#نقشتبیینیمنطق
مرزبانان دین باید بر دو کار توانا باشند؛
یکی اثبات ادعاهای دین
دیگری نقد اندیشههای معارض
باید مهارتهایی که شخص را در این دو امر توانا میکند تحصیل شوند و منطق نیز به هر اندازه که در تحقق این دو، تأثیرگذار است مطلوب و ضروری است. امروز کمبود متکلمان زبردستی که در صحنههای مناظره، عالم و توانمند باشند کاملا مشهود است.
ما از نقش منطق و ظرفیتهایی که در دفاع از مبانی و باورهای دینی دارد نباید غفلت کنیم.
https://eitaa.com/farbehi
#مواجههیمنطقیبامنابعوحیانی
آموزههای وحیانی، در قالبهای منطقی بیان شدهاند این مدعا اگر چه به نحو موجبهی کلیه نیست و گزارههای صرفا تعبدی نیز در منابع وحیانی دیده میشود اما زبان منطقی، در اندیشههای زیربنایی زبانی غالب، و در اندیشههای دیگر نیز به تناسب دیده میشود.
مراد از قالبهای منطقی، اعم از قالبهایی است که توسط بشر کشف شده و یا هنوز کشف نشدهاند و منابع وحیانی میتوانند منبعی غنی و ارزشمند برای کشف سایر قالبها و ساختارهای منطقی باشند؛
مفسران باید با متون وحیانی، مواجههای منطقی داشتهباشند.
https://eitaa.com/farbehi
وسط روضه فوت کرد!
سال اول طلبگیام بود؛ روز اولی بود که وارد قم میشدم، صدها کیلومتر مسیر، خستهام کردهبود، وارد حرم حضرت معصومه سلامالله علیها شدم، روبروی ضریح به نیت حرم اهل بیت، شروع کردم به خواندن زیارت جامعه، ولی بین آن مرتب چرت میزدم پیرمردی مرا میپایید و گاهی میخندید! بعدا فهمیدم خرمافروش است، گاریاش را روبروی گذرِخان از طرف خیابان چهارمردان میگذاشت؛ خلاصه به هر ضرب زوری بود جامعهام را خواندم، زیارتم که تمام شد، نگاهم کرد و با لبخند گفت: خیلی خستهای!
گفتم: تازه از اهواز رسیدم! آره، خیلی خستهام!
همان برخورد سرآغازی شد برای دوستیمان؛ هر وقت حرم میرفتم ایشان هم برای زیارت آمده بود به گمانم هروقت هم نمیرفتم ایشان به حرم آمدهبود، چندین سالی که با هم دوست بودیم چند جمله بیشتر نگفت یعنی همیشه حرفهایش توی یک ردیف بود، میگفت:
«همهی علوم نزد اهل بیت است! همیشه حرمِ اهل بیت بیا! و...»
من هم همیشه حرم اهل بیت میرفتم و این جمله را میخواندم؛
«خدایا مرا از دنبالکنندگان آثارشان قرار ده».
چند سالی همدیگر را میدیدیم تا اینکه مدتی ایشان را ندیدم پرس و جو کردم گفتند: «فوت کرده!؛ وسط روضهی امام حسین!»؛ هیچوقت مُردنِ وسط روضه، به ذهنم خطور نکردهبود، مرگ او آرزوهای مرا جهتدارتر کرد، من همیشه آرزو داشتم روضهخوان ابیعبدالله شوم ولی مرگ او به من فهماند که آرزوهای بزرگتری در کنار این آرزو هم میتوان داشت! میتوان در رکاب حسین جنگید و در محضر او به شهادت رسید و قبل از شهادت، به دیگران وصیت کرد که در رکاب حسین بجنگید تا در محضر او کشتهشوید!؛
ما در محضر اهل بیت هستیم؛ تا هستیم!
