✅اسرار زیارت ۱ - بزرگداشت اولیای الهی ۲ - دوری از گناهان و آلودگی‌ها ۳ - تقرب و نزدیکی به خدا ۴ - جلوه‌گاه دوستی با اهل بیت ۵ - شناخت بیشتر اهل بیت ۶ - شفاعت و آمرزش گناهان ۷ - یادآوری مرگ و آخرت ۸ - بهره مندی از پاداش‌ها ادامه در پستهای بعدی👇 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

۱ - بزرگداشت اولیای الهی 🔺یکی از اهداف و اسرار زیارت، بزگداشت اولیای الهی و زنده کردن یاد و نام آنان و باور به عظمت و شکوه ایشان است. تعظیم بندگان صالح و برگزیده، حفظ شعائر الهی و مصداقی از آیه من یعظم شعائر الله فانها من التقوی القلوب است. 🔺یاد و خاطر آنان، یاد کرد بندگی و دلسپردگی آنان به خدا، ایثار و جان فشانی‌هایشان در دفاع از دین حق و مجاهدت‌های بی نظیر آنان، عبادت‌ها و نیایش‌های ایشان در محضر باری تعالی و است. 🔺پیشوایان معصوم، امامان نور و هدایت و معنویت هستند و ملاقات و زیارت عارفانه و خالصانه آنان، تقدیر و سپاس از هدایت‌گری آنان و اذعان به مقام والا و بزرگ ایشان در پیشگاه خداوند است. به یقین پیامبر خدا و ائمه(علیهم‌السّلام) صاحبان عزت، عظمت و شرافت‌اند و فضل و برتری آنان، روشن و محبوبیت‌شان در نزد پرودگار ثابت است. 🔺خداوند نور وجودی آنان را اشرف و برتر از همه قرار داده و در دنیا و آخرت به آنان عصمت، قدرت، توانایی، حکمت و پاداش عطا فرموده است. از دیدگاه صاحب المراقبات زائر حرم نبوی، بر پادشاه بزرگی وارد می‌شود که در بارگاه او، جز پاکان نزول نکنند و اجازه نیابند و همانا او حرمی را اراده کرده که انبیا و مرسلین و ملائک مقربین، بدون اذن داخل آن نمی‌شوند مقام پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در نزد خداوند، بسی بزرگ است. 🔺مولا احمد نراقی نیز ضمن توصیه به شناخت سر معصومین(علیهم‌السّلام) و بزرگی و جلالت قدر ایشان، می‌گوید: در دل خود، باید عظمت شان و جلالت قدر شان را مستحضر گردی و متذکر حق عظیم ایشان در ارشاد مردم و رواج دین الهی شوی 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

2-دوری از گناهان و آلودگی‌ها زیارت و دیدار با معصومین(علیهم‌السّلام) _چه در حال حضور و چه بعد از وفات_ تاثیرات شگرفی بر روح و روان انسان دارد و او را به سوی معنویات، اخلاق فاضله و مکارم انسانی سوق می‌دهد. شاید یکی از حکمت‌های مهم زیارت، همین توجه زائر به معنویات، دعا، ذکر و نماز در حرم اولیای الهی و سعی در اصلاح و خودسازی و کسب طهارت درونی، جهت بار یافتن به درگاه آنان است. در زیارت رسول گرامی اسلام و امامان بزرگوار (علیهم‌السّلام)، معنویت و جذبه‌های روحانی آنان، پرده از حجاب‌ها و ظلمات بی‌شمار ما بر می‌دارد و موجب زدوده شدن آلودگی‌ها و تیرگی‌های درون می‌شود. آنان خود پاک و طاهرند و دوستداران و زائران خود را به سوی پاکی‌ها و معنویات می‌کشانند: انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا. چنان که در بحث حلق و تقصیر گذشت، آیه ثم لیقضوا تفثهم و لیوفوا نذورهم، به لقای امام تاویل شده است؛ یعنی، در پرتو دیدار و زیارت آنان، کدورت‌های اخلاقی و رذایل درونی، زدوده می‌شود و انسان از ظلمت و قساوت قلب رهایی می‌یابد. بر این اساس، یکی از برکات و آداب حضور در مرقدهای معصومین(علیه‌السّلام)، توبه و استغفار و دوری از گناهان و معاصی است؛ چنان که عارف والا مقام بهاری همدانی گفته است: «اگر تواند یک توبه درستی با جمیع مقررات معلوم در محل خود در خدمت پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و امام(علیه‌السّلام) به جا آورد. آن بزرگوار را شاهد و شفیع خود قرار دهد و بنا بگذارد عند المراجعه، اگر دهانی که به آن آستانه شریفه رسیده و اعضایی که بر آنجاها مالیده شده و از برکت آنها اکتساب نور کرده، دوباره به لوث معاصی تلون نگرداند؛ بلکه از لغویات بی‌فایده هم اجتناب ورزد». از دیدگاه عارف الهی ملکی تبریزی نیز زائر مرقد منور نبوی، باید با طهارت جسم و روح و با توجه کامل به آن مکان مقدس، قدم بگذارد. این توبه، او را لا محاله از مخالفت فعلی پاک می‌کند تا از ورطه هلاکت نجات یابد و از رد شدن از درگاه او در امان باشد. اگر توفیق این کار (توبه) را پیدا کند، بر او است که از دری غیر از آن داخل شود و آن درهای اعتراف، پوزش، توسل، استغفار، التجا و اضطرار است. قرآن نیز به کسانی که گناه و بر خود ستم کرده‌اند، توصیه می‌کند به حضور پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بشتابند و از او طلب مغفرت کنند و آن حضرت نیز برای آنان از خداوند آمرزش بطلبد: ولو انهم اذ ظلموا انفسهم جاءوک فاستغفروالله و استغفر لهم الرسول لو جدوا الله توابا رحیما. 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

۳ - تقرب و نزدیکی به خدا 🔹یکی از اسرار و فواید زیارت خاندان وحی و بزرگداشت نام و یاد آنان، تقرب و نزدیکی به خدا و جلب عنایت و توجهات ویژه او است. زیارت، چون پیوند و تجدید عهد با بندگان خالص خداوند است، زمینه ساز کسب صفات شایسته و عامل رشد معنوی و در نتیجه تقرب به خدا می‌گردد. وقتی در زیارت، انسان ناقص در برابر انسان کامل قرار می‌گیرد، انگیزه کمال یابی، او را متوجه خدا می‌کند و مایه تقربش می‌شود: «فانکم وسیلتی الی الله و بحبکم و بقربکم ارجو نجاة من الله» و «اتقرب الی الله بموالاتکم». 🔹تقرب به اولیای خدا، راهی است برای نزدیکی به خداوند؛ چرا که اینان، وسیله، صراط، راهنما و مشعل هدایت‌اند و دعا و خواسته اصیل زائران نیز از ساحت اهل بیت(علیهم‌السّلام)، وساطت در محضر خدا و فراهم ساختن زمینه‌های قرب و نزدیکی به او است. پیامبر گرامی به حضرت علی(علیه‌السّلام) می‌فرماید: «یا اباالحسن! به درستی که خدای تعالی، قبر تو و فرزندان تو را بقعه‌هایی کرده است از بقعه‌های بهشت و عرصه‌ای از عرصه‌های آن و دل‌های خلق و برگزیدگان بندگان خود را مایل به آنها ساخته است، تا خواری و اذیت راه را متحمل شوند و قبور شما را تعمیر کنند و بسیار به زیارت آیند؛ به جهت تقرب به خدا و دوستی پیغمبر او» 🔹شاید بدین جهت است که زیارت پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و سایر معصومین(علیهم‌السّلام)، زیارت خداوند دانسته شده است؛ چنان که رسول اکرم می‌فرماید: «من زارنی فی حیاتی او بعد موتی، فقد زار الله». 🔹امام رضا(علیه‌السّلام) در تبیین این روایت می‌فرماید: «رتبه پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در بهشت بالاترین رتبه‌ها است. هر کس او را در رتبه‌اش در بهشت از خانه خود دیدار کند، خدای تعالی را زیارت کرده است». 🔹سالک عارف ملکی تبریزی آورده است: «اگر پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به کرم و فضل خود به تو توجه کند و تو را بپذیرد و زیارت تو را قبول کند و سلام تو را جواب گوید و سخن تو را گوش دهد، خوشا به حال تو! باز خوشا به حال تو! در این صورت چنان است که به زیارت خدای جل جلاله نایل گشته‌ای و در این کار با فرشتگان مقرب و پیامبران مرسل شریک گشته‌ای». 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

