نداشته باشد اما می‌تواند از فلان بانک، وامِ کلانی بگیرد و با آن کارگاه تولید کفش راه بیندازد. او ابتدا با وامی که گرفته، چرم‌های پنج روستا را می‌خرد؛ کفاش‌ها را به استخدام خود در می‌آورد و سپس کفش‌های مورد نیاز روستاییان را تولید می‌کند. در واقع مردم با همان پولی، کفش‌ها را می‌خرند که قبلاً بابت کار کردن در آن کارگاه یا فروش مواد اولیه(چرم) به آنجا، بدستش آورده بودند. حالا که پول‌ها به دست وام‌گیرنده بازگشته، نوبت به تسویه وام بانک می‌رسد. البته در دنیای واقعی، وام‌گیرنده می‌بایست علاوه بر بدهی خود ربا نیز به بانک برگرداند و به خاطر اجرای این برنامه نیز خود را مستحق پاداش می‌داند لذا روستاییان پول بیشتری در نسبت با وام، باید پرداخت کنند. به این شیوه تولید، «کپیتالیسم» (Capitalism) می‌گویند که «کپیتال»(سرمایه) منظور وامی است که پولش کار می‌کند.(بهره دارد)» • بانکداران و وام‌گیرندگان به تجربه دریافته بودند، که هر چقدر جمعیت فعال شهر و جویای کار افزایش یابد به نفع آن‌ها تمام خواهد شد، چرا که وام‌گیرندگان می‌توانند آنان را با هزینه کمتری استخدام کنند و در نهایت به مصرف‌کننده‌ی تولیداتِ خودشان، مبدل سازند. به همین نسبت بانک نیز از همین قضیه منتفع می‌شد؛ چون نیاز بیشتر به تأمین سرمایه در گردش تولید، به معنای افزایش مبلغ وام مورد نیاز بود و در نتیجه درآمد ربوی بانک را بالا می‌برد. • در همان دوره یکی از اقداماتی که توسط ذی‌نفعان دنبال شد، تلاش برای از میان بردن نظم اجتماعی روستایی(الگوی رقیب) با استفاده از خصوصی‌سازی زمین بود. بدین شکل که با به راه‌انداختن جنبش موسوم به حصارکشی (Enclosure Movement)، مردم روستایی را از محل سکونت خود به سمت شهرها کوچ دادند (یا در همان محدوده، زندگی شهرنشینی را به آن‌ها تحمیل کردند) و تا جایی که توانستند واحدهای روستایی را تضعیف یا از بین بردند. خیل جمعیت به حاشیه‌نشینی شهرها روی آوردند و در نتیجه شد آنچه که امروزه با افتخار انقلاب صنعتی‌اش می‌خوانند. در حقیقت به دلیل افزایش جمعیت جویای کار، دستمزدها تقلیل پیدا کرد تا سرحدی که افراد مجبور بودند کودکان و زنانشان را به بیگاری وام‌گیرندگان(سرمایه‌داران) دربیاورند تا بتوانند با مجموع درآمدِ خانواده، غذا تهیه کنند و از گرسنگی نمیرند. به‌عنوان مثال، تاریخ‌دان شهیر انقلاب صنعتی، پل مانتو می‌نویسد: «نخستین کارخانه‌های لنکشایر سرشار از کودکان بودند. سر رابرت پیل، به تنهایی بیش از هزار کودک در کارگاه‌های خود داشت … کلیساهای محلی غذای صدها کودک را تأمین می‌کردند و این کودکان به‌سان چهارپایان به کارخانه‌ها فرستاده می‌شدند، جایی که به مدت چندین سال در آن زندانی می‌ماندند.» 📝 ادامه یادداشت در پست بعدی ➖➖➖➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

