#کتاب_البیع_شیخ_انصاری
#حاشیة_المكاسب
#آخوند_خراسانى
#أحكام_المقبوض_بالعقد_الفاسد
📚 ۶۸- قوله (ج۳، ص۱۸۲): فالمهمّ بیان معنی القاعدة... .
(مرحوم #شیخ_انصاری در کلام خود (ج٣/ص۱۸۲) میفرماید: در بررسی قاعدهی #ما_یضمن و قاعدهی #ما_لایضمن آنچه مهمّ است بیان معنای این دو قاعده و مفردات و الفاظ آن دو است)
✅ مرحوم #آخوند_خراسانى در نقد فرمایش مرحوم #شیخ_انصاری دربارهی قاعدهی #ما_یضمن و قاعدهی #ما_لایضمن میفرماید: این دو قاعده با این الفاظ و عبارت نه تنها در هیچ آیه و روایتی ذکر نشده است، بلکه به عنوان معقد اجماع نیز مطرح نبوده است؛ از این رو، بیان معنای مفردات و الفاظ آن هیچ اهمّیّتی ندارد.
🔸️ بنا بر این، باید بررسی شود که آیا مفادش با سائر قواعد همراه و سازگار است یا نه.
🔶️ و همچنین آن چه مهمّ است بیان این نکته است که با توجّه به سائر قواعد فقهی آیا #ضَمان در جمیع عقود و معاملات فاسد ثابت است یا نه؛ حال، تفاوتی نمیکند که ظاهر این دو قاعده با آن مساعدت و همراهی کند یا نکند.
✴️@fegh_osoul_rafiee
محمد علی رفیعی | فقه و اصول
#کتاب_البیع_شیخ_انصاری #حاشیة_المكاسب #آخوند_خراسانى #أحكام_المقبوض_بالعقد_الفاسد 📚 ۶۸- قوله (ج۳،
🔷️ با توجه به پایانیافتن بحث #معاطات و شروع بحث #أحكام_المقبوض_بالعقد_الفاسد در درس مکاسب حقیر، در کنار بيان حواشی مربوط به بحث #حقيقة_البیع و بحث #معاطات که به تدریج تقدیم و تكميل میشود، انشالله حواشی مربوط به بحث #أحكام_المقبوض_بالعقد_الفاسد نیز تقدیم دوستان عزیز میشود.
🔹️ حاشیهی ۶۸ ابتدای بحث #أحكام_المقبوض_بالعقد_الفاسد است.
#روش_شناسی_فقه
#روش_فقه_شیخ
#کتاب_البیع_شیخ_انصاری
#ما_یضمن
✅ مرحوم #شیخ_انصاری در بحث #أحكام_المقبوض_بالعقد_الفاسد (ج۳/ص۱۸۳ تا ص۱۸۸) بحث مُشبِعی در معنای مفردات و الفاظ و زوایای مختلف متنِ قاعدهی #ما_یضمن ارائه میفرماید. تا آن جا که در میانهی بحث خود در معنای قاعده، زمانی که سخنی از #شهید_ثانی در مورد مدرک قاعده نقل میفرماید، مینویسد: "نعم، ما ذکره بعضهم من التعلیل لهذه القاعدة... لا يجري في هذا الفرع، لكن الكلام في معنى القاعدة، لا في مدركها".
🔹️ مرحوم #آخوند_خراسانى در حاشیهی شمارهی ۶۸ از کتاب #حاشیة_المكاسب و مرحوم #محقق_خویی در کتاب #مصباح_الفقاهة در نقد این بحث مرحوم #شیخ_انصاری میفرمایند: بحث از مفردات و الفاظ متن این قاعده هیچ اهمیتی ندارد، زیرا این قاعده نه آیه است و نه روایت، و نه معقد اجماعی قرار گرفته است.
🔷️🔸️ از این رو، تحقیق این است که این نقد و اعتراض صحیح بوده و این بخش از بحثهای مرحوم #شیخ_انصاری از نگاه #روش_شناسی_فقه هیچ کارآیی فقهی نداشته و در حقیقت چیزی را ثابت نمیکند، بلکه کاملاً فرضی، انتزاعی و -به خودیِ خود- غیرِ قابلِ اثبات است.
🔷️🔸️ زیرا بحث از ظهور و عموم الفاظ و مفردات و به طور مثال این که باء در "بصحیحه" و "بفاسده" به معنای سببیّت است یا ظرفیّت هیچ فایدهای ندارد، زیرا متنی که مرحوم #شیخ_انصاری از ظهورات و عمومش بحث میکند #دلیل_شرعی محسوب نمیشود تا ظهوراتش حجّیّت داشته باشد و نیاز باشد مورد واکاوی قرار گیرد.
🔶️🔹️ از این رو، معنای قاعده، صدر و ذیل قاعده و مقدار عموم و شمولِ قاعده تنها و تنها منوط به #دلیل_شرعی و مدرکِ شرعیِ قاعده است؛ پس، بحث اصلی و اساسیِ این قاعده همان بحث از حجّیّت، ظهور و لوازمِ اثباتیِ #مدرک_شرعیِ این قاعده است، نه واکاویِ متنِ معروفِ این قاعده.
✴️@fegh_osoul_rafiee
#کتاب_البیع_شیخ_انصاری
#حاشیة_المكاسب
#آخوند_خراسانى
#أحكام_المقبوض_بالعقد_الفاسد
📚 ۶۹- قوله (ج۳، ص۱۸۳): و المراد بالضَمان فی الجملتین هو کون دَرَک المضمون علیه... . (قسمت اول)
✅ مرحوم #آخوند_خراسانى در توضیح معنای #ضَمان میفرماید: #ضَمان یک اعتبار و جعل خاصّی است که آثار تکلیفی و وضعیای در شریعت بر آن بار میشود؛ مانند وجوبِ ادای مورد ضَمان به شخص مضمونله در صورت تمکّن از ادای آن. و همچنین ادای قیمت یا مثل آن، در صورت عدم تمکّن از ادای آن به خاطر تلف مثلاً.
🔶️ این چنین معنایی از #ضَمان نسبت به مالِ خودِ ضامن معنا نمیشود، بلکه در مورد مالِ دیگران است که معنای حقیقی پیدا میکند؛ زیرا روشن است که گفته نمیشود: "شخص، ضامن مال خودش است و باید خودِ مال یا بدل آن را به خودش بپردازد".
همچنین روشن است که #ضَمان به این معنایی که گفتیم -که معنای حقیقی آن است- در عقد صحیح نیز معنا نمیشود؛ از این رو، #ضَمان در "ما یُضمن بصحیحه" معنای مجازی آن است. و اقرب المجازات نیز در اینجا ضمان در صورت تلف است که اظهر آثار #ضَمان است.
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee