1-ترویج منکرات
امیر مؤمنان (علیهالسّلام) در خطبه ۱۴۷ نهج البلاغه با اشاره به مهجوریت قرآن از آینده تاسفبار مسلمانان چنین خبر میدهد:
👈 «همانا پس از من روزگاری بر شما فراخواهد رسید که چیزی پنهانتر از حق و آشکارتر از باطل، و فراوانتر از دروغ به خدا و پیامبرش نباشد و نزد مردم آن زمان کالایی زیانمندتر از قرآن نیست، اگر آن را درست بخوانند و تفسیر کنند، و متاعی پرسودتر از قرآن یافت نمیشود آن گاه که آن را تحریف کنند و معانی دلخواه خود را رواج دهند. در شهرها چیزی ناشناخته تر از معروف و نشناختهتر از منکر نیست.
وَإِنَّهُ سَيَأْتِي عَلَيْكُمْ مِنْ بَعْدِي زَمَانٌ لَيْسَ فِيهِ شَيْءٌ أَخْفَى مِنَ الْحَقِّ، وَلاَ أَظْهَرَ مِنَ الْبَاطِلِ، وَلاَ أَكْثَرَ مِنَ الْكَذِبِ عَلَى اللهِ وَرَسُولِهِ; وَلَيْسَ عِنْدَ أَهْلِ ذلِكَ الزَّمَانِ سِلْعَةٌ أَبْوَرَ مِنَ الْكِتَابِ إِذَا تُلِيَ حَقَّ تِلاَوَتِهِ، وَلاَ أَنْفَقَ مِنْهُ إِذَا حُرِّفَ عَنْ مَوَاضِعِهِ. وَلاَ فِي الْبِلاَدِ شَيْءٌ أَنْكَرَ مِنَ الْمَعْرُوفِ، وَلاَ أَعْرَفَ مِنَ الْمُنْكَرِ! فَقَدْ نَبَذَ الْكِتَابَ حَمَلَتُهُ، وَتَنَاسَاهُ حَفَظَتُهُ: فَالْكِتَابُ يَوْمَئِذ وَأَهْلُهُ طَرِيدَانِ مَنْفِيَّانِ، وَصَاحِبَانِ مُصْطَحِبَانِ فِي طَرِيق وَاحِد لاَ يُؤْوِيهِمَا مُؤْو. فَالْكِتَابُ وَأَهْلُهُ فِي ذلِكَ الزَّمَانِ فِي النَّاسِ وَلَيْسَا فِيهِمْ، وَمَعَهُمْ وَلَيْسَا مَعَهُمْ! لاَِنَّ الضَّلاَلَةَ لاَ تُوَافِقُ الْهُدَى، وَإِنِ اجْتَمَعَا.
2- اختلاف و تفرقه در میان مردم
حضرت با تاکید بر عدم پیروی مردم از قرآن فرجام آن را مهجوریت قرآن و اختلاف و تفرقه در میان مردم میداند: «مردم در آن روز در جدایی و تفرقه هم داستان، و در اتحاد و یگانگی پراکندهاند، گویی آنان پیشوای قرآن بوده و قرآن پیشوای آنان نیست، پس، از قرآن جز نامی نزدشان باقی نمیماند، و آنان جز خطی از قرآن نشناسند».
3-تسلط بیگانگان
استعمارگران و سلطهطلبان غربی، همواره با تز جدایی دین از سیاست که همان جدایی قرآن از سیاست است، تلاش کردهاند با حذف قرآن از صحنه زندگی مسلمانان، زمینه تسلط خود را بر جوامع اسلامی فراهم سازند.
👈مرحوم امام خمینی (رحمةاللهعلیه) میگوید: «از نخست وزیر اسبق خبیث استعمارگر انگلستان نقل شده که تا قرآن بین مسلمین است ما نمیتوانیم در مقاصد خود پیشرفت کنیم.
