💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۴۸
🔹نكتهها:
كفّار بارها از روى استهزا، از انبيا مىپرسيدند كه اگر راست مىگوييد، زمان قهر خدا چه وقت است؟!
اين سؤالِ تحقيرآميز، نوعى تقويت دل براى افرادى بود كه تحت تأثير آنها قرار مىگرفتند، ولى مگر لازمهى تحقّق امرى، دانستن زمان آن است؟!
انكار قيامت و وعدههاى الهى، روش كافران است. يَقُولُونَ مَتىٰ هٰذَا اَلْوَعْدُ ...
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۵۰
🔹نكتهها:
در حديثى مىخوانيم كه مصداق عذاب در آيه، عذابى است كه در آخر الزّمان نصيب اهل قبله مىشود.
🔹پيامها:
۱. قهر الهى، ناگهانى است و شب و روز در آن مطرح نيست. «بَيٰاتاً أَوْ نَهٰاراً»
۲. خردمند، با احتمال عذاب بايد احتياط كند، نه شتاب. «مٰا ذٰا يَسْتَعْجِلُ»
۳. به هنگام قهر خدا كه مجرمان را غافلگير مىكند، «بَيٰاتاً أَوْ نَهٰاراً» راه نجات بسته است. «مٰا ذٰا يَسْتَعْجِلُ»
۴. ايمان آوردن هنگام خطر، اثرى ندارد. آلْآنَ ...
۵.ذمشركان همواره خواهان تسريع در عذاب الهى بودهاند. «كُنْتُمْ بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۵۲
🔹نكتهها:
مراد از عذاب در آيهى قبل، كيفر الهى در دنيا بود و در اين آيه، عذاب رستاخيز مطرح است، لذا فرمود: «ذُوقُوا» و نفرمود: «يذوقون».
🔹پيامها:
۱. مخالفان پيامبران، ظالمند. «ظَلَمُوا»
۲. (با توجّه به آيات قبل) كيفر الهى، براى گروهى از مجرمان جاودانه است. «عَذٰابَ اَلْخُلْدِ»
۳. كيفرهاى اخروى، هم روحى است و هم جسمانى. قِيلَ ... ذُوقُوا
۴. كيفرها طبق عدل الهى است. «هَلْ تُجْزَوْنَ إِلاّٰ بِمٰا كُنْتُمْ تَكْسِبُونَ»
۵. انسان در عملِ نيك و بد آزاد است، نه مجبور. «تَكْسِبُونَ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۵۳
🔹نكتهها:
اين آيه، نظير آيهى ۸ سورهى طور است: «إِنَّ عَذٰابَ رَبِّكَ لَوٰاقِعٌ `مٰا لَهُ مِنْ دٰافِعٍ» قطعاً عذاب الهى واقع خواهد شد و هيچ مانعى جلوگير آن نيست.
🔹پيامها:
۱. وعدههاى الهى قطعى و حتمى است. «إِي وَ رَبِّي إِنَّهُ لَحَقٌّ» (سوگند، كلمهى انّ، حرفِ لام در «لحقّ» نشانهى تأكيد است)
۲. رهبر بايد از مردم رفع ترديد و ابهام كند. «قُلْ»
۳. در برابر ترديدها بايد با قاطعيّت سخن گفت. «إِي وَ رَبِّي»
۴. گاهى سوگند براى رفع ترديد و تزلزل مردم لازم است. «إِي وَ رَبِّي إِنَّهُ لَحَقٌّ»
۵. در نظام هستى، هيچ قدرتى مانع ارادهى الهى نيست. «مٰا أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۵۴
🔹نكتهها:
فديه دادن براى نجات از عذاب، در آيات ديگر هم مطرح شده است. از جمله آيهى «مٰا فِي اَلْأَرْضِ جَمِيعاً وَ مِثْلَهُ مَعَهُ لاَفْتَدَوْا بِهِ» حتّى اگر دو برابر آنچه در زمين است بدهند، از عذاب خدا نجات نمىيابند.
همچنين در سورهى معارج مىفرمايد: مجرم دوست دارد آن روز، همهى فرزندان، همسر، برادر و فاميل و آنچه را در زمين است فديه دهد تا نجات يابد، امّا پذيرفته نمىشود.
🔹 پيامها:
۱. در قيامت، براى مجرم راه نجاتى نيست و كسى يا مالى فداى ديگرى نمىشود. وَ لَوْ ... حبّ نفس
۲. قوىترين غريزه در انسان است. زيرا حاضر است همهى هستى را براى نجات خود فدا كند. «مٰا فِي اَلْأَرْضِ لاَفْتَدَتْ بِهِ»
۳. مجرمان براى آنكه گرفتار شماتت نشوند، پشيمانى خود را در دل پنهان نگاه مىدارند. «أَسَرُّوا اَلنَّدٰامَةَ»
۴. در قيامت، برخى پشيمانى خود را با گفتنِ اىكاش... آشكار مىكنند، برخى دست خود را مىگزند و برخى هم با سكوت و كتمان آن را پنهان مىكنند. «أَسَرُّوا اَلنَّدٰامَةَ»
۵. رهبران شرك، در قيامت پشيمانى خود را پنهان مىكنند تا از زيردستان خجالت نكشند. «أَسَرُّوا اَلنَّدٰامَةَ»
۶. در دادگاه عدل الهى، نه قدرت كارساز است، «مٰا أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ» و نه ثروت. مٰا فِي اَلْأَرْضِ ...
