May 11
#نقد_و_نظر_فرهنگی
#نوشتار
هوالجمیل
چند سال قبل و طی در دو دوره، یکبار قبل از ظهور نرم افزارهای پیامرسان و یکبار در ابتدای آن دوران، مدتی به ارسال احادیث اخلاقی برای تعدادی از دوستان مشغول بودم. این روند برای خودم قابل استفاده بود و احساس این را داشتم که همین تعهد به ارسال مطالب، سبب تفکر و دقت بیشتری برای خودم می شود؛ از سویی دوستان نیز علاقمند و پیگیر بودند و حتی برخی از تغییراتی در منش و رفتار خود خبر می دادند.
همین فضا سبب می شد همیشه علاقه خاطری به شروع سه-باره چنین حرکتی داشته باشم. اکنون و بعد از سالیانی از حرکت پیامرسان ها احساس می کنم مخاطبان بیشتر از گذشته گزینشی و با انتخاب دریافت و برداشت می کنند و شاید پست های مداوم و هر روزه خیلی مورد علاقه نباشد؛ کما اینکه خودم توانائی زمانی برای این کار را ندارم.
در مجموع تصمیم دارم از این بعد به صورت گاه گاه مطالبی در حوزه دین و فرهنگ را ارسال کنم و امید دارم از این عمل و از بازخوردهای نظرات دوستان بنده بیشترین بهره را ببرم.
.
.
.
پیشتر و اواخر دهه هفتاد سیر اندیشه و علایقم به جایی رسید که با چیزی که از مرحوم #علی_صفائی_حائری آموختم، بزرگترین وظیفه دینی را وظایف اجتماعی دانستم و در پی همین هدف از ابتدای دهه هشتاد راهی حوزه علمیه قم شدم؛ سالیانی به صورت متفرقه و نیم بند درس حوزه خواندم و بعدها رشته علوم قرآن و حدیث را در دانشگاه ادامه دادم. در طول این سالیان همیشه دغدغه فعالیتی فرهنگی را داشتم و فعالیتم در انجمن خوشنویسان قم و بعدها مدرسه کتابت و مدرسه اسلامی هنر هم دقیقا بر همین مبنا بود. در طول چند سال اخیر فرهنگ، مناسبات فرهنگی، نهادهای فرهنگی و کار فرهنگی معیار، بیشترین اشتغالات ذهنی ام بوده است؛ از مدتها قبل نیز بر روی یک طرح کلی فرهنگی برای نظامند کردن تمامی فعالیت های فرهنگی کار می کنم. چندی قبل در جلسه ای به رئیس شورای فرهنگ عمومی کشور گفتم:
بدون اغراق شاید صدها بار در روز واژه فرهنگ در ذهنم تداعی می شود و با اینکه می توانم در زمینه بسیار حرف بزنم و مطلب بنویسم، اما وقتی به گوناگونی و پیچیدگی مسائل فرهنگی فکر می کنم، احساس می کنم هیچ نمی دانم و واقعا هم هیچ نمیدانم؛ فقط پرسش های زیادی دارم.
آنچه از این پس گاه به گاه ارسال می کنم ناظر به همین دغدغه هاست.
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
May 11
درنــگـی بر فرهنگ
القای معانی در تلاوت
بسمه سبحانه
فرازی زیبا از مرحوم #محمد_عبدالعزیز_حصان
آیات ۱۵ الی ۲۲ سوره ذاریات
یکی از تخصصی ترین و اصلی ترین فوائد تلاوت قرآن، القای معانی درونی آیه است. اینکه این مهم چگونه اتفاق می افتد، مسأله ای است که برترین اساتید این رشته باید شرح دهند؛ اما همچون حس شگفت زده شدن از یک نقاشی خارق العاده، که نیازی به داشتن تخصص ندارد، این گونه فهم القای معانی نیز به صرف انس داشتن با تلاوت قابل فهم است.
این هنر مفهومی و گرانقدر در میان قاریان نسل طلایی مصر به خصوص مرحوم #مصطفی_اسماعیل و قاریان متاثر از او همچون مرحوم حصان دیده می شود.
در این تلاوت و در آیه:
( آخِذِينَ مٰا آتٰاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ كٰانُوا قَبْلَ ذٰلِكَ مُحْسِنِينَ -
در حالی که کرامت و نعمت هایی را که پروردگارشان به آنان بخشیده، دریافت می کنند. آنان پیش از این نیکوکار بودند)
در این فراز به زعم من مرحوم حصان یکی از زیباترین القای معانی های تلاوت را رقم می زند. لازم است اشاره کنم که من تخصصی در فن تلاوت ندارم؛ اما ممکن است خودم را به عنوان مستمع جدی و حرفه ای تلاوت معرفی کنم که بیش از همه قاریان، به تلاوت های مرحوم مصطفی اسماعیل و پس از او به قاریان همسلک او چون حصان، #محمود_عبدالحکم، #محمد_عمران و ... علاقمندم.
