#مقاله عمل شیخ صدوق به احادیث منفرد فقهی الزامی سهل‌بن زیاد و چگونگی تحلیل آن چکیده: حضور چشمگیر راویان تضعیف شده در جای‌جای منابع حدیثی شیعه و از آن میان، احادیث فقهی، چگونگی مواجهه با این احادیث را دست‌خوش دشواری کرده است. پیامد این دشواری در دو عرصه خودنمایی می‌کند؛ یکی، باطل انگاشتن حجم قابل توجهی از احادیث راه یافته به منابع حدیثی و دیگری سردرگمی در تحلیل رفتار برخی بزرگان در مواجهه عملی با احادیث راویان ضعیف. به هنگام گذر از داده‌های به دست رسیده در لابلای منابع حدیثی و اعتبارسنجی پیشینیان، با دو پدیده روبرو می‌شویم؛ رفتار عملی اصحاب با راویان ضعیف در عرصه‌ی نگاشته‌های حدیثی و دیگری، نگاه توصیفی به راویان در منابع اعتبارسنجی. جدا دیدن این دو پدیده و توجه نداشتن به ارتباط بنیادینی که میان نها برقرار است، می‌تواند به پیمودن بیراهه‌هایی در مطالعات حدیث شناختی بیانجامد. نوشتار حاضر به بررسی رفتار شیخ صدوق در عمل به برخی احادیث منفرد فقهی الزامی پرداخته که سهل‌بن زیاد در سند آن واقع شده است. هدف از این نوشتار کشف منطق علمی حاکم بر عمل به چنین احادیثی است. این پژوهش نشان می‌دهد که تکیه ... @Elal_alhadith

#مقاله تحلیل زیرساخت استثنای احادیث منفرد محمدبن عیسی‌بن عبید از یونس‌بن عبدالرحمن چکیده: عنوان استثنا، در برخی دانش‌ها و معارف اسلامی از جمله: فقه، اصول، تفسیر و حدیث مطرح شده است. یکی از کاربست‌های این عنوان را می‌توان در دانش اعتبارسنجی احادیث شیعه دنبال کرد. در اطلاعات راه یافته به کتاب‌های فهرست با پدیده رایجی در حوزه حدیثی قم، با نام فرایند استثنا مواجه هستیم که معنا و مفهومی خاص از آن متناسب با موضوع این دانش اراده شده است. به گاه بازخوانی مدخل یونس‌بن عبدالرحمن در فهرست شیخ طوسی و رجال نجاشی با عبارتی از ابن‌ولید که استثنای احادیث منفرد محمدبن عیسی‌بن عبید از یونس در خود جای داده است برخورد می‌کنیم که در تحلیل آن احتمالات گوناگونی وجود دارد. در نوشتار پیش‌رو از یک‌سو با رویکرد و نگرش تاریخ حدیث شیعه به سیر تطور و کنش‌گری دانشیان اعتبارسنجی و فقیهان نسبت به استثنای منفردات محمدبن عیسی از قرن پنجم تا دوران معاصر پرداخته شده است. از سوی دیگر، تمرکز خود را بر نقد و نپذیرفتن نگرش‌های گوناگون پیرامون دلیل و زیرساخت‌های این استثنا قرار داده است که در نوشته‌های پیشین به صورت یک مجموعه مشاهده نمی‌شود. افزون بر آن، در مقاله حاضر از طریق پدیدار کردن یک انگاره نوین، به تحلیل و بازشناسی زیرساخت استثنای منفردات محمدبن عیسی از یونس در بستر تاریخی پرداخته است. کلیدواژه ها استثنای ابن‌ولید، احادیث منفرد، محمدبن عیسی‌بن عبید، یونس‌بن عبدالرحمن. @Elal_alhadith

#نشست_علمی تحقیق و تصحیح متون کهن حدیثی رسالت‌ها و چالش‌ها (با تأکید بر کتاب تهذیب الأحکام) #میراث_مکتوب_شیعه #کتابخانه_علامه_مجلس_ره @Elal_alhadith

