ازبکستان
🔰بهمناسبت موضع جدید امریکا برای انتقال نیرو از افغانستان به ازبکستان؛ ازبکستانِ رمزآلود و پر از منابع و شیعیانش رو بیشتر بشناسیم
🔺 طبق اظهارنظر خبریِ یک دبیر والاستریت ژورنال بهنام پاول رابرتزه در سالهای ریاستجمهوری بوش، یکی از هدفهای امریکا از ورود نظامی به افغانستان، تسلط بر منابع گازی این کشور و آسیای مرکزی بوده. بعد از اون، «امریکن فری پرس» هم گفته بود تسلط بر افغانستان میتونه گاز این کشور + گاز ترکمنستان و #ازبسکتان رو از طریق پاکستان به آبهای آزاد و بهنفع امریکا منتقل کنه.
▫️حالا اما، فشارها بر امریکا بابت خروج از افغانستان زیاد شده و ظاهرا بایدن تصمیم گرفته با یه تیر، دو نشون بزنه: اولا، با خروج بعضی نیروهاش از افغانستان فشارهای روانی رو کمی از خودش برداره و خودش رو صلحجو جلوه بده. ثانیاً طبق اونچه که گفتن، توی ازبکستان مستقر بشن که هم کشور کمسروصداتری هست، هم به روسیه برای اذیتکردنهای مرزی نزدیکتره و هم معادن طلا و گاز مناسبی داره. در جریانید که در تئوریهای جدید اقتصادی، طلا، لنگر کشتی اقتصاد در مواقع طوفان شناخته میشه. ازبکستان دومین کشور تولیدکننده طلا در جهانه!
▪️پس تا اینجا کمی با اهمیت این جابهجایی امریکا آشنا شدیم.
اما حیفه که ازبکستان رو در همین حد خلاصه کنیم.
دونستن بیشتر درمورد این کشور، به تحلیل درمورد مربع امریکا، ایران، روسیه و چین که خیلی حساس هستند، کمک میکنه و چگونکی تلاش ایران برای جذب ازبکستان بهسمت خودش رو برامون بهتر مشخص میکنه.
🔻 ازبکستان برخلاف کشورهایی مثل قزاقستان که وسعت زیادی نسبتبه جمعیتشون دارن، حالت معکوس داره و جمعیتش بهنسبت وسعت جغرافیاییاش، زیاده؛ حدود ۳۳ میلیون جمعیت داره که ۲۶میلیونش مسلمون و از این مقدار، ۵درصدش شیعه هستن که این فرصتیه برای ایران.
🔸 منابع اصلی
ازبکستان دومین تولیدکننده طلای جهانه و بزرگترین معدن طلای روباز جهان، در این کشوره. این کشور که بهلحاظ دسترسی به آبهای آزاد در وضعیت صفر قرار داره -یعنی نه خودش و نه همسایههاش دسترسی به آبهای آزاد ندارن- یازدهمین تولیدکننده گاز دنیاست. البته ازبکستانِ خشکِ امروز، یه زمانی دریاچه آرال یا «خوارزم» که چهارمین دریاچه بزرگ دنیا بود رو در خودش داشت که با استعمارگریهای شوروی سابق و بعضا روسیهی امروز، ۵درصد از اون بیشتر زنده نمونده.
