هدایت شده از نویسندگان حوزوی
🔴 نقدی بر اظهارات سید جواد هاشمی
✍️ بابک شکورزاده
♦️فیلم جدید سید جواد هاشمی به نام "شهر گربهها" اکران شد؛ فیلمی موزیکال که اساس آن بر رقص و موسیقی است. تیزر منتشر شده از این فیلم به گونهای هنجارشکنانه است که در نگاه اول شاید به ذهن کمتر کسی هم خطور نکند این فیلم، فیلم سینمایی جمهوری اسلامی باشد. هر چند سینمای بعد از انقلاب فیلمهای غیر متعارف کم نداشته، ولی این نمونه در نوع خودش نوبر است.
♦️تأسف بار اینجاست که سازنده این فیلم کسی است که به عنوان شخصیتی مذهبی و ارزشی در عرصه هنر کشور شناخته شده و به شهید سینمای ایران معروف بوده است که البته این هم بزرگ کردن کاذب و پوشالی بوده که نتیجهاش چیزی شده که شاهد آن هستیم.
♦️سید جواد هاشمی در کلیپی در اظهاراتی نسبت به رقص گفته است که مگر رقص بد است؟! او میگوید که در آموزههای دینی گفتهاند رقص گناه دارد و خیلی از علما رقص زن برای شوهر را جایز میدانند. هاشمی از این حکم استثناء، به این نتیجه رسیده که در احکام رقص تناقض وجود دارد و این گونه قیاس میکند که وقتی رقص زن برای شوهر در جایی که نامحرم نیست اشکال ندارد، پس قطعا رقص مرد نیز اشکال ندارد. وی در قسمت دیگری از صحبتهایش کسانی که به فیلم او از این حیث اعتراض کردهاند را تندرو خوانده و میگوید که چرا حلال خدا را حرام میکنید! و اگر فیلم مشکل داشت جمهوری اسلامی مجوز پخش نمیداد.
♦️در این بیانات مغالطه و قیاس باطل مشهود است. اولا این که به طور کلی رقص اشکال دارد، ولی رقص زن برای شوهر (با شرایط خاص خودش) اشکال ندارد، تناقض نیست؛ بلکه یک استثناء از یک قاعده کلی است که در همه جا جاری است و هر انسان عاقلی این قاعده را قبول دارد؛ فقط هم در احکام نیست و در مسائل عرفی نیز وجود دارد. ثانیا اگر این گونه بخواهیم احکام را تفسیر کنیم تقریبا همه احکام متناقض خواهند بود، چون این استثناء در خیلی از موارد اعمال میشود؛ مثلا ربا که شکی در حرمت آن نیست و به نص صریح قرآن جنگ با خداست و طبق روایات از از زنای با مادر نیز بدتر است؛ همین ربا، بین پدر و فرزند و همچنین بین زن و شوهر حرمتی ندارد و این از مسلمات احکام شرعی است.
♦️طبق استدلال سید جواد هاشمی باید در اینجا نیز تناقض وجود داشته باشد؛ در حالی که چنین نیست. ما یک حکم کلی داریم به نام حرمت ربا که ربای پدر و فرزند از آن استثناء شده است و این به معنای تناقض نیست.
♦️نکته بعدی این بود که سید جواد هاشمی استدلال کرده که وقتی رقص زن برای شوهر اشکال ندارد پس به طریق اولی رقص مرد نیز اشکال نخواهد داشت. جواب این استدلال همان بحث استثناء است که بیان شد؛ یعنی رقص در حکم کلی، چه برای مرد و چه برای زن حرام است؛ مگر رقص زن برای شوهر. نه اینکه چون رقص زن برای شوهر جایز است، پس رقص مرد نیز جایز است. چنین قیاسی وجهه شرعی ندارد و درست نیست.
♦️نکته دیگر این بود که هاشمی معترضین را افردی تندرو خواند که در واقع اهانتی به متدینین محسوب می شود. از طرفی واژهی تندرو بار منفی به خصوصی دارد که معمولا بارها از سوی رسانههای معاند نسبت به اقشار ارزشی و انقلابی اطلاق شده و از این جهت نیز می تواند دستاویزی برای همان رسانهها شود.
♦️وی همچنین اظهار کرد که چون جمهوری اسلامی مجوز داده، پس فیلمش مشروع است. سوال اینجاست که آیا واقعا مسئولین ارشاد و سازمان سینمایی همیشه طبق ضوابط شرعی عمل کردهاند و هر آنچه که آنها مجوز دهند مشروع است؟! تجربه عینی و ملموس سالهای پس ازانقلاب نشان داده که اینگونه نبوده و آنطور که باید، ضوابط شرعی در مجوز دادن به محصولات فرهنگی رعایت نشده و حقیقتا نمیتوان به صرف مجوز مسئولین مربوطه در این زمینه به این نتیجه برسیم که شرعا اشکالی ندارد. مؤید ساده آن اعتراضاتی است که به هرحال از سوی علمای دین و اقشار متدین جامعه در طول این سالها نسبت به برخی از محصولات فرهنگی، اعم از فیلم و غیر فیلم شده است و همین فیلم شهر گربهها نیز با اعتراضات جدی همراه شده که حتی خواستار لغو اکران نیز شدهاند.
#نویسندگان_حوزوی
@HOWZAVIAN