📌سطح فهم کلان از قرآن (قسمت هشتم)
🔸اعجاز اخلاقی قرآن در عرصههای تمدنی زمانی برجسته میشود که قاعده «دفع سیئه به حسنه» را به قاعده فوق بیافزاییم. در شاخصهای اخلاقیِ تمدن در قرآن، نه فقط باید با کار حَسَن مواجههای احسن و بهتر داشت، بلکه باید سیئه و بدی را هم با حسنه و خوبی پاسخ داد. این قاعده از قواعد درخشان اجتماعی و تمدنی در قرآن است که دفع بدی با کار خوب انجام یابد، و بدی در بدی بودنش منجمد (freeze) شده و بلکه تبدیل به نقطه نوری میشود.
🔹روشن است که این قاعده با آنچه که از مسیحیت مشهور است که «اگر کسی به طرف راست گونهات سیلی زد طرف چپ آن را هم در اختیارش بگذار» کاملا متفاوت است. در قاعده مسیحی، رفتار ناپسند طرف مقابل صرفا با سکوت و تحمل است که مورد اصلاح قرار میگیرد (البته اگر این تحمل موجب تشویق فرد خاطئ و تکرار کار خطا نشود).
🔸اما در ادبیات قرآنی، در برابر رفتار ناپسند باید حرکتی پسندیده و رفتاری نیک از خود نشان داد و آنچه فرد خاطیء را اصلاح میکند، نه تکرار خطای ایشان، بلکه مواجهه با فرد خاطیء همراه با نیکی و احسان است که نه تنها او را از کرده خود نادم و پشیمان میکنیم، بلکه رفتارِ خطا و سیئه، به جای ایجاد موجی از سیئات و بدیها، منجر به حسنه و نیکی شده و موجب شکلگیری واکنشهای حَسَن و احسن میشود.
🔹به بیان دیگر، با انجام کار خوب در برابر فرد خاطیء و احسان به فرد بدیکننده، راه برای اصلاح فرد و جامعه باز میشود و از تسری موج گناه در جامعه جلوگیری میشود. همین مضمون را میتوان معنای آیۀ شریفۀ ِإِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ ذلِكَ ذِكْرى لِلذَّاكِرينَ (هود/114) در نظر گرفت که در آن نه فقط حسنات یک فرد سیئاتِ او را از بین میبرد، بلکه حسنات فرد آنگاه که در واکنش با سیئات دیگران انجام میشود، موجب توبه و ترک آن سیئه از سوی دیگران میشود.
🔸این تعامل سیئه به حسنه بدون شک در نظام مناسبات اجتماعی در سطوح خرد و کلان بسیار موثر و موجآفرین است. این معنا صریحا در آیه 34 سورۀ فصلت آمده است که خداوند در آن فرموده است: وَلا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلاَ السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذي بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ عَداوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَميمٌ (فصلت/34).
🔹همین طور این مضمون که از شر گناه و سیئه باید از طریق حسنه خلاص شد در آیات متعدد قرآنی مورد اشاره قرار گرفته است: وَ الَّذينَ صَبَرُوا ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِيَةً وَ يَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ أُولئِكَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ (رعد/22) ادْفَعْ بِالَّتي هِيَ أَحْسَنُ السَّيِّئَةَ نَحْنُ أَعْلَمُ بِما يَصِفُونَ (مومنون/96). أُولئِكَ يُؤْتَوْنَ أَجْرَهُمْ مَرَّتَيْنِ بِما صَبَرُوا وَ يَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُونَ (قصص/54) ثُمَّ بَدَّلْنا مَكانَ السَّيِّئَةِ الْحَسَنَةَ حَتَّى عَفَوْا وَ قالُوا قَدْ مَسَّ آباءَنَا الضَّرَّاءُ وَ السَّرَّاءُ فَأَخَذْناهُمْ بَغْتَةً وَ هُمْ لا يَشْعُرُونَ (اعراف/95)
#رمضان_الکریم
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
۲۷ اسفند
10.81M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#کلیپ|#گفتگو
🎞 جوادی، قلهی ماست..!
👤حسن غفاریفر؛
عضو هیات علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع)
📍ما نباید در عرصه علمی صرفا به طرح سوال دلمان را خوش کنیم؛ ما میخواهیم از قلههایی همچون آیتالله جوادی و مصباح عبور کنیم؛ پس باید همچون آنها به حل مساله بیندیشیم.
