✝ برهان علت اولی توماس تقریر اول: در دنیا می‌توانیم ببینیم که چیزهایی به وجود می‌آیند. اما ممکن نیست که چیزی علت خودش باشد، زیرا این امر مستلزم وجود مقدم بر خودش است که این یک تناقض است. اگر آن چیزی که به وسیله آن ایجاد می شود، خود باعث آن شده باشد، آن هم باید علتی داشته باشد. اما این نمی تواند یک زنجیره بی نهایت طولانی باشد، بنابراین، باید علتی وجود داشته باشد که خود ناشی از هیچ چیز دیگری نباشد. این را همه می فهمند که خداست. شکل دیگر این برهان به این صورت است: هر شی نیاز به علت دارد علت از دو حال خارج نیست: 🅰نیاز به علت ندارد: مطلوب و اثبات علت اول 🅱نیاز به علت دارد، در این حالت علت آن نیز دو حالت دارد: 1⃣ سلسله آن به امر که خودش علت است اما علت ندارد منتهی میشود: مطلوبو اثبات علت اول. 2⃣ سلسله علل آن نامتناهی است: تسلسل لازم می آید ومحال است. تقریر دوم: هر چیزی نیاز به علت دارد. خود این علت دو حالت دارد: 🅰 نیاز به علت ندارد: اثبات مطلوب 🅱 نیاز به علت دارد و سلسله علت ایجاد میشود، در این حالت سلسله علت باید: 1⃣ ابتدا داشته باشد، زیرا اگر ابتدا نداشته باشد این سلسله همواره بالقوه است و بالفعل نمیشود. 2⃣ ابتدای سلسله نباید علت داشته باشد زیرا با اولیت آن در تعارض است زیرا معلول متاخراز علت است. ✍️ نقد: ↩️ در این تقریر امکان ماهوی با بالقوه بودن یکسان انگاشته شده است بر این اساس گفته شده اگر سلسله علت اول نداشته باشد، سلسله بالقوه میشود این به آن معناست که سلسله علل دارای حظی از وجود است و آن وجود بالقوه است ولی فاقد وجود بالفعل است در این صورت علت اولی وجود دهنده نیست. بلکه باید گفت اگر سلسله علل اول نداشته باشد معلول ها متحقق نمیشود. ↩️ به علاوه سلسله علل می تواند از امور بالفعل تشکیل شده است. 🔻نکات 🔰 برخی بر این باورند که عللی که آکویناس در ذهن دارد رویدادهای متوالی نیستند، بلکه روابط وابستگی همزمان موجود هستند به عنوان مثال، رشد گیاه به نور خورشید بستگی دارد و به گرانش زمین بستگی دارد و به هوا بستگی دارد (فلوید، شاون. "آکویناس: الهیات فلسفی 2.b." دایره المعارف اینترنتی فلسفه) 🔰علیت بر اساس این استدلال یعنی امری که به شی بالقوه فعلیت میبخشد. 🔰علت اولی باید مطلق کامل باشد یعنی علم و قدرت و خیر مطلق باشد. 🔰عالم دارای یک علت با تقدم زمانی است که لازمه آن حدوث عالم است. ولی عقل توان درک آغاز عالم ندارد پس این لازمه قابل اثبات نیست. تقریر سوم از کلاک: عالم ماده به لحاظ زمانی دو حالت دارد: 🅰 محدود متناهی: در این حالت در ابتدای وجودش نیاز به علت دارد. 🅱 نامتناهی است: در این حالت باید علتی برای این عالم باشد که فعل آن سبب این واقعیت باشد که سبب ترجیح وجود این عالم نسبت به سایر عوالم گردد و نه جهان دیگرى یا اصلا هیچ جهانى. اگر علت وجود جهان: 1⃣خودش ذاتا موجود باشد: اثبات واجب الوجود. 2⃣ وجود خود را مرهون علل دیگرى باشد که سلسله علل ایجاد می کند: ↩️ سلسله علل تسلسلى نامتناهى دارد: چنین سلسله ای محال است. ↩️ سلسله علل نامتناهی نیست بنابراین، کل نظام در نهایت، وجود خود را به علت غیر معلولِ نخستین مرهون است، علتى که به ضرورت ذات خود موجود است (واجب الوجود). 🔺#ادله_جهانشناسانه 🔺#توماس 🔺#برهان_علت_اول 💢@falsafeh_alaveyeh