نگاه فقهی به عاشورا در گذر تاریخ
روز هشتم
🔻گفتمان نهی از منکر و مبارزه با ظلم درباره قیام امام حسین (ع)
💢نباید تردید کرد که در یک روند صد ساله، بحث از ماهیت قیام کربلا به عنوان یک حرکت ضد ظلم، به صورت یک گفتمان شروع شد و در انقلاب اسلامی به اوج خود رسید. این در حالی بود که از سالها پیش از انقلاب، بحث مبارزه با نظام پهلوی به عنوان یک نظام ستمگر، در ادبیات سیاسی وارد شده بود.
💢اکنون پرسش این است که «بحث مبارزه با ظلم» در فقه اسلامی سابقه دارد یا خیر؟ آیا این بحث، همان خروج بر ائمه جور است که در مباحث کلامی و فرقه شناسی مطرح بوده یا پدیده دیگری است؟ این مبارزه به دو گونه لفظی و عملی قابل بررسی است. لفظی، متنهای روایی و حتی قرآنی دارد اما گویا به نظر برخی تحت عنوان کلی امر به معروف و نهی از منکر در میآید، منتها نه بحث فقهیِ معمولِ امر به معروف، چرا که در آنجا نباید خطر جانی و مالی باشد. بنابراین می تواند یک بحث مستقل باشد یعنی همان مبارزه مسلحانه، و بحث «خروج بر ولات جور» که در ادبیات سیاسی اهل سنت جایگاه مهمی دارد اما در فقه ما به طور رسمی کمتر طرح شده و اساسا جز زیدیه، سایر شیعه به آن اعتقاد نداشته و به جای آن به تقیه باور داشته است. به طور کلی دو نظر از سوی فرق اسلامی مطرح بوده است:
💢اهل تسنن «مبارزه مسلحانه» علیه حکام جور را تا این اواخر به طور رسمی و فقهی رد می کردند، هرچند اخیرا جهادیهای سلفی آن را تجویز کرده، لازم و واجب میشمرند.
سنیهای معتزلی و مرجئی باور به خروج بر ائمه جور داشتند.
💢شیعههای امامی ـ منهای زیدیه که خروج را لازم میشمردند ـ در سنت رفتاری خود، قیام مسلحانه علیه حکومت را نداشتند. نه این که آنها را جور نمیدانستند، بلکه اصولا به روش تقیه باور داشتند.
💢باید توجه داشت که امر به معروف و نهی از منکر در شیعه، در قرون اخیر، روی بحث ضرر تمرکز داشت و استدلالهای فراوانی برای این میآورد که اگر این واجب، خطر جانی و مالی دارد، واجب نیست [جواهر الکلام 21/371]، اما در اواخر، این بحث مطرح شد که در مواردی که شرع و سنت یا به هر حال امر مهمی در معرض نابودی قرار دارد، حتی با احتمال ضرر هم ـ که تعریف آن هم از نظر این که ضرر مالی باشد یا جانی مشکل است ـ باید امر به معروف و نهی از منکر کرد. ظاهرا برای اولین بار امام خمینی، در تحریر الوسیله [1/464، مسأله 6 و 7] روی این بحث تأکید کردند که در اموری که از نظر شارع مهم است، مانند حفظ جان گروهی از مسلمانان، حفظ ناموس، خطر محو آثار اسلام و... امر به معروف ولو با احتمال خطر و ضرر واجب است.
💢 با این حال، وی نهضت عاشورا را برای مبارزه با ظلم، حفظ اسلام، حتی با وجود یاران کم، و تکیه بر اصل شهادت همواره مورد تأکید داشت و بیشتر از هر فقیه دیگری در این باره، توضیح داده است. او حرکت امام حسین (ع) را حرکتی در مشروعیت بلکه در لزوم و وجوب مبارزه با ظلم دانست و حتی تأکید داشت که خلاف آن رفتار کردن، جایز نیست:
⚪حضرت سید الشهداء از کار خودش به ما تعلیم کرد که در میدان وضع باید چه جور باشد و در خارج میدان وضع چه جور باشد و باید آنهایی که اهل مبارزه مسلحانه هستند، چه جور مبارزه بکنند و باید آنهایی که در پشت جبهه هستند، چهطور تبلیغ بکنند. کیفیّت مبارزه را، کیفیّت اینکه مبارزه بین یک جمعیت کم یا جمعیت زیاد باید چهطور باشد، کیفیت اینکه قیام در مقابل یک حکومت قلدری که همه جا را در دست دارد با یک عدّه معدود باید چطور باشد، اینها چیزهایی است که حضرت سیدالشهداء به ملت آموخته است.[ صحیفه: 17/ 60]
💢باز بر این پرسش مرور می کنیم که مرز میان امر به معروف و نهی از منکر، و مبارزه با ظلم و مسأله «جهاد» در چیست؟ آیا نبرد مسلحانه با حاکم جور جهاد است، یا امر به معروف و نهی از منکر است یا موضوعی مستقل؟
💢شهید اول در این باره تحلیل بسیار مهمی از ناحیه برخی از اهل سنت دارد: برخی از اهل سنت، گفتهاند که ممکن است انکار ـ نهی از منکر ـ منجر به قتل هم بشود و این اشکالی ندارد. چون در قرآن آمده که «و کأین من نبی قاتل معه ربیون کثیر». (القواعد و الفوائد، ج2، ص: 207).