خلاصه: نشست علمی تصحیح و تحقیق متون کهن حدیثی؛ رسالت‌ها و چالش‌ها در این جلسه  به ۳ مطلب می‌پردازیم:  ۱- نکات کلی درباره پیش زمینه‌ها ۲- چگونگی طی مراحل  ۳- تذکر به رسالت‌ها و چالش‌ها  شکی نیست که گسترده‌ترین منبع آموزه‌های دینی حدیث است. معظم استفاده از این آموزه‌ها در دو عرصه می‌باشد:  ۱- ساماندهی زیرساخت‌های باورهای دینی خصوصا باورهای پیرا امامتی  ۲- ساماندهی فقه  نیز میدانیم دستیابی به این منابع از دو حال خارج نیست:  ۱- از طریق غیر معمول به نسخ خطی دسترسی پیدا کنیم و یقین کنیم که به طور مثال این متن از خود شیخ است. ۲- اینکه به ما بایدینا بپردازیم که لاجرم مجبوریم به راه دوم اکتفا کنیم.  متون حدیثی در گذر تاریخ به علل مختلف آکنده از آسیب‌ها شده است و به همین دلیل است که در مواجهه با نسخ خطی به یکی از این دو نتیجه می‌رسیم: ۱- این متن،متن شیخ است.  ۲- این متن نزدیک‌ترین متن به متن شیخ است.  به طور کلی پیش نیازهای تحقیق متون چهار مرحله دارد:  ۱- جمع آوری نسخ ۲- طبقه‌بندی نسخ و تبارشناسی آنها  ۳- گزینش بهترین نسخه ۴- مقابله نسخ جمع آوری شده  تازه بعد از طی این چهار مرحله است که فرایند تحقیق در متون آغاز می‌شود.  بیان رسالت ها:  مهمترین رسالت تحقیق در متون حدیثی این است که همانطور که سابقاً بیان شد یقین کنیم که این متن یا نزدیک‌ترین متن به اصل است یا همان متن اصلی است. البته منظور از نزدیک‌ترین بالاترین ضریب ممکن است.  درک این مطلب حائز اهمیت فراوانی است ؛ چرا که گاه تصور می‌شود وظیفه محقق برطرف کردن آسیب‌ها و مبهمات متن است بدون اتکاء به نسخ و با تکیه بر داده‌های خارجی در حالی که چنین نیست ، وظیفه محقق نمایاندن آسیب‌های وارده به متن و در صورت امکان تحلیل آن آسیب‌هاست.  رسالت دوم: که به نوعی جزئی از رسالت اول است تخریج مصادر می‌باشد خوب است که به اهداف و فواید تخریج مصادر بپردازیم.  بعضی اوقات تصور می‌شود که هدف از تخریج مصادر فقط این است که بدانیم یک حدیث در چه منابعی ذکر شده است در حالی که اساساً هدف اصلی از تخریج مصادر ربطی به جمع آوری منابع ندارد و اهم فواید آن امور دیگری است:  مواجهه با اسناد دو زاویه دارد: اول اینکه سند را وسیله دستیابی به کلام معصوم بدانیم و دوم اینکه علاوه بر اینکه سند وسیله دستیابی به کلام معصوم است آن را حاوی مطالبی بدانیم مانند: زمان صدورحدیث، فضای صدور حدیث و جغرافیای صدور حدیث.  بنابراین فایده اول را می‌توان چنین بیان کرد که تخریج مصادر شناخت دیدگاه‌های مختلف در بستر تاریخ را به همراه دارد که این شناخت سه فایده دارد:  اصالت بخشی به متن: به طور مثال به وسیله تقیه حدیث را اثبات یا رد کنیم.  چالشی دانستن متن.  غیر اصیل دانستن متن به عنوان مثال میراث مجوس که هیچ کسی غیر سکونی آن را نقل نکرده است.  فایده دوم شناخت چگونگی بهره‌گیری منابع متاخر از متن مورد تحقیق و شناسایی آسیب‌های وارده به متن در منابع بعدی و در صورت امکان تحلیل آنها.  شاید بتوان گفت به طور کلی یکی از مهم‌ترین دلیل های آسیب‌های وارده به متن در منابع متاخر این است که قطعاً در طول تاریخ گاه فقیهی برای نقل متنی به منبع اصلی مراجعه نمی‌کرده و به نقل از از آن اعتماد می‌کرده است.  فایده سوم شناخت و معرفی اسناد مختلف در گذر تاریخ چه در مکتب قرینه محور و چه در اسناد محور مثلاً تفاوت نوفلی و سکونی و عبدالله بن مغیره مواجهه ما با نوفلی باید دو نوع باشد اول یک نگاه استقلالی به او و دوم یک نگاه با لحاظ اینکه او طریق سکون نیست به روایات همچنین در عبدالله بن مغیره.  فایده چهارم شناخت برداشت‌های مختلف فقهی از متون حدیثی  رسالت سوم: در مواجهه با یک حدیث مسند سه گونه آسیب داریم:  تصحیف در عناوین رواة  تصحیف در عبارات سند  تصحیف در متن سند  رسالت چهارم: گاه آسیب‌ها نمایان می‌شوند و گاه تحلیل می‌شوند؛بنابراین تحلیل گونه‌های مختلف آسیب‌های وارده به متن از وظایف و رسالت‌های تحقیق در متون حدیثی است.  بعد از اینکه رسالت‌های تحقیق در متون بیان شد اکنون به بیان چالش‌های تحقیق در متون می‌پردازیم:  کمبود شناخت کافی از نسخه شناسی در طبقه‌بندی و تبارشناسی نسخ.  به نظر می‌رسد راه حل برطرف کردن این چالش این است که کارها فردی انجام نشود بلکه لجنه‌ای به تحقیق و تصحیح یک متن بپردازند تا ضریب خطا کمتر شود.  خلط بین اینکه تصحیح آیا از روی اجتهاد است یا اختیار نسخ از روی تحلیل آنهاست.   عدم آشنایی با چگونگی تشخیص اغلاط توسط پیشینیان  اطلاعات نادرست در کتب اعتبارسنجی اعم از فهرست و رجال که باعث نادرست شدن تحلیل می‌شود.  تهیه شده توسط کتابخانه علامه مجلسی @Elal_alhadith

