بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
موضوع امروز: «#آیات_المهدی (١)»
روز جمعه، ١۴٠٢/٠١/٠۴
✍️ مناسبت روز: در روز دوم ماه مبارک #رمضان قرار داریم و در روز گذشته گفتیم که طبق روایات اسلامی، #ماه_رمضان، بهار قرآن صامت و قرآن ناطق (ولایت) است و برای بهره‌برداری حداکثری از این ماه مبارک و شب‌های پربرکت قدر، می‌بایست شناخت و معرفت خود را نسبت به این دو امانت الهی افزایش دهیم؛ لذا عرض شد که انشاالله در طول #ماه_مبارک_رمضان، به توفیق الهی هر روز تفسیر یکی از «آیات المهدی» را که مفسرین با بهره‌گیری از روایات تفسیری و تبیینی اهل‌بیت (ع)، آنها را ناظر به موضوع مهدویت می‌دانند، تقدیم می‌نمائیم؛
✍️ اولین آیه از «آیات المهدی» که در آغاز قرآن کریم آمده، آیه ششم سوره فاتحةالکتاب است، که در این آیه شریفه ما از خداوند رحمان و رحیم درخواست می‌نمائیم که «همه ما را به راه راست هدايت فرماید»: «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ»؛
برای ورود به این مبحث، ابتدا باید «#صراط_مستقیم» را معنا کرده و سپس ببینیم از چه طریقی می‌توانیم این راه را از بین راه‌های مختلف شناخته و در مسیر آن قرار بگیریم؛
«صراط مستقیم» به معنای #کوتاه‌ترین، #بهترین و #مطمئن‌ترین راه از یک مبدأ به مقصد مورد نظر است که بدیهی است در این آیه شریفه، ما بهترین راه رسیدن به خداوند متعال را طلب می‌نمائیم؛
اما برای شناخت و تشخیص این راه مستقیم، مطمئن و نزدیک، از دیگر راه‌هایی که برخی از تفکرات و ایدئولوژی‌های شیطانی به ما نشان می‌دهند؛ باید به سراغ رسول خدا (ص) و اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) برویم:
✅ امام صادق(ع)، در تفسیر آیه «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيم» فرمودند: «صراط مستقیم، راه و شناخت امام (زمان) است»: «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) فِی قَوْلِهِ اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ، قَالَ: الطَّرِيقَ وَ مَعْرِفَةَ الْإِمَام» (تفسير نورالثقلين، ج۱، ص۲۱)
✅ امام سجاد (ع) نیز در معرفی راه مستقیم فرمودند: «ما (اهل‌بیت)، صراط مستقيم هستیم»: «عن السجاد (ع): نَحنُ الصِّراطُ المُستَقيمُ» (بحارالأنوار، ج۲۴، ص۱۲)
✅ همچنین امام صادق (ع) در حدیث ارزشمند دیگری درباره معناى «صراط» فرمودند: «صراط، راه شناخت خداوند عزّوجلّ است، و دو صراط وجود دارد: صراطى در دنيا و صراطى در آخرت است؛ اما صراط در دنيا، همان امامى است كه اطاعتش واجب شده و هركه در دنيا او (امام زمانش) را بشناسد و از وی پيروى كند، از صراط آخرت نیز كه پلى است بر روى دوزخ بگذرد؛ و هر كس در دنیا، امام (زمان) خود را نشناسد، هنگام گذشتن از صراط آخرت نیز گامش خواهد لغزيد و در آتش دوزخ خواهد افتاد»: «الإمامُ الصّادقُ (ع)، فی معنى الصِّراط: هُو الطَّريقُ إلى مَعرِفَةِ اللّه ِ عَزَّوجلَّ، و هُما صِراطانِ: صِراطٌ في الدُّنيا و صِراطٌ في الآخِرَةِ، فأمّا الصِّراطُ الذي في الدُّنيا فهُو الإمامُ المَفروضُ الطاعَةِ، مَن عَرَفَهُ في الدُّنيا و اقتَدى بِهُداهُ مَرَّ على الصِّراطِ الذي هو جِسرُ جَهَنَّمَ في الآخرةِ وَ مَنْ لَمْ يَعْرِفْهُ فِي الدُّنْيَا زَلَّتْ قَدَمُهُ عَنِ الصِّرَاطِ فِي الْآخِرَةِ فَتَرَدَّى فِي نَارِ جَهَنَّمَ» (بحارالأنوار، ج٢۴، ص٣)
✍️ و سخن امروز را با #چند_نکته_تربیتی در رابطه با آیه ششم سوره حمد به پایان می‌بریم:
1️⃣ خداوند بر ما واجب کرده تا روزانه حداقل ده مرتبه در نمازهای یومیه، آیه «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ» را تکرار نماییم؛ تا هرگز اهمیت صراطِ مستقیم را فراموش نکرده و به معرفت و اطاعت از امام زمان (عج) هدایت شویم و نور توحید را از طریق نور ولایت به دست آوریم؛
2️⃣ براساس این آیه، در دنیا، راه‌های دیگری نیز برای رسیدن به خدا به ما معرفی می‌شود تا ما را فریب دهند و از راه مستقیم دور کنند؛ لذا باید بدانیم که تنها صراط مستقیم، صراط امام زمان (عج) است که راهزن بزرگی به نام «شیطان» دارد که طبق آیه ١۶ سوره اعراف، قسم خورده که در کمین بندگان خدا در مسیر صِراطِ مستقیم بنشیند: «...لَأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِراطَكَ الْمُسْتَقِيمَ»؛ پس باید همیشه مراقب شیطان و دسیسه‌های شیطان‌صفتان با هدف جداسازی ما از امام زمان (عج) باشیم؛
3️⃣ از نگاه اجتماعی اینکه می‌گوییم «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ» و از صیغه جمع (اهْدِنَا) استفاده می‌نمائیم به این معناست که ما باید علاوه بر طلب هدایت فردی، برای همه و به صورت جمعی نیز از خداوند متعال، طلب هدایت کنیم و بجز خودمان، باید دیگران را نیز در صراط مستقیم قرار دهیم؛ لذا برای تحقق این امر همانطور که رهبر فرزانه انقلاب فرمودند می‌بایست «#جهاد_تبيين» کنیم و برای اجتماعِ قلوب و اتحاد اندیشه‌ها حول محور امام زمان (عج) از هیچ کوششی فروگذار ننمائیم.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
