#یادداشت #محمدباقر_ملکیان 🗒 توجيهی برای نقل احاديث جعلی ✅ در مصادر علوم حديث نقل شده که جماعتی از زهاد، برای ترغيب مردم به انجام کارهای نيک ومستحبّات به جعل احاديث می پرداختند، و بر اين باور بودند که حديث متواتر: «من کذب عليّ متعمّداً فليتبوء مقعده من النار» شامل حال آنان نمی شود، چرا که در اين حديث، از جاعلانی سخن گفته شده که احاديث جعلی شان به ضرر پيامبر اکرم (صلی الله عليه وآله) است، در حالی که احاديث جعلی اين دسته از زاهدان به نفع پيامبر(صلی الله عليه وآله) است. در نگاه اول، به نظر می رسد اين کلام بيشتر به شوخی شباهت دارد، بلکه نگارنده اين سطور مدّت ها بر اين باور بود که اين سخن، اتّهامی بيش نيست، اتّهامی بر مبنای بهتان زدن به اهل بدعت. تا اين که با عباراتی از سيد حيدر آملی در شرح فصوص الحکم اش روبه رو شدم که نشان می دهد اين کلام مزاح گونه، تا قرن هشتم هم طرفداران جدی ای داشته است. توضيح آن که ابن عربی در ديباچه فصوص الحکم ادّعاء می کند کتاب فصوص الحکم را پيامبر اکرم (صلی الله عليه وآله) به او داده اند. سيد حيدر آملی درباره اين ادّعاء می نويسد: «إن کان واقعاً صحيحاً مطابقاً فالکتاب يکون من رسول الله (صلی الله عليه وآله)... وإن لم يکن واقعاً ولا مطابقاً ويکون افتراءً علی النبي ونفسه.... ويکون الغرض من نسبته إلی الرسول ترغيب الخلق إليه وتحريضهم لديه. وهذا ليس بمذموم عقلاً ولا شرعاً ، بل هو محمود عقلاً وشرعاً، لأنّه من المرغّبات المرغّبة إلی الله تعالی وإلی طريق عباده». (نص النصوص في شرح الفصوص، ج1، ص145. ونیز نک: ج2، ص974) با اين سخنان او، ديگر جای هيچ گونه تعجّب نيست اگر با انبوهی از احاديث جعلی در تفسير او (محيط اعظم) مواجه شويم. مدتی پيش، که مشغول مطالعه آثار سيّد حيدر بودم، احاديث بدون اصل در اين تفسير را جمع کرده ام، اميدوارم لطف الهی شامل حالم شود، و توفيق نشر آن را پيدا کنم؛ إن شاء الله. https://t.me/derasatfielmrejal دراسات في مباني علم الرجال حدیث و جستارهای وابسته/محمدباقر ملکیان