🔹 گرایش به ایران و تشیع
تاجیکهای این کشور گرایش بیشتری به ایران دارن و دولت ازبکستان هم معمولا به صورت نرم در حال منزویکردنِ اونهاست؛ مثلا آمار رسمی این کشور میگه تاجیکها ۵درصد جامعه رو تشکیل میدن اما تاجیکها معتقدن حداقل ۲۵درصد اون جامعه هستن. البته این چیز جدیدی توی این منطقه نیست؛ در طول تاریخ، بهجز دورهی حکومت سامانیان و صفویان، شیعیان این کشور یا اقوامی که گرایش به تشیع داشتن، از طرف حکومت تحت فشار بودن؛ از حکومت مستقل ازبکان تا استعمار شوروی و پس از اون، ریاستجمهوری ۲۶سالهی «اسلام کریماف» که تا ۲۰۰۷ ادامه داشت! از طرفی، شهرهایی مثل سمرقند و بخارا در کلِ ۱۲۰۰ سالِ ابتدایی تاریخ قمری، همیشه جزو برجستهترین مراکز علمی و ادبی در جهان اسلام -که در اونزمان در کل دنیا سرامد بود- برشمرده میشدن که اکثرا گرایشات اسماعیلیه -شیعیان هفتامامی- داشتن. هنوز هم جمعیت قابل توجهی از سمرقند رو شیعیان تشکیل میدن که توی محلهی «پنجاب» یا «ایرانیها» زندگی میکنن.
🔴 ما و ازبکستان در افق تمدنی
متاسفانه غفلت ایران از کشورهایی مثل ازبکستان که انگیزهی دینی بهکنار، انگیزهی اقتصادی بالایی هم داره، باعث میشه در ۲۰ سال آینده که تقسیم قدرتهای اصلی در شرق جهان باشه، دچار مشکل بشیم. ازبکستان، قرقیزستان، ترکمنستان و قزاقستان از کشورهایی خواهند بود که بابت غفلت ازشون، لبها خواهیم گزید!
🔺 درمورد چرایی نفوذ ترکیه توی این کشورها هم حتما فکر کنیم؛ چندوقت پیش علمای ازبکستان علیه سریالهای ترکیهای تلویزین کشورشون و مباحثی که راجعبه همجنسبازان مطرح میشه اعتراض هوشمندانهای کردن که نیاز به پرداختن داره؛ ترکیه معادلات تمدنی رو خوب فهمیده.
#معرفی
💠 @Kashmir_Merki
اویغورها
بخش اول
اویغورها، از اقوام تُرکتبار ساکن ایالت خودگردان سینکیانگ یا تُرکستان شرقی -اویغورستان- در شمال غرب چین هستن که غیر از استان سینکیانگ چین، بخشی ازشون ساکن قزاقستان و بخشی کوچکی هم ساکن کشور قرقیزستانن؛ بیشتر اویغورهای این مناطق پیرو دین اسلام و مذهب سنی هستن. البته نژاد اونها ترک خالص نیست و حاصل ترکیب نژاد سکاها و آریاییهای ایرانی با مهاجرین مغول و ترکتبار به اون منطقه در دوران باستانه.
اویغورها یکی از سرشناسترین ملل ترکاند که فرهنگ و زبانشون پایه دیگر زبانهای ترکی محسوب میشه و از نخستین اقوام ترکزبان بودن که مسلوون شدن.
سبقهی مرتبط با ایران
یه موقعی در دوران باستان، این منطقه بخشی از شاهنشاهی ایران بود. زبان «سغدی» که برای اهالی این حوزه بود، یکی از زبانهای ایرانی بود و از اونجا که سغدیان بر سر راه جاده ابریشم اسکان داشتن، زبان، فرهنگ، آداب و مهارتهاشون در مدیریت بهسرعت، همراه با بازرگانایی که از چین و هند برای تجارت از این جاده عبور میکردن گسترش پیدا کرد. خیلی از آداب و رسوم و اعتقادات ترکهای آن منطقه همچنان ایرانی ماندند. از جمله آیین نوروز که مانند قرقیزها، ازبکها، قزاقها و تاتارهای چین، امروز در میان اویغورها هم جشن گرفته میشود. زبان اویغور هنوز آکنده از واژههای پارسی است.
