چارچوب کلی در روش تحقیق تاریخ ذیلا به مراحلی که یک محقق در تحقیقات تاریخی خود می بایست طی کند ، اشاره می‌شود: ۱_ دست یافتن به نقل تاریخی متواتر، که هرگاه سخن عده زیادی از ناقلین یک حادثه متفق بود برای اثبات موضوع تاریخی کفایت می‌کند بلکه در بیشتر اوقات انسان قطع به درستی آن حادثه پیدا می‌کند. اگر نقل کننده‌ها در بعضی از فرازهای حادثه اتفاق داشته باشند در همان فراز تواتر به دست می‌آید نه فرازهای دیگر. و اگر در اصل حادثه متفق باشند ولی در خصوصیات حادثه با هم اختلاف داشته باشند فقط اصل حادثه متواتر خواهد بود نه خصوصیات و جزئیات آن. ۲_ اگر نتوانیم به تواتر که علم و آگاهی در پی دارد دست بیابیم ، می‌بایست به دنبال اطمینان و ظن پیدا کردن به صدق حادثه‌ای که عده زیادی نقل کرده‌اند ، باشیم ؛ زیرا اطمینان داریم که آنها با هم تبانی به دروغ نکردند، این همان معنای روایت مستفیض است که اکثر مورخین یا عده‌ای از آنها نقل کنند و دیگران متعرض نشوند و یا نفی نکرده باشند. ۳_ اگر نتوانیم علم و یا اطمینان به وقوع رخدادی پیدا کنیم ، می‌توانیم به نقل ، اگرچه از جانب یک نفر باشد، وثوق و اعتماد پیدا کنیم. این وثوق خود به دو صورت است: الف) در اثر تحقیق در شرح حال ناقل و اطلاع بر خصوصیات شخصی او ، که وی مردی بوده مورد اطمینان و راستگو و خالی از دسیسه و دروغ و خدعه ، و اطمینان یافتن به نقل او ، آن هم بدین سبب که می‌دانیم وی تعمدی به دروغ در این نقل تاریخی نداشته است. ب) اطمینان پیدا کردن به روح علمی مورخین ؛ انسان پس از ممارست و غور در مباحث علمی غالبا ظن پیدا می‌کند به روح علمی شخصی و پاکی نفس او ، بدین گونه که می‌داند این شخص به خاطر مرام و یا مصلحت یا دفاع شخصی خود ، دروغ سازی نمی‌کند. ۴_ پیدا شدن اطمینان به وقوع حادثه‌ای یا عدم وقوع آن فی حد نفسه از قرائن خارجی و یا اعتبارات عقلی، مثل اینکه سخنی تاریخی یا عملی به شخصی استناد داده شده باشد که مناسب با خطی مشی زندگی و یا مناسب با نظر دینی معروف از آن شخص باشد. [ _ سوال : آیا رسوخ اخبار کذب در یک منبع تاریخی ، منجر به مخدوش شدن اعتبار وثوق مولف آن و دیگر اخبار منقوله‌ او خواهد شد؟ _ پاسخ : خیر ] این مطلب ضرری به موثق بودن این مورخ در سایر منقولاتش نمی‌زند زیرا گاهی دروغ مستند به تعمد شخصی نیست بلکه در اثر سهو و فراموشی از آن ناقل یا رواة پس از اوست [و یا به علت معتبر جلوه کردن آن خبر در نزد آن مورخ از طرقی که خودش قبول داشته است ، بوده است] مگر اینکه در کلماتش زیاد از این گونه لغزش‌ها به چشم بخورد که در این صورت ظن به مورد اعتماد بودن وی از بین می‌رود. 📚 برگرفته از کتاب «پژوهشی در زندگی‌ امام مهدی (ع) و نگرشی به تاریخ غیبت صغری» ، سید محمد صدر(ترجمه محمد امامی شیرازی) ص ۳۸_۴۰ #روش_تحقیق_تاریخ #ویژه_محققین 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

جستاری در دو مفهوم «تاریخ به‌مثابه رویداد» و «تاریخ به‌مثابه گزارش» تاریخ در یک نگاه کلی به دو ساحت هستی شناسی و معرفت شناسی قابل تقسیم است. ساحت هستی شناسانه تاریخ را «تاریخ به مثابه رویداد» و ساحت معرفت شناسانه تاریخ را «تاریخ به مثابه گزارش» نامیده‌اند. برای فهم تقسیم فوق می‌توان یک کتاب تاریخی ، به عنوان نمونه کتاب وقعة الصفین اثر نصر بن مزاحم منقری ، را در نظر گرفت ؛ در این کتاب گزارش مبسوطی از جنگ صفین ارائه شده است که خواننده با مطالعه آن علم حصولی به چگونگی و چرایی رخداد پیکار صفین خواهد یافت. این ضبط ، ثبت و گزارش رخداد صفین در جایی است که اساساً رخدادی به نام پیکار صفین به وقوع پیوسته باشد تا گزارشی از آن ثبت شود ؛ پس ما علاوه بر گزارش و تفسیر رخداد صفین که ساحتی معرفتی دارد یک رخداد عینی و واقعی در عالم خارج داریم به نام پیکار صفین که مورد روایتگری و تفسیر مورخ قرار گرفته است. این حقیقتِ عینیِ خارجی جنبه هستیِ روایتی دارد که توسط مورخان گزارش و تفسیر می‌گردد. پس تاریخ یک معنای هستی شناختی دارد که ناظر به پدیده‌ها و وقایعی است که در گذشته اتفاق افتاده است، و یک معنای معرفت شناختی دارد که ناظر به شناخت و اطلاعات مربوط به گذشته است. ناگفته نماند که این تقسیم بندی منشأ شکل‌گیری دو نوع فلسفه نظری تاریخ و فلسفه انتقادی تاریخ شده است که اولی ناظر به جنبه هستی شناسانه تاریخ و دومی ناظر به جنبه معرفت شناسانه تاریخ است. #فلسفه_تاریخ #ویژه_محققین 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