موضوع امروز: «#آیات_المهدی ٢»
روز شنبه، ١۴٠٢/٠١/٠۵
✍️ مناسبت روز: در سومین روز ماه مبارک رمضان قرار داریم و انشاالله امروز نیز به تفسیر کوتاه یک آیه از «آیات المهدی» که مفسرین با بهره‌گیری از روایات تفسیری و تبیینی اهل‌بیت (ع)، آن را ناظر به موضوع مهدویت دانسته‌اند، می‌پردازیم؛
یکی دیگر از «آیات‌المهدی» در قرآن کریم، «آیه سوم سوره مبارکه بقره» است، که در وصف «متقین» چنین می‌فرماید: «الَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُون»: «(متقین کسانی هستند) که به غیب ایمان دارند و نماز بپا داشته و از آنچه روزی‌شان کرده‌ایم، انفاق می‌کنند»
خداوند متعال در این آیه، اولین و مهمترین شاخصه‌ی متقین را «ایمان به غیب» بیان نموده است؛
«غیب» در لغت به معنای «نادیدنی و پنهان» است، یعنی چیزی که وجود دارد ولی با چشم آدمی دیده نمی‌شود؛
ایمان به غیب، اساسی‌ترین اصل در جهان‌بینی اسلامی است، چراکه اصلی‌ترین بنیان‌های اعتقادی در اسلام و تمامی ادیان الهی بر اساس ایمان به غیب طراحی گردیده؛ اصولی همچون «توحید» که ایمان به خدای نادیدنی است؛ و یا «معاد» که ایمان به سرای ناپیدای آخرت است؛ و بالاخره «نبوت و امامت» در دوران غیبت حجت‌های الهی؛ چنانچه بسیاری از انبیاء الهی، مدتی از دوران نبوت خود را در غیبت، و مخفی از چشم مردم سپری نموده‌اند، پیامبرانی همچون حضرت عیسی، موسی، نوح، یوسف، صالح، شعیب، الیاس (ع) و...؛ و همچنین پس از بعثت خاتم‌الانبیاء (ص) نیز دوران ظهور اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) تنها حدود ٢۵٠ سال بوده، ولی دوران غیبت امام عصر (عج)، تا کنون بیش از هزار و صد و هشتاد و چند سال به طول انجامیده است؛
لذا طبق آیه «الَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ...» مهمترین شاخص افراد متقی و پرهیزکار، ایمان به غیب است و طبق روایات متعدد یکی از مصادیق مهم «غیب»، باور داشتن به وجود امام و حجت حیّ غایب از نظر است؛
چنانچه از امام صادق(ع) دربارهٔ آیات اول تا سوم سوره بقره سؤال کردند و حضرت در جواب فرمودند: «مقصود از "متَّقین" در این آیات، شیعیان حضرت علی (ع)، و مقصود از «غَیْب»، حضرت قائم (عج) است...» (تفسیر اهل بیت، ج۶، ص۴۴۰؛ تفسیر البرهان ذیل آیه ٢٠ یونس؛ بحارالأنوار، ج۵۲، ص۱۲۴)
همچنین حضرت در روایت دیگری فرمودند: «منظور از ایمان‌آورندگان به غیب، کسانی است که به حقّانیّت قیام قائم (عج) اقرار دارند» (تفسیر نورالثقلین، ذیل آیه مذکور؛ کمال الدین، ج۱، ص۱۷)
امام باقر (ع) نیز فرمودند: «منظور از غیب، زنده‌شدن پس از مرگ و روز رستاخیز، و قیام حضرت قائم (عج) و رجعت است» (تفسیر اهل‌بیت، ج۱، ص۱۱۸، بحارالأنوار، ج۲۴، ص۳۵۱)
✍️ نکته مهم دیگر در این زمینه، این است که مسلماً ایمان به امام غایب، بسیار سخت‌تر از ایمان به امام ظاهر است و نیاز به ایمان و اعتقاد بسیار بالاتر دارد، لذا در روایات متعدد، برای ایمان آورندگان به امام غایب، بشارت جایگاه و پاداش عظیم داده شده است؛
چنانچه امیرالمؤمنین (ع) فرمودند: «براى قائم ما غيبتى است كه مدّتش طولانى است...؛ بدانيد هر كه در آن دوران در دينش استوار باشد و قلبش به واسطه طول غيبت امامش سخت ( و منحرف) نشود، او در روز قيامت با من و در مرتبه‌ی من است» (کمال الدین، ج١، ص٣٠٣)
حضرت سجاد (ع) نیز فرمودند: «مردمی که زمان غيبت مهدی (عج)، معتقد به امامت او، و منتظر ظهور او هستند، از مردم هر زمان دیگر برترند؛ زيرا خداى تعالى، عقل و فهم و معرفتى به آنها عطاء فرموده كه «غيبت» نزد آنان به منزله مشاهده (امام) است» (کمال‌الدین، ج١،ص٣٢٠)
همچنین حضرت در حدیث دیگری فرمودند: «هركه در زمان غيبت قائم ما، بر موالات و دوستى ما ثابت بماند، خداوند پاداش هزار شهيد، مانند شهيدان بدر و اُحد به او عطاء می‌كند» (بحارالأنوار، ج۵٢، ص١٢۵)
✍️ در پایان سخن امروز به چند نکته تربیتی درباره آیه فوق‌الذکر اشاره می‌نمائیم:
1️⃣ هدایت و ایمان واقعی بشر، مشروط به اعتقاد داشتن به غیب و امام غایب از نظر است؛
2️⃣ ایمان به معنای بینشی است که به گرایش و عمل منجر می‌شود؛ پس ایمان واقعی به امام غائب، باید انسان را به سوی معرفت، محبت و اطاعت از امام هدایت نماید؛
3️⃣ ایمان به امام غایب (ع) منبع قدرت و امید است، چراکه انسان می‌داند حجت حیّ الهی وجود دارد و از احوالات او با خبر است و بالاخره ظهور خواهد کرد؛
4️⃣ اگر بخواهیم در دنیا دچار ظواهر فریبنده و تجملات نشویم باید تلاش کنیم که راهکارهای ایمان به غیب را در خودمان و دیگران تقویت نماییم و امام غایب از نظر را همیشه شاهد و ناظر بر اعمالمان بدانیم؛ چنانچه در دعای روز جمعه می‌خوانیم: «السلام علیک یا عین‌الله فی خلقه».