۴ - جلوه‌گاه دوستی با اهل بیت 🔹«زیارت»، جلوه‌گاه دوستی و تولای اهل بیت(علیهم‌السّلام) و بیانگر عمق محبت و مودت مسلمانان نسبت به خاندان وحی است. حضوری عاشقانه در پیشگاه اولیای الهی و یاد کرد مقام والای آنان و انس و دوستی با آن بزرگواران، نشانه ایمان و تقوای قلوب است. حب و ولای پیشوایان معصوم و آل نبی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، دستور خداوند و درخواست علو درجه برای ایشان و اهدای ثواب نماز و قرائت قرآن به آنها و همه در جهت عمل به این سفارش است که: لا اسالکم علیه اجرا الا المودة فی القربی. 🔹برای ایجاد و تثبیت حب و تولای اهل بیت(علیهم‌السّلام)، همواره زنده‌ترین توصیه، زیارت آن بزرگواران است. زیارت نه تنها تمسک و توسل به آل یاسین است؛ بلکه همسویی و همراهی با آنان و اعلام برائت ودوری از دشمنان و مخالفان ایشان است. تولا و تبرا دو رکن اعتقادی شیعه است که با حضور در بارگاه نورانی خاندان عصمت و طهارت، به زیبایی جلوه گر می‌شود و زیارت آنان، باعث زنده شدن یاد و خاطره ایشان می‌گردد و این مورد پسند و خشنودی حضرت باری تعالی است: «من احبنا فقد احب الله و من ابغضنا فقد ابغض الله و من والانا فقر والی الله». 🔹در زیارت جامعه نیز می‌خوانیم: «من والاکم فقد والی الله و من احبکم فقد احب الله». بر همین اساس است که امام باقر(علیه‌السّلام)، یکی از حکمت‌های مهم طواف و حج خانه خدا را توجه مردم به اهل بیت(علیهم‌السّلام) و اظهار دوستی و مودت با آنان می‌داند: «امروا ان یطوفوا بهذا ثم یاتونا فیعرفونا مودتهم ثم یعرضوا علینا نصرهم»؛ «به آنان (حج گزاران) فرمان داده شده تا در اینجا طواف کنند، سپس نزد ما آمده، دوستی و محبت و نیز نصرت و یاری خود را به ما اظهار و عرضه کنند». 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

۵ - شناخت بیشتر اهل بیت 🔸شناخت اهل بیت(علیهم‌السّلام) و معرفت به مقام والا، سجایای اخلاقی و سیره دینی و ویژگی‌های برتر آنان، از حکمت‌های دیگر زیارت است؛ یعنی، در پرتو حضور در مرقدهای پاک و قدسی ایشان و مطالعه و اندیشه در حالات و گفتارهای عترت نبی علیهم‌السّلام، شناخت زیادی نسبت به آن بزگواران حاصل می‌شود و عظمت روحی و معنوی آنان، بیشتر درک می‌گردد. این زمینه‌ای برای نزدیکی و شناخت حضرت حق و موجب تعالی روحی و اخلاقی زائران و تعبد بیشتر به دین است: «اللهم عرفنی حجتک فانک ان لم تعرفنی حجتک ضللت عن دینی». 🔸یکی از سفارش‌های مهم در آداب زیارت، شناخت حق و مقام زیارت شونده است (عارفا بحقه)؛ یعنی، بداند که اطاعت از امام واجب و پیروی از راه و روش او دستور دینی است و به یقین یکی از مؤثرترین و مهم‌ترین راه‌های شناخت و ایجاد ارتباط قلبی وفکری با معصومین (علیهم‌السّلام)، زیارت و حضور در حرم‌های ایشان است. محمد بن سلیمان از امام جواد(علیه‌السّلام) درباره مردی پرسید که بعد از انجام دادن اعمال حج و درود و سلام بر رسول خدا، به زیارت امیرمؤمنان(علیه‌السّلام) شرفیاب می‌شود و او را با معرفت زیارت می‌کند. آن حضرت معرفت را چنین بیان می‌کند: «عارفا بحقه یعلم انه حجة الله علی خلقه و بابه الذی یؤتی منه فسلم علیه»؛ یعنی، بداند که او، حجت خداوند بر روی زمین و بهترین طریق شناخت و ارتباط با حضرت حق است. 🔸انسان در سایه سار زیارت، در می‌یابد که ضمن حرمت نهادن به مقام والای امامت و ولایت، باید در عرصه‌های معنوی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، امام علیه‌السّلام را پیشوا و مقتدا قرار داده، به حق او پیروی کند و این پیروی و پذیرش امامت را باور داشته باشد و زندگی بدون آن را، زندگی در جهالت و گمراهی بداند (من مات و لم یعرف امام زمانه مات میتة جاهلیة). 🔸در واقع سر و روح اصلی زیارت «معرفت و شناخت» است؛ چنان که توصیه شده: «بر تو است با تمام جد و جهد خود و آنچه در توان داری، در زیارت آن حضرت (رسول خدا) کوشش کنی؛ زیرا تو مبانی شناسایی آن بزرگوار و معرفت حقوق و مراحم او را محکم ساخته و به آن یقین کرده‌ای». 🔸بر این اساس آنچه مایه کمال زیارت می‌شود، معرفت و شناخت مقام و موقعیت زیارت شونده است ثواب‌های اخروی و آثار دنیوی که در روایات آمده، بر زیارت واقعی مرتب است 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

۶ - شفاعت و آمرزش گناهان یکی از آثار و اسرار گران قدر زیارت، جلب عنایت و توجه معصومین(علیهم‌السّلام) و بهره‌مندی از شفاعت و آمرزش خواهی آنان در محضر باری تعالی است. یکی از اموری که انسان را به رحمت الهی، بسیار امیدوار می‌کند، مساله شفاعت مقربان درگاه الهی و واسطه قراردادن آنان است (وابتغوا الیه الوسیلة). اهل بیت(علیهم‌السّلام)، آبرومندان درگاه الهی و اولیای برگزیده او هستند، بنابراین با توسل به آنان و زیارت مرقدهای پاکشان، باید به شفاعت آنها امیدوار بود و از الطاف بی‌کرانشان بهره مند گردید. رسول گرامی اسلام فرموده است: «من اتانی زائرا کنت شفیعه یوم القیامة:» «هر کس به زیارت من آید، روز قیامت شفیع او خواهم بود» و نیز «من جاءنی زائرا لا یعمله حاجة الا زیارتی کان حقا علی ان اکون له شفیعا یوم القیامة»؛ «هر کس به زیارت من آید و هیچ کاری جز زیارت من نداشته باشد، بر من حق است که روز قیامت شفیع او باشم». و نتیجه شفاعت ورود به بهشت است (وجبت له الجنة). از دیدگاه عارف والا مقام بهاری همدانی، نسیم الطاف ایشان و رشحات انوار آن بزرگواران، بر زوار و قاصدین ایشان می‌رسد پس خوب است زوار به امید استشفاع از برای بخشش گناهان و رجای وصول بر فیوضات عظیمه، رو به آن بزرگواران کنند. عالم ربانی مرحوم نراقی نیز گفته است: «پس هر که بر قبور مطهره ایشان حاضر شد، جهت زیارت ایشان، بر او مطلع می‌گردند پس دامن شفاعت به میان می‌زنند و از خداوند طلب حوایج ایشان را می‌کنند و از درگاه الهی، مسالت بر آمدن مطالب و آمرزش گناهان ایشان را می‌کنند. همین سر است در ترغیب به زیارت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و ائمه(علیهم‌السّلام)». پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به امام حسین(علیه‌السّلام) چه زیبا فرمود که: «ای فرزند عزیزم! کسی که مرا در حال حیات و یا ممات زیارت کند، یا پدرت علی بن ابی طالب و یا برادرت حسن بن علی یا تو را زیارت کند؛ بر من لازم است که او را در روز قیامت دیدار کنم و از گناهانش برهانم (کان حقا علی ان ازوره یوم القیامة و اخلصه من ذنوبه)» 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

