با توکل بر خدا مجموعه علمی ابن سکیت اهوازی ره برگزار می نماید: 🔶 سلسله دوره های #موضوعی آشنایی با دانش #فقه_اللغة 🔸ترادف، توارد و تباین 〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️ 🎙مدرس: حجت الاسلام احمد براریان ▫️مدرسه امام محمد باقر علیه السلام (نیروگاه. ابتدای خیابان توحید) 📆 شنبه ها/ دوشنبه ها ساعت ۱۸ 💎 لینک ثبت نام ☎️ 09927638213 🆔@mykarin 〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️ بررسی امکان و رخداد پدیده ترادف از جمله مسائل چالش برانگیز دانش فقه اللغة و اصول فقه بوده است. پذیرش هر کدام از نظریات مطرح در این زمینه در #برداشت های فقهی، تفسیری، فقه الحدیثی و کلامی تفاوت های قابل توجهی ایجاد می کند. مجموعه ابن سکیت در صدد است به #بررسی_تحلیلی این موضوع با رویکردی جدید بپردازد. ♨️شروع دوره از دوشنبه ۲۵ اردیبهشت 🆔 مجموعه علمی ابن سکیت اهوازی (ره)

♨️ دوره آشنایی با سرفصل ترادف، توارد و تباین این هفته #تعطیل و شروع آن از #هفته_آینده خواهد بود. ان‌شاءالله

🔔پیوسته نشست‌های علمی سید مرتضی (۲۰) ✅ روش شناسی لغوی "ثعالبی" و کاربرد نگاشته های او در پژوهش های قرآنی و حدیث ┄┅═══••✾❀✾••═══┅┄ 🎙با ارائه: حجت الاسلام سیدمحمدعلی هاشمی ( پژوهشگر حوزه علمیه قم) 👤 دبیر جلسه: حجت الاسلام محمدمصطفی یکتایی 🗓 شنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ ⏰ ساعت ۱۷ 🔻مدرسه عالی امام حسین علیه السلام ___ 🏢 برگزارکننده موسسه علمی و فرهنگی سید مرتضی (ره) مجموعه علمی ابن سکیت اهوازی (ره) 🆔 گروه روش شناسی تحلیلی لغویان

🔰 از روش شناسی لغویان دنبال چه هستیم؟ ۴ هدف عمده از روش شناسی هر لغوی دنبال می شود: 1⃣ شناخت روش‌های مختلف در گردآوری، تجزیه و تحلیل داده‌های لغوی 2⃣ شناخت جایگاه هر روش در تحلیل لغوی 3⃣ ارزیابی و اعتبارسنجی روش های مختلف 4⃣ تکامل الگوی فهم متن که منجر به تکامل الگوی #فهم_دین می‌شود. ♻️ علاوه بر اهداف بالا بهره های زیر نیز قابل دستیابی است: ▫️شناخت و بهره‌گیری از زمینه‌های علمی دیگری که دانشمندان لغت در آنها سررشته داشته‌اند. ▫️آشنایی با تاریخ دانش و دانشمندان علوم ادبی ▫️ آشنایی با تاریخ علوم در جهان اسلام 🆔 گروه روش شناسی تحلیلی لغویان