۷. در دنيا ممكن است به خاطر اشتباه قاضى به كسى ستم شود، امّا در قيامت خطايى نيست و به كسى ستمى نمىشود. «قُضِيَ بَيْنَهُمْ بِالْقِسْطِ وَ هُمْ لاٰ يُظْلَمُونَ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز سوره مبارکه یونس. آیه ۵۵
🔹ترجمه:
آگاه باشيد! آنچه در آسمانها و زمين است، قطعاً از آنِ خداست. آگاه باشيد كه وعدهى خدا حتمى و راست است، ليكن بيشترشان نمىدانند.
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۵۶
🔹پيامها:
۱. دانستن كافى نيست، تذكّر و توجّه به دانستهها و باورها مهمّ است. «أَلاٰ»
۲. چون مالك همهى هستى خداست، كفّار از خود چيزى ندارند كه براى نجات خويش فديه بدهند. (با توجّه به آيه قبل)
۳. مالكيّت او بر هستى، نشانهى توانمندى او بر تحقّق وعدههاست. لِلّٰهِ مٰا فِي اَلسَّمٰاوٰاتِ ... إِنَّ وَعْدَ اَللّٰهِ حَقٌّ
۴. همان كسى كه هستى از اوست، مىتواند زنده كند و بميراند. لِلّٰهِ مٰا فِي اَلسَّمٰاوٰاتِ ... يُحيِي وَ يُمِيتُ
۵. حيات و مرگ و سرانجام كار همه به دست خدا و بهسوى اوست. «يُحيِي وَ يُمِيتُ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۵۷
🔹نکتهها:
«مَوْعِظَةٌ» ، بازداشتنِ آميخته با هشدار و انذار است.
«شِفٰاءٌ لِمٰا فِي اَلصُّدُورِ» ، يعنى مايهى پاكى روح و قلب از آفات روحى است. زيرا امراض روحى سختتر از امراض جسمى است و هنر قرآن نيز در همين شفابخشى به امراض روحى است.
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: اذا التبسَتْ عليكم الفِتن كاللّيل المُظلم فعليكم بالقرآن فانّه شافع مشفّع... در هجوم فتنههاى تيره و وحشتناك، به قرآن پناه بريد كه هم موعظه است، هم شفا، هم نور و هم رحمت.
🔹پيامها:
۱. نزول كتاب كه شامل موعظه و شفابخشى و هدايت و رحمت باشد، از شئون ربوبيّت الهى است. «مِنْ رَبِّكُمْ»
۲. قرآن، شفاى هر دردى است. درمان دردها را بايد از مكتب قرآن گرفت، نه مكاتب شرق و غرب. «شِفٰاءٌ لِمٰا فِي اَلصُّدُورِ»
۳. قرآن براى همهى مردم موعظه است، ولى تنها گروه حقّپذير، مشمول هدايت و رحمت الهى مىشوند. يٰا أَيُّهَا اَلنّٰاسُ ... هُدىً وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۵۸
🔹نكتهها:
با توجّه به شفا، موعظه و رحمت بودن قرآن كه در آيهى قبل بود، ظاهر اين آيه آن است كه مراد از فضل و رحمت، همان تمسّك به قرآن باشد. به فرمودۀ حضرت على عليه السلام: روز قيامت ندا مىدهند كه هر كشاورزى گرفتار آفتى مىشود، جز آنان كه در مزرعهى قرآن كشت کند، پس در زمين قرآن كشت كنيد. «فكونوا من حرثة القرآن»
🔹پيامها:
۱. به قانونى همچون قرآن كه شفا، موعظه، هدايت و رحمت است افتخار كنيم كه از همهى قوانين بشرى برتر است. «فَلْيَفْرَحُوا»
۲. به نعمت ولايت شاد باشيم، نه به مال و مقام. «فَلْيَفْرَحُوا»
۳. نعمتها را از فضل الهى بدانيم، نه از خود تا شادى ما رنگ الهى بيابد و سبب فخرفروشى و تكبّر نگردد. بِفَضْلِ اَللّٰهِ ... فَلْيَفْرَحُوا
۴. تنها نعمتى كه برخوردارى از آن بايد سبب شادمانى باشد، قرآن است. بِفَضْلِ اَللّٰهِ وَ بِرَحْمَتِهِ ... فَلْيَفْرَحُوا (تقدّم «بِفَضْلِ اَللّٰهِ وَ بِرَحْمَتِهِ» نشانهى انحصار است)
۵. نعمتهاى مادّى، گاهى سبب فتنه و فساد شده و زودگذر است، ولىنعمتهاى معنوى، پايدار و سبب رشد است. «خَيْرٌ مِمّٰا يَجْمَعُونَ»
۶. نعمتهاى معنوى، برتر از تمام نعمتهاى مادّى است. «خَيْرٌ مِمّٰا يَجْمَعُونَ» (كسى كه بهرهاى از قرآن دارد، نبايد از تنگدستى خود و دارايى ديگران اندوهناك باشد.)