۷ - یادآوری مرگ و آخرت زیارت قبور _به خصوص مرقدهای نورانی اهل بیت(علیهم‌السّلام)_ یادآور عالم آخرت و حساب و کتاب و باور داشت زندگی جاویدان در قیامت است. اعتقاد به آن عالم، زندگی را از پوچی و بی هدفی بیرون می‌آورد و به حیات او معنا و ژرفا می‌بخشد. زیارت موجب عبرت و پندگیری انسان و زنده شدن یاد مرگ در نزد او می‌گردد و این آثار تربیتی بسیاری برای انسان دارد؛ از جمله اینکه باعث کوتاه شدن آرزوهای غیر الهی و رهایی انسان از قساوت قلب می‌شود از پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل شده است: «قد کنت نهیتکم عن زیارة القبور فزوروها فانها تذکرة الاخری»؛ «شما را از زیارت قبور نهی کرده بودم، از این پس زیارت کنید که آخرت را به یاد شما می‌آورد». و نیز آمده است: «فزوروها فانها ترق القلب و تدمع العین و تذکر الآخرة و لا تقولوا هجرا»؛ «پس قبرها را زیارت کنید که قلب را نرم و چشم را گریان می‌کند و آخرت را به یاد می‌آورد، اما سخن بیهوده نگویید». و «فانها تذکرکم الموت»؛ «زیارت (قبور) شما رابه یاد مرگ می‌اندازد». 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

۸ - بهره مندی از پاداش‌ها یکی از حکمت‌ها و فواید زیارت، بهره‌مندی زائران از ثواب‌ها و پاداش‌های بی شمار و برخورداری از فضیلت‌ها و برکات آن است و هیچ خردمند فرزانه‌ای، با تاویلات نادرست و خیال بافی‌های متعصبانه، خود را از این فیض بزرگ الهی محروم نمی‌سازد! 😊پاداش‌های فراوانی؛ چون ورود به بهشت (وجبت له الجنة)؛ قرار گرفتن در جوار نبی گرامی اسلام(کان فی جواری یوم القیامة)؛ رهایی از شداید و اهوال سخت رستاخیز (اخلصه من اهوالها و شدائدها حتی اصیره معی فی درجتی)؛ ثواب حج مبرور با پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) (تعدل حجة مع رسول الله مبرورة)؛ معادل ده‌ها عمره و حج (من زار قبورکم عدل ذلک ثواب سبعین حجة بعد حجة الاسلام)؛ پاک شدن از گناهان (خرج من ذنوبه حتی یرجع من زیارتکم کیوم ولدته امة)و تنها بخشی از الطاف و عنایات بی کران الهی، در حق زائران حرم‌های معصومین(علیهم‌السّلام) است. این تشویق‌ها و ترغیب‌ها، دارای آثار گران قدری برای فرد و جامعه است و خیرات و کمالات فراوانی را در پی دارد که مهم‌ترین آنها، تلاش اخلاقی و عبادی برای حفظ این پاداش‌ها و دقت در رفتار و گفتار برای بهره مندی از آنها است. 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

۹ - الگوبرداری از اهل بیت زیارت، برقراری ارتباط روحی و معنوی با پیشوایان معصوم و نشانه همراهی و همسویی با آنان است. انسان در زیارت، با سیره و منش آن بزرگواران و تعالی روحی و اخلاقی ایشان، بیشتر آشنا شده و زمینه نزدیکی بیشتر به آنان فراهم می‌گردد. در واقع زیارت، پیروی کردن و الگوبرداری از نیکان و بزرگان دین و تاسی جستن به سیره و روش الهی گونه آنان است: لقد کان لکم فی رسول الله اسوة حسنة لمن کان یرجوا الله والیوم الاخر و ذکر الله کثیرا. کسی که در حریم مقدس نبوی حضور می‌یابد و با خواندن زیارت و توجه به دستورات پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، اعلام اطاعت و محبت می‌کند؛ به یقین از سنت و سیره پاک او نیز تبعیت کرده و خود را به او نزدیک خواهد کرد. زیارت با شرایط و آداب خاص آن _به ویژه معارف زیارت نامه‌ای آن_ بهترین و سودمندترین و در عین حال شاداب‌ترین راه ارتباط با معصوم(علیه‌السّلام) است و به گونه‌ای حس حضور در محضر او را در انسان ایجاد می‌کند که گویا با امام (علیه‌السّلام) حضورا گفت و گو می‌کند و نیاز وجودی خود را در هر زمینه‌ای، از او می‌طلبد. این نگرش _که زیارت ارتباطی وثیق و زنده است_ اقتضا می‌کند انسان فاصله‌های زمانی و مکانی را پشت سر گذاشته و خود را در عصر ولی خدا و حال حضور او ببیند و کاملابه محیط و فضای حضور آن ولی در آید سر بیان خصایص و نقطه نظرات و سیرت‌های آنان در زیارت نامه‌ها، نیز همین است که انسان خود را با خواسته‌ها و اراده‌های آنان تطبیق دهد و از مسیر ترسیمی آنها فاصله نگیر 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

۱۰ - تجدید عهد ولایت زیارت و حضور در کنار مرقد پاک معصومین (علیهم‌السّلام)، تجدید عهد ولایت و قرارگرفتن در خط امامت است. اعلام بیعت همیشگی با امام(علیه‌السّلام) و تمسک به ثقل اکبر (انی تارک فیکم الثقلین)، قرار گرفتن در راه هدایت و معنویت و دوری از ضلالت و گمراهی است. امام رضا(علیه‌السّلام) فرموده است: شیعیان نسبت به هر یک از امامان معصوم خود، پیمان و تعهدی دارند که کمال وفای به عهد در زیارت مشتاقانه و عارفانه قبور آن ذوات نورانی است: «ان لکل امام عهدا فی عنق اولیائه و شیعته و ان من تمام الوفاء بالعهد و حسن الاداء زیارة قبورهم». عالم ربانی مولا احمد نراقی نیز گفته است: «زیارت ایشان، اظهار اخلاص و تجدید عهد ولایت است و باعث سرور ایشان و رواج امرشان و غمناکی دشمنان است». و در حدیث دیگری آمده است: «ان لکل امام عهدا وثیقا فی رقاب اولیائهم»،صاحب مجمع البحرین می‌گوید: عهد زمانی به وفا و اتمام می‌انجامد که انسان به زیارت قبور آنها موفق شود. از طرفی زیارت دارای ابعاد بسیاری است: انسان را در مسیر «الله» قرار می‌دهد و توجه او را به ذات اقدسش بسیار می‌کند. او را هم رنگ و پیرو معصومان می‌سازد. روح و روانش را از زنگار گناهان و آلودگی‌ها پاک می‌کند و خلوص و طهارت را جانشین آن می‌گرداند. همچنین او را در جهت کارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی رهنمون می‌کند و از همه مهم‌تر راه و روش چگونه زیستن را به او می‌آموزد. پس زائر باید در محضر ائمه(علیهم‌السّلام) تعهد کند که دست به زشتی گناه نیالاید و پیمان ببندد که بنده راستین خدا و پیرو واقعی آنان باشد. عارف کامل ملکی تبریزی به زائر حرم معصومین(علیهم‌السّلام) سفارش می‌کند: «پس ایمان خودت را تازه کن و از کفر و شرک جلی، به خداوند پناه ببر؛ لیکن چه بسا ظلمت و تاریکی گناهان، مانع از درک فیض زیارت او (معصوم) باشد در این حال اگر تو را دلی و فطانتی باشد، درک خواهی کرد که شفقت آن حضرت، نسبت به مؤمنان و دوستداران عترت او معلوم است؛ هر چند گناه کار باشند». [۴۰] 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