به مناسبت تولد دختری که حرمش حرم اهل بیت است.🌹
https://eitaa.com/farbehi
دلیل بر منطقیبودن شیوهی بیان #معارفوحیانی
با چند دلیل و شاهد میتوانیم اثبات کنیم شیوهی بیانی منابع وحیانی در اندیشههای زیربنایی شیوهای منطقی است؛
1) نحوهی مواجههی منابع وحیانی با مخالفان خود مواجههای احتجاجی است؛ این مواجهه، خود مقتضی ضابطهمند شدن شیوههای تبیین ادعاهاست؛ بخشی از آنضابطهها دقیقا همان قواعد و شیوههایی است که توسط اندیشمندانِ منطقی کشف و تدوین شده و بخشی دیگر چنین نیست.
2) بررسی سیرهی احتجاجی منابع وحیانی در مقابل دشمنان فکریفرهنگی و در مواجهه با دوستان، به ما نشان میدهد که در چارچوب قواعد قابل کشف و تبیین احتجاج کردهاند؛ قواعدی که مراعات کردن آنها ذهن را از خطای در فکر مصون میدارد.
3) خروجیها و شهادت بزرگانی که اهل تفکرات منطقیاند، همگی نشاندهندهی آن است که شیوهی تعامل علمی وحی، شیوهای ضابطهمند است.
https://eitaa.com/farbehi
#قواعدمنطقی، بخشی از #قواعدتفسیری
✅تفسیر صحیح، تفسیری است که در چارچوب قواعد و قرائن معتبر باشد؛ قواعد منطقی نیز بخشی از قواعدی است که عقلاء در تفسیر سخنان دیگران از آن بهره میبرند، بهرهگیری از قواعد و مهارتهای منطقی در تفسیر متون وحیانی، باعث بهرهمند شدن از سطح عمیقتری از فهم، و موجب به دست آوردن معارف گستردهتری میشود.
🔸تحلیل منطقی سخن دیگران، و بهرهگیری از قواعد منطقی در فهم و تفسیر سخنان دیگران، رفتاری است که با هر سخنی میتوان داشت از اینرو تفاوتی بین متون وحیانی و سایر متنها نیست؛ آنچه موجب تفاوت میشود، خروجیها و ارزش منطقیِ عبارتهاست.
♦️تحلیل منطقیِ سخن دیگران و بهرهگیری از قواعد منطقی در فهم و تفسیر سخن دیگران، سرفصل مشخصی در کتب منطقی ندارد اما این بحث را میتوان تحت عنوان «تحلیل قیاسات» و نیز ذیل برخی از مغالطات یافت.
https://eitaa.com/farbehi
#مواجههیمنطقیبایکمتن
⏸هنگامی که با یک متن مواجهه میشوی و میخواهی آن را دقیقتر بفهمی، چند کار انجام بده؛
1️⃣ تحلیل منطقی متن از قبیل؛ تفکیک مدعا از علت تصدیق، تشخیص ساختار و صناعت منطقی به کار رفته.
2️⃣ میزان وجود عناصر منطقی در آن متن، از قبیل؛ شفافیت، مناطمحوری و انسجام
3️⃣ تشکیل ساختارهای منطقی از طریق انضمام گزارهها به هم از قبیل؛ انضمام استدلال به مدعا، انضمام مقدمات یک استدلال به همدیگر و تکمیل آن، انضمام حدود وسطا و علل طولی به همدیگر که در متنهای پراکنده آمده.
4️⃣ استفاده از احکام القضایا برای کشف استلزامات و دلالتهای سیاقی از قبیل؛ احکام عکس، احکام چهارگانهی قضایا
🔸این کار را دربارهی آیات و روایات هم میتوانی انجام دهی؛ اگر این نوع مواجهه را با آیات و روایات داشته باشی، میزان بهرهمندیات از معارف وحیانی چندین برابر میشود؛ شیوهی مرحوم علامهی طباطبائی در تفسیرش همینگونه بود، آیةالله جوادی هم همینطور است.
من در جزوهی تفکر منطقی در کتاب و سنت، برای اینها مثال آوردهام.
https://eitaa.com/farbehi
5cb5da649b0830966bfda1c0_639292471466149416.mp3
12.98M
۲۴/۲/۹۸ دانشگاه تهران
موضوع سخنرانی؛ مرز آزادی، در رفتارهای اجتماعی(نوع پوشش)
https://eitaa.com/farbehi
امام باقر علیهالسلام فرمودند:
إِنْ جَالَسَكَ يَهُودِيٌّ فَأَحْسِنْ مُجَالَسَتَهُ؛ اگر یک یهودی با تو همنشین شد، با او خوب همنشینی کن و همنشین خوبی باش.
