فقیه مُحقِّق و مُتتبِّع، مرحوم سید محمدجواد عاملی صاحب کتاب گرانسنگ مفتاح الکرامة در انتهای کتاب الإقرار (ج٩/ص۳۶۲) مى‌نویسد:
"أوصي إخواني بالجِدّ و الجَهْد في الاشتغال و تتبّع الأخبار و الأقوال مع كمال الضبط و عدم التعويل على الأنقال، و بالاشتغال في اللّيل و النّهار، و أن لا يُغادِروا من أوقاتهم في غير التحصيل، و بالزُّهْد في هذه الدنيا فإن الميل إليها آفة التحصيل؛ بردارانم را سفارش می‌کنم به جدّیت و تلاش و کوشش در کار، و تتبّع و واکاویِ دقیقِ اخبار و روايات و آراء و انظار، و تکیه‌نکردن به نقل‌ها، و به کار و تلاش شبانه‌روزی، و همچنین آنان را سفارش می‌کنم به این که اوقاتشان را جز در تحصیل سپری نکنند، و در دنیا زهد را پیشه‌ی خود کنند که میل به دنیا راهزن و آفتِ مسیر تحصیل است.
✴️@fegh_osoul_rafiee
#حکومت
#الحكومة
#شیخ_انصاری
#رسائل
🔺️🔴 #حکومت در نگاه اصولی #شیخ_انصاری (نوشته‌ی دوازدهم) 🔴🔻
🔵🔹️ ۱) #تطبیق_اول: #حکومتِ #اماره بر #اصل_عملی_شرعی (قسمت دوم)
🔹️ #تعبّد و #تنزیل در این #حکومت به روشنی قابل فهم است، زیرا محکوم (#اصل_عملی_شرعی) تنها در هنگام شکّ و جهلِ مکلف نسبت به حکم واقعی جریان پیدا می‌کند؛ بنا بر این، تا مکلف علم به حکم واقعی پیدا نکرده است موضوعِ #اصل_عملی_شرعی واقعاً و تکویناً پابرجاست.
🔹️ حال، شارع با دستِ اعتبار و تشریع، ما را متعبّد به #اماره می‌کند؛ #اماره بیان‌گر و حکایت‌گرِ حکم واقعی است، از این رو، زمانی که بیاید #اصل_عملی_شرعی کنار رفته و از کار می‌اُفتد.
🔹️ ظاهراً آن چه مرحوم #شیخ_انصاری را بر آن داشته است که وجه این تقدیم را #حکومت بداند و بر آن تاکید کند #تعبّد مذکور و البته #تنزیل است که در این مورد وجود دارد، زیرا روشن است که اماره علم‌آور نیست، یعنی با قیامِ #اماره، موضوعِ #اصل_عملی_شرعی -که شکّ و جهل است- واقعاً و تکویناً از بین نمی‌رود، اما شارع موضوعِ #اصل_عملی_شرعی را نادیده در نظر گرفته و آن را به منزله‌ی ازبینرفته قرار می‌دهد.
🔹️ از این رو، در کتاب #رسائل (ج۲/ص۱۳) می‌نویسد: "التحقیق: أن دليل تلك الأمارة و إن لم يكن كالدليل العلمي رافعاً لموضوع الأصل، إلا أنه نُزّل شرعاً منزلة الرافع، فهو حاكمٌ على الأصل، لا مُخصِّصٌ له".
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee
هدایت شده از محمد علی رفیعی | فقه و اصول
عالم و متفکّر برجسته مرحوم استاد محمدرضا حکیمی (رضوان الله علیه):
"ما همیشه درس‌های تعطیلی داشتیم؛ درس‌های دهه‌ی محرّم داشتیم؛ درس رمضان داشتیم؛ درس که تعطیل می‌شد جایش درس می‌گذشتیم. ... آن تابستان سه نفری [بودیم که] پیش ایشان [مرحوم حاج شیخ مجتبی قزوینی (رضوان الله علیه)] اشارات می‌خواندیم."
✴️@fegh_osoul_rafiee
مرحوم آیت الله بهجت (رضوان الله علیه) می‌فرمودند:
"جدّیت علماء در اشتغال به بحث و درس به حدّی عجیب و غریب بود که نمی‌شود بیان کرد؛ گفتن آن خیلی مشکل است، مخصوصاً مُحقِّقین آن‌ها؛ ... با چه مشقّت‌ها و سختی‌ها عُمْری در راه درس و تدریس و بحث گذراندند و هیچ احساس خستگی و فُتُور نکردند!"
(شیدای دوست؛ ص۵۳)
✴️@fegh_osoul_rafiee
دوستان کلاس حلقه‌ی ثالثه و رسائل ۵!
