🔹نکته مهم فقهی 🔸از جملات خبری مانند (وَ لَنْ یَجْعَلَ اَللّهُ لِلْکافِرِینَ عَلَی اَلْمُؤْمِنِینَ سَبِیلاً)) دو نوع می‌توان برداشت داشت: ▫️1. برداشت توصیفی. این جملات همان معنای خبری دارند و اینگونه توصیفات، مبانی فقهی را تشکیل می‌دهند که می‌توان از آنها چندین حکم تجویزی استفاده کرد. این توصیفات، نظامات فقهی را در ابواب مختلف می‌سازد. ▫️2. برداشت تجویزی. فقها، جملات خبری را به دو صورت تبدیل به انشائی و از آنها تجویز برداشت می‌کنند: الف) خبری در مقام انشا. در این نوع برداشت گفته می‌شود این جملات خبری در مقام انشا هستند . صاحب کفایه، می‌گوید: جمله های خبریه ای که در مقام انشاء هستند ظهور در وجوب دارند بلکه نسبت به ظهور صیغه امر در وجوب، آکد است. [کفایه الاصول، آخوند خراسانی، ج۱، ص۷۱٫]. مقال در مقام انشا، همین مثال است. در قرآن، این جمله در مقام انشا و بیان حکم این جمله را بیان شده است. درنتیجه معنای انشایی برداشت میشود. ب) خبری ملازم با انشا. یعنی این جمله خبری ملازم هست با یک انشا. مانند روایاتی که میگوید، نزدیک ترین حالت انسان به کفر عیبجویی از مسلمان است. این گونه روایات خبری هستند، اما ملازم یک انشا هستند که عیبجویی حرام است. بسیاری از ادله فرهنگی و تربیتی، در قالب جملات خبری بیان شده‌اند. 🔹@feqahat

🔹مشکل توجه نداشتن به اهمیت حاکمیت در فضای مجازی چیست؟ حکم را نمی‌دانیم یا موضوع را؟ 🔸پاسخ روشن است؛ موضوع را فهم نکرده‌ایم. ▫️همه می‌دانیم که نفی سیبل کافر بر مسلمانان واجب است و تسلط دادن کفار بر مسلمان حرام! اما فضای مجازی کشورمان را به راحتی مستعمره آمریکا کرده‌ایم. اما موضوع را خوب درک نکردیم. تصور کنید در کشورما، آمریکا سینما، کتابخانه و مراکز تفریحی و علمی بزند؛ با پچرم خودش و در هر ساعت میلیون‌ها جوان ایرانی وارد این ساختمان‌ها شوند! اگر این اتفاق بیفتد، بزرگان، دلسوزان نظام و حتی والدین متدین چه می‌گویند؟ چه اقدامی می‌کنند؟ اما آیا این حساسیت را نسبت به حضور جوانانمان در سینماها، تفریح‌گاه‌ها و کتابخانه‌های مجازی آمریکایی داریم؟ ▫️فضای مجازی را فهم نکرده‌ایم! ▫️دیگر، فضای مجازی نیست! ▫️بخشی از فضای حقیقی زندگی بشر شده است! ▫️با همان احکام بیان شده در فقه برای فضای حقیقی! 🔹@feqahat

🔹نظام‌سازی یك امر دفعی و یكباره نیست؛ معنایش این نیست كه ما یك نظامی را بر اساس فقه كشف كردیم و استدلال كردیم و این را گذاشتیم وسط، و این تمام شد؛ نه، اینجوری نیست. نظام‌سازی یك امر جاری است؛ روزبه‌روز بایستی تكمیل شود، تتمیم شود. ممكن است یك جائی اشتباه كرده باشیم اما مهم این است كه ما بر اساس این اشتباه، خودمان را تصحیح كنیم، خودمان را اصلاح كنیم؛ این جزو متمم نظام‌سازی است. نه اینكه گذشته را خراب كنیم. اینكه ما میگوئیم نظام‌سازی جریان دارد، معنایش این نیست كه هرچه را ساختیم و بنا كردیم، خراب كنیم؛ قانون اساسی‌مان را خراب كنیم، نظام حكومتی و دولتی‌مان را ضایع كنیم؛ نه، آنچه را كه ساختیم، حفظ كنیم، نواقصش را برطرف كنیم، آن را تكمیل كنیم. این كار، یك كار لازمی است.۱۳۹۰/۰۶/۱۷ بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری 🔹@feqahat