هدف اصلی دولتهای استعمارگر محو قرآن و علمای اسلام است و برای وصول به اهداف استعماری خود هر چند نغمهای را به وسیله عمال خبیث خود آغاز میکنند».
[امام خمینی، صحیفه نور، ج۱، ص۱۷۶. ]
ناپلئون بناپارت امپراطور فرانسه پس از تصرف برخی از کشورهای اسلامی، هنگامی که آیاتی از قرآن را برای وی ترجمه کردند، گفت: آن چه من از این کتاب استفاده کردم این است که اگر مسلمانان به دستورات جامع این کتاب عمل نمایند روی ذلت و خواری را نخواهند دید مگر این که ما در میان آنها و قرآن جدایی بیفکنیم
4-مجازات الهی
نافرمانی و اعراض از قرآن، فراموشی و غفلت از حقایق و درسهای آموزنده آن که همگی از مصادیق بارز مهجوریت به شمار میرود، انسان را چنان به بیراهه میکشاند که بارهای سنگینی از انواع گناهان و انحرافات فکری و عقیدتی را بر دوش او میگذارد. البته ممکن است در این دنیا سنگینی این بار را درک نکند؛
ولی در روز قیامت سنگینی این گناه بزرگ را در حالی درک میکند که هیچ راه فراری جز رسیدن به سزای عمل خویش ندارد. خدای متعال در سوره طه میفرماید:
👈«فاما یاتینکم منی هدی فمن اتبع هدای فلا یضل و لا یشقی و من اعرض عن ذکری فان له معیشة ضنکا و نحشره یوم القیامة اعمی قال رب لم حشرتنی اعمی و قد کنت بصیرا قال کذلک اتتک آیاتنا فنسیتها و کذلک الیوم تنسی»؛
[طه/سوره۲۰، آیه۱۲۳-۱۲۶.]
هر گاه هدایت من به سراغ شما آید، هر کس از هدایت من پیروی کند، نه گمراه میشود، و نه در رنج خواهد بود! و هر کس از یاد من روی گردان شود، زندگی (سخت و) تنگی خواهد داشت؛ و روز قیامت، او را نابینا محشور میکنیم! میگوید: «پروردگارا! چرا نابینا محشورم کردی؟! من که بینا بودم! » میفرماید: آنگونه که آیات ما برای تو آمد، و تو آنها را فراموش کردی، امروز نیز تو فراموش خواهی شد!»
انس با قرآن
امروزه انسان در معرض آماج حملات روحی و روانی قرار دارد و نگرانیهای فراوانی او را احاطه کرده، وحشت تنهایی در همه حال انسان را تنها نمیگذارد. او به شدت نیازمند انیس و مونس است که در کنار او آرامش یابد. نگرانی شدید او از تنهایی و بی کسی، در همه حوادث دوران زندگی، روح و روان او را میآزارد.
چرا به حیوانات پناهنده شده؟❌
❌انس با قرآن در روایات
👈قرآن کریم مونسی است که در شرایط عادی و نیز در بحرانها و سختیهای زندگی میتواند بهترین هم دم انسان باشد؛ امام سجاد علیهالسّلام میفرماید:
👌لو مات من بین المشرق و المغرب لما استوحشت بعد ان یکون القرآن معی؛[۱]
وقتی قرآن با من باشد، اگر همه مردم که ما بین مشرق و مغرب هستند بمیرند و هیچ موجودی بر روی زمین زنده نماند و من تنها باشم، هرگز از تنهایی وحشت نمیکنم.
رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلّم درمان همه مشکلات را در قرآن میداند و فرماید:
اذا التبست علیکم الامور کقطع اللیل المظلم فعلیکم بالقرآن فانه شافع مشفع و شاهد مصدق، من جعله امامه قاده الی الجنه، و من جعله خلفه ساقه الی النار، و هو اوضح دلیل الی خیر سبیل؛[۲]
هر گاه کارها چون شب ظلمانی برایتان مشتبه و تاریک گردید به قرآن پناه ببرید؛ چون او شفیعی است که شفاعتش پذیرفته و شاهدی است که تصدیق شده است. هرکس او را رهبر خویش گرداند، وی را به بهشت رهنمون میسازد و هرکس بدان پشت پا زند، به جهنم سوقش میدهد. قرآن روشنترین راهنما به سوی بهترین راه هاست.
آری، قرآن بهترین مونس انسان در تنهاییها و نگرانیهای زندگی است که جلوهای از علم و حکمت پروردگار و نشانگر عظمت خداوند متعال است. انس با قرآن، همراه شدن با گنجینه بی پایان و در اختیار داشتن برنامه جامع و کامل یک زندگی سعادتمندانه است که همه در پی آنند، ولی نمیدانند که در کنارشان قرار دارد و به قول معروف:
یار در خانه ما گرد جهان میگردیم
آب در کوزه ما تشنه لبان میگردیم
👈قرآن برنامه زندگی انسان مسلمان و معارف آن، دوای دردهای مادی و معنوی همه انسان هاست. اساسا قرآن عهدنامهای میان خداوند و مردم است. امام صادق علیهالسّلام با اشاره به این عهدنامه گرانبها، به مسلمانان سفارش میکند که هرچه میتوانند با این منبع وحی مانوس شوند و دست کم هر روز پنجاه آیه از این کتاب را تلاوت کنند:
القرآن عهد الله الی خلقه فینبغی للمسلم ان ینظر فی عهده و ان یقرا فی کل یوم خمسین آیه؛[۳]
👈قرآن عهدنامه خداوند متعال به انسان هاست؛ برای یک مسلمان شایسته است که به این عهدنامه بنگرد و در هر روز پنجاه آیه از آن را تلاوت کند.
👈چنانچه ما مسلمانان با قرآن مانوس نشویم و به آن عمل ننماییم، مورد شکایت و عتاب رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلّم قرار خواهیم گرفت که فرمود:
یا رب ان قومی اتخذوا هذا القرآن مهجورا؛[۴] پروردگارا! قوم من قرآن را رها کردند.
برکات انس با قرآن
افزایش ایمان
مؤمنانی که از تلاوت آیات وحی لذت میبرند طبق وعده خداوند نورانیت مییابند و ایمانشان کامل میشود:
انما المؤمنون الذین اذا ذکر الله وجلت قلوبهم و اذا تلیت علیهم آیاته زادتهم ایمانا و علی ربهم یتوکلون؛[انفال/سوره۸، آیه۲]
مؤمنان، تنها کسانی هستند که هرگاه نام خدا برده شود، دل هاشان ترسان میگردد و هنگامی که آیات او بر آنها خوانده میشود، ایمانشان فزون تر میگردد و تنها بر پروردگارشان توکل دارند.
2-نورانیت فضای زندگی
رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلّم فرمود: «نوروا بیوتکم بتلاوه القرآن؛ و لا تتخذوها قبورا کما فعلت الیهود و النصاری صلوا فی البیع و الکنائس و عطلوا بیوتهم فان البیت اذا کثر فیه تلاوه القرآن کثر خیره و اتسع اهله و اضاء لاهل السماء کما تضی ء نجوم السماء لاهل الدنیا»؛ [۳۶][۳۷]
👈خانههای خود را با تلاوت قرآن، نورانی کنید و خانه هایتان را چون قبرستان قرار ندهید؛ همان طور که یهود و نصارا چنان کردند که در معابد و کنیسهها نماز میگزاردند و خانههای خویش را تعطیل نمودند؛ چون هرگاه در خانهای قرآن زیاد تلاوت شود، خیرش زیاد میگردد و آن خانواده بهره مند میگردند و برای اهل آسمان نور میدهند همچنان که ستارگان آسمان برای اهل زمین، نور افشانی میکنند.
http://fa.wikifeqh.ir/%D8%A7%D9%86%D8%B3_%D8%A8%D8%A7_%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86
3-هدایت به استوارترین راه
قرآن از این جهت که از سرچشمه لایزال الهی نازل شده مطابق با نیازهای روحی و جسمی انسان هاست و نیز چون از هر کژی و ناراستی مبری بوده و یکسره تعالیم انسان ساز است،
انسان ها را به بهترین راه هدایت می کند.
