#توسعه_نفس_یا_صحت_نفس 🔘 پرسش: در بحث کمال نفس این سوال مطرح است که کمال نفس توسعه به چه معناست؟ ⭕️ دیدگاه ها: 🅰 کمال نفس به معنای سعه وجودی است، یعنی نفس در حرکت جوهری خود به سوی کمال مطلق با تحول در ذاتش وجودی گسترده تر از نظر مراتب هستی پیدا می کند و کمالاتی که فاقد آن است به دست می اورد. 🅱 کمال نفس به معنای صحت نفس در برابر بیماری نفس است. در این نگاه جوهر وجودی از نظر سعه وجودی و واجدیت مراتب هستی شناسی تحول نمی پذیرد بلکه همان جوهر از ناخالصی زدوده می شود و از امراض که انسان را از تعادل خارج می کند پاک میشود. 🔴 پاسخ: مقدمه: در پاسخ باید گفت هر دوی این دیدگاه ها در میان اندیشمندان با تفاوت در جزئیات قابل مشاهده است و هر دو گروه بر اساس مبانی خود برای نظریه خود دلایلی نظری بیان داشته اند، امّا هرکدام از این دو دیدگاه بر اساس مبنایی نهاده شده است که قابلیت خدشه دارد. دیدگاه اول بر اساس حرکت جوهری است، که اساس ان تقسیم ماهیت به جوهر و عرض است و این نگاه با اصالت وجود سر سازش ندارد. دیدگاه دوم بر اساس شهود عرفانی است که حجیت عام آن قابل خدشه است. از این رو به معیاری نیاز است تا میان این دو دیدگاه قضاوت کند و چنان که ملاصدرا خود در معرفت شناسی معترف است برهان و شهود خطا پذیر است و این وحی است که آنها را اصلاح می کند باید دید وحی الهی کدام دیدگاه را تایید میکند. بررسی ادله وحیانی: در آیه ۹ سوره شمس آمده است: «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَكَّاهَا» یعنی کسی که تزکیه نفس کند به جاودانگی می رسد چرا که معنای فلاح فوز و بقاست (مقاییس اللغه، ج ۴ ص ۴۵۰) به قرینه مقابله در ایه أَيْ أَخْفَاهَا، أَوْ أَغْمَضَهَا. وَهَذَا هُوَ الْمُعَوَّلُ عَلَيْهِ. غَيْرَ أَنَّ بَعْضَ أَهْلِ الْعِلْمِ قَالَ: دَسَّاهَا، أَيْ أَغْوَاهَا، وَأَغْرَاهَا بِالْقَبِيحِ وَطَهارَةً لِأَنْفُسِنا، وَتَزْکیةً لَنا، وَکفَّارَةً لِذُنُوبِنا، فَکنَّا عِنْدَهُ مُسَلِّمِینَ بِفَضْلِکمْ