اقتصاد اویغورها
در طول تاریخ، ترکستانِ بزرگ که محل زندگی اویغورها بوده و امروز به چند پاره توی کشورای چین، قزاقستان، مغولستان، ترکستان و... تفسیم شده، حکومتهای مستقل خودش رو داشته و رابط چین با جهان اسلام در آسیای میانه بوده. اویغورها بخش بزرگی از جاده استراتژبکِ اقتصادیِ ابریشم که شرق آسیا و سرزمین اژدها رو به میانه و غرب آسیا و سرزمین اسلام وصل میکرد، رو در دست داشتند و از این راه ثروتمند و متمدن شده بودن. مروزه هم منطقهٔ خودمختار و اویغورنشین سینکیانگ دارای منابع غنی گاز طبیعی و ذخایر معدنیه. این علاوه بر دروازه تجارت چین برای ارتباط با بقیه بودن هست؛ اینم درنظر بگیرید که چین برای هرگونه ارتباطی با خارج، در اکثر مواقع باید از سمت غرب جغرافیای خودش حرکت کنه، چون در شرق خودش خیلی سرزمین خاصی برای ارتباط وجود نداره.
سال ۱۸۸۴ میلادی در دوره امپراتوری منچو، چینیها ترکستان شرقی رو تسخیر کردند و نام اون رو به «سینکیانگ» تغییر دادن که در زبان چینی بهمعنی «مرز تازه»ست. چین در قرن ۱۸ میلادی مغولستان رو فتح کرد و اویغورستان رو «شینجیانگ» نامید. دشمنی میان چین و اویغورها از اونجا دامن زده شد و تا امروز ادامه داره تاحدودی. پادشاهی مستقل کاشغریه یا «یِدی شهر» - یعنی هفت شهر- به رهبری یعقوببیگ از سوی امپراتوری عثمانی، روسیه، و بریتانیا که چین براسون مزاحمت اقتصادی و بینالمللی ایجاد کرده بود، به رسمیت شناخته شد، اگرچه از لحاظ بلندمدت هم حمایت از مسلمونا به نفعشون نبود اما راه خوبی برای اذیت چین پیدا کرده بودن.
در جنبشی که یکی از ریشههای معاصر درگیریهای امروز علیه اویغورها عست، یعقوببیگ علیه مسلمانانِ چین که اعلام جهاد کرد، با اینکه یکطرف حنفی و دیگری شافعی بودن و درواقع جزو اهل سنت محسوب میشدن! در آخر هم چین در این نبرد به سختی شکست خورد.
استقلال اویغورها
اویغورها دوبار در سالهای ۱۹۳۳ و ۱۹۴۴ با کمک ژوزف استالین موفق شدند استقلال خودشون رو پس بگیرند و «جمهوری یکم ترکستان شرقی» رو بسازن. اما چین، با استفاده از عِرق مذهبی مسلمانانِ خودش که اونها هم مثل یعقوببیگ تویغوری، متقابلا، اویغورها رو کافر میپنداشتن، استقلال جمهوری ترکستان شرقی رو در هم کوبید.
مثل دعوای خانمان سوز پاکستان و افغانستان که دوتا کشور مسلمون سر یکسری سوءتفاهم، با مرموزیت امریکا، به جون هم افتادن و البته این سالها وصعشون بهتر شده.
دومین جمهوری مستقل ترکستان شرقی هم به سرنوشت قبلی دچار شد. با این تفاوت که اینبار میان جامعه اویغور که بخشی طرفدار شوروی و بخشی هوادار ترکیه بودن، اختلاف افتاد و در این اختلافات، این چین بود که کنترل منطقه اویغورنشین رو در دست گرفت و از سال ۱۹۴۹ تا کنون بر اون حکومت کرده.
پینوشت: درمورد نوع برخورد حکومت چین با مسلمونها معمولا اختلاف خاصی نیست، اما درمورد برخورد چین با بخش از جامعهی مسلمونهای چین که اویغورها باشن، اختلاف و حرف زیاده که توی پست بعدی بهش میپردازم و سعی میکنم اونچه که واقعیت هست رو توی تحلیل نهایی، ارائه بدم.