۱۱ - فواید فراوان زیارت یکی از آثار و برکات زیارت حرم معصومین(علیهم‌السّلام)، بهره‌های فراوان مادی و معنوی است که شامل حال زائران عارف و بیدار دل می‌شود؛ در واقع مرقدهای نورانی اولیای معصومین(علیهم‌السّلام) مورد نظر خاص حضرت سبحان و مکان نزول برکات و خیرات فراوان و محل آمد و شد فرشتگان و پیامبران و اوصیای آنان است. ↩️از این رو آثار و خیرات فراوانی در آنها دیده می‌شود؛ از جمله این برکات و فواید، می‌توان به مواردی چون " استجابت دعاها (اجابة الدعاء عند قبره)، برآورده شدن حاجت‌های دنیوی و اخروی (قضیت له الف حاجة من حوائج الدنیا و الاخرة)، طلب رزق و روزی (اطلبوا الرزق عندها)، بر طرف شدن مشکلات و ناراحتی‌ها (نفس الله کربته و قضی حاجته) و اشاره کرد. حضرت صادق(علیه‌السّلام) فرمود: «هنگامی که از دعا خواندن در کنار مرقد مطهر نبوی فارغ شدی، نزدیک منبر بیا و دست بر آن بکش و سر و صورت بر پایه زیرین آن بگذار که به درد چشم مبتلا نشوی. سپس از جای حرکت کن و حمد و ثنای خدا را به جای آور و حاجت خود را بخواه؛ چه آنکه پیغمبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرموده است: میان خانه و منبر من باغی از باغ‌های بهشت است و منبر من بردری از درهای کوچک بهشت قرار گرفته است». صاحب المراقبات نیز گفته است: «برای تمام بیماری‌های خود از او طلب درمان می‌کنی و به جلب عطوفت او و طلب باران از ابر جود و رافت او، حوایج خود را می‌خواهی. به یقین که او کریم‌ترین تمام خلایق است و بخشنده تر از هر جواد و کریم است». 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

۱۱ فلسفه زیارت👆

ورود جنوب و حائز به مسجدالحرام https://eitaa.com/fatemi414/571 خمس پول عمره https://eitaa.com/fatemi414/572 نذر احرام پیش از میقات https://eitaa.com/fatemi414/573 بعضی از مستحبات مکه https://eitaa.com/fatemi414/574 حکم سعی صفا و مروه در زیرزمین https://eitaa.com/fatemi414/575

هیجده ممنوعه در مسجد النبی https://eitaa.com/fatemi414/579 ده توشه لازم جهت زائر https://eitaa.com/fatemi414/578 نکاتی در ارز مسافرتی https://eitaa.com/fatemi414/577

🟨علائم قبور مردان و زنان در هنگان دفن اموات در بقيع‼️ *در بقيع قبر مردان با يك سنگ در بالاي سر و قبر زنان با دو سنگ در بالا و پايين مشخص مي‌شد* مردان 👈 🪨__________ زنان 👈 🪨__________🪨 بعضا به علت باران و نشست خاک برخی قبور آسیب می بیند که عوامل اجرایی با آجرهای خشتی آنها را مرمت میکنند. سابقه احترام و سنگ قبر در اسلام: پيامبر(ص) پس از دفن عثمان بن مظعون، سنگي را بالاي قبرش گذاشت تا قبرش شناخته شود و ديگر مسلمانان كنار او دفن شوند. اين سنگ بزرگ تا هنگام حكمراني مروان بر مدينه وجود داشت. او اين سنگ را به گوشه‌اي پرتاب كرد تا قبر عثمان بن مظعون مشخص نباشد. پيامبر(ص) فرزندش ابراهيم را همانند عثمان دفن كرد و بدن او را در لحد با آجر پوشاند و پس از دفن، بر آن آب پاشيد *و بالاي قبرش ايستاد و بر او سلام داد* . 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

#زیارت_دوره_عمره #مدینه: احد مسجد قبلتین مساجد سبعه و خندق(عبوری و داخل اتوبوس) مسجد قبا #مکه: غار ثور عرفات مشاعر و جمرات(عبوری) غار حرا حرم حضرت خدیجه علیهاالسلام (قبرستان حضرت ابوطالب)، مسجد جن و شجره هم داخل اتوبوس و به صورت مروری #مدینه : مسجد غمامه، مسجد علی ابن ابیطالب، مسجد ابوبکر و عمر هم پیاده رفتیم مسجد مباهله در حال ساخت و ساز است و مسیر بسته است #مکه: حرم حضرت خدیجه علیهاالسلام (قبرستان حضرت ابوطالب)، شعب ابی طالب، مولد النبی(ص) و مولد فاطمه(س) و محل معراج پیامبر(ص) را پیاده رفتیم. 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

🔹چند روایت مفید برای زائران در این سفر با برکت (۲): ♨️🍀طواف حاجت محمد بن يحيى، عن حمدان بن سليمان، عن الحسن بن محمد بن سلام، عن أحمد بن بكر بن عصام، عن داود الرقي قال: دخلت على أبي عبد الله (عليه السلام) ولي على رجل مال قد خفت تواه (1) فشكوت إليه ذلك فقال لي: إذا صرت بمكة فطف عن عبد المطلب طوافا وصل ركعتين عنه وطف عن أبي طالب طوافا وصل عنه ركعتين وطف عن عبد الله طوافا وصل عنه ركعتين وطف عن آمنة طوافا وصل عنها ركعتين وطف عن فاطمة بنت أسد طوافا وصل عنها ركعتين ثم ادع أن يرد عليك مالك، قال: ففعلت ذلك ثم خرجت من باب الصفا وإذا غريمي واقف يقول: يا داود حبستني تعال أقبض مالك. در روایت صحيح منقولست از داود بغدادي كه گفت داخل شدم به خدمت حضرت امام جعفر صادق صلوات الله عليه و مالي از شخصي طلب داشتم و خوف داشتم كه ندهد شكايت به آن حضرت كردم حضرت فرمودند كه چون به مكة معظمه رسى يك طواف كه هفت شوط باشد به نيابت عبد المطَّلب رضى الله عنه بكن و از جهة أو به نيابت أو دو ركعت نماز طواف بكن و به نيابت أبو طالب طواف و نماز طواف به جا آور و به نيابت عبد الله پدر حضرت سيد المرسلين صلى الله عليه و آله يك طواف بكن و نماز به جا آور و از جهة آمنه مادر آن حضرت طواف و نماز طواف بكن و از جهة فاطمة بنت أسد مادر حضرت أمير المؤمنين صلوات الله عليه طواف كن و دو ركعت نماز به جا آور پس از حق سبحانه و تعالى طلب كن كه مالت را به تو ردّ كند . داود مىگويد كه آن چه آن حضرت فرموده‌اند بود به جا آوردم و از مسجد الحرام بيرون آمدم از درى كه محاذى صفاست ديدم كه قرض دارم ايستاده است و میگويد كه اى داود بيا و مالت را بگير . 🍀ثواب ختم قرآن در مکه حضرت امام محمد باقر (علیه‌السّلام) می‌فرماید: من ختم القرآن بمکة لم یمت حتی یری رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و یری منزله من الجنة. کسی که قرآن را در مکه ختم کند نمی‌میرد تا اینکه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و جایگاه خود را در بهشت می‌بیند. 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

