#معرفی | #مقاله
🔰عنوان: روش شناسی فقه دولت سازی اسلامی
نویسنده: یحیی عبدالهی
پژوهشگر فرهنگستان علوم اسلامی قم
🔻چکیده:
▫️مبتنی بر سه الگوی روشی «انتزاعی، مجموعه نگر، تکاملی»، سه رویکرد «فقه موضوعات»، «فقه #نظامات» و «فقه سرپرستی» در عرصه تفقه قابل تعریف است که بر اساس آن، سه تعریف متفاوت از «دولت اسلامی» و «#فقه_دولت_اسلامی» به دست می آید؛ «دولت اسلامی که مجری احکام خرد است» با«دولت اسلامی که درصدد تحقق نظامات اجتماعی اسلام است» وهمچنین «دولت اسلامی که در صدد اداره و سرپرستی همه شئون فردی و اجتماعی است»، دولت اسلامی را در سه مقیاس تعریف می کند و به تبع آن، سه تعریف متفاوت از «فقه دولت اسلامی» به دست می آید.
▫️فقه دولت اسلامی مبتنی بر «فقه موضوعات»، به تبیین احکام مبتلابه دولت در مقیاس خرد می پردازد و حداکثر، راه حل های کلی برای تزاحم در عرصه امتثال ارائه می کند.
▫️ازاین منظر از آنجا که تحقق و امتثال احکام شریعت، شأن فقه نیست اساساً دولت اسلامی به عنوان مجری احکام، ارتباط چندانی با فقه پیدا نمی کند. اما دولت اسلامی از منظر «فقه نظامات» میبایست عرصههای مختلف حیات اجتماعی را با ساختارها و نظامات دینی تنظیم نماید، بر این اساس مساله «#تزاحم»، سرنوشت متفاوتی پیدا می کند و به «تعاضد» تبدیل می گردد.
▫️دولت اسلامی از منظر «فقه سرپرستی»،اجرای احکام و تحقق نظامات اجتماعی را در بستر«اداره جامعه» دنبال می کند به گونه ای بتواند وضع موجود جامعه را به سمت مطلوب، هدایت و سرپرستی کند.
🔗 دانلود مقاله
🔗 دوفصلنامه فقه دولت اسلامی
فرهنگستان علوم اسلامی قم
ایتا| وبگاه | اندیشه منیر | انتشارات
#معرفی| رساله دکتری جناب آقای #محمدحسین_علیخانی_مهرجردی؛ پژوهشگر فرهنگستان علوم اسلامی قم با عنوان "الگوی راهبردی مدیریت اسلامی شبکه تحقیقات در نظام جمهوری اسلامی ایران"
چکیده رساله 🔻
#معرفی | #رساله_دکتری
🔰عنوان رساله:
با عنوان "الگوی راهبردی مدیریت اسلامی شبکه تحقیقات در نظام جمهوری اسلامی ایران"
مولف: دکتر #محمدحسین_علیخانی_مهرجردی
پژوهشگر فرهنگستان علوم اسلامی قم در حوزه مطالعات روش شناسی و مدیریت دانش
🔻چکیده رساله:
▫️ رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله امام خامنه ای (مدظله العالی) هدف نهایی انقلاب اسلامی را ایجاد «تمدن نوین اسلامی» ذکر فرموده اند. برای ایجاد تمدن اسلامی نظامی از نیازمندی های مرتبط با هم وجود دارد که باید پاسخ داده شوند. برای پاسخگویی به نظام نیازمندی ها، نیاز به نظام علمی متناسب با آن است. راه رسیدن به این نظام علمی، انجام تحقیقات مرتبط با آن است. این مهم نیز جز با سامان دهی و مدیریت مجموعه تحقیقات مراکز علمی و دانشگاهی کشور در راستای هدف مذکور صورت نمی یابد.
▫️ مدیریت تحقیقات در نظام جمهوری اسلامی باید به گونه ای باشد که بتواند مسئولیت هدایت و رهبری تحقیقات را در مسیر تمدن سازی نوین اسلامی، عهده دار شود؛ بطوري که سرمایه ها و ظرفیت های دانشی جامعه را در جهت شناخت و سازماندهی نیازهای انقلاب اسلامی و حل آن ها و در قالب شبکه ای منسجم در اقصی نقاط جامعه اسلامی به کار بگیرد؛ پژوهش حاضر چنین مدیریت تحقیقاتی را «مدیریت اسلامی شبکه تحقیقات» می نامد.