#معرفی
💠 @Kashmir_Merki
شیعیان قزاقستان
قسمت اول
مقدمه
آشنایی قزاقها در گذشته با اسلام اندک بوده، و در دوره کمونیستی نیز به شدت از آن دور شدهاند.
پس از استقلال، اسلامخواهی مردم قزاق رو به فزونی نهاد و تعداد زیادی مسجد (بیش از ۴۰۰) ساخته شده و تشکلهای دینی فراوانی در این کشور شکل گرفت.
جغرافیا و جمعیت
قزاقستان از شمال با روسیه، از شرق با چین، در جنوب شرقی با قرقیزستان، در جنوب با ازبکستان و همچنین در جنوب غربی با ترکمنستان همسایه است. سواحل شمال شرقی دریای خزر در خاک این کشور قرار دارد.
وسعت قزاقستان ۲٬۷۱۷٬۳۰۰ کیلومتر مربع (بیش از سه برابر ترکیه یا پاکستان) بوده و حدود ۲۰٪ در آن سوی کوههای اورال قرار گرفته و بهلحاظ جغرافیایی، بخشی از آن در اروپا است. البته قزاقستان معمولاً بهعنوان کشوری آسیایی طبقهبندی میشود
جمعیت قزاقستان در سال ۲۰۱۷ میلادی حدود ۱۸ میلیون نفر تخمین زده شده که تراکم پایین جمعیت در این کشور را نشان میدهد. میزان جمعیت که در سال ۱۹۸۹ به بیش از ۱۶ میلیون نفر رسیده بود، پس از استقلال قزاقستان و مهاجرتهای زیاد به کشورهای دیگر به ۱۵ میلیون در سال ۲۰۰۶ کاهش یافت. اما در سال ۲۰۱۲ جمعیت قزاقستان ۱۶ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر گزارش شده است. قزاقستان کشوری چندقومی است و قزاقها حدود ۶۳ درصد ساکنان آن را تشکیل میدهند. ۲۳.۷ درصد مردم این کشور روس و بقیه ازبک، اوکراینی، اویغور، و غیره هستند. دین ۷۰ درصد از مردم اسلام و مذهب بقیه ساکنان مسیحیت است.
دین در قزاقستان
جمهوری قزاقستان بهلحاظ موقعیت جغرافیایی محل تلاقی و مرز سه دین جهانی اسلام، مسیحیت و بودیسم است؛ به همین جهت، فرق و مذاهب منشعب از این ادیان فراوانند. به موجب قانون اساسی قزاقستان، کشور تابع مذهب خاصی نمیباشد؛ ولی همه ادیان و مذاهب در انجام امور مذهبی خود آزاد میباشند هم اکنون بیش از ۴۰ مذهب و فرقه در قزاقستان وجود دارد. مذهب ارتدکس نسبت به پروتستان و کاتولیک، پیروان بیشتری دارد. فقه حنفی مورد قبول اکثریت مردم مسلمان قزاق است و در حد بسیار کمی نیز پیرو مسلک احمدیه هستند، مذهب شافعی نیز در بین اقلیت چچن ساکن این کشور رواج دارد، شیعیان قزاقستان را آذریهای آذربایجان و ایران تشکیل میدهند.
اسلام در قزاقستان
در قرن هفتم و هشتم میلادی، مردم قزاقستان اسلام را پذیرفتند؛ اما آگاهیشان درباره اسلام کم بود، تا اینکه در قرن نوزدهم حرکت بزرگی بین قزاقها بهوجود آمد که آنها را تبدیل به مسلمانهای معتقدی کرد و بهرغم تلاش روسها برای جلوگیری از مسلمانشدن قزاقها، خللی در اعتقادات آنها بهوجود نیامد و مردم قزاق، مسلمان ماندند. قزاقها سنیمذهبند و پیرو مکتب حنفی و بین آنها صوفیگری رواج زیادی دارد.
