بیت امام
در مهر ماه ۱۳۴۴ مام خمینی و فرزندشان آیت الله حاج آقا مصطفی خمینی به عراق تبعید شدند.
نزدیک به ۱۲ سال، امام خمینی در خانهای ساده و محقر در محلهی «حویش» نجف زندگی کرد و امروزه نیز میتوانید از این خانه بازدید کنید.
ورودی منزل امام (ره) که نمای آن آجری است، با آیه ۳۶ سوره نور تزئین شده و تصاویر بنیانگذار انقلاب اسلامی در جای جای این خانه قدیمی قرار دارد.
امام خمینی(ره) به همراه فرزندشان حاج آقا مصطفی در ۱۳ مهر ۱۳۴۴ خورشیدی از بورسای ترکیه به نجف اشرف تبعید شدند؛ دوره ای که رژیم بعث در عراق حاکم بود اما امام(ره) با وجود تنگناها و فشارهایی که بر ایشان وارد می شد، از مبارزه برای تشکیل حکومت اسلامی دست نکشیدند تا اینکه در راستای همین هدف ناگزیر به پاریس مهاجرت کردند.
امام خمینی(ره) از زمانی که به نجف تبعید شدند تا ۱۲ مهر ۱۳۵۷ به مدت ۱۲ سال و ۱۱ ماه در آنجا سکونت اختیار کردند؛ دوره یی که مخالفـت ها، کارشکـنـی ها و زخـم زبان هـا از همه جبهه ها آنچنان گـسترده و آزاردهنده بود که امام(ره) با همه صـبر و بـردباری که داشتند بارها از سخـتی شرایط مبارزه در ایـن سال ها بـه تلخی یاد کرده اند اما هـیچیـک از ایـن مصـائب و دشـواری ها نـتـوانـست ایشان را از مـسیــری که آگـاهانه انتخاب کرده بودند، باز دارد.
تا ۱۲ مهر ۱۳۵۷ به مدت ۱۲ سال و ۱۱ ماه در آنجا سکونت اختیار کردند؛ دوره یی که مخالفـت ها، کارشکـنـی ها و زخـم زبان هـا از همه جبهه ها آنچنان گـسترده و آزاردهنده بود که امام(ره) با همه صـبر و بـردباری که داشتند بارها از سخـتی شرایط مبارزه در ایـن سال ها بـه تلخی یاد کرده اند اما هـیچیـک از ایـن مصـائب و دشـواری ها نـتـوانـست ایشان را از مـسیــری که آگـاهانه انتخاب کرده بودند، باز دارد.
✋حرکت شکوهمند
🔹امام خمینی(ره) به همراه فرزندشان حاج آقا مصطفی وارد فرودگاه بغداد شدند و از آنجا به طرف کاظمین رفتند.
🔹هنگامی که علمای نجف و کربلا از جریان تبعید امام(ره) آگاه شدند به دیدار ایشان شتافتند.
🔹 شب دوم حضور در کاظمین، عبدالرزاق محی الدین وزیر وحدت عراق به حضور امام رسید و از طرف عبدالسلام عارف رییس جمهوری عراق ورود ایشان به عراق را خیر مقدم گفت.
🔹 امام خمینی(ره) پس از سه روز اقامت در کاظمین، این شهر را به طرف سامرا ترک کرد و هنگام ورود به این شهر از طرف علمای شیعه و برخی از علمای سنی و شیوخ عرب سامرا مورد استقبال قرار گرفتند. پس از زیارت حرمین شریفین و یک روز توقف در سامرا، از آنجا عازم کربلا شدند. استقبال مردم و علمای کربلا از امام(ره) کم نظیر بود. این مراسم به همت و ابتکار عمل آیت الله سید محمد شیرازی انجام گرفت که در استقبال از امام(ره) سنگ تمام گذاشت.
🔹آیت الله شیرازی ماشینهای بسیاری را به استقبال امام(ره) فرستاده بود. افزون بر آن دستور داد که روی منارههای حرم حضرت ابوالفضل(ع) و امام حسین(ع)، در تجلیل از مقام ایشان شعارهایی نوشته و بلندگوهای حرمها، همزمان از امام تجلیل کنند. روزنامهها و مجلههای آن روز عراق، درباره ورود امام(ره) به کربلا خبرها و تحلیلهایی ارایه کردند.
امام(ره) در ۲۳ مهر ۱۳۴۴ خورشیدی از کربلا به طرف نجف حرکت کرد.
در آنجا هم با استقبالی شکوهمند مواجه شدند و طلاب و فضلای جوانی که در این مراسم حضور داشتند، شعارهای انقلابی در حمایت از ایشان سردادند. امام(ره) پس از زیارت حرم امام علی(ع)، در میان همراهان، به طرف خانه یی که شیخ نصرالله خلخالی برای ایشان تهیه کرده بود، رفتند.
این منزل نزدیک مسجد شیخ انصاری، واقع در شارع الرسول قرار داشت و امام(ره) از ابتدای ورود تا زمانی که از عراق خارج شدند، در همین منزل سکونت داشتند.
شب نخست ورود امام خمینی(ره) به نجف، آیت الله سید ابوالقاسم خویی و آیت الله سید محمود شاهرودی به منزل ایشان آمدند. آیت الله سید محسن حکیم در شب دوم به دیدار امام آمد. این دیدارها به طور خصوصی انجام گرفت.
علاوه بر این سه مرجع، اساتید، علمای اعلام، فضلا و طلاب نیز چند شبانه روز به طور مستمر و دسته جمعی به دیدار امام(ره) می شتافتند
تدریس، نماز و زیارت
امام(ره) در مدرسه آیت الله بروجردی نجف اشرف نماز مغرب و عشا را به جماعت اقامه و طلاب مدرسه و فضلا به ایشان اقتدا می کردند.
