✅ قبل از #قدرت_۲
با سیطره سوژه مطلق در #عصر_مدرن قدرت پیش از انسان معنا ندارد، زیرا انسان انشاء گر معنای امور ومدرِک حقایق پدیداری است. لذا #قدرت عین شناخت ومعرفت اوست. چنانچه #یوهان_گوتلیب_فیشته اعتقاد داشت، عقل نظری به مثابه عقل عملی وفعل بشر است. زیرا موجودات اموری خنثی وفاقد معنای فینفسه هستند، انسان است که بااعطای لوازم ماهیت (مقولات عشر،زمان،مکان) قابلیت شناخت رابه موجودات ارزانی میدارد. پس برخلاف نظر گذشتگان، اینطور نیست که انسان در موطن عقل نظری ابتدا درک کندوبشناسد، وآنگاه در مسیرعقل عملی، اراده کرده وقدرت را اعمال کند. بلکه سرشت انسان با قدرت عجین گشته. چون میشناسد ومیفهمد، در آنِ واحد قدرت خویش را اعمال میکند.وچون عمل میکند،آن قدرت ارادی را ظاهر میکند. قدرت دراین معنا، عین سیطره وتسلط انسان بر امور است. تسلط بشر، با احاطه واِشراف معرفتی فرق میکند، در معرفت غیر مدرن، انسان میخواهد حقیقت ورای خویش را بشناسد تا بداند چگونه عمل کند ودر چه جهت قدرت خویش را به کار بندد تا به سعادت برسد. اما در سلطه مدرن، انسان میخواهد بشناسد تا بداند چگونه درجهت بسط استیلای خویش عمل کند. قدرت در معنای مدرن، چیزی جز تفصیل اراده آزاد او نیست. اگر قدرتش محدود شود، آزادی او مقید گشته ودر اینصورت انسانیتش که همان سلطنت مطلقه بر همه چیز است متزلزل میشود. قدرت در تلقی مدرن، اظهار اراده است ومتعلق این ظهور، بسط تفصیلی سیطره امیال وخواستهای بشر بر همه چیز است. اصلا ماهیات و همه چیز تا وقتی به سرانگشت قدرت بشر لمس نشود،گویی در کتم عدم میباشند.
براین اساس علم، راهِ معرفت به حقایق خارجی و انفتاح فهم بشر در تضایف با صور وماهیات موجود نیست. بلکه #علم در معنای مدرن عبارت است از نحوه اعمال قدرت بشر وفهم چگونه به کنترل و سلطه درآوردن امور مختلف است. علم مدرن، فزاینده معرفت نیست بلکه اعمال کننده اراده انسان است بر همه چیز است. اساسا امورمختلف باید در تیررس افق اعمال قدرت انسان قرار بگیرند تا مصداقِ شیءفی نفسه معنا دار شوند. دراین تلقی خود علم، طی فرایند اعمال قدرت ایجاد میشود لذا انسان عبارت است از قدرت سیطره جو واستیلاطلب. درعرصه نظروعلم،این اعمال قدرت به نحو افاضه ماهیت به موجودات ودر عرصه عمل وفعل، به نحو امکان کنترل شیءمورد نظر وتصرف تکنیکی_صنعتی درآن جهت دم افزونی سود وکمک به چرخه بازار میباشد.
قدرت دراین معنا به هرنحوی که محدود شود، مذموم وناپسند است. درچنین فضایی، #آزادی یعنی عدم محدودیت اعمال قدرت انسان. یعنی انسان مدرن مانعی در تحقق اراده مطلق خویش نداشته باشد.
درمعنای مدرن، انسان، اعمال قدرت میکند تا آزادباشد، وآزادی طلب است تا بتواند قدرت را اعمال کند. زیرا آنچه پیش از قدرت ودرمرتبه رئووس متافیزیکی و مبادی تصدیقی علم واندیشه وتفکر مدرن ثبوت دارد، تلقی سوژه محور از انسان وتلاش جهت حاکمیت فردانیت خودبنیاد انسانی درعالم است. درمعنای مدرن، انسان، اعمال قدرت میکند تا آزادباشد، وآزادی طلب است تا بتواند قدرت را اعمال کند. زیرا آنچه پیش از قدرت ودرمرتبه رئووس متافیزیکی و مبادی تصدیقی علم واندیشه وتفکر مدرن ثبوت دارد، تلقی سوژه محور از انسان وتلاش جهت حاکمیت فردانیت خودبنیاد انسانی درعالم است.
#محسن_بهرامی
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
💠فلسفه نظری
@falsafeh_nazari