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۵۹
🔹نكتهها:
نمونههايى از تحريمهاى بىدليل مشركان، در آيهى ۱۰۳ سوره مائده بيان شده است: «مٰا جَعَلَ اَللّٰهُ مِنْ بَحِيرَةٍ وَ لاٰ سٰائِبَةٍ وَ لاٰ وَصِيلَةٍ وَ لاٰ حٰامٍ» آنان سهمى از كشاورزى خود را براى بتها و بتكدهها قرار داده و بر خود حرام مىكردند و يا آنچه را در شكم حيوانات بود، براى مردها حلال و براى زنان حرام مىدانستند؛ «وَ قٰالُوا مٰا فِي بُطُونِ هٰذِهِ اَلْأَنْعٰامِ خٰالِصَةٌ لِذُكُورِنٰا وَ مُحَرَّمٌ عَلىٰ أَزْوٰاجِنٰا»
امّا قرآن همهى اينها را افترا بر خداوند و ناروا مىداند. «عَلَى اَللّٰهِ تَفْتَرُونَ»
🔹پيامها:
۱. قانون اصلى و كلّى در خوردنىها حلال بودن است، مگر آنكه حرمت آن از طريق وحى ثابت شود. «مٰا أَنْزَلَ اَللّٰهُ لَكُمْ»
۲. رزق، از سوى خدا نازل مىشود. «أَنْزَلَ اَللّٰهُ لَكُمْ مِنْ رِزْقٍ»
۳. در احكام شرع نبايد از شارع جلو افتاد، چنانكه حرام خدا را نمىتوان حلال كرد، حلالها را هم نمىتوان حرام شمرد. «فَجَعَلْتُمْ مِنْهُ حَرٰاماً وَ حَلاٰلاً»
۴. تشريع و قانونگذارى، مخصوص خداوند است. «آللّٰهُ أَذِنَ لَكُمْ»
۵. كسانى كه «ولايت تشريعى» دارند، با اذن الهى مىتوانند چيزهايى را حلال يا حرام كنند. «آللّٰهُ أَذِنَ لَكُمْ»
۶. وضع قانونِ بدعتآميز و آن را به خدا نسبت دادن، جرم است. «فَجَعَلْتُمْ مِنْهُ حَرٰاماً وَ حَلاٰلاً ، عَلَى اَللّٰهِ تَفْتَرُونَ»
۷. قرآن، عادات و رسوم غلطى را كه ريشه در وحى و اذن خدا ندارد، محكوم مىكند. «عَلَى اَللّٰهِ تَفْتَرُونَ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۶۰
🔹نكتهها:
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله از مردى كه ثروت و امكانات داشت، ولى ژوليده مىزيست انتقاد كرد كه چرا به خود نمىرسد و فرمود: نعمت الهى را نمايان كن كه خداوند دوست دارد آثار نعمت به بندهاش به زيباترين شكل ديده شود. «فان اللّه يحبّ ان يُرى اثره على عبده حسناً»
در بهرهمندى از نعمتهاى الهى، نه افراط بايد كرد، نه تفريط. نه غرق شدن در شهوتها و ماديّات، نه پرهيز از نعمتها و محروم كردن خود از كاميابىهاى حلال. «إِنَّ اَللّٰهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى اَلنّٰاسِ»
🔹پيامها:
۱. افترا بستن به خداوند، مجازات دارد. نبايد به مهلت دادن خدا در دنيا مغرور شويم و از دادگاه قيامت غفلت كنيم. وَ مٰا ظَنُّ اَلَّذِينَ ...
۲. تحريم نعمتهاى حلال الهى، هم محروميّت دنيوى دارد، هم شرمندگى و عقوبت در قيامت. مٰا ظَنُّ اَلَّذِينَ يَفْتَرُونَ ... يَوْمَ اَلْقِيٰامَةِ
۳. نعمتها، فضل خداست نه طلب ما، پس بايد سپاسگزار باشيم. «اَللّٰهَ لَذُو فَضْلٍ ... لاٰ يَشْكُرُونَ»
۴. تحريم حلالهاى الهى، نوعى نا،سپاسى است. «لاٰ يَشْكُرُونَ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۶۲
🔹نكتهها:
اين آيات ويژگىهاى اولياى خدا را بازگو مىكند. شعار آنان اين است: إِنّٰا نَخٰافُ مِنْ رَبِّنٰا ... و نتيجۀ اين خوف، تقواست و ثمرۀ تقوا: «لاٰ يَحْزُنُهُمُ اَلْفَزَعُ اَلْأَكْبَرُ» اين عدم خوفِ اولياى خدا، هم در دنياست و هم در آخرت. «لاٰ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ»
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: اولياى خدا سكوتشان ذكر است، نگاهشان عبرت، سخنشان حكمت و حركتشان در جامعه، مايهى بركت است.
على عليه السلام فرمود: خداوند ولىّ خود را ميان مردم پنهان كرده است، پس هرگز مسلمانى را تحقير نكنيد، شايد او از اولياى خدا باشد.
🔹پيامها:
۱. كسى كه ولىّ خدا باشد، خدا هم ولىّ اوست. «إِنَّ أَوْلِيٰاءَ اَللّٰهِ لاٰ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ»
۲. كسى كه خوف الهى داشته باشد، خوف ديگرى نخواهد داشت. «إِنَّ أَوْلِيٰاءَ اَللّٰهِ لاٰ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ» (آن را كه حساب پاك است، از محاسبه چه باك است)
۳. اولياى خدا، آيندهاى روشن و بدون بيم و اندوه دارند. «إِنَّ أَوْلِيٰاءَ اَللّٰهِ لاٰ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لاٰ هُمْ يَحْزَنُونَ»
۴. ايمان و تقوا، خصلتِ ريشهدارِ اولياى خداست. «آمَنُوا وَ كٰانُوا يَتَّقُونَ»
۵. ايمان و تقواى دائمى، هم سبب رفع نگرانى است و هم انسان را از اولياى خدا قرار مىدهد. إِنَّ أَوْلِيٰاءَ اَللّٰهِ ... آمَنُوا وَ كٰانُوا يَتَّقُونَ
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۶۴
🔹نكتهها:
بشارت اهل ايمان و تقوا، در دنيا از طريق خوابها و رؤياهاى صادقه، الهامات الهى، نزول آرامش و سكينه، خنثى شدن توطئهها، مستجاب شدن دعاها و ديدار معصومين به هنگام مرگ است و در آخرت نيز دريافت نعمتهاى الهى است.
