#حکومت
#الحكومة
#شیخ_انصاری
#رسائل
🔺️🔴 #حکومت در نگاه اصولی #شیخ_انصاری (نوشته‌ی سوم) 🔴🔻
🔶️🔸️ ۲) #ویژگی_دوم: تفسیرِ لفظیِ حاکم بر محکوم
یکی دیگر از نکاتی که البته ریشه‌اش همان #ویژگی_اول است این است که حکومت و تفسیرِ حاکم نسبت به محکوم، به لفظ و بیانِ حاکم است؛ یعنی بیان‌شدنِ دلیلِ حاکم از جانبِ شارع تنها به غرضِ تفسیر و تبیینِ محکوم بوده است، نه این که حملِ مدلولِ محکوم بر مدلولِ حاکم نتیجه‌ی جمع بین دو دلیل متنافی باشد.
🔸️ از این رو، مرحوم #شیخ_انصاری در ضمن بحث از قاعده‌ی #لا_ضرر و در ابتدای بحث #تعادل_و_تراجیح به صراحت چندین بار عبارت "بمدلوله اللفظي" را در توضیح #حکومت ذکر می‌کند، و در جایی نیز #حکومت را "بیانٌ بلفظه" می‌داند، و حتی سخن از "عبارة التفسیر" نیز به میان می‌آورد.
🔸️ ظاهراً نگاه و مراد ایشان در طرح چنین ویژگی بیان فرق بین #حکومت و #تخصيص و دیگر صورت‌های تنافی است، زیرا ایشان معتقد است #تخصیص بر خلاف #حکومت مبتنی بر تفسیر لفظ خاصّ از عامّ نبوده، بلکه نتیجه‌ی در کنارِ هم قرار‌گرفتنِ قهریِ خاصّ و عامّ است بدون آن که بیان لفظ خاصّ از جانب شارع با نگاه به تفسیر و تبیینِ عامّ بوده باشد؛ از این رو، مرحوم #شیخ_انصاری تخصیصِ عامّ را بر اساسِ حکم عقل می‌داند، یعنی #تخصیص نتیجه‌ی عقلیِ جمع بین مدلول خاصّ و مدلول عامّ است، و هیچ تفسیر، تبیین، شرح یا نظارتی در میان نیست.
🔸️ از این رو، مرحوم #شیخ_انصاری در برخی کلماتِ خود (ج۲/ص۴۶۳ و ج۴/ص۱۴ و ۱۵ و ۱۷) #تخصیص را نیازمند ترجیح ظهور خاصّ نسبت به عام دانسته، و در ابتدای بحث #تعادل_و_تراجیح (ج۴/ص۱۴) می‌نویسد: "ثمّ الخاصّ إن كان قطعياً تعيَّنَ طرح عموم العامّ، و إن كان ظنّياً دار الأمر بين طرحه و طرح العموم... فلا بُدَّ من الترجيح".
از این رو، مرحوم تبریزی نیز در أوثق الوسائل (ج۶/ص۲۱۲) می‌نویسد: "فإن تخصيص العامّ من باب تقديم ظهور الخاصّ على ظهور العامّ لقوّته بالنسبة إليه، بخلاف #الحكومة لأن تقديم الحاكم على المحكوم، كما عرفت لأجل عدم المعارضة بينهما عرفاً، و كون الحاكم مُفسِّراً للمراد من المحكوم، لا من باب الترجيح لقوّة الدلالة".
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee
✅ تا بدین جا در هفت نوشته‌‌ای که تقدیم دوستان شد به شش ویژگی برای #حکومت که -با دقت و نگاه عمیق- از کلمات و عبارات مرحوم #شیخ_انصاری در کتاب #رسائل قابل برداشت است اشاره شد.
غرض ما در این سلسله نوشته‌جات تنها این است که نگاه مرحوم #شیخ_انصاری در مورد #حکومت را به دست آوریم. از این رو، به اشکالات و نقدهای اصولیان بعد از ایشان جز در برخی موارد -و آن هم گذرا- پرداخته نشد.
#ویژگی_اول
#ویژگی_دوم
#ویژگی_سوم
#ویژگی_چهارم
#ویژگی_پنجم
#ویژگی_ششم
✅ در ادامه در ابتدا چند نکته را بیان خواهیم کرد، و سپس به تعدادی از تطبیقاتِ خود ایشان در دو کتاب #رسائل و #مکاسب به طور دقیق خواهیم پرداخت.
