#روش_شناسی_فقه
#روش_فقه_شیخ
#کتاب_البیع_شیخ_انصاری
#اشتراط_بلوغ
#اجماع
✅ مرحوم #شیخ_انصاری در مساله‌ی #اشتراط_بلوغ (ج۳/ص۲۷۵ تا ص۲۹۴) بارها از #اجماع سخن به میان آورده، نکاتی را در مورد اجماعی که بر #اشتراط_بلوغ در عقد وجود دارد بیان می‌فرماید؛ سیر بحث ایشان حتماً نیاز به توجّه و دقّت دارد.
🔷️🔸️ ایشان در ابتدا (ج۳/ص۲۷۵) "بطلان عقد صبیّ مطلقاً" را مشهور، و سپس اجماعی دانسته است؛ این اجماع را از #الغُنیة مرحوم #ابن_زهره، و #کنز_العرفان مرحوم #فاضل_مقداد، و #التذکرة مرحوم #علّامه نقل کرده، و البته در ص۲۷۵ و ص۲۷۶ و همچنین ص۲۸۰ با تفسیری دقیق از کلام #علّامه و #ابن_زهره دایره‌ی اجماع را همان نظریه‌ی مشهور می‌داند.
🔶️🔹️ ایشان در ص۲۷۸ و ص۲۷۹ بعد از آن که عدم کفایتِ روایاتِ نظریه‌ی مشهور (بطلان عقد صبیّ مطلقاً) را نتیجه می‌گیرد تصریح می‌کند که دلیل عمده‌ی آن نظریه -که نظر خود #شیخ_انصاری است- همانا #اجماعِ محکیّ‌ای است که به #شهرتِ عظیمه تقویت میشود؛ گویی دلیلِ اصلیِ ایشان، #اجماع است و مؤيد آن، #شهرت.
سپس از مرحوم #محقّق (#الشرائع) و #علامه (#القواعد و #التحریر و حتى #التذكرة) و #فخرالمحقّقین (#الإيضاح) و #محقّق_اردبیلی (#مجمع_الفائدة) و #محقّق_ثانى (#جامع_المقاصد) و #ابن_برّاج (#المهذّب) کلماتی را نقل می‌کند که یا جزماً مخالف با نظریه‌ی مشهور است و دلالت بر صحّت عقد صبیّ دارد، یا تردید در نظریه‌ی مشهور است، و یا دلالت بر عدمِ اجماعی‌بودنِ نظریه‌ی مشهور است.
🔷️🔸️ جالب آن است که بعد از نقل چنین کلماتی که تحقّق #اجماع را کاملاً مخدوش می‌کند ایشان چشمشان را بر تمام این کلمات بسته و در ص۲۸۰ با استفاده از "فاء" تفريع می‌فرماید: "فالإنصاف أن الحجّة في المسألة هي الشهرة المحقّقة و الإجماع المحكيّ عن #التذكرة... و كذا إجماع #الغنية... . و يؤيد الإجماعين ما تقدّم عن #كنز_العرفان".
🔶️🔹️ بسیار جالب است که ایشان بعد از ابتنای کامل بر چنین اجماعی در پایین صفحه‌ی ۲۸۰ با یک برگشت و استدراک تصریح می‌کند که بر اساس کلماتی که از فقهای بزرگِ نامبرده آورده شد می‌توان گفت چنین اجماعی در مساله وجود ندارد؛ ایشان در ص۲۸۰ و ص۲۸۱ می‌نویسد: "نعم، لقائلٍ أن يقول: إن ما عرفتَ... يدلّ على عدم تحقّق الإجماع"، و بعد از آن تصریح می‌کند: "و کیف کان، فالعمل علی المشهور".
🔷️🔸️ و بُهت‌آور است که در ادامه در ص۲۸۴ -کاملاً بر خلاف آن چه از کلمات و عبارات ایشان روشن است- بدون آن که نامی از #شهرت به میان آورد می‌فرماید: "و الحاصل: أن مقتضى ما تقدّم من الإجماع المحكيّ... و الأخبار المتقدّمة -بعد انضمام بعضها إلى بعض-: عدمُ الاعتبار بما يصدر من الصبيّ من الأفعال... و كلِّ التزام على نفسه...".
🔶️🔹️ همچنین در ادامه نیز در ردّ نظریه‌ی محدّث کاشانی (ج۳/ص۲۸۷) نیز می‌آورد: "... فالظاهر کونه مخالفاً للإجماع".
🔷️🔸️ و عجیب آن که در ردّ نظریه‌ی کاشف الغطاء (ج۳/ص۲۹۰) دوباره سخن از شهرت به میان آورده می‌نویسد: "أما التصرف و المعاملة بإذن الأولياء... فهو الذي قد عرفت أنه خلاف المشهور و المعروف... ".