همچنان كه رسول خدا صلى الله عليه و آله به مناسبت اين آيه فرمود: بشارت دنيوى همان خوابهاى خوبى است كه در آن مژده است و بشارت اخروى بشارتى است كه لحظهى مرگ به او داده مىشود كه تو و كسانى كه تو را بهسوى قبر حمل مىكنند، آمرزيده مىشويد.
در روايتى امام باقر عليه السلام به ابو حمزه ثمالى فرمود: لحظهى مرگ، محمّد و على عليهما السلام نزد مؤمن حاضر شده و مىفرمايند: بهسوى ما بيا كه آيندهى تو بهتر از گذشته است و روح تو به روح خداوند ملحق مىشود.
🔹پيامها:
۱. تنها اولياى خدا، هم دنيا دارند، هم آخرت. لَهُمُ اَلْبُشْرىٰ فِي اَلْحَيٰاةِ اَلدُّنْيٰا ... وَ فِي اَلْآخِرَةِ
۲. وعدههاى الهى قطعى و حتمى است. لَهُمُ اَلْبُشْرىٰ ... لاٰ تَبْدِيلَ ...
۳. رستگارى بزرگ براى كسانى است كه همواره ايمان و تقوا داشتهاند. آمَنُوا وَ كٰانُوا يَتَّقُونَ ... اَلْفَوْزُ اَلْعَظِيمُ
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۶۵
🔹نكتهها:
كفّار به پيامبر نسبتِ شاعر، كاهن، ساحر و مجنون مىدادند، علاوه بر اينها، گاهى مىگفتند: او بر ما امتيازى ندارد، بلكه انسانى مثل ماست. «إِنْ أَنْتُمْ إِلاّٰ بَشَرٌ مِثْلُنٰا» ، گاهى مىگفتند: حرفهاى او را گروهى ساخته و پرداخته و به او القا مىكنند. «أَعٰانَهُ عَلَيْهِ قَوْمٌ آخَرُونَ» ، گاهى مىگفتند: ما نيز اگر بخواهيم مثل قرآن را مىآوريم. «لَوْ نَشٰاءُ لَقُلْنٰا مِثْلَ هٰذٰا» و گاهى مىگفتند: حرفهاى او داستانهاى پيشينيان است. «أَسٰاطِيرُ اَلْأَوَّلِينَ»
و دربارهى پيروان او نيز مىگفتند: آنان افراد فرومايهاى هستند.
ولى ارادهى خداوند بر اين است كه در برابر آنهمه تحقير، پيامبر و مؤمنان عزيز باشند.
«عزّت» به معناى نفوذناپذيرى است. هم خداوند چنين است، هم پيامبر، هم مؤمنان، «وَ لِلّٰهِ اَلْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِينَ» و هم مكتب. «وَ إِنَّهُ لَكِتٰابٌ عَزِيزٌ»
🔹پيامها:
۱. هدف تبليغات دشمن، تحقير دين و امّت اسلامى است، ولى خداوند پيامبر را دلدارى داده و كفّار را به اين هدف نمىرساند. «لاٰ يَحْزُنْكَ قَوْلُهُمْ»
۲. مؤمن نبايد تحت تأثير تبليغات مسموم كفّار قرار گيرد و احساس ضعف كند. «لاٰ يَحْزُنْكَ قَوْلُهُمْ»
۳. خداوند پشتيبان اولياى خويش است و پيروزى مكتب و پيامبران را تضمين كرده است. «لاٰ يَحْزُنْكَ قَوْلُهُمْ إِنَّ اَلْعِزَّةَ لِلّٰهِ»
۴. عزّت، به دست خداست و با گفتههاى اين و آن نمىشكند. «إِنَّ اَلْعِزَّةَ لِلّٰهِ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۶۸
🔹نكتهها:
«اتّخاذ ولد»، يعنى كسى را به فرزندى گرفتن. كه اين غير از تولّد و فرزند داشتن است.
مشركان، فرشتگان را دختران خدا مىدانستند و يهود، «عُزير» را و مسيحيان «عيسى» را فرزندان خدا گرفتند.
در قرآن آمده است كه عزيز مصر به همسرش زليخا گفت: يوسف را به فرزندى بگيريم، «نَتَّخِذَهُ وَلَداً» و آسيه همسر فرعون به او گفت: موسى را به فرزندى بگيريم. «لاٰ تَقْتُلُوهُ عَسىٰ أَنْ يَنْفَعَنٰا أَوْ نَتَّخِذَهُ وَلَداً»
🔹پيامها:
۱. خداوند، نه از تنهايى وحشت دارد تا فرزندى براى انس بگيرد، نه وارثى مىخواهد تا فرزندى بگيرد، نه نياز به مددكار دارد تا معاون بگيرد و نه براى بقاى نوع، نياز به فرزند دارد. «سُبْحٰانَهُ هُوَ اَلْغَنِيُّ»
۲. عقايد دينى بايد همراه با برهان و استدلال باشد. «إِنْ عِنْدَكُمْ مِنْ سُلْطٰانٍ»
۳. سخن بىدليل و بدون علم، ارزشى ندارد. إِنْ عِنْدَكُمْ مِنْ سُلْطٰانٍ ... مٰا لاٰ تَعْلَمُونَ
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۷۰
🔹نكتهها:
این آیه (باتوجه به آیه قبل) در مورد کسانی است که به خدا دروغ میبندند.