🔹جلسه بیست و دوم #فقه_فرهنگی 🔹قاعده حفظ نظام اجتماعی و تاثیر آن در مدیریت فرهنگی 🔸این قاعده به دو معنا استفاده می‌شود: 1. «حفظ نظام مادی و معنوی» جامعه اسلامی. مثلا اگر کسانی متصدی قضا نشوند، نظام معیشت مردم اختلال پیدا می‌کند. 2. «حفظ حکومت اسلامی» در فقه حکومتی مراد از حفظ نظام، حفظ حکومت اسلامی است. 🔸عده‌ای این دو را دو تا قاعده می‌دانند اما می‌توان گفت هر دو یک قاعده هستند اما در دو مرتبه. به هر صورت، منظورمان الان، «حفظ نظام مادی و معنوی» جامعه اسلامی است. 🔸فقهای بسیاری از شهید ثانی و شیخ انصاری تا فقهای امروز، از این قاعده در اثبات احکام بسیاری بهره برده‌اند. مثلا در اثبات قاعده ید، حمل عمل مؤمن بر صحت، وجوب کفایی قضاوت و ... 🔹ادله 1. مهمترین دلیل دلیل عقلی است. عقلی حکم می‌کند به اینکه هرآنچه برای نظم جامعه مفید است، راجح و آنچه این نظم را از بین برد، مذموم است. 2. روایات مانند اینکه در روایتی حکمت قاعده ید اینگونه بیان شده : مُحَمَّدُ‌‌‌بن يَعْقُوبَ عَنْ عَلِيِّ‌‌‌بن إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ وَ عَلِيِّ‌‌‌بن مُحَمَّدٍ الْقَاسَانِيِّ جَمِيعاً عَنِ (الْقَاسِمِ‌‌‌بن يَحْيَى) عَنْ سُلَيْمَانَ‌‌‌بن دَاوُدَ عَنْ حَفْصِ‌‌‌بن غِيَاثٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ...لَوْ لَمْ يَجُزْ‌ هَذَا- لَمْ يَقُمْ لِلْمُسْلِمِينَ سُوقٌ. (وسائل الشيعة، ج‌۲۷، ص۲۹۲) روایات و استفاده فقها از قاعده حفظ نظام اجتماعی نشان می‌دهد که این قاعده به نوعی از مقاصد شریعت است. البته مقاصد الشریعت، مراتبی دارد و برای رسیدن هدف والاتر می‌توان نظام اجتماعی را به هم ریخت. مانند انقلاب اسلامی. 🔹@feqahat

🔹 سطوح قاعده حفظ نظام ▫️یکم. رجحانی: قواعدی که اگر رعایت شود وضع زندگی اجتماعی بهتر می‌شود. ▫️دوم. الزامی: قواعدی که بی‌توجهی به آنها سبب اختلال کلی زندگی می‌شود که همان حرمت اخلال در نظام است. حد اقل حفظ نظام، عدم اخلال است. به این واجبات، «واجبات نظامیه» گفته می‌شود. 🔸 این دو سطح، حکم مستقل عقل است. این حکم از پشتوانه شرع نیز برخوردار است؛ شارع در موارد متعددی، تصریح کرده که اختلال نظم زندگی اجتماعی حرام است. 🔹 متغیر بودن قاعده حفظ نظام سطح وجوب این قاعده شامل اموری می‌شود که در نظم زندگی اجتماعی نقش اساسی دارند. اگر شرایط تغییر یابد و آن امور از اهمیت بیفتند، حکم آنها نیز تغییر خواهد کرد. اهمیت امور، بسته به شرایط زندگی است. 🔹 تطبیق قاعده حفظ نظام بر وظیفه تعلیم و تربیت اگر زندگی یک جامعه به دانش‌های خاص یا مهارت‌ها و فنون ویژه نیازمند باشد، برپایه این قاعده بر همه مکلفان ازجمله حاکم اسلامی لازم است زمینه تحصیل آنها را فراهم سازند. برای نمونه اگر سوادآموزی عمومی، تخصص در رشته‌های مختلف، مشاغل گوناگون، یادگیری قانون‌های راهنمایی و رانندگی، مهارت استفاده از رایانه و ... در جامعه امروز ضرورت داشته باشد، حاکم مسلمان باید به ترویج و توسعه این دانش‌ها و مشاغل بپردازد. همچنین اهمیت و نقش تربیت اخلاقی و ایمانی در نظم جامعه جای انکار ندارد. درنتیجه براساس قاعده حفظ نظام، تحقق حدی لازم از تعلیم و تربیت در نظم زندگی اجتماعی، بر حاکم واجب است. 🔹کفایی بودن این حکم کفایی است. در ابتدا متوجه همه مکلفان به ویژه حاکم «مبسوط الید» است؛ اما هرگاه عده‌ای بر این امر قیام کنند و به‌اندازه کافی تعلیم و تربیت صورت گیرد و پیش رود، از عهده حاکم و دیگر مکلفان ساقط می‌شود. ⭕️نظاماتی که در جامعه ما دچار اختلال شده‌اند و بر حاکمیت واجب است نسبت به رفع اخلال در آنها اقدام کند: 🔸نظام رسانه‌ای و ارتباطی مردم. مردم ما در فضای مجازی، شهروند کشور آمریکا شده‌اند. 🔸امروزه، طلاق، به حدی رسیده که اخلال در نظامات فرهنگی و تربیتی ایجاد کرده. اگر اثبات شود که از علل اصلی آن، عدم انتخاب درست است؛ حاکمیت وظیفه دارد مشاوره پیش از ازدواج را الزامی کند. همانگونه که پیش از طلاق این کار را کرده است. 🔸نظام دیگر، نظام تامین مالی کارهای فرهنگی است که از آشفتگی بسیاری برخوردار است. ممکن است پیشنهاد، تجمیع وزارت خانه‌ای به نام موقوفات و فرهنگ باشد. یعنی تجمیع اراده اوقاف و سازمان تبلیغات. در جهت استقلال مالی و احیای وقف. 🔸نظام غیر سازمان یافته دیگر، نظام مالی طلاب است. آن سازمانی که گوسفندچرانی را به روحانیون مستقر آموزش می‌دهد، فهمی صحیح از این نظام ندارد. مدیریت حوزه و سازمانهای اعزام کننده باید حق روحانیون مستقر را از کشور بگیرند. حضور آنها تاثیر مستقیم در برپاماندن نظام اسلامی و کم کردن هزینه‌های مبارزه با آسیب‌های اجتماعی دارد؛ اما حق آنها به اندازه یک یک کارمند خانه بهداشت در روستا هم داده نمی‌شود؛ درحالی که بهداشت روانی اهمیت بیشتری دارد. 🔹@feqahat

