در این روایت نگفت هاند «بهترین حالات »، بلکه بهترین اعمال انتظار فرج است؛ یعنی انتظار نیاز به عمل دارد. کسی که فکر می کند بدون تلاش، فقط باید بنشیند و منتظر باشد، منتظر واقعی نیست. بیماری که منتظر سلامتی است، دارو هم م یخورد. انتظار نیاز به عمل، قیام، حرکت و کار دارد. اگر شیعیان منتظر امام زمان؟عج؟ بودند، امر ظهور محقق شده بود.

مرحوم فشندی تهرانی م یگوید: در مسجد جمکران اعمال را ب هجا آورده بودم و ب ههمراه همسرم بر م یگشتم. در راه، آقایی نورانی را دیدم که داخل صحن شدند و قصد داشتند به طرف مسجد بروند. با خود گفتم: «این سید در این هو یا گرم تابستان، تازه از راه رسیده و تشنه تسا. » به طرف سید رفتم و ظرف آبی به ایشان تعارف کردم. سید آب را گرفتند و نوشیدند و ظرف آن را برگرداندند. در این حال عرضه داشتم: «آقا، شما دعا کنید و فرج امام زمان را از خدا بخواهید تا امر فرج ایشان نزدیک شود! » آقا فرمودند: «شیعیان ما بها‌ندازۀ آب خوردنی، ما را نم یخواهند. اگر بخواهند، دعا میک‌نند و فرج ما م یرسد. » این سخن را فرمود و تا نگاه کردم، کسی را ندیدم. هفمیدم که وجود مقدس امام زمان؟عج؟ را زیارت کردها‌م و حضرتش، امر به دعا فرمودها‌ند.

امام صادق؟ع؟ چنین فرمود هاند: بر اثر ظلمی که فرعون بر بن یاسرائیل روا داشت، آ نها مضطر شدند و چهل شبانه روز با جدیت تمام ب هصورت همگانی در درگاه خداوند استغاثه کردند و فرج را خواستند و دعا کردند. خداوند هم ظهور و فرج حضرت موسی؟ع؟ را از چهارصد سالی )انتهای این امر( که مقرر شده بود، صدوهفتاد سال به جلو انداخت و حضرت موسی؟ع؟ ظهور کردند و مردم را از دست ظالمان نجات دادند. شما شیعیان ما هم اگر ای نگونه باشید و بخواهید و دعا کنید، خداوندفرج را می رساند و اگر به صورت همگانی نخواهید، این امر به انتهای خود خواهد رسید و آن زمان است که دگر چه مردم بخواهند و چه نخواهند، ظهور واقع خواهد شد؛ چراکه این یک وعدۀ الهی است.

همۀ شیعیان باید ظهور امام زمان؟عج؟ را با همۀ وجود بخواهند و منتظر باشند و تاش کنند؛ اما متأسفانه گاهی با عنوان انتظار، کارهایی انجام م یدهند که ظهور حضرت را به تأخیر می اندازند؛ برای مثال در ایام نیمۀ شعبان عروسی هایی می گیرند که با اصول شرع ناسازگار است یا در اماکن با شورعمومی موسیقی پخش م یکنند! اگر یک بار مردم جمع شوند و واقعا و حرارت همه باهم دعا کنند و وجود ایشان را بطلبند، چه بسا آن کعبۀ دل ها تشریف فرما شوند. آیت لله ناصری، از اولیای الهی و از دوستان قدیمی آی ا‌تلله بهجت؟ره؟ پس ازپیروزی تیم ملی ایران مقابل آمریكا در سخنرانی خود با گریۀ فراوان فرمودند: «شب گذشته در آسمان شور و غوغای عجیبی از دعای اهل زمین ب هوجودآمده بود. آنگاه پس از گریۀ شدید فرمودند: «والله اگر مردم فقط یک مرتبه این طور بر یا فرج امام زمان؟عج؟ دعا میك‌ردند، حضرت م یآمدند. 2» ایك‌اش روزی بیاید كه همۀ مستضعفان و مظلومان جهان ب هویژه مسلمین و در رأس آن ها، شیعیان و محبان محمد و آ لمحمد؟عهم؟ به این نتیجه برسند كه باید یگانه منجی بشر بیایند؛ هم او كه تمامی ادیان وعدۀ آمدنش را داد هاند. آنگاه همه باهم از پیر و جوان، خرد و لاكن، زن و مرد دست به دعا بردارند و ظهور و فرج آن عزیز غایب از نظر و غریب دوران ها را از خدا بخواهند.