رویکرد «جهادی»، که قرآن در مواجه با سران کفر ترسیم کرده، نباید ما را از رویکرد «تحمل، مدارا و احسان»، نسبت به دیگران؛ که آن را نیز آیات و روایات به روشنی ترسیم کرده، غافل کند؛ ما میتوانیم همنشین خوبی برای همهی انسانها باشیم.
شهادت آن امام را به همهی مجاهدان بردبار تسلیت میگویم.
https://eitaa.com/farbehi
دیروز یکی از دانشجویان میگفت:
مگر #چندتارمو چه کار میکند که اینقدر حساسیت نشان میدهید؟!
گفتم:
اگر اشتباهی چند تار مو بیرون میافتاد، نیازی به اینگونه حساسیتها نبود اما اگر همهی موها را بیرون بیاندازند و تنها چند تار مو را بپوشانند و یا از بیرون انداختن یک تار مو شروع کنند و به ابزار جنسی شدن زنان برسانند، در اینصورت اگر حساسیت نشان ندهی، به همهی اصناف جامعه خیانت کردهای.
https://eitaa.com/farbehi
98-02-21 ارتداد از زاویهای دیگر .mp3
4.44M
21/2/98 دانشگاه تهران
موضوع سخنرانی؛ مرز آزادی عقیده و آزادی بیان(ارتداد از زاویهای دیگر)
https://eitaa.com/farbehi
از یک تار مو شروع شد، ولی به کجا رسید؟
از افادههای زنانه شروع شد، ولی تا کجا رفت؟
برای جذاب کردن صحنهها و نشاندن مردان پای فیلمها، از جلوهنماییهای سادهی زنان شروع کردند، اکنون به کدام جلوهنماییها رسیدهاند؟
خواهر محترم! وقتی برای دیده شدن، #چندتارمو را بیرون میاندازی، چند تار مو نیست که بیرون افتاده؛ ...بگذریم.
https://eitaa.com/farbehi
#دعایعرفه، محتوایی #هستیشناسی با #ادبیاتمنطقی
🔺نمیخواهم بگویم دعای عرفه سرتاسر مباحث هستیشناختی با ادبیاتی منطقی است.
🔸اما منابع وحیانیِ ما، سرشار از مباحث هستیشناختی، به روش عقلیمنطقی است، از اینرو میتواند منبعی غنی برای اصطیاد مباحث فلسفی؛ الهیاتی و انسانشناختی؛ با همان سبک و سیاق فلسفی باشد.
https://eitaa.com/farbehi
از شهر بیرونشان کنید! اینها مردمانی پاکدامناند!
در حال بازگشت به قم هستیم؛ از مشهد میآییم، بچهها پیشنهاد دادند از مسیر شمال برگردیم، گفتم: «امروز و فردا مسیر شمال خیلی شلوغ و اوضاع هم خیلی ناجور!»؛ متاسفانه خیلی جاها همینطور شده، برای خودشان هم در مقابل تذکرها جواب دارند؛
شما نگاه نکنید!
شما کنار دریا نیایید!
شما به جنگلهای شمال نیایید!
شما به پارکها و پاساژها نیایید!
شما در خانه بمانید و بیرون نیایید!
اما اگر همینوضع ادامهیابد روزی فرا میرسد که دیگر نمیگویند: شما نگاه نکنید! شما از خانه بیرون نیایید! شما... بلکه آلودگی، فضای شهرها را خواهد گرفت و افراد شهر، دربارهی انسانهای پاک میگویند:
از شهر بیرونشان کنید، اینها مردمانی پاکدامناند!(سورهی اعراف، آیهی۸۲)
https://eitaa.com/farbehi
والدین، واسطهی #انتقالفرهنگدینی
داستانِ غدیر را والدین باید برای فرزندان خود تعریف کنند تا فرزندان نیز اهل ولایت شوند.