♨️ ابن جنی و متنبی (۱) 🔷 در نشست علمی «روش‌شناسی لغوی ابن جنّی و کاربرد نگاشته های او در پژوهش های قرآنی و حدیث» مطرح شد: یکی از نقاط قابل توجه در زندگانی علمی ابن جنی رابطه دوستانه و علمی او با متنبی است. شخصیت «متنبّی» از آن جهت قابل توجه است که او آخرین فردی است که به استعمالات اصیل بادیه دسترسی داشته است و پس از دوره او توجه داشتن به استعمالات بادیه برای فهم قرآن و حدیث مورد اشکال جدی است. با وجود این ارتباط وثیق میان ابن جنی و متنبی، تعامل استاد ابن جنی و متنبی دارای شکاف جدی بوده است. جناب «یوسف البدیعی» در کتاب «الصبح المنبی عن حیثیة المتنبی» داستانی جالب از ابتکار ابن جنّی برای آشتی دادن استادش ابوعلی فارسی با متنبی ارائه داده است. روایتگر این داستان «عبدالعزیز بن یوسف الجرجانی» کاتب دربار «عضدالدوله بویهی» در شیراز است. 🔻🔻🔻 مسیر عبور متنبی به خانه عضدالدوله از مقابل خانه ابوعلی می گذشت و وقتی او از آنجا می گذشت، دیدن روی متنبی بر ابوعلی گران می آمد؛ زیرا سبک زندگی او قبیح بود و نیز رفتار متکبرانه به خود می گرفت. اینها همگی در حالی بود که شاگرد اول ابوعلی فارسی، ابن جنّی، علاقه مند به متنبی بود و نه تنها به مذمت دیگران توجهی نمی کرد بلکه پرگویی ابوعلی در مذمت متنبی برایش گران می آمد. روزی ابوعلی از اطرافیان خواست تا شعری بخوانند تا درباره اش صحبت کنند. 🆔 روش‌شناسی تحلیلی لغویان

♨️ ابن جنی و متنبی(۲) روزی ابوعلی از اطرافیان خواست تا شعری بخوانند تا درباره اش صحبت کنند. پس ابن جنی در پاسخ به این درخواست چنین آغاز کرد: 🔶 حلت دون المزار فاليوم لو زر * ت لحال النحول دون العناق ابوعلی این شعر را پسندید و ضمن درخواست تکرار برای خواندن آن، گفت: "لمن هذا البيت؟ فإنه غريب المعنى" 🔶 فقال ابن جنى: "للذي يقول: أزورهم وسواد الليل يشفع لي * وأنثنى وبياض الصبح يغرى بي پس ابوعلی چنین گفت: «واللّه هذا أحسن، بديع جدا، فلمن هما؟» 🔸 قال «للذي يقول: أمضى إرادته فسوف له قد * واستقرب الأقصى فثمّ له هنا فكثر إعجاب أبى على، واستغرب معناه، و قال: "لمن هذا؟' 🔸فقال ابن جنى "للذي يقول: و وضع الندى في موضع السيف بالعلا * مضر كوضع السيف في موضع الندى" 🔸فقال:"هذا واللّه أحسن! واللّه لقد أطلت يا أبا الفتح، فأخبرنا من القائل؟" فقال: "هو الذي لا يزال الشيخ يستثقله، ويستقبح زيّه و فعله. و ما علينا من القشور إذا استقام اللب!" قال أبو علي: أظنك تعني المتنبي؟ قلت نعم. قال "والله

لقد حبّبته إلي

" 🔸کاتب دربار می گوید بعد از این اتفاق ابوعلی برخاست و به دربار عضدالدوله رفت و در ثناگویی از متنبی اطاله کلام کرد و هرگاه بر او می گذست درخواست همنشینی کرده و از او می خواست انشاد شعر کند و البته ابیاتی از شعر را نیز از متنبی اخذ و کتابت کرد. منبع: الصبح المنبی عن حیثیة المتنبی؛ ج1 ص 208 🆔 روش شناسی تحلیلی لغویان