به خصوص مرحوم حصان تمام زیبایی های تلاوت مصطفی اسماعیل را جمع آوری نموده است؛ بعلاوه مزیت های دیگری را نیز بر آنها افزوده که سبب شده از حیطه یک مقلد درآید. توانایی و احاطه گسترده بر الحان و نغماتی که با این گستردگی در تلاوت مصطفی اسماعیل وجود نداشته و دوم تسلط بر لحنی فخیم و صدای مخملین که شنونده را مسحور می کند.
آنچه را علاقمند بودم از این تلاوت به اشتراک بگذارم حس شگفتی ام در مورد آن بود. بار اول و مرتبه های بعدی استماع از نمایشنامه نویسی مرحوم حصان و توانایی او برای ترسیم محتوای آیه آنچنان شگفت زده شدم که اصلا به صورت جدی این سوال برایم مطرح شد که مگر چنین آیه ای داریم؟
نکته بامزه اینجا است که به عنوان کسی که آزمون حفظ کل قرآن کریم را با موفقیت پشت سر گذاشته بارها و بارها این آیه را دیده و شنیده بودم؛ بعلاوه بارها بر روی ترکیب آیه قبلی و نگارش آیه کار کرده بودم و ممکن نبود این آیه را ندیده باشم.
مسأله اصلی نکته دیگری بود. مرحوم حصان چنان این آیه را ترسیم و تصویرسازی می کرد که هر چه پیشینه ذهنی در مورد آیه داشتم را فراموش کردم. گویی هم اکنون این آیه در حال نزول بود و تکرار این آیه در روح و روانم قطع نمی شد. این مهمترین فایده تلاوت قرآن است و درودخداوند بر بنیانگذاران آن.
#نوشتار
#هنر
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
هوالجمیل
مدتی است گنجشک ها مهمان یاس های حیاط کوچک ما شدهاند. در ساعاتی از روز صدای هیاهوی گنجشک ها بالا می گیرد و حیاط را پر از زندگی و جنب و جوش می شود. گاهی به یاد این شعر می افتم:
سحر گنجشککان در جیکجیکند
به تسبیح خدای لاشریکند
اما بیشتر وقتی اوج هیاهوی آنهاست در آرامش و خلصه ای فرو می روم.
می روم به دوردست ها
میان جنگلی سرسبز و انبوه و سبز
میان انبوه درختان فاصله ای افتاده مثل حیاطی کوچه
و نور خورشید از میان این همه سایه ستونی از نور را به چمن های سبز و لطیفی می رساند که کف جنگل را پوشانده
همه چیز در سبزی سبز درختان و درخشانی ستون نوری که از میان برگها به زمین می رسد خلاصه نمی شود که صدای لذتبخش گنجشک ها این فضا را بهشت گونه ای می کند که تنها یک میز در آن میان کم دارد با کمی کاغذ و مرکب و قلم و رنگ و قلمو و لذتی بی انتها از نگارش و خلق اثر
گنجشک ها آرام شدند و من آرام آرام با آرامش آنها، از آن بهشت کوچک رویایی بر می گردم تا هیاهوی دیگر گنجشک ها...
#نوشتار
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
#نقد_و_نظر_فرهنگی
#نوشتار
هوالجمیل
سفر به قلعه آگره با دکتر ذکریایی معاون رایزنی و آقای سنجیو راننده و کارمند محلی رایزنی ایران که هندو مذهب بود.
این سفر یک روزه با یک خاطره جالب همراه بود. ظهر و در مسیر برگشت به آقای سنجیو گفتم مسجدی پیدا کنند تا نماز ظهر و عصر را بخوانیم. بعد در مسیر از خستگی خوابم برد. عصر با صدای آقای سنجیو بیدار شدم. دیدم کنار جاده فرشی پهن کرده و با محبت گفت که مسجدی پیدا نکرده است و بهتر است کنار جاده نماز را بخوانم؛ چون زمان رسیدن به دهلی نماز قضا می شود. همچنین آب معدنی برای وضو به دستم داد و گفت جهت قبله را تنظیم کرده است. (یادآوری اینکه ایشان هندو مذهب بودند)
تعامل پیروان ادیان و احترام به عقاید دینی متفاوت جلوه های زیبایی از همزیستی انسانی است.
برشی از ویکیپدیا
قلعه آگره (به هندی: आगरा का किला) یا لال قلعه که همچنین به قلعه سرخ یا حصار سرخ نیز مشهور است؛ در شهر آگره هند و در شمال بنای مشهور تاجمحل، واقع شدهاست. این بنا که قدمت آن به سدهٔ شانزدهم میرسد به همراه تاج محل از جاذبههای گردشگری این شهر بهحساب میآید.