«قُل إِنَّ ٱلَّذِينَ يَفتَرُونَ عَلَى ٱللَّهِ ٱلكَذِبَ لَا یُفلِحُونَ» (۶۹)
«مَتٰاعٌ» و «متعه»، به بهرهگيرى كوتاه مدّت گفته مىشود. از آنجا كه بهرهورى انسان از دنيا و نعمتهاى آن كوتاه است، لذا قرآن در مورد امور دنيوى تعبير «متاع» را به كار برده است.
سؤال: اگر افترازنندگان رستگار نمىشوند، پس چرا در زندگى مادّى آنان را در رفاه بيشترى مىبينيم؟
پاسخ: اين رفاه و كاميابى موقّت است، «مَتٰاعٌ فِي اَلدُّنْيٰا» ولى كيفر اصلى آنان در آخرت و زمانى است كه بهسوى او بازگردند.
🔹پيامها:
۱. آنان كه افرادى را به اميد شفاعت، فرزند خدا مىدانند، به هدفشان نمىرسند. قٰالُوا اِتَّخَذَ اَللّٰهُ وَلَداً ... لاٰ يُفْلِحُونَ
۲. كاميابى موقّت اگر عذاب دائمى در پى داشته باشد، بىارزش است. «مَتٰاعٌ فِي اَلدُّنْيٰا ، نُذِيقُهُمُ اَلْعَذٰابَ اَلشَّدِيدَ» لذّتهاى
۳. دنيا زودگذر است. «مَتٰاعٌ فِي اَلدُّنْيٰا»
۴. ياد معاد، از عوامل بازدارنده از انحراف و گناه است. «إِلَيْنٰا مَرْجِعُهُمْ»
۵. دروغ بستن به خداوند با انواع بدعتها، تحريفها، تفسير به رأىها و فرزند قرار دادن براى او، كفر است. «بِمٰا كٰانُوا يَكْفُرُونَ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۷۱
🔹نكتهها:
اين آيه، استقامت و پشت گرمى حضرت نوح عليه السلام را به امدادهاى الهى مىرساند كه از تهديدها و نقشههاى دشمن هراسى نداشت.
نقل شده كه امام حسين عليه السلام نيز در كربلا، قبل از ظهر عاشورا اين آيه را بر سپاه كوفه خوانده است.
🔹پيامها:
۱. آشنا كردن مردم با خبرهاى مهم و مفيد گذشته و تاريخ و فلسفهى آن، از وظايف رهبران الهى است. «وَ اُتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ»
۲. انبيا از مردم و با مردم بودند و حتّى تا آخرين لحظه با مخالفان خود برخورد عاطفى داشتند. «يٰا قَوْمِ»
۳. دل اگر آمادگى نداشته باشد، حتّى تذكّر و يادآورى انبيا هم بر او سنگين است. «كَبُرَ عَلَيْكُمْ مَقٰامِي وَ تَذْكِيرِي»
۴. ايمان به هدف، بزرگترين اهرم مقاومت انبيا و مبارزهطلبى آنان است. إِنْ كٰانَ كَبُرَ عَلَيْكُمْ مَقٰامِي ... فَأَجْمِعُوا أَمْرَكُمْ
۵. انبيا مخالفان خود را به مبارزه مىطلبيدند. «فَأَجْمِعُوا أَمْرَكُمْ»
۶. انبيا با توكّل به خدا، قدرتهاى مخالف را تحقير و به مؤمنان شجاعت مىدادند وهمه قدرتها را پوچ مىدانستند. فَأَجْمِعُوا أَمْرَكُمْ ... ثُمَّ اُقْضُوا
۷. ارزيابى درست، جمعآورى قوا و تصميم قاطع، از اصول مبارزه است. «أَمْرَكُمْ وَ شُرَكٰاءَكُمْ ثُمَّ لاٰ يَكُنْ أَمْرُكُمْ عَلَيْكُمْ غُمَّةً»
۸. انبيا از شهادت نمىترسيدند. «ثُمَّ اُقْضُوا إِلَيَّ وَ لاٰ تُنْظِرُونِ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۷۲
🔹نكتهها:
نگرانىها اغلب يا به خاطر جان است، يا مال. در آيهى قبل، بيم نداشتنِ پيامبران از توطئهى دشمنان در مورد جان خود مطرح بود، در اين آيه بىتوقّعى آنان نسبت به مال و پاداش از سوى مردم است.