۲. دعا برای ظهور در زمان تحمل انتظار، دعا نیز باید انجام شود. خود امام زمان؟عج؟ در توقیعمعروفی می فرمایند: كْثِرُ وا الدُّعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَج 1» َ «وَ أبرای تعجیل فرج، بسیار دعا كنید. مرحوم شیخ صدوق؟ره؟ در كمال الدین از احمدب ناسحاق از امام عسكری؟ع؟ نقل میك‌ند كه آن حضرت فرمودند: وَ مَثَلُهُ مَثَلُ ذِي الْقَرْنَيْنِ، وَ اللَّهِ لَيَغِيبَنَّ غَيْبَةً لَا يَنْجُو فِيهَا مِنَ الْهَلَكَةِ إِلَّا مَنْ ثَبَّتَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَى الْقَوْلِ بِإِمَامَتِهِ وَ وَفَّقَهُ فِيهَا لِلدُّعَاءِ بِتَعْجِيلِ فَرَجِهِ به خدا قسم، حضرت قائم چنان غیبتی می كنند كه تنها كسانی از مهلكه ]ب یدینی و گمراهی[ نجات م ییابند كه خداوند آن ها را در عقیده به امامتش ثابت قدم داشته و موفق کرده است تا دعا كنند خداوند زودتر او را ظاهر سازد. بنابراین وظیفۀ جامعۀ قرآنی و شیعی، ثاب تقد مماندن در اعتقاد به امامت آن حضرت و تبیین آن است. دعای سلامتی امام زمان؟عج؟ که با «اللهم کن لولیک... » و «دعای فرج » که با «إلهی عَظُمَ البَلاء... » و «دعای عهد » که با «اللهم بلغ مولای... » شروع م یشوند، بسیار دعاهای خوبی هستند که باید مرتب خوانده شوند. از حضرت امام جعفرصادق؟عج؟ روایت شده است كه فرمودند: «هركس چ له بامداد این دعاى عهد را بخواند، از یاوران قائم خواهد بود و اگر پیش از ظهور آن حضرت بمیرد، خداوند ]هنگام ظهور[ او را از قبر بیرون آورد و با هر كلمۀ این دعا، هزار ثواب به او عطا فرماید و هزار گناه از نامۀ عمل او محو كند. 3

از بین این دعاها، «دعای عهد » دعای بسیار عجیبی است. عروس حضرت آیت الله خمینی؟ره؟ م یگوید: یکی از چیزهایی که ایشان در روزهای آخر به من توصیه میک‌ردند، خواندندعای عهد بود. ایشان می گفتند: «صب حها سعی کن این دعا را بخوانی؛ چون در سرنوشت دخالت دارد. 1» از اطرافیان ایشان نقل می کنند که هیچ گاه «دعای عهد » ایشان ترک نمی شد و اعتقاد داشتند که این دعا در سرنوشت یک جامعه و شخص و ملت اثر دارد: حضرت امام خمینی؟ره؟ حتی وقتی در بیمارستان بستری بودند، از انس با کتاب مفاتیح الجنان غافل نبودند. پس از رحلت جانگداز ایشان که مفاتی حشان را از بیمارستان به بیت منتقل میک‌ردیم، متوجه شدیم در مفاتیح خود، در کنار دعای شریف عهد که آن را یک اربعین می خواندند، تاریخ شروع را هشت شو لا نوشته ا‌ند. دعا برای فرج امام زمان؟عج؟ باید حداقل در قنوت نمازها گنجانده شود و حداقل دعا این است که گفته شود: «اللهم صل علی محمد و آله محمد و عجل فرجهم ». این کمترین حد دعا برای ایشان است. اگر انسان بتواند بیشتر دعا کندکه بسیار بهتر است. در کتاب افلاکیان خاک نشین می خوانیم: سا لهای بسیاری در قنوت آی ا‌تلله سید رضا بهاءا‌لدینی؟ره؟ آیات نورانی قرآن کریم و دعاهای معصومین؟عهم؟ شنیده م یشد. ناگهان نوع کلمات و عبارات ایشان تغییر یا تف و در قنوت بر یا امام عصر؟عج؟ دعا کرد. روزی که دراین باره از ایشان پرسش شد، به یک جمله بسنده کردند: «حضرت پیغام دادها‌ند در قنوت بر یا من دعا کنید! 3»

