꧁꧂🌼꧁꧂🌼꧁꧂
2⃣
📜ابیات زیر بنابر نقل آقای خانباباخان سلطانی بر بالای در ورودی این بنا بوده است و امروز نشانی از آن بر جای نیست:
بر درگه دوست چون رسی گو لبیک / کانجا نه سلام راه دارد نه علیک
این وادی کعبه است نگهدار قدم / این وادی عشق است فاخلع نعلیک
👈کتیبهای از آجر پخته بر بالای نمای خارجی ضلع قبلی است که این شعر با خطی خوش بر آن حک شده است:
شه کیومرث ابن سلطان بیستون ظل خدا / در زمان هشتصد و چهل ختم فرمود این بنا
👈بر سر در ورودی اصلی بنا خفتگی مشبک چوبی نیم دایرهای است که بسیار ظریف و پرکار است.
👈بر دست راست سردر ورودی گچبریهای قدیمی باقی مانده که دقت و ظرافت کار را نشان میدهد. نقش آن گل و بوته و پرنده است. زیر این گچبری از کاشی، دوازده ضلعیهایی در آوردهاند که در مرکز به شش ضلعی تبدیل میشود»
(ستوده. : ۶-۳۴۴).
📌ستوده این توصیف ها را با ۱۰ عکسی که خودش گرفته و در هر بخش به آنها ارجاع میدهد، روشنتر کرده است.
📌به اینها باید بیفزایم که یک پنجره در ترک شرقی سقف این بنا قرار دارد که کاربردش احتمالاً برای ورود به فضای بین سقف هشتپر و طاق عرقچین بوده برای مرمت یا کارهای دیگر.
👈نورگیر اصلی در دیوار ضلع جنوب شرقی قرار دارد.
👈بر روی سقف بنا و بهویژه در ضلع غربی آن درخت انجیر بسیار بزرگی روئیده است.
👈مقبره در وسط آرامگاه قرار گرفته و حدود یک متر از سطح آرامگاه بالاتر است.
👈دور تا دور و روی آنرا با پارچه سبز پوشانده و چند جلد قرآن و کتب ادعیه بر رویش گذاشتهاند.
👈کف آرامگاه هم موکت است.
📌بیشتر موصوفات ستوده همچنان دیده میشود. به جز آنکه در سالهای اخیر، عادت زشت یادگارینویسی را بر روی گچکاریها با زغال انجام دادهاند و کمتر جای سفید در دیوارهای پایینتر از ارفاع دو متر میتوان یافت.
👈همچنین چندین جای بدنه بنا را به امید یافتن گنج (که این روزها بلای جان آثار تاریخی مازندران شده است) کنده و ویران کردهاند.
🔴اسفبار اینکه در اینگونه موارد، بهواسطه ی دستگاههای اصطلاحاً گنجیاب، جای جایِ دیوار را میشکافند تا مگر سکههای خیالینی که لابلای آجرها کار شده را بیابند.
👈 بلایی که در چند نقطه از دیوارهای آرامگاه شاهبالو هم دیده میشود.
👈در زیر آجرهایی که بهعنوان فرش در حیاط کار شده، لولههایی برای هدایت آب باران به بیرون از محوطه (اجتمالاً به جویی که همان نزدیک است) تعبیه شده و روی آن را پوشاندهاند.
🟡حفارها این سیستم فاضلاب و لولهکشی و بنابراین کف حیاط را هم ویران کردهاند. در اطراف محوطه این آرامگاه نیز چندین نقطه حفاری شده است.
#دلاکخانه
📌بیرون بنا و در میان همان حیاطی که گفتم حکم کمربند برای بنا دارد، در ضلع شمالی بنای اصلی، یک بنای کوچکتر که شباهتی بسیار به بنای اصلی دارد ساختهاند که به آن «دلاکخانه» میگویند.
👈از این بنا در هنگام مرمت قبری به دست آوردند که مربوط به سده نهم (همان سدهای که بنای اصلی را ساختند) بود
(ستوده. همان. ۳۴۶).
📌بعید نیست که همچون الگویی که در جاهای دیگر نیز دیده میشود، قبر یکی از خادمان آرامگاه وی و یا مریدانش بوده باشد.
👈این بنای کوچک نیز اکنون در چندین نقطه حفاری و ویران شده است. میزان تخریب دیوار شمالی این بنا در حدی است که احتمال ریزشاش دور از ذهن نیست.
📌نهایتاً آنکه بعید میدانم اصطلاح دلاکخانه را به همان معنای مرسوم (حمام) درباره این بنا به کار برده باشند.
🖊امیر هاشمی مقدم
📚پایهها:
📘رئیسالسادات، سید حسین (۱۳۶۹)، «شیخ خلیفه»، در فصلنامه مشکات، شماره ۲۸، پاییز، صص: ۱۴۷-۱۴۳.
📗ستوده، منوچهر (۲۵۳۵)، از آستارا تا استرآباد، مجلد سوم: شامل آثار و بناهای تاریخی مازندران غربی، تهران: سلسله انتشارات انجمن آثار ملی.
📙مرعشی، میر سید ظهیرالدین (۱۳۶۱)، تاریخ طبرستان و رویان و مازندران، تهران: انتشارات شرق.
📌ویژه نامه ی «هشتمین سالگرد انسان شناسی و فرهنگ»
http://www.anthropology.ir/node/21139
http://mohsendadashpour2021.blogfa.com/post/3012
#شیخ_شاه_بالو_آملی
#آمل #علما #سربداران #تاریخ
─═༅𖣔❅ ⃟ ⃟ ﷽ ⃟ ⃟ ❅𖣔༅═─
📑#پژوهش_ادملاوند
@edmolavand
📚#آوات_قلمܐܡܝܕ
📡✦࿐჻ᭂ🇮🇷࿐჻𖣔༅═─