🔹پيامها
۱. پذيرش يا سرپيچى مردم از دعوت پيامبران، اثر مادّى براى انبيا ندارد. «فَمٰا سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ»
۲. مبلّغِ موفق و مؤثّر كسى است كه چشم به مال مردم نداشته باشد و اين را به مردم اعلام كند. «فَمٰا سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ»
۳. انبيا هيچگونه پاداشى از مردم نمىخواستند، نه مال، نه خدمات و امثال آن. «فَمٰا سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ»
۴. اگر همهى مردم از دين اعراض كنند، در رهبر الهى تاثيرى ندارد، بلكه او تسليم دين خداست. «فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ ، أَكُونَ مِنَ اَلْمُسْلِمِينَ»
۵. كسى كه به پاداش اُخروى عقيده دارد، به راحتى دل از پاداشهاى دنيوى مىكَند. «إِنْ أَجْرِيَ إِلاّٰ عَلَى اَللّٰهِ»
۶. مأموريّت همهى پيامبران، تسليم بودن در برابر حقّ است. «مِنَ اَلْمُسْلِمِينَ»
۷. كسى كه مىخواهد مردم را به تسليمِ خدا وادارد بايد خودش تسليم باشد. أُمِرْتُ ... مِنَ اَلْمُسْلِمِينَ
۸. گرچه امروز مردم اعراض مىكنند، امّا خداوند بندگانِ تسليم و مؤمنان واقعى در تاريخ كم ندارد، تو به آنان ملحق شو. «مِنَ اَلْمُسْلِمِينَ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۷۴
🔹پيامها:
۱. فرستادن پياپى پيامبران، يك سنّت الهى بوده است. «بَعَثْنٰا مِنْ بَعْدِهِ رُسُلاً»
۲. (خداوند در فاصله زمانى ميان حضرت نوح و موسى پيامبرانى را فرستاد) همهى پيامبران معجزه داشتهاند. «فَجٰاؤُهُمْ بِالْبَيِّنٰاتِ»
۳. همهى پيامبران مخالف داشتهاند. «فَمٰا كٰانُوا لِيُؤْمِنُوا»
۴. انسان آزاد است، با ديدن معجزه و شنيدن قهر الهى، باز هم نافرمانى مىكند. «فَمٰا كٰانُوا لِيُؤْمِنُوا»
۵. استكبار و تعدّى، زمينهى مُهر خوردن بر دلهاست. «نَطْبَعُ عَلىٰ قُلُوبِ اَلْمُعْتَدِينَ»
۶. آنان كه با ديدن معجزات، ايمان نمىآورند، متجاوزند. «كَذَّبُوا، اَلْمُعْتَدِينَ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۷۵
🔹نكتهها:
مراد از «ملأ»، چهرههاى چشم پُر كن مثل كاخنشينان و درباريان است كه اطرافيان فرعون محسوب مىشدند.
فرعون جامعه را به دو دستهى كاخنشينِ قبطى و محرومينِ سبطى تقسيم كرده بود و يك گروه را به بردگى كشيده بود و گروه ديگر كاخنشينان بودند. «وَ جَعَلَ أَهْلَهٰا شِيَعاً يَسْتَضْعِفُ طٰائِفَةً مِنْهُمْ»
جرم بزرگ فرعون، ادّعاى خدايى او، «أَنَا رَبُّكُمُ اَلْأَعْلىٰ» و كشتن كودكان بىگناه و زنده نگهداشتن دختران براى كنيزى بود. «سَنُقَتِّلُ أَبْنٰاءَهُمْ وَ نَسْتَحْيِي نِسٰاءَهُمْ»
🔹پيامها:
۱. مبارزه با طاغوت، اوّلين وظيفهى انبياست. زيرا مبارزه با علّت فساد مهمتر از معلولِ آن است. «فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِ»
۲. آنجا كه بافت جامعه، قومى و قبيلهاى بوده، پيامبران سراغ اقوام مىرفتند، امّا آنجا كه تشكيلات و نظام داشته، سراغ ريشهها مىرفتند. «إِلىٰ فِرْعَوْنَ وَ مَلاَئِهِ»
۳. طاغوتها، قدرت خود را از ياران و اطرافيان دارند وگرنه خود از درون پوكند. «وَ مَلاَئِهِ»
۴. انبيا معجزه داشتند. بَعَثْنٰا ... بِآيٰاتِنٰا
۵. همواره فرعونها و طاغوتها در برابر انبيا ايستادهاند. بَعَثْنٰا ... فَاسْتَكْبَرُوا
۶. آنان كه به گناه عادت كنند، به راحتى راه انبيا را نمىپذيرند. «كٰانُوا قَوْماً مُجْرِمِينَ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۷۶
🔹پيامها:
۱. مردم سراغ حقّ نمىروند، طرفداران حقّ بايد سراغ مردم روند. «جٰاءَهُمُ اَلْحَقُّ»
۲. هم ذات خداوند حقّ است، هم انبيا و قانون الهى و معجزه و هرچه كه منسوب به خداوند است. «جٰاءَهُمُ اَلْحَقُّ»
۳. پيامبران با خداوند رابطهى مستقيم دارند و معجزات و برنامههايشان از او سرچشمه مىگيرد. «عِنْدِنٰا»
۴. مبلّغ و رهبر بايد بداند كه همواره در جامعه، گروهى با برنامههاى آنان مخالفت مىكنند. قٰالُوا ...
۵. تهمت جادوگرى، بُرندهترين، سادهترين و شايعترين تهمتها به پيامبران است. «لَسِحْرٌ»
۶. سرچشمهى تهمت، روحيّهى سركش انسان است. كٰانُوا ... مُجْرِمِينَ ... إِنَّ هٰذٰا لَسِحْرٌ ...
۷. مخالفان، بيشترين تأكيد را در مخالفت به كار مىبرند. «إِنَّ هٰذٰا لَسِحْرٌ مُبِينٌ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۷۷
🔹نكتهها:
معمولاً جادوگرى كار افراد ناسالم و براى بدست آوردنِ نام و نان است. لذا دشمنان پيامبران براى تحقير آنان در نزد مردم، از اين تهمت استفاده مىكردند. لازم به ذكر است كه جادوگرى در فقه، حرام شمرده شده است. چنانكه امام خمينى (قدس سره) كار سحر و تعليم و آموزش آن و درآمد از طريق آن را حرام اعلام کرده بود و همچنين شعبدهبازى كه انسان با تردستى، غير واقع را در چشم بينندگان، واقع نشان دهد.