در زمانهای پیشین که رسانه به این مقدار وارد زندگی مردم نشدهبود والدین مؤثرترین و یا یکی از مؤثرترین عوامل انتقال فرهنگدینی بودند اما امروزه رسانه، جای والدین را گرفته، این امر میتواند یکی از عوامل شکاف فرهنگی باشد؛
آقا محسن یکی از رزمندگان دوران جنگ است، اسم پسرش رو محمدمهدی گذاشته بود، محمدمهدی امروز صاحب پسری شده، اسمِ پسرش رو گذاشته کامبیز!؛
به این پدیده، #شکاففرهنگی میگوییم،
مراقب شکاف فرهنگی باشیم.
https://eitaa.com/farbehi
عدم توجه والدین به #انتقالفرهنگدینی، باعث شکاف فرهنگی
شکاف فرهنگی، هنگامی که #هنجارهایدینی را بشکند، میتواند نشانهی عدم توجه والدین به فرایند انتقال فرهنگ دینی به فرزندان باشد؛ گفتن داستان غدیر برای فرزندان، بیان فضائل امامان حقّ برای آنها، و ذکر آداب و الگوهای مطلوبِ دینی برای کودکان، همگی مصداق انتقال فرهنگ دینی است که یکی از مهمترین وظایف والدین است.
والدین عزیز! اگر معلومات ضروری و مهم دینی را به فرزندانتان آموزش ندهید، مُرجِئه (امیددهندگان بدون عمل)، فرزندان شما را میربایند.« عَلِّمُوا صِبْيَانَكُمْ (مِنْ عِلْمِنَا) مَا يَنْفَعُهُمُ اللَّهُ بِهِ، لَا تَغْلِبُ عَلَيْهِمُ الْمُرْجِئَةُ»(وسائلالشیعه، ج27، 44)
https://eitaa.com/farbehi
وقتی کسی میگوید:
شما نگاه نکن!
نباید تصور کنیم به همین جا خاتمه پیدا میکند.
وقتی کسی میگوید:
مگر یک تار مو چه میکند؟!
نباید تصور کنیم به همین یک تار مو خاتمه پیدا میکند؛
وقتی پای تبعیت از شهوات به میان آمد، سخن از «میل عظیم» در میان است؛ «وَ يُريدُ الَّذينَ يَتَّبِعُونَ الشَّهَواتِ أَنْ تَميلُوا مَيْلاً عَظيماً (27)نساء»؛ اگر امیال و هوسها در جامعه کنترل نشود، پاکان را بیرون، وضعیت مردان را اسفبار و زنان را تحقیر میکنند.
https://eitaa.com/farbehi
نظارت اجتماعی از سوی مردم، و اجرای قوانین فرهنگی از سوی دولت
✅حفظ فرهنگ دینی در جامعه، وابسته به دو امر است؛
(1) نظارت اجتماعی از سوی مردم
(2) اجرای قوانین بازدارنده از سوی دولت
وظیفهی مردم تذکر زبانی و فشارهای رفتاری است، این امر بسیار مؤثر و بازدارنده است، مخصوصا اگر با «اجرای قوانین فرهنگی» و «فرهنگسازی» از سوی دولت همراه باشد.
وظیفهی دولت و حاکمیت، اجرای قوانین بازدارنده است البته برای اینکه قوانین، مقبول مردم واقع شده، و مردم نسبت به آن ملتزم شوند، حاکمیت موظف است فرهنگسازی کند.
⭕️متأسفانه در حال حاضر دولت نسبت به قوانین فرهنگی، نه فرهنگسازی میکند و نه از او ارادهای جدی در اجرای آنها مشاهده میشود.