✴️@fegh_osoul_rafiee
#حکومت
#الحكومة
#شیخ_انصاری
#رسائل
🔺️🔴 #حکومت در نگاه اصولی #شیخ_انصاری (نوشته‌ی یازدهم) 🔴🔻
🔵🔹️ ۱) #تطبیق_اول: #حکومتِ #اماره بر #اصل_عملی_شرعی (قسمت اول)
💢 مرحوم #شیخ_انصاری در کتاب #رسائل (ج۴/ص۱۲) می‌فرماید: "و الدلیل المفروض... إن كان بنفسه لا يُفيد العلم، بل هو محتمل الخلاف لكن ثبت اعتباره بدليل علميّ... فإن كان مؤدّاه (أي مؤدَّى الأصل العملي) من المجعولات الشرعية كالاستصحاب و نحوه کان ذلك الدليل (أي: الأمارة غير العلمية) حاكماً على الأصل، بمعنى أنه (أي: الأمارة) يحكم عليه (أي: على الاستصحاب) بخروج مورده (أي مورد الأمارة) عن مجرى الأصل؛ فالدليل العلمي المذكور، و إن لم يرفع موضوعه (أي: موضوع الاستصحاب) أعني الشكّ، إلا أنه يرفع حكم الشك أعني الاستصحاب".
مرحوم #شیخ_انصاری معتقد است #اماره، #حاکم بر #اصل_عملی_شرعی است.
🔷️🔹️ اما...
🔹️ جالبِ نظر و حتى عجیب آن است که مرحوم #شیخ_انصاری، #اماره را -که در درون و بُرونِ خود هیچ نگاهی به اصل عملی و حالت شکّ یا جهل مکلف نداشته، و تنها و تنها بیان‌گر و حکایت‌گرِ حکم واقعی است- #حاکم بر #اصل_عملی_شرعی شمرده است، حال آن که #اماره هیچ تفسیر و شرح و تبیین و نظارت و تعرّض و تفرّعی نسبت به #اصل_عملی_شرعی نداشته و ندارد، و همچنین هیچ نیازی به تقدّم یا حتی اصلِ وجودِ #اصل_عملی_شرعی نیز نداشته و ندارد. در حالی که مهم‌ترین ویژگی #حکومت در نگاه مرحوم #شیخ_انصاری همانا تفسیر و تبیین و تعرّض و نظارت و تفرّعِ حاکم نسبت به محکوم است. (رجوع شود به #ویژگی_اول و #ویژگی_دوم و #ویژگی_سوم)
🔹️ از این رو، مرحوم #آخوند_خراسانى در حاشیه‌ی خود بر #رسائل (ص۴۲۸) بر این نکته تاکید ورزیده، می‌فرماید: "... فضلاً من أن يكون الحاكم مُتفرِّعاً علیه بحیث لا یکون له وقعٌ و محلٌّ بدونه (أي بدون المحكوم)؛ کیف و أظهر أفرادها (أي: أفراد الحكومة) هو أدلة الأمارات بالإضافة إلى الأصول التعبّدية؟!؟! و بالبداهة لا تكون الأدلة مُتفرِّعاً عليها، بل لو لم تكن الأصول مجعولةً بعدُ -بل و إلى يوم القيامة- كانت تلك الأدلة على ما هي عليها من الفائدة التامّة و الاستقلال التامّ بلا إشكال و لا كلام".
ادامه دارد...
✴️@fegh_osoul_rafiee
#حکومت
#الحکومة
#شیخ_انصاری
✅ به لطف خداوند تعالی در قالب شانزده نوشته، جوانب مختلف مساله‌ی #حکومت را از نگاه مرحوم #شیخ_انصاری بررسی کردیم.
#ویژگی_اول
#ویژگی_دوم
#ویژگی_سوم
#ویژگی_چهارم
#ویژگی_پنجم
#ویژگی_ششم
#نکته‌ی_اول
#نکته‌ی_دوم
#نکته‌ی_سوم
#تطبیق_اول
#تطبیق_دوم
#تطبیق_سوم
#تطبیق_چهارم
✴️@fegh_osoul_rafiee