🔹پيامها:
۱. موسى از پيروزى خود و شكست تهمتزنندگان خبر داد. قٰالَ مُوسىٰ ...
۲. دشمنان، حقّ را سحر و پيامبران را ساحر معرّفى مىكردند. أَ تَقُولُونَ لِلْحَقِّ ... سِحْرٌ هٰذٰا
۳. ساحر به خاطر اغفال مردم و به كار بردن ابزار نامشروع و شهرت طلبى، رستگار نمىشود. «لاٰ يُفْلِحُ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۸۱
🔹پيامها:
۱. باطل گرچه جولانى دارد، امّا سرانجام رفتنى است. «سَيُبْطِلُهُ»
۲. خداوند، كار مؤمنان را اصلاح مىكند: «وَ أَصْلَحَ بٰالَهُمْ» امّا كار مفسدان را اصلاح نمىكند. «لاٰ يُصْلِحُ عَمَلَ اَلْمُفْسِدِينَ»
۳. ساحر، مفسد است و سحر فساد. پس بايد با آن مقابله كرد. «عَمَلَ اَلْمُفْسِدِينَ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۸۲
🔹نكتهها:
در فرهنگ قرآن، به قوانين و سنّتها و هر چيزى كه خداوند آن را سبب تحقّق ارادهى خود قرار دهد، «كلمة» اطلاق شده است.
🔹پيامها:
۱. تحقّق بخشيدن و پيروز ساختن حقّ، از وعدهها و سنّتهاى الهى است. «وَ يُحِقُّ اَللّٰهُ اَلْحَقَّ»
۲. احقاق حقّ، ابزار و وسائل مىخواهد. «بِكَلِمٰاتِهِ»
۳. خواستِ مستكبران و مجرمان در جلوگيرى از پيروزى حقّ، بىتأثير است. «وَ لَوْ كَرِهَ اَلْمُجْرِمُونَ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۸۴
🔹پيامها:
۱. رهبر بايد به امّت روحيّه بدهد. «وَ قٰالَ مُوسىٰ يٰا قَوْمِ»
۲. ايمان، از توكّل جدا نيست. «إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللّٰهِ فَعَلَيْهِ تَوَكَّلُوا»
۳. تسليم در برابر رضاى الهى، بالاتر از ايمان است. «إِنْ كُنْتُمْ مُسْلِمِينَ» بعد از «إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ»
۴. با توكّل و تسليم بايد مشكلات را پشت سر گذاشت. «تَوَكَّلُوا إِنْ كُنْتُمْ مُسْلِمِينَ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۸۵
🔹نكتهها:
ممكن است مراد از «اَلظّٰالِمِينَ» ، بزرگان بنى اسرائيل باشند كه به خاطر منفعت و رفاه، مطيع فرعون شدند و مراد از «كافرين»، طرفداران فرعون باشند.
پس درخواست ذريّهى مؤمن، حفاظت از شرّ مخالفان داخلى و خارجى است.
كسى كه به خدا توكّل كند، هم خدا او را دوست مىدارد، «إِنَّ اَللّٰهَ يُحِبُّ اَلْمُتَوَكِّلِينَ» و هم او را تأمين مىكند. «وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اَللّٰهِ فَهُوَ حَسْبُهُ»
🔹پيامها:
۱. اوّل توكّل، بعد دعا. «تَوَكَّلْنٰا، رَبَّنٰا»
۲. با ايمان، توكّل و دعا، خود را از شرّ ظالمان نجات دهيم. «تَوَكَّلْنٰا، رَبَّنٰا ، نَجِّنٰا»
۳. فرعونيان، هم مسرفند، هم ظالم و هم كافر. اسراف زمينهساز ظلم و ظلم نيز زمينهى كفر است. «اَلْمُسْرِفِينَ ، اَلظّٰالِمِينَ ، اَلْكٰافِرِينَ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۸۹
🔹نكتهها:
در آيهى قبل، نفرين موسى عليه السلام مطرح بود و در اين آيه اجابت دعاى موسى و هارون عليهما السلام است. در روايات آمده است: موسى دعا مىكرد، هارون آمين مىگفت. شاهد آن كلمهى «رَبَّنٰا» است.
امام صادق عليه السلام فرمود: فاصلهى بين نفرين موسى و غرق فرعون، چهل سال بود.
🔹پيامها:
۱. دعاى انبيا مستجاب است. «قَدْ أُجِيبَتْ دَعْوَتُكُمٰا»
۲. استجابت دعاى موسى، نشانهى صحّت و درستى درخواستهاى او در هلاكت فرعونيان است. «أُجِيبَتْ دَعْوَتُكُمٰا»
۳. حتى پس از قبولى دعا هم صبر و پشتكار لازم است. «فَاسْتَقِيمٰا»
۴. رهبران الهى بايد در برابر افكار جاهلانه، با صلابت و قاطع باشند، زيرا سستى نشانهى جهل است. «فَاسْتَقِيمٰا وَ لاٰ تَتَّبِعٰانِّ سَبِيلَ اَلَّذِينَ لاٰ يَعْلَمُونَ»
۵. پيروى از اهل علم جايز است. «لاٰ تَتَّبِعٰانِّ سَبِيلَ اَلَّذِينَ لاٰ يَعْلَمُونَ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۹۰
🔹 نکتهها:
توبه كردن و ايمان آوردن هنگام مرگ، بىاثر است. چنانكه مىفرمايد: «وَ لَيْسَتِ اَلتَّوْبَةُ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ اَلسَّيِّئٰاتِ حَتّٰى إِذٰا حَضَرَ أَحَدَهُمُ اَلْمَوْتُ قٰالَ إِنِّي تُبْتُ اَلْآنَ» توبهى خلافكارانى كه در آستانهى مرگ توبه و اظهار پشيمانى مىكنند، پذيرفته نيست.