۳. عشق و علاقه به امام به امام زمان؟عج؟ عشق بورزد و ً از وظایف منتظر واقعی این است که واقعا معشوق واقعی ایشان باشد؛ تاجایی که حاضر باشد برای حضرت بمیرد. اما بسیاری از شیعیان سا لها از خداوند عمر می گیرند و از ندیدن امام زمان؟عج؟ رنج نم یبرند و بی قرار نم یشوند. خوشا به حال کسانی که سرباز واقعی امام زمان؟عج؟ بودند و ایشان را ملاقات می کردند. در نهج البلاغه از مولایمان حضرت علی؟ع؟ می خوانیم: «آهِ آهِ شَوْقاً إِلَ رُؤْیتِِم 1» چقدر دوست دارم او را ببینم. حضرت علی؟ع؟ ای نگونه مشتاق دیدن امام زمان؟عج؟ بودند. ما نیز باید مشتاق و علاقه مند به دیدار ایشان باشیم. در دوران جنگ تحمیلی، اکثر شهدا امام زمان؟عج؟ را دیدند و رفتند. منتظران واقعی آ نها بودند. آنان برای امام زمان جان می دادند و ایشان نیز به سربازان خود عنایت ویژ های داشتند و هیچ وقت آن ها را رها نکردند؛ همان طور که در داستان پیش رو نقل شده است: شهیدی بود كه همیشه ذکرش این بود: «یابن الزهرا، یا بیا یک نگاهی به منکن... یا به دستت مرا در کفن کن. » از بس این شهید به امام زمان؟عج؟ علاقه داشته سات، به دوست روحانی خود وصیت میک‌ند: «اگر من شهید شدم، دو تس دارم در مجلس ختم من تو سخنرانی کنی. » آن روحانی می گوید ما از جبهه برگشتیم. وقتی آمدیم، دیدیم عکس شهید را زدها‌ند. پیش پدر و مادرش رفتم و گفتم این شهید چنین وصیتی کرده تسا. آیا من م یتوانم در مجلس ختم او سخنرانی کنم؟ آنان اجازه دادند. در مجلس ختم او سخنرانی کردم. بعد گفتم ذکر این شهید این بوده تسا: «یابن الزهرا، ...یا بیا یک نگاهی به من کن ...یا به دستت مرا در کفن کن. » وقتی این جمله را گفتم، یک نفر بلند شد و فریاد می زد. وقتی آرام شد، گفت: «من غسال هستم. دیشب آخرهای شب به من گفتند یكی از شهدا فردا باید تشییع شود و چون پشت جبهه شهید شده تسا، باید او را غسل دهی. وقتی کهم یخو ساتم این شهید را کفن کنم، دیدم یک شخص بزرگواری وارد شد و گفت: «برو بیرون، من خودم باید این شهید را کفن کنم. » من رفتم. در وسط راه با خود گفتم: «این شخص كه بود و چرا مرا بیرون كرد؟ » با عجله برگشتم و دیدم این شهید كفن شده و تمام فضای ساختمان غسا لخانه بوی عطر گرفته بود. از دیشب نمی دانستم رمز این جریان چه بود و آن آقا كه بود؛ اما حالا هفمیدم.

۴. اطاعت از نواب عام وظیفۀ منتظر واقعی در زمان غیبت صغرا، اطاعت از نواب خاص آن حضرت بود و در زمان غیبت کبرا، اطاعت از نواب عام است. خود وجود مقدس امام زمان؟عج؟ در غیبت صغرا، چهار نفر را ب هعنوان نائب مشخص کرده بودند. بعد از غیبت صغرا، دیگر نواب خاص وجود ندارند و مراجع تقلید و علما ب هعنوان نواب عام هستند. این افراد با توجه به ویژگ یهایی که امام عسکری؟ع؟ فرمود هاند، نائب عام حضرت ب هشمار می آیند. ایشان در روایتی این ویژگی ها را برشمرد هاند: وَاَمّا مَنْ کانَ مِنَ الفُقَهاءِ صَائِنا لِنَفْسِهِ حافِظاً لِدینِهِ مُخالِفاً لِهَواهُ مُطیعاً لِاَمرِ مَولاهُ فَلِلْعَوامِ اَنْ یُقَلِّدُوهُ.. اما هر فقیهى كه خویشت ندار و نگاهبان دین خود باشد و با هواى نفْسش بستیزد و مطیع فرمان مولایش باشد، بر عوام است كه از او تقلید كنند.