🔸شیعیان در قزاقستان
اکثر شیعیان قزاقستان اهل کشور آذربایجان و مابقی اهل آذربایجان ایران هستند. هر دو دسته در این نکته که به اجبار سیاستهای استالینی در زمان شوروی به این کشور کوشاندهاند، مشترک هستند. اولین گروه مهاجران آذربایجانی در سال ۱۹۳۴ م، بهدلیل مخالفت با اصلاحات اقتصادی کمونیستی و مصادره اموال و زمینهایشان به فرمان استالین به کشورهای آسیای مرکزی کوچانده شدند. دو موج مهاجرت دیگر از کشور آذربایجان به قزاقستان در سالهای ۱۹۹۴ و ۱۹۵۲ م اتفاق افتاد که محل عمده آنها در قزاقستان، در استان آلماتی، جامبول، تالدی، قورغان و چیمکنت بوده است.
🔸شیعیان ایرانی در مناطق جنوبی ساکن بوده و مزارع اشتراکی دارند. شمار قابل توجهی از آنان نیز در شهرهای بزرگ و به ویژه آلماتی زندگی میکنند و اصالت دینی و فرهنگی خود را حفظ کردهاند.
🔸حسینیهها و مساجد شیعیان
شیعیان در شهر مرکه چهار مسجد دارند. همچنین در روستای "گوستاغان" که از توابع مرکه میباشد، یک مسجد وجود دارد که شیعیان برای برپایی مراسم خود در آن جمع میشوند.
در شهر چو که یکی از شهرهای نسبتاً مذهبی قزاقستان میباشد، شیعیان مسجد بزرگی به نام مسجد امام علی (ع) ساختهاند و مهمترین محل تجمع آنهاست. در روستای دروژبا از توابع شهر چو نیز یک خانه به عنوان حسینیه و یک مسجد وجود دارد که مردم، مراسم مذهبی خود را از قبیل عزاداری ایام محرم در این دو مکان برپا میکنند. در روستای چرناوود در ۱۷ کیلومتری شهر چیمکنت، مسجد حضرت ابوالفضل (ع) وجود دارد. در منطقه ساری آغاش در کنار مرز ازبکستان و در یکصد کیلومتری شهر چیمکنت، شیعیان مسجد بزرگی ساختهاند که همه برنامههای عمومی و دینی خود را در آنجا برگزار میکنند. در شهر کوردای نیز یک مسجد و دو تکیه وجود دارد. در روستای ستیپنوی از توابع شهر کوردای، مسجدی متعلق به شیعیان وجود دارد.
ادامه دارد...
📎 @nardaran313
#معرفی
💠 @Kashmir_merki
🎯 نگاهی به وضعیت دموکراسی در آسیای میانه؛ قرقیزستان آزادترین و ترکمنستان بستهترین کشورها
✂️برشهایی از متن:
📮قرقیزستان از نظر وضعیت احزاب فضایی به شدت پویاست. در انتخابات اخیر حدود 50 حزب در انتخابات پارلمانی ثبت نام کردند و در نهایت 16 حزب به صورت رسمی وارد انتخابات شدند و لیست دادند. احزاب نسبتا مستقلند، ولی وابستگیهای قومی و اقتصادی و بعضا به الیگارشهای بومی دارند.
📮 ترکمنستان همسایه ماست و درواقع یکی از بستهترین کشورهای دنیاست؛ یعنی بعد از کره شمالی و اریتره درواقع میگویند که ترکمنستان سومین کشور بسته دنیاست و عملا چیزی به نام دموکراسی در این کشور اصلا معنا و مفهومی ندارد و آنچه هست هم در نهایت تشریفاتیترین وضعیت ممکن است.
📮در یک سال و نیم اخیر در قزاقستان بیش از 500 تجمع اعتراضی شکل گرفته است که بعد از آمدن آقای توکایف این اتفاقات روی داده و نشانگر آن است که فضا بازتر شده است؛ انجمنها و انجیاوهای مردمی شکل گرفته است ولی لزوما مستقل و تاثیرگذار نیستند.