🔸برخی به امام خمینی ایراد می‌گرفتند که مبارزه با شاه، اخلال در نظام اجتماعی است. 🔸حرفشان درست بود اما اشتباه آنها این بود که مقاصد الشریعه بالاتری را امام مد نظر داشتند که برای رسیدن به آنها، می‌توان اخلال در نظام داشت. مانند رسیدن به مقصد اقامه دین و حکومت اسلامی در جامعه که از والاترین مقاصد الشریعه است. 🔹@feqahat

🔹جلسه بیست و سوم #فقه_فرهنگی 🔸قاعده دفاع از مسلمین و ارتباط آن با فعالیت‌ها و مدیریت فرهنگی 🔸دفاع از کیان اسلام واجب است. البته این حکم هنگامی است که مسلمانان در معرض خطر و هجوم دشمن باشند. از این نظر قاعده دفاع، اخص از قاعده عزت است؛ زیرا، مربوط به همه زمان‌ها نیست و حکم این قاعده الزامی است؛ درحالی‌که حکم قاعده عزت، وجوب و استحباب است. 🔹ادله 🔸 آیات جهاد که بر وجوب دفاع از اسلام و سرزمین‌های اسلامی دلالت دارند: ((وَ قَتِلُوا فى سبِيلِ اللَّهِ الَّذِينَ يُقَتِلُونَكُمْ وَ لا تَعْتَدُوا إِنَّ اللَّهَ لا يُحِب الْمُعْتَدِين)) (سوره بقره (2)، آیه 190). ((يَأَيهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا قَتِلُوا الَّذِينَ يَلُونَكُم مِّنَ الْكفَّارِ وَ لْيَجِدُوا فِيكُمْ غِلْظةً)) (سوره توبه (9)، آیه 123). آیات نفی سبیل نیز از تسلط کفار نهی می‌کند: ((وَ لَن يجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَفِرِينَ عَلى المُْؤْمِنِينَ سبِيلا)) (سوره نساء (4)، آیه 141). 🔸پیامبر؟ص؟ فرمود: «الاسلام یعلو و لا یعلى علیه‏» (من لایحضره الفقیه، ج4، ص334). این روایت نشان می‌دهد که هماره باید از شکست و زبون شدن اسلام در برابر کفار جلوگیری کرد. 🔸سوره مبارکه الأنفال آیه ۶۰ وَأَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّةٍ وَمِن رِباطِ الخَيلِ تُرهِبونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُم وَآخَرينَ مِن دونِهِم لا تَعلَمونَهُمُ اللَّهُ يَعلَمُهُم وَما تُنفِقوا مِن شَيءٍ في سَبيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيكُم وَأَنتُم لا تُظلَمونَ. 🔹@feqahat