همچنین ایشان تدریس خود را در مدرسه شیخ انصاری انجام می دادند.
ایشان هر شب به طور مرتب در ساعت معینی به حرم امیرمؤمنان(ع) می رفتند که این ساعت، براساس ساعت غروب در تابستان و زمستان فرق داشت.
علاوه براین هر هفته، شب های جمعه به طور منظم از نجف به کربلا می رفتند و به زیارت حرمین شریفین مشرف می شدند که در مدت اقامت ایشان در نجف هرگز این برنامه هم تعطیل نشد.
پرداخت وجوهات به طلاب حوزه علمیه نجف
یکی از مهمترین اقدامات امام(ره) پس از ساکن شدن در نجف اشرف، پرداخت وجوه مساوی برای طلاب بود زیرا در حوزه علمیه نجف از ده ها سال پیش از حضور امام خمینی(ره)، سیره غیرمتعارف و تبعیض گونه یی وجود داشت و طلاب پاکستانی، افغانی و هندی، نصف شهریه طلاب ایرانی و عرب را دریافت یا برخی طلاب و فضلا به خاطر انتساب به یک محفل یا شخصی، شهریه بیشتری نسبت به دیگران اخذ می کردند.
امام(ره) به مناسبت ماه مبارک رمضان به طلاب حوزه علمیه نجف، چه ایرانی و چه غیر ایرانی وجهی به صورت مساوی پرداخت کردند که در واقع نخستین شهریه ایشان در حوزه نجف بود.
در حوزههای علمیه ایران نیز پس از این جریان، برنامه پرداخت شهریه از طرف مراجع تقلید وجود داشت.
طرح بحث ولایت فقیه و حکومت اسلامی
یکی از اقداماتی که امام خمینی(ره) در نجف انجام دادند، طرح مبانی حکومت اسلامی بود.
امام(ره) در آغاز این بحث تاریخی، درباره اثبات ولایت فقیه می فرمایند: ولایت فقیه از آن موضوع هایی است که از مجرد تصورش، تصدیق آن لازم می آید و هیچ نیازی به اقامة برهان ندارد؛ به گونه یی که هرکس عقاید و احکام اسلام را به طور مجمل و کلی قبول داشته باشد، ناخودآگاه ولایت فقیه را قبول خواهد کرد(۶). این موضوع واکنش ها و مخالفت های برخی محافل را برانگیخت.
حجت الاسلام اسماعیل فردوسی پور در خاطرات خود می گوید: امام وقتی تشریف آوردند شروع کردند، مقدمه بحث حکومت اسلامی را گفتند که یک سخنرانی تاریخی مفصل در لزوم حکومت اسلامی و دولت اسلامی ایشان بیان کردند.
در نجف بحث حکومت اسلامی انعکاس مهمی داشت و آنهایی که مخالف امام بودند خیلی عصبانی شده و شروع کردند، علیه امام حرف هایی زدند و سخنانی گفتند که باعث ناراحتی ما و دوستان ما شده بود اما با وجود چنین مخالفت هایی امام(ره) بحث و درس های خود را ادامه دادند و شاگردان ایشان نیز نوارهای سخنرانی را پیاده و متن ها را منتشر می کردند.
اخراج ایرانیان از عراق و توطئه ساواک برای امام(ره)
🔹از اردیبهشت ۱۳۴۸ خورشیدی و پس از شدت یافتن اختلافات مرزی میان ایران و عراق بر سر حاکمیت بر #اروندرود، رژیم بعث تصمیم به افزایش فشارها بر شهروندان ایرانی ساکن عراق می گیرد و پس از آن در #اواسط ۱۳۵۰ خورشیدی رژیم بعث به بهانه اختلاف نظر ایران و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس بر اعاده حاکمیت ایران بر #جزایر سهگانه ایرانی در خلیج فارس و فشار بر حکومت پهلوی، بیش از ۶۰ هزار تَن از ایرانیان مقیم عتبات را به بهانه تمدید نشدن اقامت آنها از عراق #اخراج می کند.
🔹در همین زمان با جریحه دار شدن افکار عمومی کشور به سبب اخراج هم میهنان سابق خود، ساواک(سازمان اطلاعات و امنیت کشور) به فکر وارد آوردن ضربه یی تازه به امام خمینی(ره) افتاد. به این صورت که به دستور نعمت الله نصیری رییس ساواک خبری تنظیم شد که مراجع ایرانی مقیم عراق باتنظیم تلگرامی از دولت عراق خواسته اند، دستگیری و اخراج ایرانیان را متوقف کند لیکن آقای #خمینی این تلگراف را امضا نکرده است
🔹جعل این خبر و درج آن در روزنامه ها زمانی انجام گرفت که گزارش های رسیده از عراق نشان می داد که رژیم بعث از امام(ره) نیز خواسته بود تا این کشور را ترک کند زیرا #اختلافاتی میان ایشان با مسوولان عراقی درباره نحوه رفتار با مردم بروز کرد و امام(ره) از روش رژیم بعث انتقاد می کردند.
🔹همسر امام(ره) نیز در خاطراتش می نویسد: تنها عالمی که در نجف [به اخراج ایرانیان] #اعتراض کرد [همسرم] بود. ولی بقیه آقایان ساکت بودند. [او] آنها [بعثی ها] را بدتر از شاه قلمداد کرد. در بیرونی منزلمان سخنرانی کرد، ولی بقیه آقایان ساکت بودند.