✅ دوره آنلاین "امام حسین شناسی با رویکرد تاریخی (۳)" 🎥 با حضور ۵ تن از اساتید تاریخ اهلبیت (ع) 🗓 شروع دوره از دوشنبه ۱ مرداد ۱۴۰۳ (۱۶ محرم) به مدت ۳ هفته 📕 مهلت ثبت نام تا ۱ مرداد برگزار کننده : مؤسسه علمی فرهنگی پرسمان 🔆 لینک ثبت نام: https://porsemanonline.com/product/imamhosain3/ 🔰پشتیبان دوره: @PorsemanOnline +989334914141 #دوره_آموژشی #ویژه_محققین 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

#نکته_تاریخی در جامعه جاهلی عربستان پیش از اسلام ، دین شایع و عمومی ، بت پرستی بود ؛ همانطور که در بسیاری از اقوام و ملت‌ها رواج داشته است. جنس غالب بت‌ها در عربستان جاهلی ، از سنگ بوده است، با این وجود در کتب تاریخی با سه نام «انصاب» ، «أَوثان» و «اصنام» مواجه می‌شویم که بر بت‌ها اطلاق می‌شده است. علت این نامگذاری این است که بت‌ها یا از سنگ بودند یا غیر سنگ ؛ آنهایی که از سنگ بودند ، یا نتراشیده و معمولی بودند که #انصاب نامیده می‌شدند ، یا سنگ‌هایی تراشیده و شکل دار بودند که #أوثان نامیده می‌شدند! بت های غیر سنگی نیز نوعا از چوب و زر و سیم شکل دار بودند ، که #اصنام نام داشتند. 🔰پس : انصاب : بت‌های سنگی نتراشیده و معمولی أوثان : بت‌های سنگی تراشیده شده و شکل دار اصنام : بت‌هایی غیر سنگی ، ساخته شده از چوب و زر و سیم ، و شکل‌دار ☑️نکته قابل توجه این است که اسامی فوق ناظر به جنس بت‌ها است ، یعنی بت ها را از لحاظ کیفیت ساخت آنها دسته بندی می‌کند ؛ لذا برخی بت‌های مشهور جاهلی مثل لات، عُزّی و منات ، از مصادیق آنها هستند. با توجه به شکل دار بودن آنها ، احتمالا از أوثان بوده باشند. تصویر فوق ، سنگ‌نگاره‌ای از چهرۀ لات یا عزی است که در ویرانه‌های پترا یافت شده است؛ مربوط به قرن دوم یا سوم میلادی. 📚یکی از کهن ترین کتبی که در خصوص تاریخ بت پرستی و انواع بت و ... در عرب جاهلی ، تألیف شده ، کتاب الاصنام نوشته هشام کلبی است ، که علاقمندان می توانند بدان مراجعه کنند. #نکات_تاریخی #ویژه_محققین #ویژه_علاقه‌مندان 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

#نوشتار_علمی شهادت پیامبر ، از تراژدی تا واقعیت ✍ محمدصادق رجبی آزادبنی  #ویژه_محققین #بازنشر 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

#نشست_علمی 🔹موضوع: چگونگی تحول در دانش تاریخ 🎙ارائه دهندگان: دکتر سعید طاوسی مسرور دکتر سید محمد هادی گرامی دکتر علی رضا اشتری تفرشی 🔰مکان برگزاری: دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه علامه طباطبایی ۱۱ آذر ۱۴۰۳ #ویژه_محققین #پیشنهاد_دانلود 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

#نشست_علمی جایگاه فلسفه‌ِعلم‌ِتاریخ در مطالعات تاریخ تحلیلی 🔹ارائه‌دهنده‌:دکتر مجید کافی 🔸ناقد:دکتر نعمت‌الله صفری‌ #ویژه_محققین 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

📚بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان ✍️ یدالله مقدسی یکی از بهترین کتاب‌های تحقیقی درباره تاریخ دقیق #ولادت و #شهادت معصومان #ویژه_محققین #ویژه_علاقه‌مندان  🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

#نشست_علمی « عاشورا میان تاریخ و روایت » 🎙رسول جعفریان #ویژه_محققین 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

#نشست_علمی « عاشورا میان تاریخ و روایت » 🎙رسول جعفریان #ویژه_محققین #پیشنهاد_دانلود 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

#نشست_علمی « بازخوانی اخبار فتوح ابن‌اعثم کوفی درباره حادثه عاشورا » 🎙حجت‌الاسلام رسول جعفریان #ویژه_محققین #پیشنهاد_دانلود 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛

#نشست_علمی فایل pdf پیاده شده « عاشورا میان تاریخ و روایت » ✍رسول جعفریان #ویژه_محققین #پیشنهاد_مطالعه 🏛☜‌[ آن سوی تاریخ ]☞⁩🏛