📝 [خصوصی‌سازی زمین و پیامدهای آن] ادامه 👇 • اینگونه در اروپا و آمریکا، نظام کپیتالیسم به طور کامل مستقر شد و بعدها نظام سطله برای وابستگی هر چه بیشتر کشورهای دیگر نقشه مشابهی را پیاده کرد که با عنوان «اصلاحات ارضی» از آن یاد می‌شود. این طرح در قرن‌های ۱۸ و ۱۹ در بسیاری از کشورهای وابسته به بلوک غرب(آمریکا) عملیاتی و زمین‌ها به سان کالا، خصوصی شدند. به عنوان مثال، این برنامه در ایران با تجویز و حمایت آمریکا در دوره حکومت پهلوی دوم(دهه ۱۳۴۰) به مرحله اجرا درآمد و در نتیجه نظام اقتصادی_اجتماعی ایران را به شکل چشمگیری دگرگون کرد. • در همین باره، برای آگاهی از برخی پیامدهای اصلاحات ارضی شاه و آمریکا در ایران، این یادداشت خوب و کوتاه را به علاقه‌مندان توصیه می‌کنیم: 🔗 http://www.iichs.ir/s/5498 • لازم به ذکر است: مصائبی همچون «سکونت‌گاه‌های کوچک اما گران قیمت»، «بیکاری»، «آلودگی هوا»، «نیاز به امکانات و خدمات جانبی پرهزینه»، «اضمهلال برخی پایگاه‌های اجتماعی پرفایده» (قوم، قبیله، خانواده، همسایه، گویش، فرهنگ‌های محلی)، «کاهش فرزندآوری و رشد جمعیت»، «جابه‌جایی‌های پردردسر» (ترافیک سنگین خودروها)، «بزرگ شدن بخش اداری حکومتی (بروکراسی)»، «محروم بودن از مناظر زیبای طبیعی»(آسمان پرستاره و نور مهتاب، جنگل‌ها، دشت‌ها و ... ) و غیره از پیامدها و اقتضائات پذیرش قاعده خصوصی‌بودن زمین به شمار می‌رود. 📝یادداشت محمد گلیج از کارشناسان جنبش. ➖➖➖➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

✍️ چگونه «زکات ظاهری» تعطیل شد؟ #اختصاصی_جنبش • [بیایید تصور کنیم که این داستان واقعی است:] «۷۰۰ هکتار مزارع دیمِ گندم و جو، ۱۵۰ هکتار تاکستان، ۵۰ هکتار باغات میوه از سیب و اَنار، ۵۰ هزار رأس گوسفند، هزار رأس گاو، به علاوه تعداد مشخصی اسب و قاطر و الاغ. این‌ها دارایی‌های اساسی مُلا علی، در سال ۱۲۶۸ هجری شمسی است. در مزارع و باغات او قریب به هزار نفر دهقان(کشاورز) و باغبان کار می‌کردند و حدود دویست نفر چوپان و شبان، مسئولیت نگهداری و بردن گله‌ها به مراتع را برعهده داشتند. در همان سال، بازرگانی به نام میرزا حسن، صاحب طلا و نقره بسیار بود که آن‌ها را برای امر تجارت پارچه و روغن، به کار می‌انداخت.» • شاید شخصیت‌های ملا علی و میرزا حسن، ساخته ذهن نگارنده باشند اما نمی‌توان وجود افرادی مشابهی که در آن زمانه صاحب چنین اموالی بودند و آن‌طور زندگی می‌کردند، را انکار کرد. لازم به ذکر است در پست‌های قبلی راجع به علت وجود این نظم اجتماعی در گذشته نه چندان دور، توضیحاتی ارائه کردیم. • این اشخاص به خاطر وضع مالی خوبشان، به وضوح در زمره اغنیا بودند و توقع می‌رفت تا زکات اموال‌شان را بپردازند. از سوی دیگر آن دسته از کشاورزان و چوپانانی که وضع مالی خوبی نداشتند، مستحق دریافت زکات بودند تا با این کمک خرجی بتوانند کسری معیشتی‌شان را به طور کامل پر کنند و به مرور بتوانند بر مشکل فقرشان فائق بیایند. «میرزا حسن، زکاتش هیچ‌گاه ترک نمی‌شد؛ برای همین زکات طلا و نقره خود را بر اساس احکام اسلامی محاسبه و پرداخت می‌کرد.» «ملاعلی نیز مرد مؤمنی بود، او همواره زکات گندم، جو، کشمش، گاو، گوسفند و پول حاصل فروش محصولات من جمله سیب و انار را بر اساس دستورات اسلام محاسبه و پرداخت می‌نمود.» هرچند بودند ثروتمندانی که در آن دوره، از پرداخت زکات خودداری می‌کردند و حق ضعفا را می‌خوردند. «سال ۱۲۷۴، جناب میرزا حسن به جای مسکوکات طلا و نقره، اسکناس‌هایی