#معرفی
📎 شعوبا
💠 @Kashmir_Merki
شیعیان قزاقستان
قسمت دوم
در روستای تی رکتی در حومه شهر تالدیگوران که مرکز استان آلماتی است و سیصد خانواده شیعه مذهب در آنجا زندگی میکنند، مسجد خاص خود را دارند. در آلماتی مسجد و حسینیه وجود دارد و حسینیه ثامن الائمه(ع) محل برگزاری مراسم سوگواری و اعیاد مذهبی شیعیان است.
وضعیت شغلی و اقتصادی شیعیان
۸۵ درصد شیعیان قزاقستان دوازده امامی میباشند و پایبندی آنها به دین و احکام عملی آن در بعضی از نواحی قویتر از جاهای دیگر بهنظر میرسد و علت آن شاید وجود عالمان دینی در این نواحی باشد. به عنوان مثال شیعیان ناحیه مرکه، چو و چیمکند از نظر مذهبی دیندارتر از شهرهای دیگر هستند.
در قزاقستان تقریبا بیسواد وجود ندارد و شیعیان این کشور هم از این قاعده مستثنا نیستند. افراد تحصیل کرده و دانشگاهی در بین شیعیان کم نیستند؛ وجود پزشکان متخصص و سرشناس در ارگانهای رسمی، ادارهها و افراد نظامی در دو کشور قرقیزستان و قزاقستان دلیل روشنی بر این مدعی است. به عنوان مثال در بین شیعیان دو کشور مذکور بیش از دویست پزشک وجود دارد که هشت تن از آنها دارای درجه علمی پروفسوری میباشند. از نظر اقتصادی نیز در مقایسه با مردم و اتباع ملل دیگر، شیعیان قزاقستان، همواره از اقتصادی متوسط و بالاتر برخوردار بودهاند.
🔹آمار شیعیان قزاقستان
در قزاقستان حدود ۱۲۰ هزار شیعه زندگی میکنند که نزدیک به ۹۰ هزار آنها اهل کشور آذربایجان، مابقی اهل آذربایجان ایران هستند.
📎 انقلاب اسلامی در آذربایجان
#معرفی
💠 @Kashmir_Merki
شیعیان قرقیزستان🇰🇬
🔴 جمهوری قرقیزستان در شمال شرق آسیای مرکزی در ناحیه تیانشان و جنوب شرقی ارتفاعات پامیر-آلای قرار دارد.
👈مسلمانان قرقیزستان
آغاز نفوذ اسلام در بین قرقیزها مربوط به قرون ۹ تا ۱۲۲ میلادی است. قرقیزها تا قرن هفده هیچگونه پایبندی به اسلام نداشتند، در قرن ۱۷ میلادی اسلام فضای بیشتری را در قرقیزستان به خود اختصاص داد.
👈 شیعیان قرقیزستان
شیعیان مقیم بیشکک عمدتا از آذربایجانیهای شوروی سابق هستند که در سالهای فشار استالینی به این مناطق کوچانده شدند، به همین دلیل میتوان گفت که تقریبا قرقیزستان شیعه بومی نداشته و همه مهاجر هستند.
👈 مساجد و مراکز فرهنگی شیعیان
مسجد امام علی(ع) در «بیشکک» تنها مسجد شیعیان در قرقیزستان است که در سال ۱۳۸۱ بههمت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و جامعةالمصطفی العالمیه و با کمک شیعیان آذری احداث شده است.
👈 اماکن وابسته به شیعیان
🔰زیارتگاه قدم جای: در جنوب قرقیزستان در استان «باتکن» منطقهای بهنام «قدم جای» وجود دارد که گفته میشود رد پای مبارک حضرت علی(ع) را در خود دارد.
🔰بنیاد کوثر در شهر بیشکک
🔰 فروشگاه الهدی در شهر بیشکک که مربوط به جمهوری اسلامی ایران است.
