🔰 توضیحات #استاد_مصباح_یزدی درباره #تقسیم_قضیه
☑️ مطلب اول؛ تعریف قضایای تحلیلی و ترکیبی
ممکن است قضایای تحلیلی و ترکیبی (تالیفی) را به این صورت تعریف کرد که: 🔸قضیه تحلیلی: قضیه ای است که در آن محمول از بطن موضوع استنباط می شود و داخل در ماهیت و ذات ان باشد 🔸قضیه تالیفی: آن است که محمول در آن از ذاتیات موضوع نباشد و در تعریف حقیقی و حد تام آن اخذ نشود، یعنی از عرضیات موضوع محسوب شود؛ همانند قضیه «الف هست» [مفاد کان تامه] چه اینکه هستی داخل در ماهیت هیچ شیء نیست و خارج از ذات آن محسوب می شود
☑️ ملاک اصلی و دقیق تحلیلی و یا تالیفی بودن یک قضیه 1️⃣ ملاک اول: اگر صرفاً نظر به مفهوم داشتیم و گفتیم که ملاک تالیفی بودن قضیه این است که محمول در تعریف موضوع اخذ نشود در این صورت تقسیم دوگانه کانت برای قضایا تقسیم جامع و درستی است.
2️⃣ ملاک دوم: اگر نظر به واقع داشتیم و گفتیم ملاک تالیفی بودن قضیه این است که محمول عینیت و واقعیتی غیر از تحقق موضوع داشته باشد... در این صورت قضیه «الف هست» [مفاد کان تامه] داخل در هیچ یک از دو نوع مذکور نیست نه تالیفی به معنای اخیر و نه تحلیلی و بنابراین تقسیم دوگانه کانت جامع همه اقسام قضایا نیست. توضیح اینکه وقتی می گوییم«انسان موجود است» و به تعبیر دقیقتر «انسان هست» در اینجا محمول و موضوع دو واقعیت جدا از هم نیستند بلکه دو مفهوم اند که از یک مصداق حکایت دارند بنابراین قضیه فوق تالیفی به معنای اخیر نیست. در عین حال محمول «موجود» در تعریف ماهیت انسان هم اخذ نمی شود پس تحلیلی هم نیست ولی کانت هلیات بسیطه را «قضیه حقیقی» نمی داند بلکه آنها را «شبه قضیه» می شمارد. @esra_rasane