بخشهای کامل این گفتگو را در آپارات فکرت ببینید.
🔗برگزارشده در انجمن بینالمللی دانش اجتماعی مسلمین
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
۲۷ اسفند
هدایت شده از فکرت
1402.12.23 استاد ساجدی - فصل برکت.mp3
10.04M
🎧#پادکست | #فصل_برکت
🔸سلسله نشستهای اندیشهورز رسانه فکرت در ماه مبارک رمضان
☑️ «فصل بـرکت»
✔️ روایتِ قرآن
1️⃣ از شاخصههای زبان قرآن تا برداشتهای متعدد
🎙دکتر ابوالفضل ساجدی، عضو هیئت علمی موسسه امام خمینی (ره)
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
۲۷ اسفند
16.07M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#کلیپ|#نشست
🎞 فرار از سینمای ضرردِه
👤محمد قربانی؛
مدرس و منتقد سینما
📍اقبال عمومی جامعه ما به سینمای کمدی امروز بیشتر به دلیل خستگی از دو مدل فیلمسازی دولتی و روشنفکری است که هیچ برنامه روشنی برای جذب یا رشد مخاطب ندارند.
بخشهای کامل این نشست را در آپارات فکرت ببینید.
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
۲۷ اسفند
۲۷ اسفند
📌خودفراموشی در بطن جامعه انقلابی
✍🏻فاطمه مهربان
🔹رهبر انقلاب در سخنرانی اخیر خود، خودفراموشی اجتماعی را حالتی توصیف کردند که در آن آرمانها، هویت و فلسفه وجودی انقلاب به حاشیه رانده میشود. این تعریف در متن موردنظر با نگاهی شناختی تکمیل شده و به گسست میان گذشته و حال اشاره دارد، گسستی که ارزشهای بنیادین انقلاب یعنی عدالت،استقلال و خودباوری را از حافظه جمعی جامعه محو میکند.
🔸خودفراموشی در این معنا فرایندی تدریجی است نه یک فروپاشی ناگهانی بلکه فرسایشی آرام که مانند رطوبت در دیوار یک بنا بهتدریج پایهها را سست میکند. این تصویرهم ذهن را به تأمل وا میدارد و هم ضرورت هوشیاری را گوشزد میکند. از منظر روانشناسی اجتماعی خودفراموشی زمانی رخ میدهد که سرمایه هویتی یعنی حس تعلق و معنای مشترک تضعیف شود.
🔹این تضعیف نتیجه فشارهای مداوم اقتصادی، فرهنگی و سیاسی است که ذهن جمعی را از اهداف اولیه منحرف میکند و بهتدریج هویت انقلابی را به محاق میبرد. چه عواملی جامعه انقلابی را به سوی خودفراموشی سوق میدهد؟ متن موردنظر با اشاره به سخنان رهبر انقلاب ضعف در مبارزه با فساد و دوری از خودکفایی را از جمله این عوامل میداند.
🔸این دو بهعنوان نمونههایی از انحراف ساختاری نشاندهنده نقصهایی در عملکرد نهادها هستند که اعتماد عمومی را خدشهدار میکنند. اما آیا ریشهها تنها در ساختارها نهفتهاند؟ تحلیل شناختی اما رابطهای دوسویه را میان ساختارها و ذهنیت جمعی ترسیم میکند. از یک سوناکارآمدی نهادها و فاصله گرفتن آنها از آرمانهایی چون عدالت و خدمت زمینهساز بیتفاوتی یا گرایش به الگوهای خارجی میشود.
🔹از سوی دیگر شکافهای اجتماعی چه قومی، چه سیاسی و چه فرهنگی ذهنیت جمعی را پراکنده میکند و این پراکندگی خود به تعمیق گسست هویتی میانجامد. این رابطه مانند سیستمی است که در آن نقص در اجزا، کل را مختل میکند و ضعف کل اجزا را از کار میاندازد.
برای مطالعه کامل این متن اینجا کلیک کنید.
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
۲۷ اسفند
10.95M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#رمضان_الکریم
#قرآن_و_غربت_انسان
🎞 فرصت صعود یا سقوط..؟
👤معصومه ظهیری؛
استاد حوزه علمیه خواهران
📍فرصتهایی که خداوند در اختیار ما میگذارد، علاوه بر آنکه مسیر صعود انسان به درجات بالا را فراهم میکند، مراتب پیشگیری از سقوط او را هم دست و پا خواهد کرد.