#تقریر_مباحث #نشست_علمی تحقیق و تصحیح متون کهن حدیثی رسالت‌ها و چالش‌ها (با تأکید بر کتاب تهذیب الأحکام) #میراث_مکتوب_شیعه #کتابخانه_علامه_مجلس_ره تهیه شده توسط کانال طرائف @Elal_alhadith

📘 معرفی کتاب 📚 «محمد بن عیسی بن عبید در آیینه پنج گفتار» 🖊 سیدعلیرضا حسینی شیرازی 🖊 محمد لطفی پور 🔹قیمت روی جلد ۲۰۰.۰۰۰ ♨️ تخفیف ۲۵٪ تا ماه مبارک رمضان ۱۵۰.۰۰۰ 🏢 رود آبی 🗓 سال ۱۴۰۲ 🔺زبان فارسی 📙 شومیز 📦 سفارش خرید از سایت 🔗 https://taraef.ir/product/mohamadebneisaebnobeyd/ 📦 سفارش خرید از ادمین 🔗 @taraef_admin 🆔 طرائف | جامع منابع رجالی و اعتبارسنجی احادیث

🎧 صوت ✳️ گفتگوی صمیمانه با استاد حسینی شیرازی در گعده علمی ✳️ پاتوق نخبگانی خانه مصلحان ⭕️ یکشنبه ۱۴۰۳/۲/۱۶ 🆔 طرائف | علوم حدیث و اعتبارسنجی احادیث