سرگروه‌های عزیز!
تعدادِ مباحثات رو برای بنده ارسال کنند.
#حکومت
#الحكومة
#شیخ_انصاری
#رسائل
🔺️🔴 #حکومت در نگاه اصولی #شیخ_انصاری (نوشته‌ی سیزدهم) 🔴🔻
🔵🔹️ ۲) #تطبیق_دوم: #حکومتِ #اصل_سَبَبى بر #اصل_مُسبَّبی (قسمت اول)
💢 مرحوم #شیخ_انصاری در بحث #استصحاب (ج۳/ص۳۹۴) می‌فرماید: "ما إذا كان الشكّ في أحدهما مُسبَّباً عن الشكّ في الآخر، و اللّازم تقديمُ الشكّ السَبَبي و إجراء الاستصحاب فيه، و رفْع اليد عن الحالة السابقة للمُستصحَب الآخر"؛ خود ایشان -اگر چه در این جا نامی از #حکومت نمی‌آورد- اما در تنبيه چهارم #شبهه‌‌ی_محصوره (ج۲/ص) می‌فرماید: "الأصل في الشكّ السَبَبي حاكمٌ على الأصل في الشكّ المُسبَّبي".
همچنین مرحوم آشتیانی نیز در #بحر_الفوائد (استصحاب/ص۲۲۴/مخطوط) می‌نویسد: "إن ما أفاده في حكم هذا القسم من لزوم العمل بالاستصحاب في الشكّ السَبَبي و عدم الاعتناء بالاستصحاب في الشكّ المُسبَّبي لا لمكان الترجيح، بل لتقدّمه عليه ذاتاً من جهة حكومته عليه".
🔹️ یکی از مباحث بسیار مهمّ #استصحاب، مساله‌ی #تعارض_استصحابَیْن است؛ اين مساله چند صورت دارد که یکی از صُوَر آن جایی است که یکی از دو شکّ، مُسبَّب و نشات‌گرفته از دیگری است. یا به بیان دیگر، یکی از دو مُستصحَبی که با هم متعارض‌اند، موضوع و موردِ استصحابِ دیگر است. مثال معروف آن نیز تعارض استصحابِ نجاستِ پیراهنِ نجس و استصحابِ طهارتِ آبی که پیراهنِ نجس با آن شسته می‌شود است.
🔹️ و #حکومت در این جا نیز از این روست که هر استصحابی نیاز به اِحراز و تواجُدِ موضوع و موردش دارد. حال، اگر یکی از دو استصحاب -با دست #تعبّد و #تنزیل- موضوع و مورد دیگری را از بین ببرد روشن است که همو مُقدَّم خواهد شد و دیگر موردی برای جریانِ دیگری باقی نخواهد گذارد.
به دیگر بیان، بنا بر حجّیّتِ استصحاب نمی‌توان جلوی استصحابِ سبب را گرفت و در این صورت مَجالی برای استصحابِ مُسبَّب باقی نمی‌ماند، زیرا مقتضای حجّیّتِ استصحاب همین است.
🔶️🔸️ و اما...
🔸️ #تعبّد در این استصحاب، وام‌دار شرعی‌بودنِ استصحاب است؛ این، روشن است.
🔸️ و #تنزیل در این جا نیز نشات‌گرفته از این است که موضوعِ استصحابِ مُسبَّب (محکوم) در این جا اگر چه واقعاً و تکویناً وجود دارد، اما با جریان استصحابِ حاکم به منزله‌ی امرِ ازبینرفته محسوب می‌شود.
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee
#حکومت
#الحكومة
#شیخ_انصاری
#رسائل
🔺️🔴 #حکومت در نگاه اصولی #شیخ_انصاری (نوشته‌ی چهاردهم) 🔴🔻
🔵🔹️ ۲) #تطبیق_دوم: #حکومتِ #اصل_سَبَبى بر #اصل_مُسبَّبی (قسمت دوم)
💢 مرحوم #شیخ_انصاری در بحث #استصحاب (ج۳/ص۳۹۴) می‌فرماید: "ما إذا كان الشكّ في أحدهما مُسبَّباً عن الشكّ في الآخر، و اللّازم تقديمُ الشكّ السَبَبي و إجراء الاستصحاب فيه، و رفْع اليد عن الحالة السابقة للمُستصحَب الآخر"؛ خود ایشان -اگر چه در این جا نامی از #حکومت نمی‌آورد- اما در تنبيه چهارم #شبهه‌‌ی_محصوره (ج۲/ص) می‌فرماید: "الأصل في الشكّ السَبَبي حاكمٌ على الأصل في الشكّ المُسبَّبي".