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
موضوع امروز: «#آیات_المهدی (٣)»
روز یکشنبه، ١۴٠٢/٠١/٠۶
✍️ مناسبت روز: در چهارمین روز ماه مبارک رمضان قرار داریم و مانند روزهای گذشته، امروز نیز به یکی دیگر از «آیات المهدی» که مفسرین با بهره‌گیری از روایات تفسیری و تبیینی اهل‌بیت (ع)، ناظر به موضوع مهدویت و مسائل و معارف پیرامون آن دانسته‌اند، می‌پردازیم؛
💠 «وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرينَ🔹الَّذينَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصيبَةٌ قالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ🔹أُولئِک عَلَیهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَةٌ وَ أُولئِک هُمُ الْمُهْتَدُون»: «و قطعاً شما را به چيزهایی از [قبيلِ] ترس و گرسنگى، و كاهش در اموال و جان‌ها و محصولات مىآزماييم و مژده ده به شكيبايان و استقامت کنندگان🔹کسانی که هرگاه مصیبتی به ایشان می‌رسد، می‌گویند: «ما از آنِ خداییم و به‌سوی او باز می‌گردیم» آنها همان کسانی هستند که الطاف و رحمت خدا شامل حالشان شده و از هدایت یافتگانند» (بقره/ ١۵۵ تا ١۵٧)
مفسرین، آیات فوق‌الذکر و ابتلاعات در آن را مصداق دوره آخرالزمان دانسته‌اند و در ذیل این آیات، روایاتی از اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع) ذکر کرده‌اند که دلالت بر این موضوع دارد؛
چنانچه امام صادق(ع) در تبیین این آیات در چند حدیث نورانی می‌فرمایند: «همانا در پیش روی قائم ما، برای مؤمنین از سوی خداوند دوره‌ای خواهد بود که آزموده می‌شوند...چنانچه خداوند فرموده: «وَ لَنَبْلُوَنَّکمْ»: یعنی مؤمنین را (به مواردی) خواهم آزمود:
⬅️ «بِشَی‌ءٍ مِنَ الْخَوْفِ»: آنان را به ترس از سوی حاکمان (و طاغوت‌های فاسد زمان) امتحان می‌کنیم؛
⬅️ «وَ الْجُوعِ»: و به گرسنگی، (و بالا رفتن قیمت‌ها و گرانی و تورم)؛
⬅️ «وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ»: و به کاهش مال، به‌وسیله‌ی کسادی وضع تجارت و بازار و کمی سود؛
⬅️ «وَ نَقْصٍ مِنَ...الْأَنْفُسِ»: و از دست دادن جان‌ها و مرگ‌های سریع و فراگیر؛ (به‌گونه‌ای که طبق برخی روایات، مردم از دفن اموات خود عاجز می‌مانند)؛
⬅️ «وَ نَقْصٍ مِنَ...الثَّمَراتِ»: و کاهش محصول، به کمی غلّه و زراعت (و برکات زمین)؛
✍️ وسپس حضرت فرمودند: «بَشِّرِ الصَّابِرِینَ عِنْدَ ذَلِکَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَج»، در این هنگام صبرکنندگان را به تعجیل در فرج (و قیام حضرت قائم) بشارت دهید» (تفسیر اهل‌بیت، نورالثقلین و البرهان ذیل آیات فوق‌الذکر؛ کمال‌الدین، ج۲، ص۶۴۹؛ الإرشاد، ج۲، ص۳۷۷)
✍️ بر این اساس به چند نکته مهم اشاره می‌نمائیم:
1️⃣ در بین سنت‌ها و قوانين الهی، قانونی به نام «ابتلاء و آزمایش» وجود دارد که شامل تمامی انسان‌ها می‌گردد، و طبق این سنت الهی، می‌بایست همه در این آزمون بزرگ شرکت نموده و غربال شوند؛
2️⃣ خداوند در مقاطع مختلف تاریخی، به گونه‌های متفاوت، بشر را آزموده و گاهی این آزمایش الهی به صورت «فردی» و گاهی به‌صورت «اجتماعی» بوده (و لَنَبْلُوَنَّكُمْ)، که طبق روایات، ابتلاعات و آزمایش‌های دوره آخرالزمان، بیشتر جنبه اجتماعی و عمومی دارند و از سخت‌ترین آزمون‌ها در طول تاریخ است؛
3️⃣ یکی از دلایل اصلی «غیبت» امام عصر، آزمایش و غربالگری است؛ چنانچه امام باقر (ع) فرمودند: «هیهات! هیهات! "فرج" واقع نخواهد شد، مگر بعد از آنکه شما غربال شوید، و دوباره غربال شوید، و بار دیگر غربال شوید، تا اینکه خداوند کدورت‌ها را از بین ببرد و صفا و پاکی باقی بماند» (الغيبة، ج۱، ص۳۳۹)
❓اما چرا در دوران غیبت باید این همه آزمایش سخت وغربالگری صورت پذیرد؟
✅ درجواب باید عرض کنیم که طبق روایات اسلامی، هدف اصلی حکومت حضرت ولی‌عصر (عج) این است که عدل و داد را در زمین مستقر کرده و ظلم و جور را از بین ببرند؛ لذا برای استقرار عدل و داد، دو چیز مهم لازم است:
⬅️ اول، «مجری عادل» که باید سخت آزموده باشد؛
⬅️ و دوم، جامعه‌ای که تشنه عدالت بوده و ظرفیت پذیرش آن را نیز داشته باشد؛
که این دو مهم در دوران حکومت هیچ یک از انبیاء و اولیاء الهی وجود نداشته لذا در دوران غیبت باید غربالگری ویژه صورت پذیرد تا مقدمات امر قیام حضرت مهدی (عج) و نیروهای مورد نیاز و آبدیده برای برنامهٔ جهانی اصلاح عالَم و حکومت جهانی عدل مهیا گردد.
4️⃣ براساس آنچه گذشت چه بسا تمامی سختی‌ها و تحریم‌ها و جنگ‌ها و بیماری‌ها و مشکلات اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی و سیاسی دوران ما نیز از مصادیق آیات مذکور و از ابتلاعات دوره «آخرالزمان» باشد که مسلماً صبر بر آنها و پایداری در مسیر انقلاب اسلامی به‌عنوان مقدمه حکومت مهدوی، می‌تواند زمینه‌ساز ظهور و فرج حضرت صاحب الزمان (عج) و دارای اجری عظیم باشد.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
موضوع امروز: «#آیات_المهدی (۴)»
روز دوشنبه، ١۴٠٢/٠١/٠٧
✍️ مناسبت روز: در پنجمین روز ماه مبارک رمضان قرار داریم و طبق وعده‌ای که در این ماه مبارک نمودیم، امروز نیز به تفسیر کوتاه یکی دیگر از «آیات المهدی» در قرآن کریم می‌پردازیم:
💠 «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوااللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ»: «اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، صبر كنيد و ايستادگى ورزيد و از مرزها نگهبانى كنيد و از خدا پروا نماييد، باشد كه رستگار شويد» (آل‌عمران، آیه ٢٠٠)
خداوند در این آیه‌ی شریفه به مؤمنین (يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا) چهار فرمان الهی برای چهار نوع ارتباط، جهت رشد و تعالی، و رستگاری و پیروزی می‌دهد:
1️⃣ «اصْبِرُوا»: در ارتباط با مشکلات شخصی ، دستور به «صبر فردی» می‌دهد؛
2️⃣ «صابِرُوا»: در ارتباط با مشکلات اجتماعی و در برابر دشمنان، دستور به «صبر جمعی» می‌دهد؛