پاسخی که شهید به استدلال اول موافقان خطر کردن در امر به معروف و نهی از منکر در استناد به آیه «و کأین من نبی قاتل معه ربیون کثیر» داده، این است که اگر قرار باشد در امر به معروف و نهی از منکر کسی کشته شود، این دیگر جهاد خواهد بود نه امر به معروف و نهی از منکر.
#فقه_عاشورا 🏴
🆔https://eitaa.com/etehadieelahiatkeshvar
موزه گردی
🗣بازدید از موزه دانشگاه
ویژه دانشجویان تاریخ و تمدن ملل اسلامی
👤با حضور
دکتر طاهر بابایی
عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی
⏳زمان
دوشنبه، ۸ آبان ماه ۱۴٠۲
ساعت ۱٠ الی ۱۲
⛳️مکان
دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی
📩جهت شرکت در برنامه ثبت نام کنید
به زودی فعال می شود.
#️⃣ هشتگ
#انجمن_علمی_تاریخ_و_تمدن_ملل_اسلامی
#️⃣ سایر هشتگ های مرتبط
#موزه_گردی
#مرکز_آثار_مفاخر
#علمی
#گردشگری
📲 ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
❤️ zil.ink/hcmn.ssc
✅️ @HcmnSSC
🆔️ @mafakherferdowsi
🆔 @ElahiateMashhad
🆔 @farhangifum
🆔 @ssafum
🔹اتحادیه انجمنهای علمی دانشجویی الهیات کشور با همکاری اداره کل فرهنگی و اجتماعی دانشگاه تهران و جمعی از اتحادیههای علمی دانشجویی کشوری برگزار میکند
🔸کارگاه آموزشی خبرنویسی🔸
🌐ویژه انجمنهای علمی و کانونهای فرهنگی
🔹مدرس کارگاه: جناب آقای نیما شایان
مدیر ارتباطات و رسانه دانشگاه تهران
۲۰ سال سابقه خبرنگاری در مهر و موسسه مطبوعاتی همشهری
🔻 ثبتنام برای عموم آزاد است
🏢محل برگزاری کارگاه: کلینیک ۱۶ آذر دانشگاه تهران، تالار امیرکبیر
📆آخرین مهلت ثبت نام: ۱۶ آبان ۱۴۰۲
برای ثبتنام و مشاهده توضیحات بیشتر به نشانی زیر مراجعه کنید👇🏼
https://evnd.co/ROATC
📍 اتحادیه انجمنهای علمی دانشجویی الهیات کشور
@Elahiat_Etehadieh
Far-01.jpg
6.12M
📌 دانشگاه بینالمللی مذاهب اسلامی برگزار میکند:
✔️ نخستین مدرسه پاییزه بینالمللی #مجازی به زبان عربی
🔶 آشنایی با #مذاهب_فقهی هشتگانه اسلامی
📆 13 لغایت 29 آبانماه 1402
✅مخاطبان دوره:
حوزویان و دانشگاهیان علاقهمند به مطالعات علوم اسلامی، پژوهشگران حوزه فقه و حقوق اسلامی، مطالعات مذاهب فقهی، فرق اسلامی، فقه مقارن و...
♦️ هزینه ثبتنام:
شرکتکنندگان داخل ایران:
(2.500.000 ریال ، اعضای هیأت علمی، استادان مدعو و کارکنان دانشگاه بینالمللی مذاهب اسلامی 1.500.000ريال؛ دانشجویان و دانشآموختگان دانشگاه بینالمللی مذاهب اسلامی 1.000.000ريال)
🕑 آخرین مهلت #ثبتنام: 10 آبان ماه 1402
✍درگاه ثبتنام:
https://kad.mazaheb.ac.ir/5354
🔻کسب اطلاعات بیشتر از مسیرهای زیر ممکن است:
Ⓜ️Email:
Virtual-courses@mazaheb.ac.ir
🆔ایتا، تلگرام و واتساپ: @UN_Mazaheb
اتحادیه انجمن های علمی_ دانشجویی الهیات کشور
📌 دانشگاه بینالمللی مذاهب اسلامی برگزار میکند: ✔️ نخستین مدرسه پاییزه بینالمللی #مجازی به زبان
در صورت تمایل به شرکت در دوره ، مهلت ثبت نام تمدید شده است.
🔰 انجمن علمی ادیان و مذاهب دانشگاه بینالمللی مذاهب اسلامی برگزار میکند:
•|مدرسه پاییزه ادیان به همراه تور ادیانی و بازدید از کنیسه_نماز صبح کلیمیان، کلیسا و آتشکده|•
🔶️ نشست های علمی: ۱۶ و ۱۷ آبان ماه ۱۴۰۲
🔶️ تور ادیانی: ۱۸ آبان ماه ۱۴۰۲
کلاس ها #مجازی است.