امیرمؤمنان علی علیهالسلام فرمودند؛
قِوَامُ الشَّرِيعَةِ «الْأَمْرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ النَّهْيُ عَنِ الْمُنْكَرِ» وَ «إِقَامَةُ الْحُدُود»
https://eitaa.com/farbehi
#نظارتاجتماعی، خیلی مؤثر است
⭕️رسانهها خبر زخمیشدن ناهیان از منکر را به خوبی پوشش میدهند؛ نمیدانم کار خوبی است یا نه، اما مسلّما پوششندادن خبر نظارت اجتماعی، از سوی مردم، و مؤثرواقع شدن آن در بسیاری از موارد، کار غلطی است؛ همه باید بدانند که در کشور، از سوی بدنهی مردم، موارد متعددی نهی از منکر میشود و در بسیاری از موارد، تأثیرات فرهنگی گستردهای دارد اما رسانهها این موارد را بهخوبی پوشش نمیدهند؛
✅برخی از کسانی که مورد نهی از منکر واقع میشوند، اظهار بیاطلاعی میکنند و با خوشروئی تذکرِ ناهی از منکر را میپذیرند، برخی دیگر از افراد، با اکراه، رفتار خود را تغییر میدهند اما پس از مدتی، آن رفتار را در متن جامعه میپذیرند و بدان ملتزم میشوند،
برخی دیگر، اگرچه نصیحت ناهی از منکر را نمیپذیرند اما صحنه را ترک میکنند تا خود را از فشار اجتماعی برهانند و البته همین امر در ایجاد امنیت اجتماعی بسیار مؤثر است.
⭕️در این بین، افراد کمی پیدا میشوند که شکستن هنجارهای دینی را حق خود میدانند و گاه جسورانه در مقابل ناهی از منکر میایستند و رفتاری ناشایست انجام میدهند و کمتر از آنان، کسانی هستند که رفتارهایشان نیاز به دستبندِ قانونی دارد؛ تعداد این افراد، بسیار نادر است، اما رسانهها، تنها همین افراد را پررنگ نشان میدهند.
⭕️این رفتارِ رسانهای، موجب میشود تا مردم، از تأثیر نظارتشان و میزان آن، غفلت کرده و گاه نهی از منکر را ترک کنند، در صورتی که انجام این مسؤولیتِ اجتماعی، بسیار مؤثر است.
✅ اساسا یکی از عوامل حفظ فرهنگ دینی در جامعه، نظارت همین افراداست.
https://eitaa.com/farbehi
#موضوعاتعاشورائی
در این چند سال که ایام عاشورا صحبت میکردم، موضوعات عاشورائی را هم پیگیری و گاه دستهبندی میکردم؛ کلیترین سرفصلهایی که دربارهی عاشورا پیدا کردم از اینقرارند؛
(1) تحلیل قیام کربلا
(2) عاشورا تجلی سهدسته شخصیتِ اخلاقی
(3) مراسمات؛ فلسفه، کارکردها، آداب و احکام
امسال پنج شب اول محرم، مدرسهی حقانی منبر دارم موضوع سخنرانیهایم «شخصیتشناسی اصحاب کربلا» است.
اگر کسی دربارهی سرفصلهای کلی و یا شخصیتشناسی اصحاب کربلا نکتهای دارد، آنرا غنیمت شمرده و از آن بهره میبرم.
https://eitaa.com/farbehi
به ما گفتن تذکر ندید!
اخیرا فضای برخی دانشگاهها، فضای خودنمایی خانمها شده، وقتی بعضی از افراد به حراست دانشگاه مراجعه کرده و میپرسند که چرا وضع اینچنین است؟! آنها میگویند:
به ما گفتن تذکر ندید!
اگر کارگزاران نظامِ اسلامی، خودشان ضرورت حفظ هنجارهای دینی را باور نکنند، هرگز باور نمیکنند که شکستن آنهنجارها، ظلم به افراد جامعه است؛ دستورات دینی، همگی مبتنی بر مصالح و مفاسدِ ضروری است؛ ایجاد زمینهی مناسب برای رسیدن به مصالح و پرهیز از مفاسد، حق همهی افراد جامعه است، آنهایی که هنجارهای دینی را میشکنند، به آن مصالح و مفاسد توجه نمیکنند، لذا استدلالشان معمولا یک کلمه است؛
«دلم میخواد!» و یا «هر کی آزاده هر کاری دلش میخواد انجام بده!».
امیرمؤمنان علی علیهالسلام فرمودند: فِي حَمْلِ عِبَادِ اللَّهِ عَلَى أَحْكَامِ اللَّهِ اسْتِيفَاءُ الْحُقُوقِ وَ كُلُّ الرِّفْق؛ در واداشتن بندگان خدا بر انجام دستورات الهی، استیفاء تمام حقوق، و رسیدن به نهایت مداراست.
https://eitaa.com/farbehi
ضرورت همگانی شدن آموزش شیوهها و مهارتهای تذکر و نهی از بدیها
نهی از منکر، همانند همهی تعاملات اجتماعی، نیازمند هنجارها و صورتبندیهای تعریفشدهای است و الا میتواند نتایج سوئی به دنبال داشتهباشد.