*☀️ درباره حج پیاده بیشتر بدانیم ☀️* *🔸 1. تعریف حج پیاده: 🔸* 🌼 پیمودن مسیر حج با پای پیاده به قصد انجام مناسک حج یا عمره *🔸 2. پیشینه تاریخی حج پیاده: 🔸* 🌼 حج پیاده توسط حضرت آدم(ع)‌ به‌صورت پیاپی انجام شده است. 🌼 حضرت ابراهیم(ع) و حضرت اسماعیل(ع) نیز حج پیاده انجام داده‌اند. 🌼 حواریون عیسی(ع) هنگام رسیدن به محدوده حرم پیاده‌روی کردند. 🌼 حضرت محمد(ص) و صحابه مسیر مدینه تا مکه را پیاده پیمودند. 🌼 امام حسن(ع) سفرهای پرشماری با پای پیاده و گاه با پای برهنه به حج داشته‌اند. 🌼 گزارش‌هایی مشابه درباره امام حسین(ع) نیز وجود دارد. 🌼 امام سجاد(ع) مسیر بین مکه و مدینه را پیاده طی می‌کردند. 🌼 امام مهدی(ع) نیز هر ساله با پای پیاده حج به‌جا می‌آورد. *🔸 3. حکمت حج پیاده و پابرهنه: 🔸* 🌼 حکمت پابرهنگی هنگام زیارت، اظهار فروتنی و خشوع در برابر خداوند است. 🌼 حج با پای برهنه، از نشانه‌های خضوع و تذلل در پیشگاه خداوند است. 🌼 سفر حج با پای پیاده، نشان‌دهنده فروتنی بنده و انقطاع از مظاهر دنیا است. *🔸 4. ارزش و فضیلت حج پیاده: 🔸* 🌼 در احادیث به فضیلت حج پیاده تصریح شده است. 🌼 پیاده‌روی به‌سوی کعبه، محبوب‌ترین عبادت نزد خداوند دانسته شده است. 🌼 پاداشی بزرگ برای حج پیاده ذکر شده است. *🔸 5. برتری حج پیاده بر حج سواره: 🔸* 🌼 برخی مفسران، تقدم ذکر حج پیاده بر حج سواره در قرآن را، دلیل برتری آن می‌دانند. 🌼 در حدیثی از محمد(ص) برتری پیادگان در حج، به برتری ماه شب چهارده بر ستارگان تشبیه شده است. 🌼 برخی فقیهان شیعه معتقدند اگر حج پیاده باعث ضعف و اختلال در عبادت نشود، بهتر است. 🌼 اگر پیاده‌روی ناشی از بخل و فرار از پرداخت هزینه وسیله نقلیه باشد، حج سواره برتر است. *🔸 6. استطاعت بدون راحله: 🔸* 🌼 به نظر مشهور فقیهان شیعه، وجود مرکب برای سفر حج، شرط استطاعت است. 🌼 انجام حج بدون وسیله نقلیه و با پای پیاده، اگر فرد دارای شرایط وجوب و استطاعت باشد، صحیح است. *🔸 7. نذر حج پیاده: 🔸* 🌼 از دیدگاه مشهور فقیهان شیعه، نذر حج پیاده صحیح و ادای آن واجب است. 🌼 برخی فقیهان شیعه، انعقاد نذر حج پیاده را وابسته به برتر بودن حج پیاده بر حج سواره می‌دانند. 🌼 اگر در زمان نذر، بخشی از مسیر به‌گونه‌ای باشد که نذرکننده مجبور به سوار شدن باشد، نذر او منعقد نمی‌شود. 🌼 نذر پیاده‌روی به‌سوی مسجد النبی(ص) و حرم امامان(ع) و نیز برای ادای مناسک عمره نیز الزام‌آور است. 🌼 اگر نذرکننده با وجود توانایی، حج را سواره ادا کند، باید حج را اعاده کند. 🌼 نقطه آغاز پیاده‌روی در حج نذری، معمولاً محل سکونت نذرکننده است. *🔸 8. ادای برخی مناسک با پای پیاده: 🔸* 🌼 در منابع فقهی بر پیاده‌بودن حج‌گزار هنگام ادای برخی عبادات تأکید شده است، مانند: - ورود به حرم - ورود به مکه - ورود به مسجد الحرام - ورود به کعبه - طواف - سعی - رفتن به‌سوی مواقف و مشاعر *🔸 9. حج با پای برهنه: 🔸* 🌼 برهنه‌بودن پا هنگام ورود به حرم و طواف، دارای پاداش است. 🌼 حضرت محمد(ص) و ۷۰ پیامبر دیگر مسیر ذی‌طوی تا مکه را با پای برهنه پیموده‌اند. 🌼 فضیلت پابرهنگی در مکان‌های مقدس از آیه «فَاخْلَعْ نَعْلَيْكَ إِنَّكَ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى» استنباط شده است. 🌼 پابرهنگی از آداب زیارتِ برخی معصومان(ع) بوده است و پیاده‌روی به‌سوی مزار آنان دارای ثواب بسیار است. 💠🌷➖🔸🤲🔸➖🌷💠 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