🔹وجوب «آمادگی» برای دفاع 🔸براساس آیه ((وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اِسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّة)) نه‌تنها اصل دفاع، بلکه آمادگی برای دفاع نیز واجب است. 🔸 البته وجوب آمادگی در جایی است که احتمال عقلایی هجوم، وجود داشته باشد؛ دامنه علم در این زمینه محدودیت ندارد و شامل هر علمی می‌شود که در جهت تحقق این آمادگی مفید باشد؛ این دامنه براساس زمان و مکان تغییر خواهد کرد. این حکم البته واجب کفایی است و به‌اندازه‌ای لازم است که آمادگی و تمهید امکانات لازم برای دفاع از مسلمانان محقق گردد. اگر گروهی از مسلمانان این کار را انجام دهند، از دیگر مسلمانان ساقط می‌شود. حاکم مسلمان مخاطب ویژه این قاعده عام است؛ زیرا از قدرت و توان بیشتری برخوردار است . 🔸تربیت نیروی انسانی ماهر و متخصص، ایجاد ارتش قوی، انگیزه‌دادن به نیروها، بستن پیمان‌های دفاعی با دولت‌های دیگر و اطلاع از طرح‌ها و نقشه‌های دشمنان، ازجمله اقدام‌هایی است که حکومت اسلامی در راستای دفاع از مرزهای خاکی و فکری جامعه مسلمان باید انجام دهد؛ عملی شدن بخش فراوانی از این هدف بزرگ در گرو فعالیت‌های فرهنگی و تعلیمی و تربیت صحیح است. 🔹اطلاق قاعده نسبت به انواع جنگ‌ها و هجوم‌ها: 🔸جنگ آبی خاکی‏؛ اقتصادی‏؛ الکترونیک‏؛ بیولوژیک‏؛ سایبری‏؛ شیمیایی‏؛فرسایشی‏. 🔸مهمترین جنگ‌ها، جنگ فرهنگی است که در جنگ رسانه‌ای، هنری و فرهنگی نمود دارد. 🔸قاعده دفاع از مسلمین و لزوم آمادگی در مقابل دشمن، اطلاق دارد و تمامی این جنگ‌ها شامل می‌شود. مقابله با تهاجم فرهنگی زمان‌بر، نرم و فرایندی است. که همان کار تربیتی و فرهنگی است. 🔸درنتیجه آمادگی برای تمامی این جنگ‌ها تا حدی که دشمن از ترس، به جنگ نیاید (تُرهِبونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ ) نیز واجب است؛ به‌ویژه بر حاکم و حاکمیت اسلامی. 🔸از مصادیق مهم تهاجم فرهنگی، ایجدا قراردادهای بین المللی در جهت القای فرهنگ غربی به کشورهای اسلامی است. مانند سند 2030. 🔹فرع مسئله 🔸آیا حب وطن در ادله داریم؟ با توجه به اینکه در زمان اهل بیت ع جهان اسلام واحد بوده است. ▫️الف) حب وطن داریم عُمِرَتِ الْبُلْدانُ بِحُبِّ الأَوْطانِ»؛ «مِنْ کَرَمِ الْمَرْءِ بُکائُهُ عَلى ما مَضى مِنْ زَمانِه وَ حَنینِهُ اِلى أَوطانِه» «حُبُّ الْوَطَنِ مِنَ الاْیمانِ» در کتاب‌هایی مانند «مستدرک سفینة البحار»«اعیان الشیعة»«خزائن» نراقی(ره)،«کشف الخفاء»، «بیان المعانی»، و نظیر این منابع از شیعه و اهل سنت، بدون ذکر سند نقل شده است. البته میتوان این روایت را ذیل حب ایمان و مسلمین تبیین کرد. در آن صورت اگر سندی صحیح می‌داشت، می‌توانست استحباب حب وطن اسلامی را اثبات کند. در ایات، دور کردن از وطن را نفی کرده: «لایَنْهاکُمْ اللهُ عَنِ الَّذینَ لَمْ یُقاتِلُوکُمْ فِى الدّینِ وَ لَمْ یُخْرِجُوکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَ تُقْسِطُوا اِلَیْهِمْ اِنَّ اللهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ إِنَّما یَنْهاکُمُ اللهُ عَنِ الَّذینَ قاتَلُوکُمْ فی الدّینِ وَ أَخْرَجُوکُمْ مِنْ دِیارِکُمْ وَ ظاهَرُوا عَلى اِخراجِکُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ وَ مَنْ یَتَوَلَّهُمْ فَأوُلئِکَ هُمُ الظّالِمُونَ» «قالُوا وَ ما لَنا أَلاّ نُقاتِلَ فى سَبیلِ اللهِ وَ قَدْ اُخْرِجْنا مِنْ دِیارِنا وَ أَبْنائِنا» ▫️ب) حب وطن موضوعیت ندارد. در قرآن، ملاک حفظ دین گفته شده نه ماندن در وطن: (4) النساء : 97 إِنَّ الَّذينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ ظالِمي‏ أَنْفُسِهِمْ قالُوا فيمَ كُنْتُمْ قالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفينَ فِي الْأَرْضِ قالُوا أَ لَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ واسِعَةً فَتُهاجِرُوا فيها فَأُولئِكَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ ساءَتْ مَصيرا (39) الزمر : 10 قُلْ يا عِبادِ الَّذينَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّكُمْ لِلَّذينَ أَحْسَنُوا في‏ هذِهِ الدُّنْيا حَسَنَةٌ وَ أَرْضُ اللَّهِ واسِعَة سیره پیامبر: هجرت پیامبر به مدینه . حتی بعد فتح مکه. 🔸نتیجه: دفاع از زندگی امری عقلانی است که دلیل ارشادی بر تایید آن هست. اما دلیل قطعی بر استحباب حب وطن وجود ندارد و ادله آن سند ندارند یا سند ضعیفی دارند. آنچه در ادله هست، جامعه اسلامی و مسلمانان است که محدود به مرزهای جغرافیایی امروزه نیست. 🔸البته احترام به قوانین کشوری که در آن زندگی می‌کنیم حتی اگر اسلامی نباشد، تا جایی که منافاتی با دینداری نباشد، عقلانی است. فقها در کشورهای غربی قوانین آنها را احترام می‌گذاشته‌اند. 🔸اما در تزاحم حب وطن و حب ایمان و نگه داشتن و حب دین، حب ایمانی و دینی مقدم است. 🔸حب ایران اسلامی، گر حب ایمانی باشد، راحج است. یعنی به عنوان یک کشور ایمانی، بدان تعلق و حب داشته باشیم. 🔹🔸درنتیجه قاعده دفاع از مسلمین، محدود به مرزهای جغرافیایی امروز نیست. سپاه قدس، حرکت هوشمندانه امام راحل در راستای انجام این وظیفه یود. 🔹@feqahat