#مقاله راه‌کارهای نوین در شناخت طبقه راویان چکیده: شناخت طبقه راویان واقع در اسناد احادیث، یکی از بنیادی‌ترین نیازها در فرایند اعتبارسنجی احادیث شیعه است؛ زیرا در ارزیابی احادیث، شناخت طبقه راوی و دست‌یابی به اتصال سلسله راویان سند، تاثیر بنیادین دارد. طبقه راوی به معنای شناخت تقریبی عصر فعالیت‌های حدیثی راوی در دو دوره تحمل (زمان علم‌آموزی و اخذ حدیث) و اداء (آموزش اندوخته‌ها به‌نسل‌های پسین) می‌باشد. دانشیان رجال شیعه در دوران معاصر، برای شناسایی طبقه راویان از راه‌کارهای گوناگون بهره می‌جویند. تجربه نگارندگان در مطالعات پیراحدیثی مرتبط با طبقه راوی، بیان‌گر آن است که این راه‌کارها، نمی‌تواند تمام چالش‌های فراروی شناخت طبقه راویان را، پاسخ‌گو باشد. نوشتار حاضر، با توجه به اطلاعات موجود در منابع رجالی، فهرستی و حدیثی شیعه، سعی در ارائه چهار راه‌کار نوین طبقه‌شناسی دارد که از رهگذر آن، بتوان از بسیاری از چالش‌های باقی‌مانده، گذرکرد. عملکرد برخی از این راه‌کارها در گشودن چالش‌های طبقه‌شناسی سه تن از راویان فعال در عرصه انتقال تراث حدیثی امامیه، یعنی ابراهیم‌بن‌هاشم، محمدبن‌عیسی‌بن‌عبید و محمدبن‌احمد‌بن‌یحیی، به نمایش گذاشته‌شده‌است کلیدواژها: طبقه راوی، ابراهیم‌بن هاشم، محمدبن عیسی‌بن عبید، محمدبن احمدبن‌ یحیی @Elal_alhadith

#مقاله تحلیل مفهوم شناسانهٔ عبارت «بإسناد منقطع» پیرامون روایات محمد بن عیسی بن عبید چکیده: محمدبن حسن‌بن ولید یکی از علمای تأثیرگذار در تاریخ اعتبارسنجی احادیث شیعه است. رویکرد استثناگرانهٔ او در بررسی احادیث شیعه دانشیان را به گفت‌وگو در خصوص آن واداشته است. این رویکرد در مدخل‌های محمدبن سنان، محمدبن علی ابوسمینه، محمدبن اورمه و محمدبن احمدبن یحیی در کتب رجالی بازتاب یافته است. بیشترین سهم این گفت‌وگو ناظر به گفته‌های وی درباره شخصیت محمدبن احمدبن یحیی است و مهم‌ترین بخش سخنش در مدخل محمدبن احمدبن یحیی، تعبیر «بإسناد منقطع» يا «بإسناد منقطع يتفرّد به» به گاه استثنای احادیث محمدبن عیسی‌بن عبید است. در تحلیل مفهوم‌شناسانهٔ عبارت مذکور، از رهگذر بازخوانی تاریخی دیدگاه‌های گوناگون، دو نتیجهٔ مهم حاصل شده است؛ یکی اینکه «باسناد منقطع» به معنای منقطع النظير و حدیث منفرد است؛ دیگر آنکه ابن‌ولید مسئولیت تحدیث احادیث منفرد محمدبن عیسی‌بن عبید از یونس‌بن عبدالرحمن را به دو دلیل نپذیرفته است: بغدادی بودن هر دو و پشتیبانی نشدن به واسطهٔ داده‌های مشهور موجود در حوزه حدیثی کوفه به عنوان مرکز اصلی دادوستد فرهنگی شیعه واژگان کلیدی: #ابن‌ولید، #محمدبن‌احمدبن‌یحیی، #محمدبن‌عیسی‌بن‌عبید، #بإسنادمنقطع، #بإسنادمنقطع‌يتفردبه. @Elal_alhadith