#درنگی_بر_فرهنگ
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
#نقد_و_نظر_فرهنگی
#نوشتار
هوالجمیل
انتخاب دوباره جناب استاد مسعود نجابتی به عنوان چهره سال هنر انقلاب، فرصتی شد که مطلبی را در مورد این استاد بزرگ به خود یادآوری کنیم. چند حیثیت جداگانه در مورد جناب استاد نجابتی عزیز وجود دارد و هر کدام افتخاری بزرگ است. دستیابی به شیوهای انحصاری در گرافیک و تایپوگرافی بخش زیربنای این افتخارات است. همچنین خلق آثاری پیرامون هنر انقلاب اسلامی از توفیقات خاص ایشان است. از توفیقات بزرگی که دست حق یاریشان داده، تاسیس کانون هنر شیعی و تولید آثار فراوانی پیرامون هنر اهل بیت علیهم السلام و ارادت به آستان ایشان است که خدمتی بس سترگ است. در کنار همه این توفیقات، آنچه را به حقیقت به عنوان هنرمند پیشرو انقلاب اسلامی از سایر همانندها ممتاز می سازد، تکثیر خویش و اندیشه هنری خویش و تشکیل جبهه ای از هنرمندان دینی و انقلابی است. این وجهه ممتاز ایشان از این لحاظ مهم است که علاوه بر قدرت هنری، نیازمند هنر مدیریت و بیش از آن گسترهی وسیعی از فضایل اخلاقی چون حلم، حسن خلق، رفق، مدارا، دلسوزی و ... است که به حق ایشان نمونه کاملی از آینه است. از دیدگاه یک فرهنگنویس این بخش دشوارترین و بالاترین فعالیت و مجاهدت این استاد عزیز در این سه دهه گذشته است.
نام و جان و خدماتشان مانا و جاویدان باد.
#درنگی_بر_فرهنگ
#هنر
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
آنچه مرا مجذوب و مسحور می کرد کتاب ها و معانی آنان نبود، بلکه خط و خطاطی بود و فهمیدن رسم نوشتن آن. چونان که هر صفحه ای را که ورق می زدم ، هیچ به محتوا اندیشه نمی کردم. هیچ برگ بیاضی نبود که سیاه نکرده باشم ؛ اگر برگی یا چیزی برای نوشتن نبود، چون جن زده ها در هوا الف را می نوشتم و ی رامین کشیدم و سین و شین را می تراشیدم، قاف را می چرخانیم و میم و نون را می رقصاندم. دست و پنجه ام پر از خط بود؛ بی قرار شده بودم. گفتند هوایی شده ای و اندک زمانی دیگر به پایان می رسد. نرسید. گفتم علاجش چیست؟ گفتند خطاط شو و از طلبگی چشم بپوش. گفتم پس چگونه بزی ام؟ گفتند ملایی خوشنویس شو. گفتم نه این گونه نمی شود.
داستان الف/یاء
رضا علی پور
ص ۳۲
#خوشنویسی
#خوانش_کتاب
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
نگاشتن خط به تنهایی همه چیز خط نیست، ابداعی است در چیدن تمام حروف کنار هم. حرف با قلب نوشته می شود نه با دست.
داستان الف/یا
رضا علی پور ص ۴۵
آیا چنین است؟
بسیاری را دیده ام که بعد از ظهور خوشنویسی های رایانه ای می گفتند که این روح ندارد. روح یا حس و حال آیاچیزی است که قابل لمس و دیدن است و اثر اتصال قلبی خوشنویس؟
#خوشنویسی
#خوانش_کتاب
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
#نقد_و_نظر_فرهنگی
#نوشتار
سعدی را از مناظر گوناگونی می توان دید.
شاید مهمترین وجه سعدی
تاثیر گذاری او بر فرهنگ پسینیان است.
امروزه فرهنگ فردی و اجتماعی ما
چیزی جز آنچه سعدی
برای ما به یادگار نهاده نیست.
ایرانیان ایران فرهنگی همگی
فرزند سعدی اند.
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat
#نکات_اخلاقی
از فردا و ابتدای روز اول ماه ذی القعده
تا انتهای عید قربان
ایامی آغاز می شود که موسی علیهالسلام
برای عبادت و آمادگی دریافت
کتاب الهی به میقات رفت
و عارفان آن را چله کلیمی و بهار سالکان
نام نهادند.
گریز به مناسبت:
پس از خطبه شعبانیه که رسول اکرم ص فضائل ماه رمضان را بیان نمودند امیرالمومنین ع از ایشان پرسیدند با فضیلت ترین اعمال این ماه چیست؟ فرمودند:الورع عن محارم الله
احسان پورنعمان
درنگی بر فرهنگ
https://eitaa.com/ehsankhattat