🔸️ ابتدا باید گفت بین دو استصحاب نیز #حکومت قابل جریان است، همان طور که مرحوم آشتیانی در #بحر_الفوائد (تعادل و تراجیح/ص۶/مخطوط) نیز می‌فرماید: "فالحکومة قد توجد بين فردين من جنس واحد كالاستصحابين في الشكّ السببي و المسببي فلا يكون هناك دليلان يكشف أحدهما عن الآخر، كما هو ظاهر".
🔸️ و اما تفسیر و شرح و تعرّضِ استصحابِ حاکم نسبت به استصحابِ محکوم به روشنی قابل تطبیق نیست، زیرا این که حجّیّت و جریانِ استصحابِ حاکم به خاطر تفسیر و شرحِ عدم جریان استصحاب محکوم باشد قابل فهم نیست.
🔸️ و همچنین تفرّعِ حاکم بر محکوم، و لغو و بی‌فایده‌بودنِ استصحابِ حاکم در صورت عدم جریان و عدم حجّیّتِ استصحابِ محکوم نیز -که از ویژگی‌های #حکومت از نگاه مرحوم #شیخ_انصاری است- در این جا قابل پذیرش نیست.
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee
هدایت شده از محمد علی رفیعی | فقه و اصول
مرحوم آیت الله العظمی مرعشی نجفی (رضوان الله علیه) در شرح سختی‌ها و رنج‌های دوران تحصیلشان در نجف اشرف می‌فرمودند:
"تابستان‌ها طلبه‌های ایرانی که در نجف بودند به خاطر گرمای نجف دو سه ماه به ایران می‌رفتند و درس‌ها همه تعطیل بود ولی ما درسمان را داشتیم و جایی نمی‌رفتیم. امکانات هم در آن زمان نبود.
گاهی شب‌ها گرم می‌شد و دَم می‌کرد که واقعاً طاقت‌ْفرسا بود. من و هم‌ْحُجره‌ام مرحوم آیت الله سید ابوالقاسم ارسنجانی که از علمای فارس بود از شدت گرما لُنگ می‌بستیم و لباس‌هایمان را در می‌آوردیم و در حوض وسط مدرسه می‌ایستادیم و تا سینه در آب حوض فرو می‌رفتیم و کتاب را می‌گرفتیم و در آن‌جا مباحثه می‌کردیم."
(صراط عمل و اندیشه؛ ص۴۰۹)
✴️@fegh_osoul_rafiee
#حکومت
#الحكومة
#شیخ_انصاری
#رسائل
🔺️🔴 #حکومت در نگاه اصولی #شیخ_انصاری (نوشته‌ی پانزدهم) 🔴🔻
🔵🔹️ ۳) #تطبیق_سوم: #حکومتِ #لا_ضرر و #لا_حرج بر #ادله‌ی_مُثبِت_تکلیف
💢 مرحوم #شیخ_انصاری در بحث شرایط عمل به #برائت (ج۲/ص۴۵۷) می‌فرماید: "إن هذه القاعدة حاكمةٌ على جميع العمومات الدالة بعمومها على تشريع الحكم الضَرَري، كأدلّة لزوم العقود و سلطنة الناس على أموالهم و وجوب الوضوء على واجد الماء و حرمة الترافُع إلى حكّام الجور و غير ذلك".
🔶️🔸️ و اما...
🔸️ بنا بر برداشتی که مرحوم #شیخ_انصاری در #رسائل (ج۲/ص۴۶۰) از حدیث #لا_ضرر دارد و آن را دالّ بر عدمِ تشریعِ حکمِ ضرری می‌داند ویژگی تفسیر و شرح و تعرّض و نظارتِ #لا_ضرر نسبت به #ادله‌ی_مُثبِت_تکلیف معلوم و روشن است.
🔸️ اما ویژگی تقدّمِ محکوم و تاخّرِ حاکم یا همان تفرّعِ حاکم بر محکوم -که مرحوم #شیخ_انصاری با چند بیان بر آن تاکید می‌ورزد- در این #حکومت وجود ندارد، زیرا #لا_ضرر و #لا_حرج به روشنی هیچ نیازی به #ادله‌ی_مُثبِت_تکلیف ندارد و بدون آن نیز معنا و فایده‌ی خود را بی‌کم و کاست دارد.
🔸️ و البته #تنزیل نیز در این جا معنا ندارد، زیرا #لا_ضرر و #لا_حرج دخل و تصرّفی در موضوع و متعلَّقِ حکم نمی‌کنند، بلکه بیانِ این دو تنها متوجّهِ حکم و محمول است؛ از این رو، در عالَمِ حکم و تشریع -که واقعیّت و حقیقتی جز تشریع و اعتبار وجود ندارد- چیزی نیست تا نیاز باشد حکمِ ثابتی به منزله‌ی عدم قرار داده شود؛ حکم است که یا هست و یا نیست.