🔺️در صورت #حضور در تمامی جلسات مجازی به شرکت کنندگان #گواهی_شرکت_در_دوره اعطا خواهد شد.
⏳مهلت ثبتنام: تا ۱۵ آبان ماه
هزينه ثبت نام با #تخفیف_ویژه
📍دانشجویان رشته ادیان و مذاهب دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی: ۱۵۰ هزار تومان
📍 شرکت کنندگان مدرسه تابستانه دانشگاه بینالمللی مذاهب اسلامی در دوره قبل: ۱۵۰ هزار تومان
📍دانشجویان دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی: ۲۰۰ هزار تومان
📍عموم دانشجویان: ۲۵۰
🌐 برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت نام به لینک زیر مراجعه فرمایید:
🔗 https://kad.mazaheb.ac.ir/1217
⁉️برای کسب اطلاعات بیشتر درباره برنامه مدرسه پاییزه ادیان و شرکت کنندگان در دوره قبل "مدرسه تابستانه" جهت دریافت #کد_تخفیف به آیدی زیر در ایتا پیام دهید.
🆔️ @Misszahra57
✅ انجمن علمی ادیان و مذاهب دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی
انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه شاهد با همکاری معاونت فرهنگی دانشگاه برگزار میکند:
نشست مجازی مستندات قرآنی لزوم حمایت از مظلومیت ملت فلسطین و انزجار از استکبار جهانی.
سخنرانان جلسه :
دکتر لاله افتخاری عضو هئیت علمی دانشگاه شاهد.
دکتر فرشته روح افزا استاد دانشگاه تهران و همسر شهید دانشمند دکتر علی حاتمی.
تاریخ :سه شنبه ۱۶ آبان
ساعت :۱۹ الی ۲۰
در بستر مجازی :
http://Yun.ir/g01237
@Elahiat_Etehadieh
انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه شاهد برگزار میکند:
📍بازدید علمی از موزه ملی قرآن کریم
🗓زمان : شنبه ۲۰ آبان
⏰ساعت : ۹ صبح
🚌مکان حرکت :صحن مسجد دانشگاه
هزینه ی ثبت نام :رایگان
برای ثبت نام به آیدی زیر مراجعه فرمایید :
@mhmdi_1583
@Elahiat_Etehadieh
انجمن علمی فقه و مبانی حقوق اسلامی برگزار می کند:
✳️ کارگاه رایگان معاملات غیر منقول (ملکی) ✳️
✳️ با تدریس استاد محمدرضا نیکنام ✳️
در ۴ جلسه /
🗓 روزهای یکشنبه /
🕰 ساعت ۱۹ الی ۲۰ /
📍کلاس ۱۰۸ /
🔖 همراه با ارائه ی گواهی معتبر
📌جهت دریافت گواهی حضور در ۳ جلسه اجباری است.
▪️جهت ثبت نام: نام و نام خانوادگی به همراه شماره دانشجویی را به آیدی @SaharBalali بفرستید.
🔰انجمن علمی تاریخ اسلام دانشگاه بین المللی مذاهب اسلامی با همکاری دیگر انجمن های همسو برگزار می کنند:
🔶سلسله نشست های صهیونیسم شناسی
🔸نشست اول با عنوان: نماد های دشمنی صهیونیسم با جهان اسلام
👤با حضور: حجت الاسلام والمسلمین دکتر علی جدید بناب
دکتری تاریخ اسلام و پژوهشگر پژوهشگاه بین المللی المصطفی
🕰زمان: سه شنبه ۷ آذر ۱۴۰۲ ساعت ۱۹
✅به همراه اعطای #گواهی حضور
🔗بصورت مجازی و در پلتفرم اسکای روم
ثبت نام از طریق لینک زیر👇🏻
https://kad.mazaheb.ac.ir/1263
🆔https://eitaa.com/mazahebtarikheslam
💫انجمن علمی دانشجویی علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهرا(س) برگزار میکند:
🌟کارگاه آموزشی کار با نرمافزارهای نور
⭐جامع التفاسیر
⭐جامع الاحادیث
⭐دانشنامه قرآن
📌کارگاه به صورت مجازی در بستر ادوبی کانت برگزار میشود.
🔸️زمان: پنجشنبه ۹ آذر ۱۴۰۲
⏰ساعت: ۸تا ۱۰ صبح
📚مدرس: جناب آقای احسان بنیادی
🔸️کارشناس ارشد پشتیبانی و آموزش برنامههای نور
🔸️برنامه نویس وبداتنت
📞جهت ثبتنام به آیدی@F_Bn_313 پیام دهید یا به شمارهی 09304871739
پیامک ارسال کنید.
⏳مهلت: چهارشنبه ۸ آذر
💳هزینه ثبتنام: ۱۵ تومان
🏷هزینه ثبتنام همراه با اعطای گواهی: ۳۰ تومان
🔴۵۰ درصد تخفیف برای اعضای فعال انجمن علمی علوم قرآن وحدیث دانشگاه الزهرا (س)
💥انجمن علمی علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهراء(س)
🆔️https://eitaa.com/quranic_sciences_a