🔹پيامها:
۱. در مبارزه با طاغوتها، به خدا توكل كنيم كه ما را تنها نمىگذارد. جٰاوَزْنٰا ...
۲. در نظام هستى، همهى امور با ارادهى خداست. «جٰاوَزْنٰا، أَدْرَكَهُ اَلْغَرَقُ»
۳. دعاى پيامبران سرانجام مستجاب مىشود. «أَدْرَكَهُ اَلْغَرَقُ»
۴. فرعون كه مىخواست موسى را براندازد، خودش نابود شد. «أَدْرَكَهُ اَلْغَرَقُ»
۵. چراغى را كه ايزد برفروزد هرآنكس پف كند ريشش بسوزد مستكبران، روزى به عجز و لابه خواهند افتاد. «قٰالَ آمَنْتُ»
۶. مستكبرانى چون فرعون، لحظهى مرگ، مؤمن و مسلمان مىشوند، ولى ديگر چه سود! «آمَنْتُ»
۷. ضربهها و حوادث تلخ، پردههاى غفلت را كنار مىزند. «آمَنْتُ»
۸. قدرتهاى غير الهى، تار عنكبوتى بيش نيستند و روزى تسليم مىشوند. قٰالَ ... أَنَا مِنَ اَلْمُسْلِمِينَ
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۹۳
🔹نكتهها:
در اينجا گويا مطلوب بودن محلّ زيست بنى اسرائيل از نظر آبوهوا و نعمتها، يعنى شام و فلسطين منظور است. مكان صدق يعنى آنچه واقعاً جايگاهِ درست است، آنگونه كه بايد باشد. مسكن بنى اسرائيل هم داراى تمام شرايط زندگى بود و هم بسيار حاصلخيز كه جملهى «رَزَقْنٰاهُمْ مِنَ اَلطَّيِّبٰاتِ» بيانگر آن است.
🔹پيامها:
۱. برخوردارى از مسكن مناسب، يكى از نعمتهاى الهى و مورد پسند اديان الهى است. «مُبَوَّأَ صِدْقٍ»
۲. در نهضتهاى انبيا، علاوه بر معنويّت، ابعاد مادّى زندگى مردم نيز مورد توجّه است. «بَوَّأْنٰا ، رَزَقْنٰاهُمْ»
۳. باآنكه اغلب پس از انقلابها و تحوّلات، توازن اقتصادى جامعه به هم مىخورد و گرانى يا قحطى پيش مىآيد، ولى خداوند با سرنگونى رژيم فرعونى، بنى اسرائيل را از كمبودها نجات بخشيد. «رَزَقْنٰاهُمْ»
۴. تفرقه، همهى نعمتهاى الهى را خنثى مىكند. «بَوَّأْنٰا ، رَزَقْنٰاهُمْ، اِخْتَلَفُوا»
۵. ريشهى اختلافها، هميشه مسائل مادّى و رفاهى نيست، گاهى هم هوسها است. «بَوَّأْنٰا ، رَزَقْنٰاهُمْ، اِخْتَلَفُوا»
۶. علم به تنهايى نجاتبخش نيست. «اِخْتَلَفُوا ، جٰاءَهُمُ اَلْعِلْمُ»
۷. قرآن بيشترين انتقاد را از اختلافهاى آگاهانه دارد. «جٰاءَهُمُ اَلْعِلْمُ»
💠روز خود را با #یک_جرعه_نور آغاز کنیم
تفسیر مختصر سوره مبارکه یونس. آیه ۹۵
🔹نكتهها:
در آيهى قبل، از شك در قرآن نهى كرد، در اينجا از تكذيب آيات. چهبسا اگر شك برطرف نشود، سرانجام به تكذيب بيانجامد.
همهى تحليلها و پاسخهايى كه در آيهى قبل دربارهى «شك» مطرح شد، اينجا هم مطرح است، چون تكذيب، بدتر از شكّ است. آيات و احاديث بسيارى از يقين پيامبر خبر مىدهد. پس مقصود و مخاطب اين نهىها مردمند، نه شخص پيامبر. كسى كه از يقين او انسانهايى به يقين رسيدهاند، چگونه ممكن است خودش دچار شك يا تكذيب گردد؟!
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله با آنكه معصوم است، امّا بارها در قرآن مورد خطاب و هشدار قرار گرفته است تا بدينوسيله به مردم هشدار داده شود و آنان حساب كار خود را بكنند. از جمله: «لاٰ تَكُونَنَّ مِنَ اَلْمُشْرِكِينَ» ، «فَلاٰ تَكُونَنَّ ظَهِيراً لِلْكٰافِرِينَ» و «لاٰ يَصُدُّنَّكَ عَنْ آيٰاتِ اَللّٰهِ بَعْدَ إِذْ أُنْزِلَتْ إِلَيْكَ»
🔹پيامها:
۱. خداوند به پيامبرش نيز هشدار داده است. «لاٰ تَكُونَنَّ»
۲. از دست دادن سرمايهى ايمان و رهبرى پيامبران، خسارت است. «اَلْخٰاسِرِينَ»