«یهْدِی إِلَی الرُّشْد . . .»12](این قرآن خلق را) به راه خیر و صلاح هدایت می کند. . . نیز می فرماید: «. . .إِنَّا سَمِعْنا کتاباً أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسی مُصَدِّقاً لِما بَینَ یدَیهِ یهْدِی إِلَی الْحَقِّ وَ إِلی طَرِیقٍ مُسْتَقِیمٍ»[13]ما آیات کتابی را شنیدیم که پس از موسی نازل شده بود، درحالی که کتب آسمانی را که در مقابل او بود تصدیق می کرد و خلق را به سوی حق و طریق راست هدایت می فرمود.
همچنین می فرماید: «إِنَّ هذَا الْقُرْآنَ یهْدِی لِلَّتِی هِی أَقْوَم . . . »[14]همانا این قرآن خلق را به استوارترین راه هدایت می کند. .
4-خروج از ظلمات به نور
«الر کتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیک لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ. . . »[33]الر این (قرآن) کتابی است که ما به تو فرستادیم تا مردم را به امر خدا از ظلمات بیرون آوری و به عالم نور رسانی. . . نیز آیه ی: «هُوَ الَّذِی ینَزِّلُ عَلی عَبْدِهِ آیاتٍ بَیناتٍ لِیخْرِجَکمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَی النُّورِ. . . »[34]اوست (خدایی) که بر بندۀخود آیات روشن بیان را نازل کرد تا شما (بندگان) را از ظلمات بیرون آورده و به نور رهبری کند. . .
5-تبیین
«. . . وَ أَنْزَلْنا إِلَیک الذِّکرَ لِتُبَینَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیهِمْ. . . »[35]. . . و ما این ذکر (قرآن) را بر تو نازل کردیم تا آنچه به سوی مردم نازل شده است برای آنها تبیین کنی. . . نیز آیه ی: «وَ ما أَنْزَلْنا عَلَیک الْکتابَ إِلاَّ لِتُبَینَ لَهُمُ الَّذِی اخْتَلَفُوا فِیهِ. . . »[36]و قرآن را بر تو نازل نکردیم مگر برای این که آنچه را در آن اختلاف دارند برای آنها تبیین کنی. . .
https://hawzah.net/fa/Article/View/98770/%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%A8%D8%B1%DA%A9%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D9%86%D8%B3-%D8%A8%D8%A7-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86-%DA%A9%D8%B1%DB%8C%D9%85
هر فردی که بخواهد با قرآن مأنوس شود باید سه مرحله را پشت سر بگذارد. مرحله اول، مرحله قرائت قرآن است.
در روایات نقل شده است که قرائت یک آیه از قرآن ثواب ختم قرآن را دارد. چقدر خوب است سعی کنیم حداقل روزی یک صفحه تلاوت قرآن در برنامه روزانه خود قرار دهیم تا از برکات این ماه بهرهمند شویم.
مرحله دوم انس با قرآن تدبر در آیات الهی است، آیاتی که در ماه رمضان میخوانیم در موردشان تدبر و تفکر کنیم
و مرحله سوم عمل به قرآن است، قرآنی که فقط عبادات، نماز و روزه نیست بلکه اخلاق هم در بر میگیرد در نتیجه آنها را در زندگی خود پیاده کنیم تا از برکات قرآن بهرهمند شویم.