*❄️ درباره تبرک بیشتر بدانیم (1) ❄️* *🔅 1. مفهوم‌شناسی تبرک:* • تبرک به‌معنای درخواست خیر و برکت از خداوند از طریق یک وجود مبارک است که در پیشگاه خداوند از مقام والایی برخوردار است. • تبرک با توسل شباهت مفهومی و مصداقی دارد. برخی معتقدند که حقیقت تبرک، توسل است و تفاوتی بین این دو نیست. • برکت در متون دینی به‌معنای پدید آمدن خیر از نزد خداوند در امور دنیوی و اخروی و فراوانی آن است. • واژه "تبرک" به‌معنای خیر کثیر، فزونی، سینه شتر، سعادت و ثبات گرفته شده است. *🔅 2. شیوه‌های دستیابی به برکت:* • تماس و لمس: تبرک گاهی از طریق لمس موجود مبارک یا اجزای جدا شده از بدن آن‌ها و یا اشیائی که با بدن آنها تماس داشته‌اند، تحقق می‌یابد. مانند لمس حجرالاسود، ارکان کعبه، ضریح ائمه و جای پای پیامبر(ص). *🔅 3. پیشینه تبرک در ادیان:* • تبرک در ادیان گذشته نیز وجود داشته است. در عهد عتیق (تورات) درباره حضرت یعقوب و یوسف و در انجیل درباره حضرت عیسی(ع) نیز به تبرک اشاره شده است. • در میان بنی‌اسرائیل، رسم بوده که با روغن زیتون متبرک خود را روغن‌مالی می‌کردند و وجه تسمیه حضرت عیسی به مسیح نیز به همین دلیل است. *🔅 4. مشروعیت تبرک:* • دیدگاه رایج میان مسلمانان این است که تبرک کاری نیک و مقبول است و واسطه‌های الهی که از آنها برکت طلب می‌شود، شأنی مستقل از خداوند ندارند. • وهابیان معتقدند که تبرک نوعی عبادت و شرک است و تنها در مواردی جایز است که در کتاب و سنت دلیلی بر جواز آن باشد. در غیر این صورت، بدعت، شرک و غیر مشروع است. • در رد دیدگاه وهابیت، گفته شده است که در تبرک، قصد پرستش وجود ندارد و با توحید منافات ندارد. همچنین تبرک دارای ادله و شواهد گوناگون از سنت و سیره است و بدعت محسوب نمی‌شود. • فقیهان شیعه طلب برکت از چیزهایی که در شرع از قداست برخوردارند را جایز و بلکه مستحب می‌دانند. *🔅 5. تبرک در قرآن:* • در قرآن کریم، تبرک یعقوب به پیراهن یوسف و تبرک بنی‌اسرائیل به تابوت موسی از نمونه‌های تبرک ذکر شده است. • مقام ابراهیم نیز به دلیل اثر گام‌های حضرت ابراهیم(ع) بر آن، محل نماز خواندن مردم شده و مورد تبرک است. *🔅 6. تبرک در سنت نبوی:* • پیامبر(ص) اصحاب را به تبرک‌جستن تشویق می‌کرد و موارد متعددی از تبرک به ایشان در روایات آمده است. • تبرک به آب باقی‌مانده وضو، مو، ناخن و وسایل پیامبر(ص) از جمله موارد تبرک در سنت نبوی بوده است. • پیامبر(ص) همچنین مکان‌های منسوب به پیامبران را در شب معراج مورد تبرک قرار داد و در مکان‌های مرتبط با خود نیز نماز می‌خواند. 💠🌷➖🔸🤲🔸➖🌷💠 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

*❄️ درباره تبرک بیشتر بدانیم (2) ❄️* *🔅 7. تبرک در سیره اهل‌بیت(ع):* • اهل‌بیت(ع) به پیامبر(ص) و آثار ایشان تبرک می‌جستند و این سیره پیوسته ایشان بوده است. • تبرک به مزار پیامبر(ص) و تربت آن، و همچنین تبرک به وسایل و مکان‌های منسوب به ایشان در سیره اهل‌بیت(ع) دیده می‌شود. *🔅 8. تبرک در سیره صحابه و تابعین:* • صحابه نیز به پیامبر(ص) و آثار ایشان تبرک می‌جستند و به نگهداری و بزرگداشت آثار ایشان اهتمام داشتند. • مسلمانان برای مکان‌ها و آثار منسوب به اولیای دین عظمتی خاص قائل بودند و این تعظیم به‌واسطه انتساب به ولیّ خدا بوده است. *🔅 9. انواع تبرک به پیامبر(ص):* • تبرک به اجزای بدن پیامبر(ص) مانند مو، ناخن و عرق. • تبرک به اشیای متعلق به پیامبر(ص) مانند لباس، عبا، عمامه، کفش و سجاده. • تبرک به مکان‌های مرتبط با پیامبر(ص) در مکه و مدینه. *🔅 10. تبرک به غیر پیامبر (ص):* • تبرک به غیر پیامبر(ص) نیز در میان مسلمانان رایج بوده است. • قرآن کریم، حجرالاسود، پرچم امام حسن و حسین(ع)، شمشیر جعفر طیار، و تربت امام حسین(ع) از جمله مواردی هستند که مسلمانان به آنها تبرک می‌جستند. • تبرک به قبور صحابه، تابعین و صالحان نیز در میان مسلمانان مرسوم بوده است. • برخی از فقیهان اهل‌سنت، تبرک به آثار صالحان و قبر نبوی را جایز می‌دانند و حتی بوسیدن دست و پای صالحان را جایز شمرده‌اند. *🔅 11. عدم اختصاص تبرک به پیامبر(ص):* • با توجه به ادله و شواهد، نمی‌توان تبرک را منحصر به پیامبر(ص) دانست. • صحابه نیز از تبرک به غیر پیامبر(ص) خودداری نمی‌کردند. *🔅 12. دیدگاه وهابیت در مورد تبرک پس از وفات پیامبر(ص):* • وهابیان معتقدند که تبرک پس از وفات پیامبر(ص) فقط به آثاری مجاز است که با بدن ایشان تماس داشته و صحابه نیز به این موارد تبرک می‌جستند. • آنها تبرک به مواردی مانند در و دیوار مساجد و ضریح نبوی را جایز نمی‌دانند. • در رد این دیدگاه گفته شده است که پیامبر(ص) دارای زندگانی برزخی است و ولایت ایشان منحصر به زمان حیاتشان نیست. همچنین شواهد تاریخی نشان می‌دهند که تبرک‌جویی پس از وفات پیامبر نیز مورد اهتمام صحابه و تابعین بوده است. • علما و فقهای اهل‌سنت در مورد تبرک به قبر پیامبر(ص) اختلاف‌نظر دارند. 💠🌷➖🔸🤲🔸➖🌷💠 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

🟥 محَرَّمات احرام: بیست و چهار چیز بر مُحرِم حرام است و اگر کسی از روی جهل، فراموشی یا غفلت، یکی از این موارد را (بغیر از شکار)، انجام دهد، اشکالی ندارد و کفاره نیز بر او واجب نمی‌شود. البته انجام این موارد با عمد و آگاهی، حرام است و کفاره نیز بر او واجب می‌شود. اما انجام شکار چه عمدی یا غیر عمد سبب واجب‌شدن کفاره می‌شود. 🔷 بخش اول: مُحَرَّمات اختصاصی مردان (چهار مورد) 🔺 ۱ - پوشاندن سر 🔺 ۲ - پوشاندن روی پا 🔺 ۳ - پوشیدن لباس دوخته 🔺 ۴ - استظلال (سایه قرار دادن بر روی سر در حال سفر) 🔷 بخش دوم محرمات اختصاصی زنان (دو مورد) 🔺 ۱ - پوشیدن زیور 🔺 ۲ - پوشاندن صورت (و پوشیدن دستکش) 🔷 بخش سوم: محرمات مشترک (هجده مورد) 🔺 ۱ - لذت‌های جنسی 🔺 ۲ - استمناء (خودارضایی) 🔺 ۳ - عقد کردن 🔺 ۴ - استفاده از بوی خوش 🔺 ۵ - نگاه‌کردن در آینه 🔺 ۶ - انگشتر بدست کردن برای زینت 🔺 ۷ - سرمه‌کشیدن و حنا گذاشتن 🔺 ۸ - روغن مالیدن به بدن 🔺 ۹ - ازاله مو از بدن خود یا دیگری 🔺 ۱۰ - ناخن گرفتن 🔺 ۱۱ - بیرون آوردن خون از بدن 🔺 ۱۲ - کشیدن دندان 🔺 ۱۳ - فسوق 🔺 ۱۴ - جدال 🔺 ۱۵ - قطع یا کندن درخت و گیاه حرم 🔺 ۱۶ - کشتن حیوانات ساکن در بدن 🔺 ۱۷ - شکار حیوان وحشی صحرائی 🔺 ۱۸ - حمل سلاح ┈┄┅═✾•••✾═┅┄┈ 📚فهرست احکام کاربردی https://eitaa.com/ahkam31/910 ✍در ثواب نشر احکام شریک شوید