3️⃣ «رابِطُوا»: در ارتباط با حریم دین و سرزمین اسلامی، دستور به ارتباط با اهل‌بیت (ع) و دیگر مؤمنین می‌دهد؛
4️⃣ «و اتَّقُوا اللَّهَ»: در ارتباط با خدا، فرمان به کسب تقوای الهی می‌دهد؛
⬅️ و سپس نتیجه عمل به این چهار فرمان الهی را «فلاح و رستگاری» می‌داند: «لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ»؛
✍️ مفسرین این آیه را از «آیات المهدی» دانسته‌اند و یکی از مراتب در «رابِطُوا» را به معنای ارتباط و فرمانبرداری و دفاع مردم از ائمه و امام زمان (عج) دانسته‌اند؛ و سپس به روایاتی در این زمینه اشاره نموده‌اند که در این مجال کوتاه، به برخی از آنها می‌پردازیم:
⬅️ امام صادق (ع): «بر واجبات صبر کنید و در برابر مشکلات پایدار باشید و از حدود ائمه (ع) دفاع کنید»: «... وَ رَابِطُوا عَلَی الْأَئِمَّه» (تفسیر اهل‌بیت، ج۲، ص۸۹۴؛ الکافی، ج۲، ص۸۱/ وسائل‌الشیعه، ج۱۵، ص۲۵۹/ نورالثقلین/ البرهان)
⬅️ امام باقر (ع): «بر انجام واجبات صبر کنید و در مقابل دشمنانتان پایدار باشید و از امام منتظر (عج) دفاع کنید»: «... وَ رَابِطُوا إِمَامَکُمْ الْمُنْتَظَر» (تفسیر اهل بیت، ج۲، ص۸۹۴/بحارالأنوار، ج۲۴، ص۲۱۹/ تفسیر البرهان)
⬅️ امام صادق (ع): «"اصْبِرُوا" یعنی صبر و مقاومت کنید بر اذّیت در راه ما اهل‌بیت؛ و "صابِرُوا" یعنی با ولیّ امرتان در برابر دشمنانتان پایدار باشید؛ و "رابِطُوا" یعنی از امام زمانتان دفاع کنید» (تفسیر اهل بیت ج۲، ص۸۹۴ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۲۱۷/ نورالثقلین/ البرهان)
⬅️ امام صادق (ع): «"اصْبِرُوا وَ صابِرُوا" یعنی در برابر دشمنان و مخالفین تحمّل به خرج دهید؛ «وَ رابِطُوا» یعنی آماده باشید و (فرمان ببرید) از امام زمان خودتان...» (تفسیر اهل بیت، ج۲، ص۸۹۶/ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۲۱۷/ البرهان/ نورالثقلین)
✍️ البته مفسرین، مراتب دیگری را نیز در معنای «رابِطُوا» آورده‌اند، از جمله:
🔹«ارتباط بین مؤمنين» که با هم پیوند داشته باشند و در مقابل دشمن صف واحد تشکیل دهند؛
🔹 و «آماده کردن تجهیزات دفاعی برای حفظ مرزهای جامعه از هجوم دشمن»
✍️ بر اساس آنچه گذشت، به چند نکته مهم اشاره می‌نمائیم:
1️⃣ قرآن، نخست به مؤمنان دستور می‌دهد که در برابر مشکلات زندگی خود استقامت کنند (اصْبِرُوا)، و سپس، دستور به استقامت در برابر دشمن می‌دهد (صابِرُوا)؛ بنابراین، تا ملّتی در جهاد با نفس و اصلاح نقاط ضعف درونی خود موفق نشود، هرگز نمی‌تواند در برابر دشمن خارجی پیروز شود؛
2️⃣ مراقبت از مرزها (رابطوا) معنای وسیعی دارد و شامل هرگونه آمادگی برای دفاع از خود و جامعه می‌شود؛ یعنی مراقبت از مرزهای جغرافیایی در مقابل هجوم احتمالی دشمن، و مراقبت و آماده باش در برابر حملات شیطان و هوس‌های سرکش درونی و نیز محافظت از مرزهای فرهنگی و عقیدتی خود و مردم؛
3️⃣ اگر دستورات چهارگانه‌ای که در آیه‌ی فوق آمده است، در زندگی فعلی مسلمانان پیاده شود، بسیاری از مشکلات آنان حل خواهد شد و از ضربات دردناکی که بر پیکر اسلام و مسلمین وارد می‌شود جلوگیری می‌گردد؛ چون یک حالت آماده‌باش عمومی برای «فرمانبرداری و دفاع از ولی‌امر»، «وحدت بین مسلمین» و «صبر در برابر تمامی مشکلات و فشارهای داخلی و خارجی»، و «محافظت از همه‌ی مرزهای جغرافیایی، فرهنگی و عقیدتی»، در مسلمانان ایجاد می‌نماید.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
موضوع امروز: «#آیات_المهدی (۵)»
روز سه‌شنبه، ١۴٠٢/٠١/٠٨
✍️ مناسبت روز: در ششمین روز ماه مبارک رمضان قرار داریم و طبق وعده‌ای که در این ماه مبارک نمودیم، امروز نیز به تفسیر کوتاه یکی دیگر از «آیات المهدی» در قرآن کریم می‌پردازیم:
💠 «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ مَن يَرْتَدَّ مِنكُمْ عَن دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِی‌اللّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَی‌الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَی الْكَافِرِينَ يُجَاهِدُونَ فِی سَبِيلِ‌اللّهِ وَلاَيَخَافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ ذَلِكَ فَضْلُ‌اللّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَاءُ وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ»: «اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! هر كس از شما كه از دين خود برگردد (به خدا ضررى نمى زند، چون) خداوند در آينده قومى را خواهد آورد كه آنان را دوست دارد و آنان نيز خدا را دوست دارند؛ آنها نسبت به مؤمنان نرم و فروتن و در برابر كافران سرسخت و قاطعند؛ (آنان) در راه خدا جهاد مى‌كنند و از ملامت هيچ ملامت كننده‌ای نمى‌هراسند؛ اين فضل خداست كه به هر كس بخواهد (وشايسته ببيند) مى‌دهد و خداوند وسعت‌بخش بسيار داناست» (مائده/۵۴)
مفسرین بر اساس روایات اهل‌بیت (ع)، این آیه را از «آیات‌المهدی» و صفات مذکور در این آیه را ناظر بر یاران حضرت مهدی (عج) دانسته‌اند. (تفسیر اهل‌بیت/نورالثقلین/ البرهان)
چنانچه امام صادق (ع) در این‌باره فرموده‌اند: «همانا خداوند یاران صاحب‌الامر را براى او نگه می‌دارد، چنانچه اگر همه مردم نيز از بين بروند، خداوند ياران او را به ایشان مىرساند، و آنان همان كسانى هستند كه خداى عزّوجلّ در قرآن فرموده: «فَسَوْفَ يَأْتِی‌اللّهُ بِقَوْمٍ...» (الغيبة للنعمانی، ج۱، ص۳۱۶)
✍️ البته برخی از روایات نیز این آیه را ناظر به یاران ایرانی حضرت حجت دانسته‌اند؛ چنانچه امام صادق (ع) در کلام ارزشمند دیگری درباره این آیه فرموده‌اند: «آنها "موالی" (یاران و حامیان ایرانی حضرت) هستند» (تفسیر البرهان/بحارالأنوار، ج۶۴، ص۱۸۰)
همچنین در روایت دیگری آمده که چون این آيه نازل شد، پيامبر اكرم (ص) دست به شانه سلمان فارسى (ره) زده و فرمودند: «هم‌وطنان تو، مصداق اين آيه هستند» (تفسير نورالثقلين و...)