سبک زندگی قرآنی
در عصر حاضر، برخلاف پیشرفت علم و تکنولوژی، بشر با انواع تهاجمهای دینی و فرهنگی روبهرو است، که بحران هویت را برای او رقم زده و در نهایت او را با سرگردانی در زندگی روبهرو کرده است.
👈از اینرو، نیاز مهم این دوره شناخت زندگی واقعی است. جهان خلقت مظهر رحمت رحمانی پروردگار است و مسیری است که از طریق آن هر موجودی به کمال خویش میرسد که رسیدن به مقام خلیفهاللهی و قرب الهی است.
👈حیاتی که خداوند در این زمینه، انسان را بدان رهنمون میکند، حیات طیبه است که مظهری از حیات حقیقی خداوند است.
در حیات طیبه، فراهمسازی خواستههای بشری در راستای قرب الهی است و هدف انسانها فقط رسیدن به رفاه زندگی نیست؛ بلکه ساماندادن زندگی دنیوی برای قرب الهی است و این اندیشه، نه تنها بشر را از صحنه جهانی دور نمیکند، بلکه جامعه را برای تکامل و آبادانی زندگی در سایه ایمان، عمل صالح و تقرب به درگاه پروردگار سوق میدهد.
👈شناخت سبک زندگی صحیح در عصر حاضر که عصر غیبت است، از رسالتهای تربیتی خانوادههای است که در انتظار ظهور منجی هستند؛ زیرا وظیفه مهم آنان، تربیت نسل مستعد برای یاری و اجرای منویات امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) است.
👈با توجه به روایات، تجلی کامل حیات طیبه در دوران قیام امام زمان (عجلاللهتعالیفرجهالشریف) در سایه معرفت امام و الگو قرار دادن صفات یاوران حضرت تحقق خواهد پذیرفت. این مقاله قصد دارد با استفاده از آیات و روایات سبک زندگی را تعریف کرده و تجلی حیات طیبه به ویژه در عصر غیبت و عصر ظهور را بیان دارد.
زندگی معمولی انسانها همواره با فشارهایی همراه بوده که انسان خود مسبب آن است. همه انسانها در هر موقعیتی که هستند خواهان آسایش و زندگی معمولی و بیدغدغه هستند؛
👈اما همراه شدن زندگی انسانها با اضطرابها، افسردگیها و دلخوریها، انسان را از هدف زندگی دور ساخته است.
زندگی به نوبه خود به پازلی سخت و پیچیده میماند؛ حال اگر انسان خود بر این سختی و پیچیدگی بیفزاید دیگر چیزی از آن باقی نمیماند. بهطور معمول انسان در طول زندگی پیوسته به فردا یا اشتباههایی که در گذشته انجام داده فکر کرده و سعی نمیکند در زمان حال زندگی کند.
👈همین موضوع مقدمه بروز دغدغهها و افسردگیها در زندگی میشود. پیامبر اکرم (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) میفرماید: «اذا التبست علیکم الفتن، کقطع الیل المظلم فعلیکم بالقرآن؛ [۱] هنگامیکه فتنهها، همچون پارههای شب تاریک، شما را در خود پیچید، برشماست که به قرآن تمسک جویید».
👈این روایت رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلم) انسان را رهنمون میکند که در هنگام مواجهه با فتنهها و سختیها به قرآن پناه برد.
👈قرآن بهترین گفتار است، چون گفتار خدا است و از علم و قدرت بینهایت او سرچشمه یافته است. پس باید دید قرآنکریم چه راهحلی را برای برونشد از این سختیها و رسیدن به سبک زندگی قرآنی بیان کرده است.
👈 قرآن که به فرموده حضرت علی (علیهالسلام) خیرخواهی است که هرگز خیانت نمیکند، [۲] برای زندگی انسان، اندیشه و سبک ویژهای را مطرح کرده و نام آن را #حیات_طیبه گذاشته تا بهواسطه آن به مقام قرب ربوبی و به مظهریت صفات الهی برسد.