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee
#حکومت
#الحکومة
#شیخ_انصاری
#مكاسب
🔺🔴 #حکومت در نگاه اصولی #شیخ_انصاری (نوشته‌ی شانزدهم) 🔴🔻
🔵🔹 ۴) #تطبیق_چهارم: حکومتِ استصحابِ سلطنتِ مالک بر استصحابِ اباحه‌ی مباحٌله در #معاطات
💢 مرحوم #شیخ_انصاری در #مكاسب در تنبیه ششم در بحث مُلزِماتِ #معاطات (ج۳/ص۹۶) در تاسیس اصل در #معاطات می‌نویسد: "... و أما على القول بالإباحة فالأصل عدم اللزوم؛... (و لِـ) أصالةِ سلطنة المالك الثابتة قبل المعاطاة، و هي حاكمةٌ على أصالة بقاء الإباحة الثابتة قبل رجوع المالك لو سُلِّم جريانُها".
🔷🔹 مرحوم #شیخ_انصاری -بنا بر نظریه‌ی اباحه- برای اثبات اصل اوّلیِ #عدم_لزوم در #معاطات به استصحابِ سلطنتِ مالک نیز تمسّک می‌کند؛ اما ایشان در کنار چنین استصحابی، استصحابِ دیگری را نیز مطرح کرده و آن استصحابِ اباحه‌ی مُباحٌ‌له (مُتعاطِی) بعد از رُجوعِ مالک است، و سپس استصحاب اول را حاکم بر دومی می‌داند.
🔹 از طرفی استصحاب اوّل می‌گوید: مالک چنانچه قبل از معاطات مسلَّط بر مالش بوده است بعد از معاطات نیز -بنا بر نظریه‌ی اباحه- همچنان مسلَّط بر مالش است؛ البته روشن است که معاطاتِ صورت‌گرفته، تصرّف در آن مال را برای شخص قبول‌کننده (مباحٌله) مباح و جایز کرده بوده است.
🔹 و از طرف دیگر، استصحاب دوّم نیز می‌گوید: اگر چه شخص مباحٌله مالک نشده است، اما چنانچه او بعد از معاطات تا زمان رجوعِ مالک می‌توانست تصرّف در مالِ معاطاتی کند بعد از رجوعِ مالک نیز اباحه‌ی او پابرجاست.
🔶🔸 ایشان به صورت کاملاً سربسته و بدون توضیح، دو نکته در مورد استصحاب دوّم (استصحابِ بقای اباحه) ذکر می‌کند:
🔸 نکته‌ی اول: "لو سُلِّم جریانها"
یکی از ارکان ضروری در استصحاب، در استصحاب دوّم وجود ندارد، و آن "شکّ در بقای اباحه" است؛ زیرا اباحه‌ای که قبل از رجوعِ مالک برای شخصِ مباحٌله ثابت بوده بعد از رجوعِ مالک قطعاً قابل تصوّر نیست تا در بود و نبودش شکّ کنیم، زیرا فرض بر این است که آن مال، مالِ مباحٌله نبوده، بلکه مالِ مالک است؛ از این رو، شخص مباحٌله -بعد از رجوعِ مالک و اِعمال سلطنتِ او- هیچ جواز و هیچ اباحه‌ای برای تصرّف در آن مال ندارد؛ پس استصحاب دوّم ابداً جاری نمی‌شود.
🔸 نکته‌ی دوم: "... و هی حاکمةٌ على..."
اگر استصحاب دوّم را تمام بدانیم استصحاب اوّل بر آن حاکم است؛ زیرا شکّ موجود در استصحاب اول (شکّ در سلطنتِ مالک) سببِ پدیدآمدنِ شکّ در بقای اباحه است؛ بنا بر این، استصحابِ سبب بر استصحابِ مُسبَّب مقدَّم است.
#حکومت تمام شد.
✴️@fegh_osoul_rafiee
#حکومت
#الحکومة
#شیخ_انصاری
✅ به لطف خداوند تعالی در قالب شانزده نوشته، جوانب مختلف مساله‌ی #حکومت را از نگاه مرحوم #شیخ_انصاری بررسی کردیم.
#ویژگی_اول
#ویژگی_دوم
#ویژگی_سوم
#ویژگی_چهارم
#ویژگی_پنجم
#ویژگی_ششم
#نکته‌ی_اول
#نکته‌ی_دوم
#نکته‌ی_سوم
#تطبیق_اول
#تطبیق_دوم
#تطبیق_سوم
#تطبیق_چهارم
✴️@fegh_osoul_rafiee