خود وجود مبارک امام زمان؟عج؟ در روایتی می فرمایند: مَّا الَْوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِیهَا إِلَ رُوَاةِ حَدِیثِنَا فَإِنَّمْ حُجَّتِ عَلَیكُمْ وَ أ نَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَیهِمْ 1» َ اما دربارۀ وقایعی که رخ خواهد داد و مسائلی که پیش خواهد آمد، به راویان احادیث ما رجوع کنید که آنان حجت من بر شما و من حجت خداوند بر آنان هستم. با این بیان، حضرت مهدی؟عج؟ فقها را ب هعنوان نواب عام خود بر مسلمانان قرار داد هاند. پس اطاعت از مرجع تقلید در حکم اطاعت از امام زمان؟عج؟ است. وقتی مرجع تقلید فتوایی م یدهد، انسان باید از فتوای او اطاعت کند و در مقابل آن اجر خواهد برد؛ حتی اگر مرجع اشتباه کرده باشد. مرجع تقلید ازروی علم سخن می گوید؛ اما در برخی مسائل، حکم را بنابر احتیاط واجب بیان م یکند. این بدان معناست که مرجع به حکم و علم خود در این مسئله یقین ندارد و مقلد خود را به مرجع تقلید دیگری ارجاع می دهد. در کل، مرجع تقلید تا یقین نکند، فتوا نم یدهد. اما این گونه نیست که امام زمان آنان را رها سازند؛ بلکه در مواقع لزوم، یاری ایشان به مراجع می رسد. مصداق این یاری رسانی برای شیخ مفید؟ره؟ اتفاق افتاد: در زمان شیخ مفید، شخصی از روستایی به خدمت ایشان رسید و سؤ لا کرد: «زنی حامله فوت کرده و حملش زنده تسا. آیا باید شکم زن را شکا تف و طفل را بیرون آورد یا به همان حالت او را دفن کنیم؟ » شیخ فرمود: «با همان حمل، زن را دفن کنید. » آن مرد برگشت؛ ولی متوجه شد سواری از پش س‌تر م یتازد و می آید. وقتی نزدیک او رسید، گفت: « یا مرد، شیخ مفید می گوید: شکم آن زن را بشکافید و طفل را بیرون بیاورید. بعد او را دفن کنید. » مرد روستایی همان کار را کرد. پس از مدتی، ماجر یا آن سوار را بر یا شیخ مفید نقل کردند. شیخ فرمودند: «من کسی را نفرستاده بودم. معلوم تسا آن شخص، نمایندۀ حضرت صاحبا‌لزمان بوده ا‌ند. حال که ما در حاکام شرعی اشتباه میک‌نیم، همان بهتر که دیگر فتوا ندهیم! » لذا درِ خانۀ خود را بست و بیرون نیامد؛ اما از ناحیۀ مقدسۀ حضرت صاحبا‌لزمان توقیعی بر یا شیخ صادر شد: «بر شما تس فتوادادن و بر ما تس که نگذاریم شما در خطا واقع شوید! » با صدور این توقیع، شیخ مفید بار دیگر به مسند فتوا نشست.