▫️ در راستای ایجاد مدیریت اسلامی شبکه تحقیقات، هدف اصلی این پژوهش ارائه «الگوی راهبردی مدیریت اسلامی شبکه تحقیقات» است؛ الگوی وصفی مرکب از ابعاد و مولفه های موثر بر مدیریت اسلامی شبکه تحقیقات و روابط و نسبت های بین آن ها، تا به واسطه آن الگو بتوان به تجزیه و تحلیل وضعیت موجود مدیریت شبکه تحقیقات، و ترسیم وضعیت مطلوب آن (مدیریت اسلامی شبکه تحقیقات) پرداخت. بعد از ترسیم این دو وضعیت امکان تدوین راهبردها و سیاست های عبور از وضعیت فعلی به وضعیت مطلوب حاصل می شود.
این الگو با بکارگیری روش انحصاری فرهنگستان تحت عنوان روش تحقیق تکاملی ارائه گردیده و در ادامه با ارائه این الگو در جلسات خبرگی مورد ارزیابی و اعتباریابی قرار گرفته است. «الگوی راهبردی مدیریت اسلامی شبکه تحقیقات» شامل سه بُعد «ارکان»، «عوامل» و «نتایج» می باشد که مولفه های بعد ارکان شامل «مرجعیت بخشی، اعتمادزایی و تسهیل گری»؛ مولفه های بعد عوامل شامل «روش، منبع و مسئله (موضوع)»؛ و مولفه های بعد نتایج شامل ارتقاء «تمایل، تفاهم و تعاون» هستند.برای نشان دادن وجه تمایز مدیریت اسلامی و غیر اسلامی، برای هر مولفه شاخص های اسلامیت بیان شده است.
کلمات کلیدی: مدیریت تحقیقات، شبکه تحقیقات ، مدیریت شبکه تحقیقات، مدیریت اسلامی شبکه تحقیقات، روش الگوسازی فرهنگستان.
#مدیریت_دانش
#روش_شناسی
فرهنگستان علوم اسلامی قم
ایتا|وبگاه|اندیشه منیر|انتشارات
#معرفی | #مقاله
🔰 اصول و راهبردهای جبههسازی فرهنگی؛ با تأکید بر اندیشه سیدمحمدمهدی میرباقری
🔻 نویسندگان:
| علیرضا پیروزمند
|محمدکاظم خواجه احسنی
🔻 چکیده:
▫️در گام دوم انقلاب، بسیاری از دلسوزان و فعالان فرهنگی نسبت به کارآمدی سازمانهای رسمی تشکیک کرده و بیش از پیش به ظرفیتهای مردمی بهعنوان رمز ماندگاری و پیشروی نظام اسلامی در مقابله با جبهه فرهنگی دشمن رو آوردهاند. تا جایی که رویشهای سالهای اخیر در بین جوانان مؤمن انقلابی، شکلگیری حلقات میانی و تشکیل قرارگاه #جبهه_فرهنگی_انقلاب در دهه نود بهعنوان بخشی از مسیر تحقق دولت اسلامی و مردمیسازی حکمرانی محسوب میشود.
▫️بهنظر میرسد سیاستگذاری کلان با هدف شکوفایی و بالندگی جبهه فرهنگی انقلاب، مبتنی بر مبانی دینی، واکاوی تجربیات گذشته و وضعیت کنونی آن، و همچنین متناسب با آخرین نقشه و تهاجم فرهنگی دشمن یکی از اولویتهای اصلی #گام_دوم_انقلاب است.
▫️در این پژوهش با روش تحلیل مضمون، آثار مکتوب و گفتارهای استاد سید محمدمهدی میرباقری در مسائل مرتبط با جبهه فرهنگی انقلاب بررسی گشته و دوازده مضمون پایه برای مدیریت فرآیند شکلگیری این جبهه شناسایی شد. با خوشهسازی گروههای مشابه، نتایج حاصله در قالب دو مضمون سازماندهنده شامل: #اصول_جبههسازی و #راهبردهای کلان آن دستهبندی شد که ذیل مضمون فراگیر «الزامات جبههسازی در عرصه فرهنگی» بهعنوان کانون و هسته شبکه مضامین، تعریف میشوند.