بر همین اساس، رهبر فرزانه انقلاب نیز با اشاره به‌این آیه فرمودند: «ما سرافرازیم و از خدای متعال متشکریم که این آیه، در زمان ما به‌وسیله یکی از صالح‌ترین بندگانش (یعنی امام راحل) صورت تحقّق گرفت...» (۱۳۷۸/۰۱/۱۶)
✍️ لذا با عنایت به آیه ۵۴ سوره مائده و روایات ذیل این آیه می‌توان به چهار ویژگی مهم یاوران راستین حکومت جهانی حضرت مهدی (عج) که در زمان حاضر همان یاوران انقلاب اسلامی هستند، اشاره نمود:
1️⃣ «محبت طرفینی با خداوند متعال»
در این آیه، نخستین ویژگی یاران امام زمان (عج)، محبت بین آنها و خداوند، بیان شده: «یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَه»؛
و البته طبق آیه ٣١ سوره آل عمران، این محبت طرفینی، نتیجه پیروی از پیامبر خدا و اهل‌بیت (ع) است: «قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّه...»: «بگو (ای پیغمبر): اگر خدا را دوست می‌دارید مرا پیروی کنید تا خدا شما را دوست دارد».
2️⃣ «تواضع در برابر مؤمنین و شکست‌ناپذیری در برابر دشمنان»
کسی که خداوند را دوست دارد، با همه دوستان خدای متعال نیز دوست، و با همه دشمنان خدا، دشمن است؛ بر همین اساس خداوند در آیه ۵۴ سوره مائده می‌فرماید: یاوران امام زمان (عج) با دوستان خدا که اهل ایمانند، فروتن و مهربان؛ و در برابر دشمنان خدا که کفّار و منافقین هستند، قاطع و شکست‌ناپذیرند: «أَذِلَّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَی الْكَافِرِينَ»؛
3️⃣ «جهاد در راه خدا»
طبق این آیه، سومین ویژگی یاوران راستین امام زمان (عج) که نشانه دیگری از محبت حقیقی به خداوند، و دوستی با دوستان او و دشمنی با دشمنان او می‌باشد، جهاد در راه خداست: «یُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ»؛
4️⃣ «مقاومت و عدم ترس از دشمن»
چهارمین خصوصیات برجسته یاوران امام عصر (عج) طبق این آیه، نهراسیدن از دشمنان و عقب‌نشینی نکردن در برابر تهاجم تبلیغاتی آنان است: «وَلاَ يَخَافُونَ لَوْمَةَ لآئِمٍ»؛
✍️ در پایان به بخش دیگری از سخنان رهبر فرزانه انقلاب در رابطه با این آیه شریفه می‌پردازیم که فرمودند: «هدف الهی، ثابت و قطعی و تخلّف‌ناپذیر است؛ اگر ما (به این آیه) عمل نکنیم، دیگران می‌آیند و عمل می‌کنند... خدای متعال این راه را، و این سرمنزل را، و این سرنوشت را قطعی قرار داده است؛ (اما) آنچه قطعی نیست، عبارت است از زمان و مردمی که سعادتِ بردن این گوی را از این میدان داشته باشند و این بسته به اراده‌ی من و شماست» (۱۳۸۱/۰۳/۰۹)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
موضوع امروز: «#آیات_المهدی (۶)»
روز چهارشنبه، ١۴٠٢/٠١/٠٩
✍️ مناسبت روز: امروز هفتمین روز از ماه مبارک #رمضان است و طبق روال روزهای گذشته، به تفسیر کوتاه یکی دیگر از «آیات المهدی» در قرآن کریم می‌پردازیم؛
💠 «...فَانْتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرينَ»: «... پس منتظر باشيد كه من [ پیامبر هم] با شما از منتظرانم!» (اعراف/٧١)
هرچند در نگاه اولیه، «انتظار» در این آیه در رابطه با قوم حضرت هود (ع) می‌باشد، امّا مفسرین بر اساس روایات تفسیری و تبیینی اهل‌بیت (ع) آن را از «آیات المهدی» و ناظر بر مبحث انتظار و مهدویت دانسته‌اند؛
چنانچه امام رضا (ع) با اشاره به بخش مذکور از آیه ٧١ سوره اعراف فرمودند: «چقدر نیکوست صبر و انتظار فرج! آیا نشنیدید گفتار خداوند عزّوجلّ را که فرمود..." شما منتظر باشید، من هم با شما انتظار می کشم"؛ پس بر شما باد به صبر؛ زیرا فرج بعد از یأس و ناامیدی می‌رسد...»: «ما اَحْسَنَ الصَّبْرَ وَ اِنْتِظارَ الْفَرَجِ، اَما سَمِعْتَ قَوْلَ اللّه ِ تعالى... "فَانْتَظِرُوا اِنّى مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرينَ"؛ فَعَلَيْكُمْ بِالصَّبْرِ فَاِنَّهُ اِنَّما يَجيئُ الْفَرَجُ عَلَى الْيَأْسِ، فَقَدْ كانَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ اَصْبَرَ مِنْكُمْ» (بحارالأنوار، ج ۵٢، ص ۶٢٩؛ و کمال الدین، ج٢، ص ۶۴۵)
همچنین تعبیر «عَلَيْكُم بِالصَّبْر» در روایت دیگری از امیرالمؤمنین (ع) نیز آمده: «عَلَیْکُمْ بِالصَّبْرِ، فَاِنَّ الصَّبْرَ مِنَ الاِْیمانِ کَالرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ وَ لا خَیْرَ فى جَسَد لا رَأْسَ مَعَهُ، وَ لا فى ایمان لا صَبْرَ مَعَهُ»: «شما را به صبر سفارش مى‌کنم؛ زیرا «صبر» نسبت به «ایمان» همچون «سر» است نسبت به «بدن»، (یعنی همان گونه که) جسم بى‌سر ارزشى ندارد، ایمان بدون صبر و شکیبایى نیز بى ارزش است» (نهج البلاغه، کلمات قصار، ش ٨٢)
لذا بر اساس روایات متعدد، صبر در اسلام فضیلت بسیاری دارد و وظیفه مردم در عصر غیبت، صبر بر فراق یار است؛ البته صبری که به معنای استقامت داشتن در اعتقاد و عمل و طی نمودن خط و مکتب آن حضرت باشد، که طبق سخن گهربار پیامبر اکرم (ص) چنین صبر و انتظاری، برترین اعمال امت اسلامی است: «اَفضَلُ اَعمالِ اُمَّتی اِنتِظارُ الفَرَج» (بحارالأنوار، ج ۵٢، ص ۱۲۲)
✍️ در پایان سخن با عنایت به آنچه عرض کردیم، به چند نکته کوتاه اشاره می‌نمائیم:
1️⃣ انتظار فرج و تحقق مدینه فاضله مهدوی، آرمان و سیره تمامی انبیاء و اولیاء الهی بوده و مختص دوران آخرالزمان نیست، چنانچه حضرت هود (ع) نیز در انتظار فرج، بوده‌اند: «...اِنّى مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرينَ»؛
2️⃣ انتظار فرج، به معنای انتظار برای گشایش در تمامی امور مادی و معنوی زندگی بشر است، لذا یکی از وظایف بزرگ مؤمنین که توسط انبیاء و اولیاء الهی تبیین گردیده، انتظارِ فرج بوده است: «فَانْتَظِرُوا...»