بنابراین، در این دوران انسان باید از مراجع تقلید )نواب عام( اطاعت کند. این امری است که عقل انسان نیز بدان حکم م یکند که در هر کاری به متخصص آن کار رجوع کند؛ هما نگونه که وقتی بیمار م یشود، به پزشک رجوع م یکند. قرآن کریم نیز بر این مطلب تأکید فرموده است: َ «فاسئلوا أهل الذکر ُ اگر نمی دانید، از عالمان بپرسید. بحث تقلید ب هخود یخود یک بحث عقلانی است. اگر مردم از نواب اطاعت کنند، امام زمان؟عج؟ هم یاری می کنند و مردم را تنها نم یگذارند، همانگونه که مردم ایران هیچ گاه ولی عصر؟عج؟ را تنها نگذاشته وایشان نیز همواره یاور مردم ایران بودند. یکی از مراجع بزرگ شیعه، حضرت آی ا‌تلله میرز یا نائینی؟ره؟ تسا. ایشان به « ساتاد الفقهاء و المجتهدین » شهرت داشتها‌ند و شاگردان فراوانی تربیت کرده ا‌ند، ازجمله: آیات عظام میرزا مهدی اصفهانی، ابوالقاسم خویی، محسن حکیم، علامه طباطبایی، سید جعفر حسینی شاهرودی، سید حامد شهرستانی، میرزا محمود حسینی زنجانی، محمدتقی بهجت، سید عبدالرسول آیتی بهبهانی، سید جما ا‌للدین گلپایگانی، سید محمدحجت کوهک‌مری، سید محمدهادی میلانی، شیخ محمدتقی آملی، میرزا هاشم آملی و بسیاری دیگر از مراجع و بزرگان. در دوران جنگ جهانی اول و اشغال ایران توسط قو یا انگلیس و روس، ایشان خیلی نگران بودند که کشور دوستداران امام زمان؟عج؟ از بین برود و سقوط کند. شبی به امام عصر متو لس می شوند و در خواب م یبینند دیواری تسا ب هشکل نقشۀ ایران که ترک برداشته و خم شده تسا و در زیر این دیوار، تعدادی زن و بچه نشستها‌ند و دیوار دارد روی سر آن ها خراب م یشود. مرحوم نائینی در عالم خواب مشاهده میک‌ند که حضرت ولی عصر تشریف آوردند و دیوار در حال ریزش را سر جایش قرار دادند و فرمودند: «اینجا )ایران( شیعه خانۀ ما تس، می شکند، خم میشود، خطر تسا؛ ولی ما نمیگذاریم سقوط کند. 1»

وجود نازنین امام عصر؟عج؟ نه فقط ایران، بلکه انقلاب ملت ایران را یاری و پشتیبانی کرده اند. حضرت آی تالله ری شهری 2، در کتاب کیمیای محبت، به مناسبتی می آورند: آقای علی محمد بشارتی، وزیر پیشین کشور، نقل میک‌رد که در تابستان سال ۱۳۵۸ ، هنگامی که مسئول اطلاعات سپاه بودم، گزارشی داشتیم که آقای شریعتمداری در مشهد گفته تسا: «من بالاخره علیه امام اعلام جنگ میک‌نم. » من خدمت امام رسیدم و ضمن ارائۀ گزارش، خبر مذکور را هم گفتم. ایشان سرش پایین بود و گوش می داد. وقتی این جمله را گفتم، سر بلند کرد و فرمود: «این ها چه می گویند؟! پیروزی ما را خدا تضمین کرده تسا. ما موفق م یشویم. در اینجا حکومت ساامی تشکیل م یدهیم و پرچم را به صاحب پرچم میسپاریم. » پرسیدم: «خودتان؟ » امام سکوت کردند و جواب ندادند

۵. ظل مستیزی انسان منتظر همواره باید در مقابل ظلم بایستد. بسیاری از روایات گران قدر ائمۀ معصومین؟عهم؟ دربارۀ ظلم ستیزی است. آن زمان که دولت امام زمان؟عج؟ تشکیل شود، تنها دولتی خواهد بود که تمام دنیا را از عدالت پر خواهد کرد؛ چون ایشان به روش جد بزرگوارشان ظلم ستیزند و در مقابل ظالم می ایستند و با تمام ظالمان عالم مقابله خواهند کرد. دراین باره خوب است به این نکته اشاره کنم که هرکسی با ظلم درافتاد، امام زمان؟عج؟ به او یاری رساندند. نمونۀ آن، داستان جنگ ۳۳ روزه است. عاشق امام زمان؟عج؟ و منتظر ً نیروهای حزب الله لبنان بسیار باتقوا و واقعا ایشان بودند و هستند. کتابی به نام معجزات و کرامات نبرد الوعد الصادقنوشته شده که در این جنگ اتفاق افتاده است. یکی از داستا نهای این کتاب بسیار درخور توجه است: این داستان در تلویزیون اسرائیل و در روزنامه هاآرتص صهیونیست ها منعکس شد و خوانندۀ گرامی می تواند وارد سایت انگلیسی روزنامۀ مزبور شود و مطالب بیشتری از این دست را در آنجا پیدا کند. کانا لهای تلویزیونی اسرائیل از یکدیگر پیشی م یگرفتند جهت دعوت از سربازان و افسران نخبه تا در استودیو بیایند و میهمان برنامۀ آنان شوند و از فاجع های که برایشان رخ داد، مطلع گردند.