جایگاه ولی فقیه در ریاست مدینه فاضله فارابی 🖌 محمد حسین حسینی #انسانیات #دهه_فجر #ریاست_سنت •••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻••• https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2

جایگاه ولی فقیه در ریاست مدینه فاضله فارابی 🖌 محمد حسین حسینی 🔶 مدینه فاضله فارابى اشاره به همان مدینه فاضله اى دارد که در ظلّ کفایت و مدیریت پیامبر اکرم(ص) پدید آمد. بنابراین، هدف اصلى فلسفه سیاسى فارابى کسب سعادت از مجراى شریعت پیامبر است که نردبان عروج انسان تا سعادت حقیقى مى باشد. پس از پیامبر(ص)، رؤساى مماثل (ائمه(علیهم السلام)) و سپس، رئیس سنّت (ولایت فقیه) جانشین مى گردد و رئیس مدینه فاضله خواهد بود. 🔶 فارابى معتقد است که ریاست سنت، باید اوصاف ذاتى و دوازده گانه رئیس اول را داشته باشد و در این اوصاف با رئیس اول و مماثل، اشتراک دارد ولى در شرایط، با آنها تفاوت دارد. در ذیل، به شرایط شش گانه اشاره مى شود: 1⃣ حکمت: مراد فارابى از حکمت، ارتباط با عقل فعال از طریق قوّه متخیله نیست؛ چراکه فارابى آن را مخصوص رئیس اول مى داند. اما حکمت به معناى فلسفه و کمال قوّه ناطقه، مى تواند شرط ریاست سنت باشد؛ البته از مجموع کلمات وی چنین برداشت می شود که او این شرط را شرط الزامی رئیس سنت نمی داند. 2⃣ فقاهت: رئیس سنت فقط از طریق اصول و قواعد کلى شریعت، به استنباط احکام و قوانین موردنیاز جامعه مى پردازد. پس کار او صناعت فقه و خودش فقیه، نامیده مى شود. خلاصه کلام اینکه از نظر فارابى کسى شایستگى و اهلیت استنباط را دارد که هشت شرط اساسى را دارا باشد: 🔸اول. شناخت شریعت: فقیه باید به طور کامل بر منابع اجتهاد فقهى آگاه باشد. 🔸دوم. شناخت مقتضیات زمان: فقیه باید هم مصالح و مقتضیات زمان خویش را براى استنباط احکام بشناسد و هم موقعیت و شرایط شارع را در حین وضع شریعت. 🔸سوم. شناخت ناسخ و منسوخ: بر فقیه لازم است ناسخ و منسوخ را در زمان شارع بشناسد تا بر اساس ناسخ، حکم و اجتهاد نموده و در دام منسوخ گرفتار نشود. 🔸چهارم. آشنایى با لغت و زبان: بر فقیه لازم است با لغت و زبان تخاطب رئیس اول و عادات اهل زمانه او در استعمال لغات آشنا باشد تا معانى حقیقى و مجازى و استعارات به کار رفته را تشخیص دهد و در فهم متون فقهى دچار اشتباه نشود. 🔸پنجم. آشنایى با ارزش ها و هنجارهاى زمان نزول: فقیه باید براى استنباط احکام از ارزش ها، هنجارها، عادات و رسومى که در زمان نزول شریعت بوده و احکام، ناظر بر آنهاست، آگاه باشد تا در فهم و درک متون شریعت دچار اشتباه نشود. 🔸ششم. شناخت استعمالات: بر فقیه لازم است از استعمالات مختلف زبان، مانند مطلق و مقید، حقیقت و مجاز، عموم و خصوص، محکمات و متشابهات، آگاه باشد. 🔸هفتم. شناخت مشهورات: شناخت مشهورات و مقبولات زمان رئیس اول در فهم متون، مؤثر است. ممکن است در زمان فقیه، آنها تغییر کرده باشد. از این رو، بر فقیه لازم است از آن مشهورات آگاه باشد. 🔸هشتم. آشنایى با روایت و درایت: فقیه باید لوازم موضوعات را تشخیص دهد؛ یعنى شناخت انواع روایت از قبیل مشهور، موثق، مکتوب و غیرمکتوب، براى فقیه لازم است. این در صورتى است که فقیه، هم عصر شارع نباشد-، وگرنه اگر، هم عصر شارع باشد آنچه خودش از شارع مى شنود برایش حجت است. 3⃣ قدرت استنباط: شرط سوم از شروط ریاست سنت «قدرت استنباط» است. فقیه باید در تمام موضوعات و مسائلى که در مورد آنها از رؤساى اول، حکمى نمانده است قوّه استنباط داشته باشد تا بتواند بر وفق سیره و شریعت رئیس اول استنباط کرده و احکام مسائل مستحدثه را دریابد. 4⃣ زمان شناسى: بر فقیه جامع الشرایط لازم است آنچه را که استنباط مى کند مطابق با مصلحت زمان خویش باشد؛ یعنى مصالح مردم را به خوبى تشخیص داده و حکمى را که استنباط مى کند موافق با روح شریعت گذشته و مصلحت امت معاصر باشد. 5⃣ قدرت بر ارشاد و هدایت: چون سطح فکرى و استعداد مردم متفاوت است، بر رئیس جامعه لازم است که طبق ادراک و استعداد مردم سخن بگوید. بنابراین، باید برخى را با برهان و برخى را با اقناع از راه تمثیل، ارشاد و هدایت نماید. 6⃣ قدرت بر جهاد: رئیس سنت باید شخصآ توانایى در مباشرت اعمال جنگى را داشته باشد و در این راه از همت استوار و ثبات قدم برخوردار باشد. 📚 برگرفته از مقاله جلوه نبوت، امامت، و ولایت فقیه در رؤسای مدینه فاضله فارابی، نشریه معرفت، سال ۱۸، ش ۱۴۵ #انسانیات #دهه_فجر #ریاست_سنت •••༺ إِنْسانيّاتْ؛ انجمن حکمت عملی ༻••• https://eitaa.com/joinchat/2587689759Ca4c467c7b2