3️⃣ منظور از انتظار در این آیه، انتظار فعّال و پویا و دسته جمعی است، نه تنها و منفعل! چنانچه انتظار در این آیه به صورت جمع آمده «فَانْتَظِرُوا اِنّى مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرينَ»؛ که با اين نگاه، انسان منتظر خود را همراه کاروان مؤمنین دانسته و هیچ‌گاه احساس تنهایی نمی‌کند؛
4️⃣ انتظار برای مشرکین، کافران و منافقین، یک ترس و تهدید بزرگ است و برای منتظران، یک امید و پشتیبانی روحی و روانی است که همین موضوع باعث شده در طول تاریخ، انبیاء و اولیاء الهی همواره بشارت به انتظار و آمدن منجی دهند و مؤمنین، علیرغم فشارهای زیاد بر دین خود استوار، و با امید و قدرت در انتظار فرج و گشایش باشند؛
5️⃣ انسان مسلمان باید نگاهی تاریخی از گذشته تا به امروز و آینده داشته باشد و حرکت همه‌ی انبیاء و اولیاء الهی را در یک راستا و در طول حرکت یکدیگر به سمت ایجاد مدینه فاضله مهدوی بداند که در این صورت، اولاً شکست ظاهری برخی از انبیاء و اولیاء برای او معنا پیدا می‌کند؛ و ثانیاً می‌فهمد که انتظار فرج، صبری به گستره و طول تاریخ می‌خواهد و باید در این راه، ثابت قدم بود و استقامت نمود تا انشاالله منجی بیاید و فرج و گشایش برای بشر ایجاد شود؛
«اللهم عجل لولیک الفرج»
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
موضوع امروز: «#آیات_المهدی ٧»
روز پنجشنبه، ١۴٠٢/٠١/١٠
✍️ مناسبت روز: امروز هشتمین روز از ماه مبارک رمضان است و طبق روزهای گذشته‌ی در این ماه مبارک، سخن امروز را نیز با یکی دیگر از «آیات المهدی» در قرآن کریم آغاز می‌نمائیم؛
💠 «هُوَ الَّذی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدى وَ دينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى‌الدِّينِ كُلِّهِ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ»: «خداوند، كسى است كه پيامبرش را با هدايت و دين حق، فرستاد تا آن را بر تمام ادیان، پيروز گرداند، هر چند مشركان خوش نداشته باشند» (توبه/٣٣)
اين آيه مبارکه به همين صورت در سوره فتح، آيه ٢٨ و در سوره‌ى صفّ، آيه ٩ نیز آمده و خداوند در آن به غلبه‌ی دین حقه‌ی اسلام و وعده‌ى حاكميّت آن بر جهان هستی اذعان نموده است؛
گرچه اسلام از نظر منطق و استدلال هميشه پيروز بوده است، امّا اين آيه، اشاره به غلبه‌ى ظاهرى و وعده‌ى حاكميّت اسلام بر جهان دارد که تا به امروز محقق نشده! و از آنجا که سخن و وعده‌ی الهی قطعی است، مفسرین طبق روايات تفسیری و تبیینی اهل‌بیت (ع)، اين آيه را مصداق عینی ظهور منجی عالم بشریت و حکومت جهانی حضرت مهدی (عج) دانسته‌اند؛
حکومتی که در روايات بسيارى به آن اشاره شده و از مسلّمات اعتقادى همه‌ی مسلمانان (اعم از شیعه و سنی) است؛ هرچند برخى منحرفین و نواصب از جمله وهابيون ملعون سعی کرده‌اند که به دروغ، اين عقيده را فقط مخصوص مکتب تشیع معرفی نمایند؛
در این رابطه در کتب شیعه و سنی روایات متعدد آمده، اما در این مجال کوتاه تنها به پنج روایت اشاره می‌نمائیم:
⬅️ امام باقر (ع) در تبیین این آیه فرمودند: «همانا آن اتّفاق هنگامی صورت می‌گیرد که مهدی آل محمّد (عج) ظاهر شود، پس کسی باقی نمی‌ماند مگر اینکه به نبوّت حضرت محمّد (ص) ایمان مى‌آورد» (تفسیر اهل‌بیت، البرهان و...)
⬅️ امام رضا (ع) نیز فرمودند: «(خداوند دین حق) را بر تمام دین‌ها در هنگام قیام قائم (عج) پیروز می‌نماید» (تفسیر اهل‌بیت؛ الکافی، ج۱، ص۴۳۲)
⬅️ همچنین از امیرالمؤمنین (ع) روايت شده است كه: «در زمان ظهور قائم ما، هيچ خانه‌اى و هيچ قريه‌اى نخواهد بود، مگر آنكه اسلام وارد آن می‌شود، چه بخواهند و چه نخواهند؛ و صداى اذان هر صبح و شام در تمام آنها شنيده خواهد شد» (تفسير الصافى)
⬅️ امام کاظم (ع) نیز منظور از دینِ حق در این آیه را «ولایت اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع)» دانسته و پیروزی دین حق بر تمامی ادیان را در زمان قیام حضرت مهدی (عج) حتمی دانسته‌اند. (تفسیر البرهان)
⬅️ امام صادق (ع) نیز در این زمینه فرمودند: «ای ابوبصیر... غیبت قائم ما چندان طولانی گردد که اهل باطل دچار تردید شوند! سپس خداوند او را ظاهر کند و شرق و غرب جهان را به دست او بگشاید... (در این زمان) زمین با نور خداوند منوّر گردد و جایی در روی زمین نمی‌ماند که در آن غیر از خداوند عزّوجلّ پرستش شود و همه‌ی ادیان دیگر از میان برود و (دین حق) بر همه آیین‌ها غالب شود، هر چند مشرکان کراهت داشته باشند». (تفسیر اهل‌بیت؛ بحارالأنوار، ج۵۱، ص۱۴۶)
✍️ و اما چند نکته تفسیری درباره این آیه:
1️⃣ پیروز دینِ حق و همه‌گیر شدن آن، وعده حتمی الهی است فلذا برآیند مکتب تمامی پیامبران و اولیای الهی، حکومت جهانی حضرت مهدی (عج) است که تحقق‌بخش اهداف همه‌ی انبیاء و اولیاء است؛
2️⃣ از آغاز تاریخ تا کنون همواره دو جریان جبهه‌ی حق و جبهه‌ی باطل با یکدیگر مواجهه و تقابل داشته‌اند، امّا این وعده‌ی الهی است که بالاخره جبهه حق به وسیله امام زمان (عج) و یاران ایشان بر جبهه باطل پیروز می‌شود؛ لذا «مهدویت» وعده و سنت قطعی الهی و آرمان تمامی انبیاء و اولیاء الهی است.