بخشهای کامل این گفتگو را در آپارات فکرت ببینید.
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
۲۷ اسفند
📌سطح فهم کلان از قرآن (قسمت نهم)
✍🏻حبیبالله بابایی
🔸خُلُق سهگانۀ «تحمل، عفو، و احسان» در جامعه (الَّذينَ يُنْفِقُون َفِي السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَ الْكاظِمينَ الْغَيْظَ وَ الْعافينَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنينَ آل عمران/ 134) از جملۀ مهمترین شاخصهایی است که در هر جامعه و در نظام مناسبات کلان انسانی بسیار برجسته و مثالزدنی است.
🔹در یک مرحله، «صبر» و بعد «مصابره» در تعامل با دیگران نه فقط خشونتها را کنترل میکند، بلکه موجب نوعی از قوت و انسجام اجتماعی میشود (ان یکن منکم عشرون صابرون یغلبوا مائتین، انفال/65).
🔸در مرحله دوم، آنگاه که نه تنها بدیها را تحمل میکنیم، بلکه آن را عفو میکنیم، عنصر عفو و بخشش، کینه و کدورت را رفع میکند و از ایجاد شکاف اجتماعی بین انسانها جلوگیری میکند.
🔹در مرحله سوم که احسان نسبت به خطا کار باشد، دومینوی خطا در برابر خطا، گناه در برابر گناه، و آتش در برابر آتش، با عمل نیک و احسان قطع میشود و دربرابر هر خطایی، سلسلهای از بخششها و واکنشهای نیک و احسان بوجود میآید.
🔸بنابراین در نگرش اسلامی، صرفا تسامح و مدارا نیست که تضاد و تزاحم بین افراد را کنترل میکند، بلکه مهمتر ازآن عفو و بخشش، و بلکه احسان و نیکی به فرد خاطی است. همینطور تسامح در جامعه مدرن، تسامحی است برای کنترل خشونت و جلوگیری از حرکت غضبآلود در جامعهای که افراد یکدیگر را گرگ تلقی میکنند (رویکرد سلبی)، ولی تسامح در فرهنگ اسلامی نه برای دوری از شرّ دیگران، بلکه در جهت تکریم دیگران است که در وضعیت خطا و گناه نیز نباید به سرعت و سهولت در صدد انتقام و تنبیه برآمد.
#رمضان_الکریم
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
۲۸ اسفند
10.3M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#کلیپ|#نشست
🎞 مقاومت زاییده انقلاب
👤سید صادق موسوینژاد؛
پژوهشگر فرهنگی و استاد حوزه
📍مساله مقاومت یک امر کاملا سیستماتیک است که در قالب یک نظام کلان معنا پیدا میکند؛ لذاست که در گفتمان انقلاب اسلامی که به دنبال ساخت نظام است، این مساله پررنگ میشود.
بخشهای کامل این گفتگو را در آپارات فکرت ببینید.
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
۲۸ اسفند
هدایت شده از فکرت
فصل برکت - استاد پارسانیا.mp3
12.19M
🎙#پادکست | #فصل_برکت
🔸سلسله نشستهای اندیشهورز رسانه فکرت در ماه مبارک رمضان
☑️ «فصل بـرکت»
✔️ " روایت دین"
1️⃣ آسیبهای دینپژوهی در مطالعات علوم اجتماعی
🎙حجتالاسلام حمید پارسانیا؛ عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
۲۸ اسفند
10.4M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
#جمعبندی_جشنواره
🎞 ناکجاآباد عاری از سنت..!
👤محمدرضا نصیری؛
پژوهشگر و منتقد سینما
📍یکی از مولفههای مهم در فیلمهای جشنواره امسال، سنتستیزی مطلق و برجستهسازی نمادهای زیست مدرن است که در ظرف روایتی از ناکجاآباد تصویر شده است.
بخشهای کامل این گفتگو را در آپارات فکرت ببینید.