داشت که بانک تازه تأسیس "شاهنشاهی" چاپ کرده بود. بر اساس فقه، طلا و نقره‌ی مسکوک به سکه معامله، زکات داشتند نه پول کاغذی که بر مالکیت طلا و نقره هم دلالت نمی‌کرد. حالا او به شک افتاده بود. دقیقاً نمیدانست طبق نظر اسلام، باید زکات بدهد یا خیر؟!» • سال ۱۳۵۰ که رابطه طلا و اسکناس کاملاً قطع شد، «زکات طلا و نقره» دیگر به طور قطعی از موضوعیت افتاد. همچنین در همان دوره که نظم اجتماعی قبلی به دلیل اجرای اصلاحات ارضی تقریباً از میان رفته بود، دیگر احکام مربوط به زکات غلات و دام، معنا و مفهوم قبلی را نداشتند؛ اما با این وجود، عده‌ای محدود از کشاورزان گندم و جو(صاحبان جدید مزارع)، تولیدکنندگان جدید کشمش و خرما(صاحبان جدید نخلستان‌ها و تاکستان‌ها) و همچنین بعضی چوپانان(صاحبان جدید دام‌ها) که مردمان عادی محسوب می‌شدند و اغلب هم خُرده مالک بودند، به خاطر عِرق مذهبیشان با خود تصور کردند: «این احکام در مورد ما صادر شده است! به عبارتی ما همان زکات‌دهندگان مدنظر شارع هستیم!» [متأسفانه هنوز این تصور غلط وجود دارد و از آن بدتر تبلیغ هم می‌شود.] • یادآوری می‌کنیم که عقلاً کارکرد اصلی احکام شرعیِ مربوط به محاسبه زکات، فقط «شناسایی دقیق بدهیِ زکات در اموال هر یک از اغنیا» است و نه اینکه در هر شرایطی به ما نشان دهد که «چه کسانی می‌بایست زکات پرداخت کنند؟». با کمی دقّت روی مسئله می‌توان دریافت، که این احکام با «وجود پول حامل کالا» و «پذیرش عمومی‌بودن زمین»، سازوگاری و هماهنگی دارد. انتظار نمی‌رود که شارع بر اساس استقرار یک نظام پولی معیوب، احکام محاسبه را در اختیار ما مسلمانان بگذارد و همچنین نباید متوقع بود شارع مبتنی بر قانون غیرطبیعی و غلطی که در مورد اراضی در دوران اخیر وضع کرده‌ایم، احکام محاسبه زکات را مشخص کند. لذا با توضیحاتی عرض شد، تنها در صورتی مجازیم از احکام اسلامی مربوط به محاسبه زکات استفاده کنیم و نسبت به اجرای آن محروم نباشیم که پیش از آن اولاً نظام پولی اصلاح گردد و ثانیاً اراضی عمومی و ملی اعلام شود. وگرنه مبنا قراردادن این مجموعه‌ی احکام، اقدامی کاملاً خطا و نامعقول است. ➖➖➖➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

🏴 شهادت اباالمهدی(عج)؛ حضرت امام حسن عسکری(ع) تسلیت باد. 🔰 قبولی نماز اغنیا در گروی آوردن زکات 📜در فرازی از نامه‌ی مبارک امام حسن عسکری علیه‌السلام به جناب ابن بابویه قمی، آمده است: «...اوصیک یا شیخى و معتمدى و فقیهى ابا الحسن علىّ بن الحسین بن بابویه القمىّ- وفّقک اللَّه لمرضاته و جعل من صلبک اولادا صالحین برحمته- بتقوى اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِیتاءِ الزَّکاةِ فانّه لا تقبل الصّلاة من مانع الزّکاة...» «تو را به رعایت تقوا و برپاداشتن نماز و آوردن زکات وصیّت می‌کنم، زیرا کسى که اهل آوردن زکات نباشد، نمازش قبول نخواهد شد.» 📚منبع: مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۵۲۷. #حدیث ➖➖➖➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