📥 فایل مقاله
🔗 منبع
#انقلاب_اسلامی
فرهنگستان علوم اسلامی قم
ایتا|وبگاه|اندیشه منیر|انتشارات
#معرفی | #مقاله_پژوهشی
🔻عنوان مقاله
جایگاه و نقش امام در تحقق امت ـ تمدن اسلامی (در پرتو آیۀ 47 سوره یونس)
🔻نویسنده:
حجت الاسلام و المسلمین
دکتر مصطفی جمالی
عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم
چکیده
🔻هدف محوری #انقلاب_اسلامی برپایی #تمدن_نوین_اسلامی در دورۀ کنونی است. فهم این مهم و نقشۀ عظیم تحقق آن از ضروریات جامعۀ کنونی ما و بهویژه نخبگان حوزه و دانشگاه بهشمار میرود. برای دریافتن دقیق این موضوع باید با تدبر در آیات الهی و در پرتو مفاهیمی قرآنی همچون مدینه، #امت، بلد، رسول و #امام به درک دقیقی از جایگاه و نقش امام در تحقق تمدن اسلامی برسیم.
ازجمله آیات الهی، آیۀ 74 سورۀ یونس «وَلِکلِّ أُمَّةٍ رَسُولٌ فَإِذَا جَاءَ رَسُولُهُمْ قُضِی بَینَهُمْ بِالْقِسْطِ وَهُمْ لَا یظْلَمُونَ» است که در آن به دو مسئلۀ اساسی دربارۀ تمدن و امت اشاره میکند:
نخست، براساس این آیه میتوان به تبیین نظریۀ اجتماعی اسلام در تشکیل امت و تمدن پی برد و همان نظریۀ امامت-امت است.این نظریه با نظریۀ اجتماعی استیلا در جوامع پیش از مدرن و نظریۀ اجتماعی بازار در جوامع مدرن، تفاوت جوهری دارد.
در این نظریه، امام رکن امت و تمدن است و حول ولایت امام و با تولی از سر محبت امت، تمدن ساخته میشود. تمدن و امت بر مدار نظام ارادهها با محوریت ارادۀ محوری شکل میگیرد که ظهور این نظام ارادهها را در ساحتهای گوناگون امت میتوان ملاحظه کرد؛
دوم، مهمترین فعل امام در امت برپایی قسط و عدل است و این یعنی پایبند شدن به تناسبات اقامۀ #توحید که تنها از مسیر جریان ولایت امام و تولی انسانها به آن ولایت محقق میشود که این مسیر درست مانند مسیر جریان ولایت الهیه و تولی به ولایت الله است.
بنابراین، #عدالت به معنای تحقق تناسبات جریان ولایت و تولی به امام است.
📄دو فصلنامه علمی مطالعات سیاسی تمدن نوین اسلامی|شهریور 1402
صفحه 61-80
فرهنگستان علوم اسلامی قم
ایتا|وبگاه|اندیشه منیر|انتشارات
#معرفی | #مقاله_پژوهشی
🔰 عنوان مقاله:
نقش الهیات فرهنگ در مهندسی فرهنگ دینی و الزامات آن در طراحی سبک زندگی تمدنی
🔻 نویسنده:
|محمدرضا خاکی قراملکی
|عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم
🔻 چکیده:
▫️هر گونه مهندسی تغییر و تکامل #فرهنگ جامعه، بدون ملاحظه شرایط تغییر و نگاه #سیستمی ممکن نیست.
▫️#مهندسی_فرهنگ دینی، دارای کارکرد «قدرت پیش بینی، هدایت، کنترل، فرهنگ جامعه می باشد و چنین امری مستلزم فهم روشمندِ اصول، معیار، جهت گیری کلان فرهنگ دین، از متن دین می باشد.