بحمدالله مدتی است شیوهها و مهارتهای نهی از منکر، در کلاسها و کارگاههایی، آموزش داده میشود؛ با توجه به اینکه نهی از منکر؛ با تحقق شرایط آن، یک واجب همگانی است، آموزش شیوهها و مهارتهای آن نیز باید همگانی شود.
http://eitaa.com/joinchat/2062548998C3b58f9ed6b
نظارت همگانی بر عملکرد کارگزاران
تا کنون بارها شنیدهام که کارگری در یک اداره، از دست مسؤول آن اداره شکایت کرده و پس از پیگیری و رسیدگی به شکایت او، آن کارگر بیچاره هم اخراج شده؛ باید فرایند نظارت بر قدرت بهگونهای که برای ناهی از منکر نیز مصونیت داشته باشد، تبیین و آموزش داده شود تا نهی از منکر نسبت به مسؤولان نظام اسلامی نیز اجرائی شود؛
کشف و تبیین شیوههای نظارت بر دولت، لازمهی اصل هشتم قانون اساسی است.
https://eitaa.com/farbehi
شکار لحظهها برای تخریب چهرهها
متأسفانه مدتی است به نام طیف انقلابی، کلیپهایی علیه مسؤولان نظام منتشر میشود، مثلا؛
آقای لاریجانی به شام و ناهار آقای رئیسی گیر داد و ماهیت خودش را با این اعتراض آشکار کرد!
آقای روحانی در حالی که دست زیر چانهاش گذاشته! روضهی اباعبدالله میخواند! واقعا جای تأسف دارد!
و...
بعید است همهی این تخریبها از طرف طیف انقلابی باشد، مدتی است اختلافافکنی و شکار لحظهها برای تخریب چهرهها رایج شده؛ ایجاد جو اختلاف و تخریب و دامنزدن به اشتباهاتی که منجر به عمیقتر شدن شکافها میشود، ضربههای جبرانناپذیری به نظام میزند؛
مراقب اشتباهات خود و دسیسههای دشمنان باشیم.
https://eitaa.com/farbehi
شکار لحظهها برای تخریب چهرهها
از جمله اتفاقاتی که در فضاهای رسانهای در حال جریان است رصد کردن افراد مذهبی و جامعهی دینی است؛ تصویربرداران در کمین نشستهاند تا سخنی از متدینان و افراد مذهبی بشنوند و رفتاری ببینند تا آن را شکار و به همهجا مخابره کنند.
بدونشک شکار لحظهها برای تخریب چهرهها رفتار درستی نیست؛ از طرف هر که باشد و ریشهی آن هر چه باشد. اما فضایی که در رسانهها به وجود آمده، میتواند تبدیل به یک فرصت شود فرصتی برای مراقبهی مسؤولان نظام اسلامی و افراد متدین نسبت به کارهایی که انجام میدهند و سخنانی که میگویند، از اینرو همهی آنان را مورد خطاب قرار میدهم و میگویم؛
مسؤول نظام اسلامی! مراقب رفتار و سخنت باش! چشمهای توبیخگر تو را رصد میکند.
آقا و خانم مذهبی! مراقب گفتار و رفتارت باش! عدهای به دنبال عیوب شما هستند؛ دوربینها و موبایلهایشان را آمادهکردهاند تا خطاهای شما را شکار کنند.
متولیان مجالس مذهبی! به شدت مراقب مجلستان باشید عدهای رفتار شما را رصد میکنند تا چهرهی مجلستان را تخریب کنند.
ائمهی جمعه و جماعت! مراقب باشید بیجا سرتان را بالا و پائین نکنید چهرهی شما در تیررس شکارچیان است.
سخنرانان مذهبی! مراقب باشید مبهم و دو پهلو سخن نگویید چون سخنان شما به بدترین معنا حمل میشود.
همه باید مراقب رفتار و گفتارمان باشیم؛ عیبجویان در کمیناند.
https://eitaa.com/farbehi