🔰 مسجد مشترک آذری زبانان شیعه و سنی در شهر کانت -حومه بیشکک-
🔰 حسینیه سفارت جمهوری اسلامی ایران که متعلق به ایران است، ولی شیعیان بیشکک نیز از آن استفاده میکنند.
📎 رهیافته
#ظرفیت
#معرفی
💠 @Kashmir_Merki
🔴 جغرافیای سیاسی تاجیکستان
🔺 جمهوری تاجیکستان به چهار منطقه سیاسی تقسیم شده که درواقع ولایتهای این کشور میباشند. ولایت سُغد به مرکزیت خجند، ولایت ختلان به مرکزیت قرغانتپه، ولایت خودمختار بدخشان کوهستانی و ناحیه تابع جمهوری که شهر پایتخت یعنی دوشنبه را در بر دارد.
▪️مرزهای زمینی تاجیکستان با کشورهای افغانستان(ولایتهای ختلان و بدخشان)، چین(ولایت بدخشان)، قرقیزستان(ولایت سغد و ناحیه تابع جمهوری) و ازبکستان(ولایت سغد و ناحیه تابع جمهوری) به ترتیب معادل ۱۳۵۷، ۴۷۷، ۹۸۴ و ۱۳۱۲ کیلومتر میباشد.
🔻 نکته قابل توجه دیگر در خصوص ارتفاعات تاجیکستان است. ارتباط شمال با جنوب این کشور بهدلیل ممانعت این ارتفاعات و بارش شدید برف و برودت هوا در ایام سرد سال، با مشکلات عدیدهای مواجه است. حاصلخیزی شمال و سرمایهگذاریهای صورت گرفته در زمینه تولید محصولات غذایی و ارسال آن به جنوبِ کمتر حاصلخیز، از دغدغههای ترانزیتی این کشور به حساب میآید.
▪️اختلافات مرزی با ازبکستان و قرقیزستان در کنار مرزهای مشترک بیثبات افغانستان دیگر عامل جغرافیایی با آثار و پیامدهای سیاسی در این کشور است.
📎 هسته موضوعی تاجیکستان
#معرفی
💠 @Kashmir_Merki
شیعیان ازبکستان🇺🇿
🔰 شیعیان، ۵درصد مسلمانان ازبکستان را تشکیل میدهند. شیعیان ازبکستان در چند گروه قومی قرار دارند. بیشتر شیعیان در بخارا و سمرقند زندگی میکنند و اکثرا به زبان فارسی تاجیکی صحبت میکنند.
🔸گروه دیگری نیز شیعیان آذری هستند که در زمان استالین از آذربایجان شوروی به این منطقه تبعید شده و بیشتر آنها در راه آهن به کار گماشته شدهاند. امروز هم بسیاری از فرزندان آنها در کنار راهآهن تاشکند و در محله تزی کوفکا و نیز در روستای چرنی کوفکا سکونت دارند. دسته دیگر نیز شیعیان مِسخِتی هستند که در دره فرغانه ازبکستان زندگی میکنند. آنان توسط استالین از جنوب گرجستان در ۱۹۴۴م به اینجا تبعید شدهاند که آنها هم آذری هستند.
🔹 تعداد شیعیان در ازبکستان به درستی معلوم نیست ولی آمار آنها را حدود ۱/۵ میلیون نفر ذکر میکنند.
🔺 شهرها و مراکز شیعهنشین
شهرهای سمرقند، بخارا، زیرآباد از توابع بخارا، تاشکند، جیزخ، نوایی، خوارزم، قشقوریا و شهر سیردریا از شهرهای مهم شیعهنشین هستند. در سمرقند اکثر شیعیان در محله پنجاب یا محله ایرانیها زندگی میکنند.