♨️ دانش لغت از نگاه امام خمینی -ره- (۱) 🔸امام خمینی (ره) موضوع جواز عمل مجتهد بر اساس نظر و رای خود مجتهد را دو چیز می دانند: ۱. تحصیل حکم شرعی استنباطی ۲. تحصیل عذر 🔸هم استنباط و هم تحصیل عذر هر دو به واسطه راه های متعارف میان اهالی فن به دست می‌آید. این فرآیند تنها از طریق تحصیل مقدمات اجتهاد به دست می آید. 🔸امام خمینی ره اولین مقدمه را دانستن فنون علوم عربی می داند: منها:‏‏ العلم بفنون العلوم العربیّة بمقدار یحتاج إلیه فی فهم الکتاب والسنّة،‏‎ ‎‏فکثیراً ما یقع المحصّل فی خلاف الواقع؛ لأجل #القصور فی فهم اللّغة‏‎ ‎‏وخصوصیّات کلام العرب لدی المحاورات به فلابدّ له من التدبّر فی محاورات أهل‏‎ ‎‏اللّسان، وتحصیل #علم_اللّغة وسائر العلوم العربیّة بالمقدار المحتاج إلیه.‏ 🔸همچنان که از متن بالا مشخص است، ریشه بسیاری از خطاهای در فهم #کم_کاری در فهم زبان و نیز شناخت خصوصیات کلام محاوره ای عرب است. 🔸نکته مهم دیگر در کلام امام میزان یادگیری علوم ادبیاتی است؛ فقیه و اسلام شناس قرار نیست عربی پژوه باشد بلکه به میزان استفاده خود این علوم را یاد بگیرد. ❓یک سوال مهم: با توجه به‌ مبنای لزوم اجتهاد در مقدمات اجتهاد، آیا میزان یادگیری ادبیات عرب در کلام امام‌ خمینی، با صاحب نظر شدن در مباحث ادبیاتی مرتبط با فهم قرآن و حدیث منافات دارد؟ سیره عملی فقها کدام رویکرد را نشان می دهد؟ منبع: الاجتهاد و التقلید، ص ۹ 🆔 مجموعه علمی ابن سکیت اهوازی ره

♨️ دانش لغت از نگاه امام خمینی -ره- (2) 🔸امام خمینی (ره) در ادامه شمارش مقدمات اجتهاد، دومین مورد را شناخت محاورات عرفیه و فهم موضوعات عرفیه دانسته اند: 🔸ومنها: الانس بالمحاورات العرفيّة وفهم الموضوعات العرفيّة؛ ممّا جرت محاورة الكتاب والسنّة على طبقها، والاحتراز #عن_الخلط بين دقائق العلوم‌ والعقليّات الرقيقة وبين المعاني العرفية العاديّة؛ فإنّه كثيراً ما يقع #الخطأ لأجله، كما يتّفق كثيراً لبعض المشتغلين بدقائق العلوم- حتّى‌ اصول الفقه بالمعنى الرائج في أعصارنا- الخلطُ بين المعاني العرفيّة السوقيّة الرائجة بين أهل المحاورة المبنيّ عليها الكتاب والسنّة، والدقائق الخارجة عن فهم العرف. بل قد يوقع الخلط لبعضهم بين الاصطلاحات الرائجة في العلوم الفلسفيّة أو الأدقّ منها، وبين المعاني العرفيّة، في خلاف الواقع لأجله. (الاجتهاد و التقلید، ص۹و۱۰) 🔸ایشان یکی دیگر از مهم ترین ریشه های خطای فقهی را خلط بین معانی عرفیه عادیه با اصطلاحات دقیق علوم مختلف دانسته اند. 🔻 این خطا برای کسانی پیش می آید که اشتغال فراوان به یک علم دارند و برداشت آنها از مفاهیم بر اساس ذهنیتی است که در علم مورد ممارست خود اصطلاح شده است. 🔻بر اساس بیان امام این خطا حتی برای کسانی که مشغول به علم اصول فقه هستند نیز پیش می آید؛ علمی که به عنوان مقدمه دانش قویم فقه شمرده می شود. البته ایشان مثالی برای آن ذکر نکرده اند 🆔 مجموعه علمی ابن سکیت اهوازی ره

ان‌شاءالله به تدریج پشتوانه های فقه اللغوی سخن بالا در همین رسانه مطرح خواهد شد منتظر باشید ...