🔰 احیای زکات، از موضوعات اصلی #مهدویت ▪️وقتی در گوشه و کنار، از «مهدویت» صحبتی به میان می‌آید، احتمالاً ذیل یکی از این موضوعات جا می‌گیرد(!): «مدعیان دروغین»، «دجال»، «نشانه‌های ظهور»، «عرفان‌های انحرافی»، «عمر طولانی حضرت»، «تعیین وقت ظهور» و ... . 💠 اما آیا واقعاً موارد نام‌برده، سرفصل و مسائل اصلی مهدویت را تشکیل می‌دهند؟ 🔹ما معتقدیم: در حال حاضر یکی از مطالبات قطعی و البته اساسی امام مهدی(عج) #احیای_زکات در سراسر دنیاست. زمانی هم که قیام ایشان فرا برسد با احیای زکات، #عدالت_اجتماعی را محقق می‌کنند؛ #رونق_اقتصادی عصر ظهور و #تزکیه_نفوس، از نتایج اقدامات حضرت در رابطه با زکات خواهد بود. 🔻 لذا مجموعه افرادی که با این نگاه، نسبت به فقر و تنگدستی میلیون‌ها انسان روی زمین اعتراض دارند و مقصر را ثروتمندان شکم‌پُری می‌بینند که حق خدا را نپرداخته‌اند، منتظران واقعی حضرت محسوب می‌شوند. 💢سزاوار نیست که از حاشیه به متن برگردیم و موضوعات اصلی را در این زمینه دنبال کنیم؟ ➖➖➖➖➖➖ ✊جنبشی که برپایه اندیشه مهدویت پدید آمده است: 📡 @e_zakat

✍️با دو مفهوم «زکات باطنی» و «زکات ظاهری» آشنا شویم: #اختصاصی_جنبش 🔰زکات باطنی: • به اصل زکاتی که در اموال اغنیای جامعه وجود دارد، اصطلاحاً «زکات باطنی» گفته می‌شود. صاحبانِ ثروتِ بسیار، مالک تمام اموال‌شان نیستند بلکه بخش معینی از آن به سایر جامعه تعلق دارد. این حق و سهم اجتماعی یعنی «زکات»، در بدترین حالت تا جایی در سبد اموال ثروتمندان وجود دارد که به کمک آن تمام نیازهای معیشتی سایر افراد جامعه برآورده شود. اگر این حق پرداخت گردد، کل جامعه از کارکردهای شایسته آن بهره‌مند خواهد شد. #تأمین_اجتماعی #رونق_اقتصادی «زکات» برای کسانی که توان و وضع مالی خوبی ندارند(نه لزوماً افرادی که از شدّت فقر و بیچارگی، توان تأمین ضروریات اولیه زندگی را نداشته باشند) کمک خرجی است تا بتوانند کسری معیشتی‌شان را به طور کامل با آن پر کنند و این حق در سبد اموال دیگران گذاشته شده است؛ بدین شکل، زکات‌دهندگان و زکات‌گیرندگان کل جامعه را تشکیل می‌دهند. لازم به ذکر است که مازاد زکات نیز، صرف مصالح و امور اجتماعی می‌شود. دین اسلام، زکات را به عنوان فریضه بزرگ می‌شناسد و بر تمام اغنیای مسلمان، آوردن آن در کنار «اقامه نماز»، یک واجب شرعی است. متأسفانه امروزه فقط به خاطر یک سوءفهم عمومی، به این واجب الهیِ مسلّم عمل نمی‌شود! 🔰زکات ظاهری: • به زکاتی که با یک دستورالعمل محاسباتی، تشخیص داده می‌شود اصطلاحاً «زکات ظاهری» می‌گویند.(زکات ظاهری بر زکات باطنی منطبق است نه اینکه در عرض هم قرار داشته باشند.) تا قبل از تشریع احکام اسلامی زکات - که در مدینه رخ داد - خودِ «زکات» به دلیل اعتقاد به اصل توحید، میان مؤمنین یک موضوع پذیرفته شده‌ای بود. یعنی زکات از همان ابتدا به رسمیت شناخته شد و آوردن آن همچون برپاداشتن نماز جزء شئون دین‌داری به شمار می‌رفت؛ بی‌دلیل نیست که در آیات مکّی قرآن کریم، ما شاهد استعمال واژه زکات هستیم!