بقیع مشهورترین و بافضیلت‌‌ترین قبرستان مسلمانان در شهر مدینه است. پیامبر(ص) بعد از هجرت به مدینه، زمین بقیع را برای دفن مردگان مسلمانان انتخاب نمود، این زمین در جنوب شرق مسجدالنبی و در نزدیکی آن قرار داشت. اسعد بن زراره خزرجی اولین فرد از انصار و عثمان بن مظعون اولین فرد از مهاجران بودند که در این قبرستان دفن شدند. بعدها با الحاق قبرستان حش کوکب و خانه‌های صحابه که بین مسجدالنبی و بقیع قرار داشت وسعت این قبرستان افزوده شد. در دوره معاصر نیز زمین شهرداری مدینه، به این قبرستان الحاق شد. روایات زیادی درباب فضیلت قبرستان بقیع نقل شده و این قبرستان همواره مورد توجه و احترام مسلمانان بوده است. پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) به زیارت مدفونان این قبرستان می‌رفتند و استحباب زیارت این قبرستان مورد تاکید علمای شیعه قرار گرفته است. از جمله مدفونان در بقیع می‌توان به چهار امام شیعیان (امام حسن(ع)، امام سجاد(ع)، امام باقر(ع) و امام صادق(ع)) و برخی از منسوبان و صحابه پیامبر(ص) و نیز شخصیت‌های اسلامی در طول تاریخ اسلام اشاره کرد. در سده‌های گذشته بر قبر ائمه بقیع و نیز برخی از قبور دیگر در این قبرستان، گنبد و بارگاه ساخته شده بود. این بناها با سیطره وهابیان و آل سعود بر عربستان تخریب شد. این تخریب‌ها با اعتراضات وسیع مردمی و برخی از دولت‌های کشورهای اسلامی همراه شد. بعدها با فشار مردم و دولت عراق و علماء بر محل قبور ائمه سایبان ساخته شد.. 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

بقیع از ریشه بَقَع به زمینی گفته می‌شود که با زمین‌های مجاور متفاوت باشد و نیز زمینی که درختانش یا ریشه آن‌ها به صورت پراکنده در آن وجود داشته باشد.در منابع اسلامی به قبرستان مشهور مدینه بقیع گفته می‌شود که به علت رویش درختان خاردار غَرقَد درآن، با نام «بقیع الغرقد» نیز خوانده شده است. افزون بر درختان غرقد، وجود چشمه‌سار و شوره‌گزهایی نیز در آن گزارش شده است. همچنین آورده‌اند که پشه‌های این قطعه از زمین چنان فراوان بود که هنگام غروب آفتاب، هم‌چون دودی غلیظ به نظر می‌رسید. مکان‌های گوناگون در مدینه و پیرامون آن بقیع خوانده شده که از آن جمله می‌توان به بقیع الخیل (بازاری در مدینه)،بقیع الزبیر (منطقه‌ای در مدینه)،بقیع الخبجبه،[۶] بقیع المصلی (محل برگزاری نمازهای عید در غرب مدینه)، بقیع بُطحان (وادی‌ای در مدینه) و بقیع الخضمات (دهی نزدیک مدینه) اشاره کرد.برخی بقیع الخبخبه یعنی محل رویش درختان خبخبه را به عنوان نام دیگر قبرستان بقیع برشمرده‌اند؛ اما به عقیده گروهی دیگر، این محل جایی جدای از بقیع و نزدیک چاه ابی‌ایوب در مدینه است.[ 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

جایگاه جغرافیایی موقعیت برخی قبور بقیع بقیع مسیر دسترسی به قبایل یهودی‌نشین و مجاور گورستان یهودیان و قبیله بنی‌قریظه بوده است.منابع از «یوم البقیع» به عنوان زمان یکی از جنگ‌های خونین میان دو قبیله اوس و خزرج در این منطقه یاد کرده‌اند. در دوره‌هایی که در پیرامون مدینه دیوارهایی برای پاسداری از شهر کشیده شد، بقیع بیرون از حصار شهر قرار گرفت.[۱۶] نام‌گذاری یکی از دروازه‌های مدینه به نام بقیع، به علت نزدیکی این در به قبرستان بقیع بود. بقیع اکنون در شرق مسجدالنبی و تقریباً در فاصله 100 متری آن و وسط شهر مدینه قرار دارد. خیابان‌های ستین، عبدالعزیز و ابوذر آن را در برگرفته‌اند و خیابان باب العوالی از آن آغاز می‌شود. همچنین یکی از درهای مسجدالنبی نیز به باب البقیع مشهور است. 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

سیر شکل‌گیری و تحول با هجرت پیامبر به مدینه و گسترش این شهر، تعیین قبرستانی برای دفن اموات مسلمانان ضرورت یافت. از این رو، پیامبر(ص) در پی بازدید از مناطق گوناگون مدینه، بقیع را، که در فاصله‌ای‌ اندک از جنوب شرقی مسجد نبوی و در مسیر باب جبرئیل مسجد قرار داشت،برگزید و فرمود: «من به این مکان فرمان یافته‌ام.» از زمان این رویداد گزارشی در دست نیست؛ ولی با توجه به هنگام وفات اسعد بن زراره خزرجی در شوال سال اول قمری و دفن او در بقیع، شاید بتوان تعیین بقیع به عنوان قبرستان مسلمانان را به سال اول هجرت و پس از بنای مسجد و یا هم‌زمان با آن دانست. برخی نویسندگان به قرینه مرثیه عمرو بن نعمان بیاضی، تاریخ دفن مردگان در بقیع را پیش از اسلام یاد کرده و گفته‌اند که با ظهور اسلام این آرامگاه به مسلمانان اختصاص یافت. در این دوره، بقیع پر از درختان غرقد بود. از این رو، اصحاب برای دفن مردگان خود برخی درختان را قطع می‌کردند. پس از دفن عثمان بن مظعون جُمحی در ذی‌حجه سال دوم و تاکید پیامبر بر مقام و جایگاه او، مسلمانان برای دفن مردگان خود در بقیع ترغیب شدند. با وفات ابراهیم، فرزند پیامبر، به سال دهم هجرت و دفن وی نزدیک قبر عثمان بن مظعون، اقبال اصحاب بیشتر شد و قبایل گوناگون مدینه نیز قسمت‌هایی از بقیع را برای دفن مردگان خود اختصاص دادند و درختان آن را قطع کردند. بدین سان، بقیع شکل قبرستانی با مقبره‌های خانوادگی یافت. دفن فاطمه بنت اسد، عباس عموی پیامبر و نیز امامان شیعه در خانه عقیل بن ابی‌طالب که در غرب بقیع و در منطقه میان بقیع و مسجد قرار داشت، بیانگر آن است که مسلمانان همچنان مردگان خود را بیرون از قبرستان بقیع و در خانه‌های خود دفن می‌کردند. 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