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
۲۸ اسفند
📌خطای محاسباتی ترامپ
✍🏻مهدی خانعلیزاده
🔸 شخصیت غیرقابلپیشبینی رئیسجمهور جدید آمریکا باعث شده تا انجام یک بازی طراحیشده به منظور جلب نظر او برای پیشبرد برخی سناریوها، به یکی از روالهای همیشگی در میان اطرافیان دونالد ترامپ تبدیل شود؛ روندی که در دوره نخست ریاستجمهوری او آزمایش شد و حالا از روز اول برای ترامپِ نسخه2 هم در نظر گرفته شده است. بر همین اساس، بازخوانی روندی که نهایتاً منجر به ترور شهید قاسم سلیمانی در ماههای پایانی سال 1398 به دستور مستقیم رئیسجمهور ایالات متحده شد، میتواند ابزار مناسبی برای تحلیل روندهای کنونی و زمینهسازی برای تغییر در فضاسازیهای جریان غربی علیه کشورمان باشد.
🔹اطرافیان رئیسجمهور وقت ایالات متحده توانستند او را مجاب کنند که ایران در وضعیت نامناسب و ضعیفی قرار دارد که میتوان یک ضربه بزرگ و جدی به آن وارد کرد؛ ضربهای در حد ترور فرمانده محبوب و پرنفوذ نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. درواقع اراده سیاسی ترامپ برای انجام این عملیات ترور، ناشی از فرایند و فضاسازی پیش از آن بود که ایران را ضعیف و در دفاع از خود ناتوان نمایش میداد. خاطراتی که از «جان بولتون» و «مایک پمپئو»، از اطرافیان آن زمان ترامپ، منتشر شده مؤید این مدعاست که از ابتدا برنامهای برای ترور شهید سلیمانی در دستور کار ترامپ قرار نداشته اما با چنین زمینهسازیای، نهایتاً او اقناع شده که دست به این اقدام بزند.
🔸 حالا پنج سال از آن ترور میگذرد و مجدداً همان سناریو روی میز سیاستمداران و رسانههای آمریکایی قرار گرفته است. از چند هفته پیش و درست زمانی که فرایند انتقال قدرت به صورت رسمی در کاخ سفید آغاز شد، گزاره «ایران ضعیف شده است» و «تهران در ضعیفترین وضعیت خود قرار دارد» به صورت مکرر و با حجم بسیار بالا در رسانههای جریان اصلی این کشور و همچنین از سوی سیاستمداران هر دو حزب، پمپاژ شده است. همزمان با این پروژه و این بار در سطح اروپایی، گزارهای تحت عنوان «تلاش ایران برای دستیابی به بمب اتمی» از سوی رسانهها مطرح شده است؛ تا جایی که حتی یکی از خبرنگاران غربی به نقل از مقامات اروپایی مدعی شد که در آخرین جلسه گفتوگوی ایران با کشورهای اروپایی، این مسئله از سوی مقامات ایرانی مطرح شده است؛ ادعایی که البته واقعیت نداشت و از سوی مقامات کشورمان تکذیب شد.
🔹 درواقع، پازل جدید ضدایرانی برای تحریک ترامپ به اقدام علیه ایران دو محور اصلی دارد: اول، توصیف ایران در وضعیت ضعف و دوم، تلاش ایران برای جبران این ضعف با اقدام به تولید سلاح اتمی. این وضعیت به طور جدی در دو ماه اخیر، صحنهپردازی شده تا «اقدام نظامی علیه ایران» به عنوان یک گزاره معتبر روی میز رئیسجمهور جدید ایالات متحده قرار بگیرد تا ترامپ در راستای روحیه شخصی و غیرقابل پیشبینی خود احتمالاً از آن استفاده کند.
💢در چنین شرایطی، راهکاری که باید به قید فوریت در دستورکار مقامات کشورمان قرار بگیرد، برهم زدن هر دو تصویری است که تلاش میشود تا بر ایرانِ امروز منطبق شود؛ یعنی هم با انجام برخی اقدامات، گزاره تضعیف قدرت ایران باطل شده و هم از ایجاد فضای اجماع بینالمللی در مسئله پرونده هستهای کشورمان جلوگیری شود.... باید انجام رویکردهایی در زمینه تغییر در خطای محاسباتی طرف آمریکایی را به سرعت و در زمان کوتاه انجام داد تا منافع ملی ایران تأمین شود.
🔎#بازتاباندیشه
📮فکرت، رسانه اندیشه و آگاهی؛
@Fekrat_Net
۲۸ اسفند