✴️@fegh_osoul_rafiee
#روش_شناسی_فقه
#روش_فقه_شیخ
#کتاب_البیع
#شیخ_انصاری
#اشتراط_بلوغ
#ابتلاء_يتيم
✅ مرحوم #شیخ_انصاری در مساله‌ی #اشتراط_بلوغ ادله‌ای را برای اثبات نظریه‌ی مشهور (بطلان عقد صبیّ مطلقاً) ذکر می‌کند؛ #شهرت، #اجماع، حدیثِ #رفع_قلم، روایاتِ #جواز_امر_صبیّ، روایاتِ #عمد_صبیّ.
🔶️🔹️ نقطه‌ای که بسیار سوال‌برانگیز است این است که #شیخ_انصاری در بحث خود در این مساله حتی اشاره‌ی کوچک و گذرایی نیز به آیه‌ی ۶ سوره‌ی مبارکه‌ی نساء -که معروف به آیه‌ی #ابتلاء_يتيم است و دلالت بسیار روشنی بر حکم تصرّفات صبیّ دارد- هیچ اشاره‌ای نمی‌کند.
🔷️🔸️ این در حالی است که دیگر فقیهان در بحث حجْر صبیّ به روشنی از این آیه نام برده و بر آن استدلال می‌کنند؛ مرحوم #شیخ در #الخلاف و #المبسوط و مرحوم #قطب_راوندی در #فقه_القرآن و مرحوم #ابن_ادریس در #السرائر و مرحوم #علامه در #التذکره و #المختلف و مرحوم #فاضل_مقداد در #کنز_العرفان و... بارها و بارها از این آیه سخن به میان آورده‌اند.
🔶️🔹️ بعد از مرحوم #شیخ_انصاری نیز #محقق_ميرزاى_نائينى در #المکاسب_و_البیع و #منیة_الطالب و #محقق_حكيم در #المستمسک و #محقق_امام_خمینی در #کتاب_البیع و #محقق_خویی در #مصباح_الفقاهة و... در بحث #اشتراط_بلوغ به این آیه استدلال کرده و دلالت آن را مورد بحث قرار داده‌اند.
✴️@fegh_osoul_rafiee
#رسائل_شیخ_انصاری
#فوائد_الأصول
#محقق_میرزای_نائینی
✅ #محقق_میرزای_نائینی در #فوائد_الأصول (ج۴/ص۳۳۴) در بیان ادلّه‌ی نظریه‌ی خود در بحث #استصحاب -یعنی اعتبارِ #استصحاب در خصوصِ #شکّ_در_رافع- که همان نظریه‌ی #شیخ_انصاری است، می‌فرماید:
🔷️🔸️ ۲- دلیل دوم: اجماع محکیّ
🔸️ در بسیاری از کلمات، #اجماع بر اعتبار #استصحاب نقل شده است.
🔹️ هیچ شکیّ نیست که چنین اجماعی موهون و سُست است، زیرا اجماع منقول قابل اعتماد و تعبّد نیست، مخصوصاً در مساله‌ای مانند #استصحاب که اختلافات در آن بسیار زیاد است.
🔸️ البته می‌توان ادّعا کرد که #شهرت یا چیزی نزدیکِ به #اجماع در موردِ #شکّ_در_رافع وجود دارد.
🔹️ اگر چه به #سید_مرتضی (رحمه الله) نظریه‌ی "عدم اعتبار استصحاب مطلقاً" را نسبت می‌دهند و این می‌تواند اجماع و اتفاق را از بین ببرد، اما #صاحب_معالم اعتراف کرده است که نظریه‌ی #سید_مرتضی (رحمه الله) همان نظریه‌ی #محقّق_حلّی در کتاب #معارج است که معتقد است #استصحاب تنها در #شکّ_در_رافع معتبر بوده و در #شکّ_در_مقتضی معتبر نیست، همان طور که مثال‌های ایشان -مانند مثال نکاح که #شیخ_انصاری نیز در کتاب #رسائل (ج۳/ص۵۲) از ایشان نقل می‌کند- نیز بیان‌گرِ اعتقادِ #محقّق_حلّی به همین نظریه است.
📌 در هر حال، از آخرِ کلامِ #محقّق_حلّی در #معارج این برداشت میشود که ایشان آثار و احکامِ نکاح را در مثال مذکور -نه به دلیلِ #استصحاب- بلکه به دلیلِ اطلاقِ ادلّه‌ی نکاح باقی می‌داند.
✴️@fegh_osoul_rafiee