گسترش بقیع با مرگ عثمان بن عفان، از دفن وی در بقیع جلوگیری شد. به ناچار او در حش کوکب، بستانی کنار ضلع جنوب شرقی بقیع، که محل دفن یهودیان بود، دفن گشت. به گزارشی، معاویه در فرمانی به مروان بن حکم، او را مامور الحاق حَش کوکب به قبرستان کرد. ابن‌عساکر که گرایش اموی دارد، خرید و الحاق حش کوکب به بقیع را به عثمان نسبت داده و ابن‌شبه این الحاق را بدون یاد کردن از نام معاویه، به بنی‌امیه نسبت داده است. این مکان بعدها به آرامگاه بنی‌امیه تبدیل شد. بر پایه گزارشی، هنگام وفات ابو‌سعید خُدری به سال 74ق. هنوز در بقیع که در آن هنگام افزون بر وسعت دوران پیامبر، حش کوکب هم به آن پیوسته بود، جای خالی یافت می‌شد؛ زیرا بر پایه وصیت ابوسعید، او را در دورترین نقطه بقیع که کسی دفن نشده بود، به خاک سپردند.به تدریج خانه‌هایی که برخی صحابه در بقیع یا زمین‌های میان بقیع و مسجدالنبی ساخته بودند و برخی از آن‌ها به صورت آرامگاه خانوادگی درآمده بود، همچون خانه‌های عقیل بن ابی‌طالب، محمد بن حنفیه و ابن‌افلح به قبرستان افزوده شد. از زمان دقیق این گسترش‌ها گزارشی در دست نیست؛ خانه‌ها و کوچه‌هایی که به تدریج بقیع العمات (محل دفن عمه‌های پیامبر) را از قبرستان بقیع جدا کرده بودند، به سال 1373ق. ویران شدند. این بخش به مساحت تقریبی 3500 متر مربع و نیز کوچه میان آن‌ها که زقاق العمات نام داشت، با مساحت 824 متر مربع به بقیع پیوست و مساحت بقیع به 15000متر مربع (150* 100 متر) افزایش یافت. به سال 1385 قمری قطعه‌ای مثلث شکل در شمال بقیع که متعلق به شهرداری مدینه بود، با مساحت 1612 متر مربع به قبرستان افزوده شد. با گسترش دوم سعودی، مساحت بقیع به 180000متر مربع افزایش یافت 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

اهمیت بقیع نزد مسلمانان از پیامبر(ص) گزارش شده که به وی امر شد تا برای اهل بقیع آمرزش بخواهد و بر آن‌ها درود فرستد. در روایتی دیگر از وی آمده که هفتاد هزار تن با صفات نیکو از بقیع محشور می‌شوند. بر پایه گزارشی دیگر، او بشارت داد که کسانی که در بقیع دفن شوند، مورد شفاعت یا گواهی وی قرار خواهند گرفت. پیامبر هر شبِ جمعه به بقیع می‌رفت و برای اموات بقیع طلب آمرزش می‌کرد. گزارش‌هایی بسیار از حضور پیامبر و سخنان و نمازهای او از جمله نماز استسقاء و نماز عید در بقیع حکایت دارند. پیامبر در واپسین روزهای زندگانی خود دوبار به بقیع رفت و برای اموات بقیع طلب آمرزش کرد. در دومین حضور، در حالی که بیمار بود، همراه با حضرت علی(ع) و فضل بن عباس و گروهی از صحابه به بقیع رفت و اموات را با عباراتی خطاب نمود و از وفات خود خبر داد.[] بر پایه گزارش برخی منابع، حضرت فاطمه دخت گرامی پیامبر پس از رحلت پدر بزرگوارش هر روز با دیده گریان به بقیع می‌رفت و در بیت الاحزان به برای ایشان سوگواری می‌کرد. محل نماز خواندن حضرت زهرا در مسجدی در بقیع مشخص بوده است. بقیع مورد توجه اهل بیت نیز بوده و گزارش‌هایی از زیارت بقیع از جانب اهل بیت در منابع یاد شده است.[همچنین برخی منابع کراماتی از امامان را که در بقیع ظهور یافته، ثبت کرده‌اند. دانشورانی بسیار از شیعه و سنی به استحباب زیارت بقیع فتوا داده‌اند؛ اهمیت بقیع نزد مسلمانان به گونه‌ای بود که برخی با صرف هزینه‌های بسیار، به رغم نبود امکانات، جنازه عزیزانشان را برای دفن در بقیع از دورترین نقاط جهان اسلام بدان جا منتقل می‌کردند. از آن جمله می‌توان به انتقال جنازه امیر چوپان به بقیع اشاره کرد.[] با توجه به تاکیدهای پیامبر، زیارت قبور بقیع در طول تاریخ اسلام همواره مورد اهتمام مسلمانان بوده و حاکمان نیز به آن توجه نشان داده‌اند. در دوره امویان، حش کوکب به بقیع پیوست و سنگی که به دست پیامبر بر قبر عثمان بن مظعون قرار داده شده بود، به قبر عثمان بن عفان انتقال یافت. 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

آداب و کیفیت زیارت از جمله آداب زیارت بقیع، به غسل نمودن[۵۸] و خواندن هشت رکعت نماز زیارت (برای هر امام دو رکعت) اشاره شده است.[۵۹] عباراتی از پیامبر(ص) در زیارت اهل بقیع گزارش شده است؛ از جمله: «السّلام علیکم اهل الدیار رحمکم الله»؛ «سلام بر شما اهل قبور؛ خداوند رحمتتان کند.» در گزارشی دیگر، پیامبر اموات بقیع را با این عبارت خطاب نمود: «السَّلَامُ عَلَی اَهْلِ الدِّیَارِ مَنْ فِیهَا مِنَ المُسْلِمِینَ، دَارِ قَوْمٍ مَیِّتِینَ، وَاِنَّا فِی آثَارِهِمْ ـ اَوْ قَالَ ـ: فِی آثَارِکُمْ لَلَاحِقُونَ»؛ «سلام بر مسلمانان از این سرزمین و بر کسانی که در خانه‌های مردگان مسکن دارند و ما نیز پس از آنان روانیم». عایشه از حضور شبانه پیامبر در بقیع و آمرزش‌خواهی برای اموات آن گزارش داده است. آن گاه که وی چگونگی زیارت بقیع را از پیامبر جویا شد، او در جواب فرمود: «قولی: السَّلَامُ عَلَی اَهْلِ الدِّیَارِ مِنَ المُؤْمِنِینَ وَالمُسْلِمِینَ وَیَرْحَمُ اللهُ المُسْتَقْدِمِینَ مِنَّا وَالمُسْتَاخرین وَاِنَّا اِنْ شَاءَ اللهُ بِکُمْ لَلَاحِقُونَ»[۶۲] ؛ «بگو: سلام بر اهل سرزمین از مؤمنان و مسلمانان. خداوند رحمت کند پیشی گیرندگان بر ما و کسانی را که پس از ما خواهند آمد. ما به خواست خدا به شما حتما خواهیم پیوست». برای زیارت امامان بقیع آداب و زیارتنامه ویژه روایت شده است. ابراهیم فرزند رسول خدا(ص) و نیز فاطمه بنت اسد مادر گرامی امیرالمؤمنین دارای زیارتنامه‌های ویژه هستند. 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528

شیوه دفن در قبرستان بقیع پیامبر(ص) پس از دفن عثمان بن مظعون، سنگی را بالای قبرش گذاشت تا قبرش شناخته شود و دیگر مسلمانان کنار او دفن شوند.[۶۵] این سنگ بزرگ تا هنگام حکمرانی مروان بر مدینه وجود داشت. او این سنگ را به گوشه‌ای پرتاب کرد تا قبر عثمان بن مظعون مشخص نباشد. پیامبر(ص) فرزندش ابراهیم را همانند عثمان دفن کرد و بدن او را در لحد با آجر پوشاند و پس از دفن، بر آن آب پاشید و بالای قبرش ایستاد و بر او سلام داد. در بقیع مردگان با فاصله بسیار از یکدیگر دفن می‌شدند و قبر مردان با یک سنگ در بالای سر و قبر زنان با دو سنگ در بالا و پایین مشخص می‌شد. بر سنگ‌ مزارهای بقیع مطالب و اشعاری نیز نگاشته می‌شد. چنانکه از برخی از گزارش ها فهمیده می شود و امروزه نیز عمل می شود، قبرهای بقیع به صورت استوانه ای عمودی کنده می شود و درین استوانه به صورت افقی به اندازه جنازه میت لحد حفر شده و میت در آن قرار داده می شود از این رو در یک قبر ممکن است چند نفر دفن شده باشند 🕋مکه و مدینه https://eitaa.com/fatemi414/528