(همانند آیه ۳ سوره نمل که خصوصیّت جامعه مؤمن این چنین توصیف شد: «همان‌هایی كه نماز برپا مى‌دارند و زكات مى‌آورند و تنها آن‌هایند که به آخرت يقين دارند.») کاملاً روشن است که اگر اصل زکات پیش از تشریع احکام آن، برای مردم ناشناخته بود این آیات در مکّه نازل نمی‌شدند. تشریع احکام مربوط به «الگوی محاسباتی برای تشخیص زکات در اموال» که شامل چهار بخش «متعلقات»، «نصاب‌ها»، «شرایط کیفی» و «مقادیر» است، در رمضان سال دوم هجرت همراه با نزول آیه ۱۰۳ سوره توبه رقم خورد. از آن پس مسلمانان می‌توانستند زکات اموال‌شان را با دستورالعمل مفصل و بسیار دقیقی، حساب کنند. لازم به یادآوری است که در صدر اسلام، «زکات» بلافاصله بعد از قابل محاسبه شدن، به مقوله حکومتی برای اداره جامعه تبدیل شد. • مفضّل می‌گوید: نزد امام صادق(ع) بودم که مردی از ایشان پرسید: «زکات در چه مقدار از مال واجب است؟» حضرت از او پرسیدند: «منظورت زکات ظاهری است یا باطنی»؟ عرض کرد: «هر دو را می‌خواهم بدانم» حضرت فرمودند: «زکات ظاهری در هر هزار، بیست و پنج است (یک چهلم) و زکات باطنی یعنی چیزی را که برادر (ایمانی)ات از تو به آن نیازمندتر است، به خود اختصاص ندهی و از او دریغ نداری.»(کافی، ج۳، ص۵۰۰) ➖➖➖➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

✍️چگونه «زکات»(ظاهری و باطنی) تعطیل شد؟ #اختصاصی_جنبش 🔰عامل تعطیلی «زکاتِ ظاهری» [اسلام]: • پس از «معیوب شدن نظام پولی» و همچنین «خصوصی‌سازی زمین»، دیگر قادر نبودیم از احکام شرعی مربوطه برای محاسبه یا تشخیص اصل زکات بهره ببریم و این یعنی عملاً زکات ظاهری از میان رفت. با شرایط پیش آمده، بسیاری از افرادی که وضع مالی خوبی دارند برای محاسبه زکات اموال‌شان، هیچگاه به عنوان مخاطب این مجموعه‌ی احکام قرار نمی‌گیرند. [۱.عدم شناسایی در اموال همه اغنیا] حتی ممکن است در اموال افرادی که وضع و توان مالی خوبی نداشته باشند چیزی با نام زکات شناسایی شود! [۲.شناسایی در اموال فقرا(!)] و مقدار کل شناسایی شده آنقدر اندک است که تنها کسر بسیار کوچکی از کمک خرج مورد نیاز فقرا را می‌تواند تأمین کند. [۳. عدم شناسایی به میزان کافی(!)] حتی اگر تنها با یکی از این سه مشکل مواجه بودیم، باز هم ما مجاز نبودیم از دستورالعمل محاسباتی اسلام برای کشف زکات در اموال استفاده کنیم.(زکات ظاهری تعطیل به حساب می‌آمد.) 🔰عامل تعطیلی «زکاتِ باطنی»: • پس از تشریع «احکام مربوط به محاسبه زکات» این سوء فهم در تاریخ اسلام به وجود آمد که کارکرد این احکام، تعیین میزان زکات در اموال است و نه شناسایی و کشف آن در اموال.(معضلِ یکسان‌انگاری زکات ظاهری و باطنی) در این تلقی که امروزه هم بسیار شایع است، گمان می‌شود زکات، خروجی یا دستاورد اسلام می‌باشد(!) و برای فهم آن بایستی به احکام شرعی مراجعه نمود(!) افرادی که چنین تصوری دارند، زکات را از اساس یک حکم شرعی می‌پندارند که خداوند آن را تشریع نموده است(!) و اگر احیاناً مسلمان نبودیم، هرگز معنای زکات را درک نمی‌کردیم(!) در حالی که «زکات» برخلاف این تصور رایج اساساً یک مقوله‌ی پیشادینی است و به عبارتی، عرفِ اعم از مسلمان [البته قائل به ربوبیت خداوند] اصل آن را می‌فهمد و بالاتر اینکه می‌تواند به ضرورت ادای آن نیز پی‌ببرد. • بعد از دو اتفاقی که موجب شد زکات ظاهری به طور کامل تعطیل شود در پی سوءفهم مدنظر، همچنان احکام مربوطه برای شناسایی زکات در اموال، در دستور کار قرار گرفت و از آن به عنوان اصل زکات یاد شد(!) برای همین هم این برداشت در سطح عوام به وجود آمد که «اسلام، پرداخت زکات را به مثابه یک حکم شرعی(!) در محیط روستایی(!) بر عهده‌ی جمعی از کشاورزان، باغداران و چوپانان (!) گذاشته است و به سایرین ارتباطی ندارد(!)» همین سوء فهم عمومی موجب شد تا سوای بحران تعطیلی زکات ظاهری، زکاتِ حقیقی نیز متروک گشته و جایگاه برجسته آن در روابط اجتماعی مردم گُم شود. اسلام زکات را به عنوان فریضه بزرگ می‌شناسد و بر تمام اغنیای مسلمان، آوردن آن در کنار «اقامه نماز»، یک واجب شرعی است. متأسفانه امروزه، به خاطر همین مسئله‌ای که عرض شد به این واجب الهی مسلّم عمل نمی‌شود! ➖➖➖➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat

✍️ چگونه «زکات» را احیا کنیم؟ #اختصاصی_جنبش 🔰طریقه احیای «زکات ظاهری» [اسلام]: • با کمی دقّت می‌توان دریافت، که احکام محاسبه اسلامی زکات با «وجود پول حامل کالا» و «پذیرش عمومی‌بودن زمین»، سازوگاری و هماهنگی دارد. انتظار نمی‌رود که شارع بر اساس استقرار یک نظام پولی معیوب، این احکام را در اختیار ما مسلمانان بگذارد و همچنین نباید متوقع بود شارع مبتنی بر قانون غیرطبیعی و غلطی که در مورد اراضی در دوران اخیر وضع کرده‌ایم، احکام محاسبه زکات را مشخص کند. لذا با توضیحاتی عرض شد، تنها در صورتی مجازیم از احکام اسلامی مربوط به محاسبه زکات استفاده کنیم و نسبت به اجرای آن محروم نباشیم که پیش از آن اولاً نظام پولی اصلاح گردد و ثانیاً اراضی عمومی و ملی اعلام شود. پس از این دو اقدام، زکات ظاهری احیا شده و تازه می‌توانیم آن را در ساحت حکومتی به اجرا دربیاوریم. #اصلاح_نظام_پولی #عمومی‌سازی_زمین 🔰طریقه احیای «زکات باطنی»: • برای شرایط امروز، احیای اصل زکات قبل از هر چیز مستلزم فهم صحیح نسبت به «خودِ زکات» و همچنین جایگاه «احکام شرعی محاسبه زکات» است. مثلاً آقای حمید شاهینی، وضع مالی خوبی دارد و به همین جهت در زمره اغنیا است. ایشان باید مقداری از مال خود را جدا کرده و با قصد و نیت عبادت زکات آن را پرداخت کند. یا وضع مالی آقای نیما محسنی خوب نیست، او مطلع است که دقیقاً به اندازه ناتوانی مالی‌اش از زکات سهم دارد و می‌بایست حق خود را دریافت کند. نه اینکه انتظار داشته باشیم چون فلانی انقدر شتر و کشمش دارد پس بر مبنای احکام اسلامی، بر او این مقدار زکات واجب می‌شود. این مسئله، اولاً نیازمند آموزش گسترده عمومی و گفتمان‌سازی است و ثانیاً در سطح جنبشی نیز باید اعتراض به حق‌خوری اغنیا یا وجود ثروت‌های قارونی در دستور کار قرار بگیرد. حال زمانی زکات باطنی احیا می‌شود که اصل زکات در سطح جامعه و حاکمیت به رسمیت شناخته شود؛ طبعاً بعد آن تنها #ترویج_زکات ادامه‌دار خواهد بود. 🔻پی‌نوشت: هر چند احیای زکات باطنی بر زکات ظاهری اولویت دارد اما در مقام عمل، احیای این دو تابع یکدیگر نیستند و برای همین می‌توان زکات ظاهری و باطنی را به موازات یکدیگر و البته احیای هر کدام را به شیوه مخصوص خودش پیگیری نمود. ➖➖➖➖➖➖➖➖ ✊جنبش مردمی احیای زکات 📡 @e_zakat