🔹نکات مهمی در مورد سند آموزش 2030: 1. مغایر با اهداف ملی و دینی 2. توجه به آموزش مسائل جنسی در سند 2030 بر اساس فرهنگ ارتباط آزاد 3. اقدام به راه اندازی باشگاه‌های سلامت و مشاوره نوجوانان با هدف ارائه خدمات مناسب با نیاز نوجوانان برای پیشگیری از ایدز 4. بومی نبودن 5. 150 تعارض سند آموزش 2030 با اسناد بالادستی ایران 6. دین و تربیت فقط یکجا در آن آمده. و .... 📎 متن کامل در متن پیوست. 🔹@feqahat

حاشیه‌ای فقهی بر سخنان مقام معظم رهبری در دیدار با نخبگان جوان و استعدادهای برتر علمی در: 🖌http://fna.ir/5d49i

🔹حاشیه‌ای فقهی بر سخنان مقام معظم رهبری در دیدار با نخبگان جوان و استعدادهای برتر علمی. 🔸در تبیین و حاشیه زدن بر سخنان هر فردی، ابتدا لازم است به منظومه فکری و روش تفکری آن فرد توجه داشت. وقتی سخنان یک فقیه را می‌شنویم و می‌خواهیم تحلیلش کنیم، لازم است با روشی فقهی، سخنانش را بررسی و حاشیه زد. دو نکته مهم ... 📝#یادداشت 📎 متن کامل در پیوست 🔹@feqahat

🔹 در ادامه جلسات فقه فرهنگ و پس از بررسی قواعد مدیریت فرهنگی در 23 جلسه. 🔸اکنون: بررسی فقهی مدیریت مدرسه؛ 🔸جلسه حضوری: ان شا الله، پنجشنبه ها، ساعت 7:30. 🔸جهت حضور در شخصی هماهنگ فرمایید. 🔸پذیرای موضوعات و مسائل پیشنهادی درباره مدرسه، جهت طرح در جلسه. 🔹@hadiajami