3️⃣ آشنایی مؤمنین با این قانون و سنت الهی به آنها آرامش می‌بخشد، چراکه اطمینان می‌یابند که پیروزی در نهایت از آن آنهاست؛
4️⃣ اگر اراده و حركت خود را با اراده‌ى الهى هماهنگ نسازيم، چه بخواهیم و چه نخواهیم، عاقبت شکست خواهيم خورد: «لِيُظْهِرَهُ، وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ»؛
5️⃣ اراده خداوند در این رابطه، اراده تشریعی است نه تکوینی؛ یعنی خدای سبحان از انسان آزاد و مختار می‌خواهد که کارهایی را انجام دهد و از کارهایی پرهیز کند و در صورتی که انسان به دستورات الهی با حُسن اختیار خود گردن نهد، پاداش الهی و پیروزی را خواهد چشید؛ و به همین دلیل بر مؤمنین لازم است که برای تحقّق وعده الهی و ظهور منجی و ایجاد حکومت جهانی مهدوی مجاهده و تلاش نمایند و بدانند که حرکت در این مسیر نورانی، همراهی با اراده خدا و حرکت در مسیر همه‌ی انبیاء و اولیای الهی است که امروزه نظام مقدس جمهوری اسلامی پرچمدار این حرکت در راه حق، و در مسیر مبارزه با جبهه‌ی باطل و استکبار جهانی است.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
موضوع امروز: «#آیات_المهدی (٩)»
روز شنبه، ١۴٠٢/٠١/١٢
✍️ مناسبت روز: امروز در تقویم شمسی «روز جمهوری اسلامی» و در تقویم قمری به‌روایت مشهور سالروز رحلت #زوجةالرسول، #ام‌الزهراء #ام‌المؤمنین و اولین زن مسلمان، حضرت #خدیجه_کبری (س) است، بانویی که تمام هستی‌اش را در راه خدا و خدمت به پیامبر خدا فدا نمود و لایق سلام و مباهات خداوند متعال گردید؛
بانویی که حضرت رسول (ص) در وصفش فرمودند: «مثل #خدیجه پیدا نخواهد شد؛ خدیجه در آن هنگام که مردم مرا تکذیب کردند، مرا تصدیق نمود؛ و مرا با ثروت خود برای پیشرفت دین خدا یاری کرد؛ خدا به من دستور داد تا خدیجه را به قصر زمرّدین در بهشت که هیچ رنج و زحمتی در آن نیست، بشارت دهم» [بحارالأنوار، ج۴٣، ص١٣١]
لذا سخن امروز را با سلام و صلوات به روح بلند حضرت ام‌المؤمنين (س) و همچنین شهدای جمهوری اسلامی ایران وبا تفسیر کوتاه یکی دیگر از «آیات المهدی» آغاز می‌نمائیم؛
💠 «بَقِیتُ‌اللَّهِ خَیرٌ لَکمْ إِنْ کنْتُمْ مُؤْمِنین»: «آنچه خداوند برای شما باقی گذارده، برایتان بهتر است، اگر ایمان داشته باشید» (هود/٨۶)
مفسرین در معنای ظاهری، این آیه را متعلق به حضرت شعیب (ع) دانسته‌اند که در ادامه سفارش‌های خود به مردم مَدیَن، آنها را به پرهیز از مال حرام، و بر خیر بودن مال حلال توصیه می‌نماید؛ چراکه «بقيّةاللَّه»، به معناى درآمد و سودى است كه از يك کار خداپسندانه براى انسان باقى مى‌ماند و صددرصد حلال است.
✍️ امّا مفسرین، در ادامه بر اساس روایات تفسیری اهل‌بیت (ع) از اسرار این آیه و لایه‌های درونی آن، پرده برداشته و آورده‌اند که به هر وجود مباركى كه به اراده‌ى خداوند براى بشريّت باقى مى‌ماند، «بقيةاللَّه» گفته مى‌شود! و مراد از «بَقِیةاللَّه» در این آیه، به‌طور عام، همهٔ اهل‌بیت (ع) و به‌طور خاص، آخرین ذخیره و حجت الهی، حضرت مهدی (عج) هستند؛ زیرا آن وجود شريف به خواست خداوند براى هدايت بشر، ذخيره و باقى نگه داشته شده‌اند؛
چنانچه امام صادق (ع) يكى از نام‌ها و القاب مبارک حضرت مهدی (عج) را «بقيةاللَّه» دانسته و توصیه نموده‌اند که در مواجهه با امام غائب، ایشان را به اين نام سلام دهید: «السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا بَقِیَّةَ‌اللَّهِ فِی أَرْضِه» و سپس این آیه را تلاوت نمودند: «بَقِیتُ‌اللَّهِ خَیرٌ لَکمْ إِنْ کنْتُمْ مُؤْمِنین» (بحارالأنوار، ج ۴۶، ص٢۵٩)
امام باقر (ع) نیز فرمودند: «هنگامی که (مهدی) ظهور نماید، به کعبه تکیه می‌دهد و ٣١٣ نفر از (یاران خاص حضرت) نزد ایشان جمع می‌شوند و اولین سخنی که بیان می‌فرمایند، این آیه است: «بَقِیتُ اللَّهِ خَیرٌ لکم إِنْ کنْتُمْ مُؤْمِنین» و سپس ادامه می‌دهند که منم «بقیة‌الله» در روی زمین و جانشین و حجت خدا بر شما؛ پس هیچ سلام کننده‌ای به ایشان سلام نمی‌کند، جز اینکه می‌گوید: السَّلَامُ عَلَیکَ یا بَقِیةَاللَّهِ فِی أَرْضِه» (تفسير کَنزُ الدَّقائِق، ذیل آیه مذکور)
✍️ و اما چند نکته از آیه ٨۶ سوره هود:
1️⃣ نفهمیدن این حقیقت که ائمه اطهار خیر مطلق هستند (بَقِیتُ اللَّهِ خَیرٌ لَکمْ) و قدرناشناسی مردم در رابطه با اهل‌بیت عصمت و طهارت (ع)، سبب شد تا برای حفظ آخرین ذخیرهٔ الهی، چاره‌ای جز غیبت ایشان باقی نماند و جهان به بلای بزرگ «غیبت» گرفتار شود! چنانچه خداوند در آیه ۵٣ سوره انفال می‌فرماید: «خداوند، هیچ نعمتی را که به گروهی داده، تغییر نمی‌دهد، جز آنکه آنها خودشان، آن را تغییر دهند (وکفران نعمت نمایند)»
2️⃣ مال حرام سبب جدایی از «بَقِیةاللَّه» می‌شود! چنانچه امام حسین (ع)، عصر عاشورا خطاب به کوفیان فرمودند: «شما امر مرا اطاعت نمی‌کنید و گوش به سخن من نمی‌دهید! زیرا شکم‌های شما از مال حرام پر شده و به قلب‌های شما مهر (قساوت) زده شده است...» (بحارالأنوار، ج ۴۵، ص۸)
3️⃣ بر اساس این آیه، هیچ‌گاه زمین خالی از حجت الهی نمی‌ماند و همواره خداوند، «بقيةاللَّه» را در زمین برای هدایت بشر، ذخیره و حفظ می‌نماید!