❇️ پشتوانه های فقه اللغوی مقدمات اجتهاد (۱) 📂امام خمینی ره در شمارش مقدمات اجتهاد دومین مقدمه را انس با محاورات عرفی و فهم موضوعات عرفی دانستند؛ زیرا ریشه بسیاری از خطاها را خلط دقایق علوم با معانی عرفی عادی می دانند. برخی پشتوانه های علمی این نظر در ذیل آمده است: 1️⃣ در دانش فقه اللغة مبحثی با عنوان #مراتب_معنا مطرح است. یکی از این مراتب، معنای استعمالی خاص است؛ معنایی که همیشه توسط فرد خاص یا صنف خاص در معنایی خاص به کار می رود. مثل این که «طهارت» در فقه به معنای «عملی است که سبب اباحه و مجوز برای انجام نماز است». (شرائع الاسلام، ج۱، ص۸). معنای استعمالی خاص در برابر معنای استعمالی عام، یعنی معانی کاربردی همگانی قرار دارد؛ مثل «طهارت» که در معنای پاکیزگی به کار رفته است و اختصاص به صنف خاصی ندارد. (صحاح، ج2 ص727) 2️⃣ معانی اصطلاحی با معنای لغوی، و معنای استعمالی عام یا خاص با معنای ماده دارای ارتباط هستند. مثلاً طهارت اصطلاحی نوعی خاص از تنزیه است؛ یعنی تنزیه از نجاست باطنی که مجوز انجام عمل عبادی می شود. غفلت از این ارتباط باعث همسان انگاری دو معنا می شود. 3️⃣ #انس_ذهنی با یک معنا مخاطب را دچار مغالطه در برداشت می کند. به گونه ای که کاربر عمومی در مواجهه با واژگان تخصصی معنای عمومی و کاربر تخصصی در مواجهه با واژگان عمومی معنای اصطلاحی را برداشت می کند. ♻️ بنابراین دو عامل عمده سبب خلط در برداشت از معنا می شود: ۱- ارتباط معنایی بین معنای استعمالی و معنای ماده؛ که با ایجاد مشابهت سبب همسان انگاری دو معنا می شود. ۲- انس ذهنی کاربر یا مخاطب؛ زیرا موجب می شود در مواجهه با واژگان بر اساس تبادر ذهنی خود که برخاسته از این انس ذهنی است، برداشت داشته باشد. 🆔 مجموعه علمی ابن‌سکّیت اهوازی ره 🆔 روش شناسی تحلیلی لغویان

❇️ پشتوانه های فقه اللغوی مقدمات اجتهاد(۲) 📂امام خمینی ره انس با محاورات عرفی و فهم موضوعات عرفی را مقدمه اجتهاد دانستند. از جمله ریشه های فقه اللغوی این بیان: 1⃣ امام خمینی در بیان خود به #مغالطه اشتراک لفظی در برداشت از واژگان تأکید دارند که عدم توجه به آن، یکی از آسیب های فهم را رقم می زند. 2⃣ مسئله اشتراک لفظی و ریشه های پیدایش آن، ذیل سرفصل «گونه‌های واژگان» در دانش فقه اللغة مطرح است. 3⃣ یکی از این ریشه ها پیدایش #معناهای_استعمالی عام و خاص متعدد است. زمانی که کاربرد این معانی کثرت قابل توجهی پیدا می کند، "اشتراک لفظی" پدید می آید. 4⃣ بنابراین "ترادف" از این جهت ارتباط وثیقی با مبحث "مراتب معنا" پیدا می کند. در یادداشت بعدی نکات دیگری در مورد مراتب معنا مطرح خواهد شد. 🆔 مجموعه علمی ابن‌سکّیت اهوازی ره 💬گروه روش شناسی تحلیلی لغویان

📣📣📣 به زودی اطلاعات دوره جدید آموزش دانش فقه اللغة در همین کانال منتشر خواهد شد؛ ان شاءالله منتظر باشید ... 🆔 مجموعه علمی ابن سکیت اهوازی ره