🔰 برگزاری مراسم محرم
سابقه سوگواری امام حسین(ع) در منطقه «ترکستان» که شامل ازبکستان نیز میشود، به قرن سوم هجری بازمیگردد. در آن زمان عدهای از خراسان به این منطقه مهاجرت کردند و در اوایل قرن سوم در بخارا و خیوه ساکن شدند و عزاداری امام حسین -ع- را برپا کردند. در قرن بیستم، بهخاطر خشونت دولت کمونیستی، مجالس عزاداری در منازل بهصورت پنهانی برگزار میشد اما پس از فروپاشی شوروی عزاداریها آزاد شد. در سمرقند و بخارا، حسینیههایی نیز ساخته شده و در آن به سوگواری میپردازند.
🔸 در دهه دوم و سوم قرن ۱۲ق و همزمان با ضعف صفویان، حملات ازبکان و افغانان به خراسان گسترش یافت و در حملاتی که صورت گرفت، بهمرور تعداد زیادی ایرانی شیعه به عنوان اسیر به بخارا برده شد. نادرشاه افشار در سال ۱۱۵۸ موفق شد شش هزار خانواده ایرانی که اسیر خان خیوه بودند را آزاد کند. ازبکان که نزدیک به سه قرن با صفویان درگیر بودند، فتاوایی برای اثبات کفر شیعیان داشتند و اسرای ایرانی را مانند برده خریدوفروش میکردند.
▫️ سرانجام شماری از ایرانیان در آن نواحی ماندند و به مقاماتی هم رسیدند که از آن جمله حسین خان ایرانی، حاکم قراکول بود و مذهب تشیع خویش را پنهان میکرد.
📎 انقلاب اسلامی در آذربایجان
#معرفی
💠 @Kashmir_Merki
شیعیان ترکمنستان🇹🇲
🔴 ترکمنستان، کشوری در جنوب غربی آسیای مرکزی بخشی از اتحاد جماهیر شوروی را تشکیل میداد که پس از فروپاشی اتحاد شوروی، به استقلال رسید.
👈 شیعیان ترکمنستان🕌
گسترش تشیع در ترکمنستان کنونی را میتوان از یک سو به حضور موقت امام رضا علیهالسلام بهعنوان هشتمین امام شیعیان در مرو نسبت داد و از سوی دیگر به دوران حکومت صفوی که مذهب شیعه را به عنوان مذهب رسمی حکومت برگزید.
🔹 مرکز اصلی شیعیان ترکمنستان، روستای باقر در ۳۰ کیلومتری عشقآباد است که ۲۰ هزار سکنه دارد و مرکز تجمع شیعیان روستای باقر دو مسجد در قسمت بالا و پایین ده است که به مناسبتهای عزا و عید مراسم خاصی در آنها برگزار میشود.
🔴مرکز دیگر شیعیان، روستای بایرامعلی است که گفته میشود چند سال پیش به خاطر سفر هاشمی رفسنجانی، به روستای رفسنجانی نامگذاری شد .
👈 مساجد و مدارس شیعیان ترکمنستان
🔰مسجد حضرت رسول -ص-
🔰مسجد امام خمینی -ره-
🔰مسجد محمدرسول الله -ص-
🔰مسجد امام علی -ع-
👈 مکانهای زیارتی ترکمنستان
🔰 قدمگاه امام رضا علیهالسلام؛ در مطلب قبلی به آن پرداخته شده است.
🔰آرامگاه محمدبن زید؛ آرامگاه «محمدبن زید» که همان امامزاده «محمد بن محمد بن زید بن علی» است و در مرو قدیم ترکمنستان قرار دارد.
🔰آرامگاه خواجه یوسف همدانی؛ خواجه یوسف همدانی یکی از عرفای بزرگ ایرانی است که مدتی در مرو سکونت داشته و آرامگاهش در این شهر قدیمی قرار دارد.
🔰 آرامگاه دو نفر از اصحاب پیامبر(ص)، یعنی بریده بن حصیب اسلمی و حکم ابن غفاری از اصحاب و یاران معروف پیامبر اکرم(ص) نیز در ترکمنستان قرار دارد.
#معرفی
💠 @Kashmir_Merki