4️⃣ برخی از القاب امام زمان (عج)، نسبت توحیدی دارند، مانند: بقیة‌الله، خلیفةالله، ولیّ‌الله، سراج‌الله، سبیل‌الله و...؛ و علت انتساب این القاب به امام زمان، ارتباط مستقیم اصل امامت با اصل توحید است و بیانگر این موضوع است که جهلِ به امام معصوم، نشانگر وجود نقص در توحید آدمی است؛ و دین بدون معرفت به امام و حجت الهی، چیزی جز ظلالت و گمراهی نیست؛ چنانچه امام صادق (ع) به خواندن این دعا در زمان غیبت، توصیه فرمودند: «اَللّهُمَّ عَرِّفْنی حُجَّتَکَ فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنی حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَنْ دینی»: «خدایا حجّت خود را به من معّرفی کن زیرا اگر حجّت تو را نشناسم از دین خود گمراه شده‌ام.» (بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۴۶)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
السَّلاَمُ عَلَى مَهْدِيِّ الْأُمَمِ وَ جَامِعِ الْكَلِم
موضوع امروز: «#آیات_المهدی (١٠)»
روز یکشنبه، ١۴٠٢/٠١/١٣
✍️ مناسبت روز: در یازدهمین روز ماه مبارک رمضان قرار داریم و امروز نیز به تفسیر کوتاه یکی دیگر از «آیات المهدی» در قرآن کریم می‌پردازیم:
💠 «وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسى بِآياتِنا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَكَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ ذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللَّهِ إِنَّ في ذلِكَ لَآياتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ»: «و ما موسی را با آیات الهی فرستادیم که قوم خود را از ظلمات بیرون آورده و به عالم نور رساند، و روزهای [عبرت انگیز] الهى را به آنها یادآوری نماید، که همانا در اين (يادآورى) براى كسانى كه صبر و مقاومت پیشه کنند، وسپاس فراوان بجا آورند، نشانه‌هايى از قدرت الهى است.» (ابراهیم/۵)
هرچند ظاهر این آیه به حضرت موسی (ع) و قوم بنی‌إسرائيل اختصاص دارد، اما مفسرین، بر اساس احادیث تفسیری و تبیینی ائمه معصومین (ع)، این آیه را ناظر بر مباحث مهدویت دانسته‌اند؛
✍️ خداوند در آغاز این آیه، تأکید می‌نمایند که اگرچه در طول تاریخ، جامعه‌ی بشری همواره گرفتار ظلمت و تاریکی‌ها مختلف بوده‌اند از جمله:
⬅️ تاریکی‌های اعتقادی؛ همچون شرک و شک و...
⬅️ تاریکی‌های اخلاقی؛ مانند حسادت، غیبت، بخل و...
⬅️ و تاریکی‌های رفتاری و عملی؛ مثل ظلم و زورگویی، کسب مال حرام و...؛ اما انبیاء و اولیاء الهی مأمور شده‌اند تا بشریت را از تمامی ظلمت‌های ظاهری و باطنی، نجات داده و به سوی نور و روشنایی هدایت نمایند، و سرانجام نیز با ظهور خورشید مهدوی، همه‌ی جهانیان از تاریکی بیرون آمده و نور الهی سراسر گیتی را فرا خواهد گرفت؛
✍️ خداوند در بخش دوم این آیه، «تذکر به ایام‌الله» را به‌عنوان دیگر مأموریت انبیاء و اولیاء الهی معرفی نموده است: «وَ ذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِاللَّه»؛
ايامی که طبق کلام امام صادق (ع)، سه روز است:
⬅️ روز قیام قائم (ع)؛
⬅️ روز رجعت؛
⬅️ و روز قیامت»
«أَیامُ اللَّهِ ثَلَاثَةٌ یوْمُ یقُومُ الْقَائِمُ وَ یوْمُ الْكَرَّةِ (یوم الرجعة) وَ یوْمُ الْقِیامَةِ» [بحارالأنوار، ج٧ ، ص۶١؛ و تفسیر نور الثقلين]
✍️ سپس در بخش پایانی آیه، بر داشتن «استقامت زیاد» و «شکرگزاری نعمت‌های الهی» جهت بهره‌برداری از ایام الله و رسیدن به نور الهی تأکید شده است: «إِنَّ فِی ذلِكَ لَآیاتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ»؛ چنانچه امام باقر (ع) در تفسیر این بخش از آیه می‌فرمایند: «"صَبَّارٍ شَكُور" کسی است که بر سختی‌ها و ناملایماتی که بر او وارد می‌شود، بسیار صبر می‌کند، و آزار و اذیتی که در راه ما اهل‌بیت میبیند را تحمّل می‌کند، و خدا را به‌خاطر ولایت ما اهل بیت، بسیار شکر می‌نماید»: «صَبَّارٌ عَلَى مَا نَزَلَ بِهِ مِنْ شِدَّةٍ أَوْ رَخَاءٍ صَبُورٌ عَلَى الْأَذَى فِینَا شَكُورٌ لِلَّهِ عَلَى وَلَایتِنَا أَهْلَ الْبَیتِ» [تفسیر اهل بیت، ج۷، ص۳۴۰؛ و بحارالأنوار، ج ٢۴، ص ٢٢٠]
✍️ و اما چند نکته کوتاه درباره این آیه شریفه:
1️⃣ أنبياء و اولیاء، مظهر نور الهی هستند و هدف كلّى آنها، هدایت و خارج کردن بشریت از تاريكىها به سوی نور است؛
2️⃣ همه‌ی انبیاء الهی، همچون حضرت موسی(ع)، مأمور به یادآوری و بشارت به «أَيَّامِ اللَّهِ»، يعنی روز ظهور و قیام منجی عالم بشریت بوده‌اند؛
3️⃣ هرچند همه روزها، روز خداست امّا روزهای تجلّى قدرت خداوند، حساب ديگرى دارند؛ لذا بر اساس این آیه همواره باید «أَيَّامِ اللَّه» را متذکر شده و گرامی بداریم؛ روزهایی همچون قیام منجی عالم بشریت، روز رجعت و روز قیامت.
4️⃣ بر اساس این آیه، هرگونه جشن و يا سوگواری برای بزرگداشت «أيام اللَّه»، جايز است: «ذَكِّرْهُمْ بِأَيَّامِ اللَّهِ» (برخلاف نظر فرقه منحرف وهّابيّت)؛
5️⃣ توجّه به تاريخ و «أَيَّامِ اللَّه»، زمينه‌ى صبر و شكر را در انسان به وجود مى آورد؛ چنانچه يادآورى مصيبت‌ها وتلخى‌هاى گذشته و برطرف شدن آنها، انسان را به «شُكر» وادار می‌کند؛ و توجّه به پايدارى امّت‌ها و پيروزى آنان نیز آدمى را به «صبر و مقاومت» دعوت می‌نماید: «إِنَّ فِی ذلِكَ لَآیاتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ»؛
6️⃣ بر اساس این آیه، کسانی می‌توانند روز قیام حضرت قائم (ع) و روز رجعت را درک کنند، که دو خصلت داشته باشند: «صَبَّارٍ شَكُور»، یعنی در برابر سختی‌های آخرالزمان، «بسیار صبور» و «بسیار شکرگزار» باشند؛
7️⃣ چون دستورات الهی در قرآن، ناظر به همه اهل ایمان است، پس ما نیز وظیفه داریم که همه مردم را از تاریکی‌ها به سوی نور منجی عالم بشریت (عج) و کسب معارف مهدوی دعوت کنیم.