▫️مسئله اساسی اینکه آیا بدون #استنباط فرهنگ دین در مقیاس تمدنی، حضور حداکثری دین در فرهنگ دینی و سبک زندگی اجتماعی امکانپذیر است؟ آیا استنباط فرهنگ دین، نیازمند دانش الهیات می باشد؟
▫️پژوهش حاضر، مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای با روش توصیفی و تحلیلی تلاش می کند به این سوال پاسخ دهد. در فرضیه موردنظر متاله دین در تکاپوی توصیف خطابات دین و فهم «احکام توصیفی» آن، در حوزه «ارزش ها، بینش ها، رفتارهای» دینی و کشف هندسه ابعاد آن در مقیاس تمدنی، نیازمند صورتبندی «#الهیات_فرهنگ» از «متن دین براساس سبک زندگی فردی و تمدنی و احراز اسلامیت آن می باشد. در نتیجه به واسطۀ الهیات فرهنگ، نسبت محتوای فرهنگ دین و صورت آن که در قالب #سبک_زندگی ظهور می کند هماهنگ می گردد.
📥 فایل مقاله
▪️چاپ شده در دوﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪﻋﻠمی ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻨﯿﺎدﯾﻦ ﺗﻤﺪن ﻧﻮﯾﻦ اﺳﻼمی|دوره۶، ﺷﻤﺎره۱
#الهیات
#الهیات_فرهنگ
فرهنگستان علوم اسلامی قم
ایتا|وبگاه|اندیشه منیر|انتشارات
#معرفی | #مقاله_پژوهشی
🔰 عنوان مقاله:
تحلیل فلسفی مهندسی تمدن در بستر جنگ ارادهها
🔻 نویسنده:
|محمدرضا خاکی قراملکی
|عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم
🔻 چکیده:
▫️تبیین #فلسفه تاریخی از روابط #ارادههای سازمانیافته که به قدرت تمدنی تبدیل میشوند، مسئلهی سادهای نیست.
▫️ظرفیت #تمدنها ازیکسو تابع قدرت کنشگری ارادههای قاهر و ابزارهای آن و از سویدیگر به مکانیزم گردش قدرت برمیگردد.
▫️چه طیفی از ارادهها و با چه ضریب نفوذی، مبدأ ظهور تمدنها هستند؟
▫️حرکت تمدنی، حاصل هماهنگی #شبکهی ارادههای جهتیافته است.
▫️کنشگری ارادهها ضریب نفوذ یکسانی ندارند؛ بلکه برخی بهدلیل قدرت روحی و عقلی، قاهرند؛ لذا ساخت جامعه، برآیند نفوذ #قدرت برتر و پذیرش آن میباشد.
▫️نظام ارادهها نیز در سه مقیاس: «تاریخی، اجتماعی، فردی» محور تحولات میباشند و در صورت هماهنگی بر محور واحد و عهدهسپاری همدلانه به قوانین سازمان تمدنی خود، جامعه در وضعیت تکاملی قرار گرفته و تمدنها شکوفا میشوند.
▫️فرایند ظهور تمدنها، در یک روند خطی صورت نمیگیرد، بلکه از بستر جدال ارادههای درونی و بیرونی عبور میکند.
▫️این پژوهش با روش تحقیقات کتابخانهای و مطالعات نظری نشان میدهد که غلبه بر وضعیت موجود تمدنی، با کنشگری ارادههای سازمانیافته در مقیاس فرد، در سه بعد «اخلاق، عقلانیت، رفتار» و در مقیاس جامعه با تولید «علوم، ساختارها، #تکنولوژی» متناسب با بافت بومی و ارزشی امکانپذیر است.
📥 فایل مقاله
▪️دوفصلنامه علمی مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی
فرهنگستان علوم اسلامی قم
ایتا|وبگاه|اندیشه منیر|انتشارات
#معرفی
🌐 وبگاه رسمی آیت الله میرباقری (نسخه آزمایشی) به آدرس mirbaqeri.com راه اندازی شد.
➕ بخش های اصلی وبگاه:
➖نظام اندیشه
➖قرآن و حدیث
➖معجم موضوعات
➖دروس خارج
➖پرونده های ویژه
➖معرفی آثار
➖کتاب سایت
➖رسانه
➖اخبار
فرهنگستان علوم اسلامی قم
ایتا|وبگاه|اندیشه منیر|انتشارات
#معرفی | #مقاله_پژوهشی
📄 عنوان مقاله:
"تحلیلی انتقادی بر رویکرد جداانگاری علم و تکنولوژی در مسئله علم دینی"
👤 نویسنده:
حجت الاسلام دکتر محمدرضا خاکی قراملکی | عضو هیئت علمی فرهنگستان علوم اسلامی قم | آذر ۱۴۰۳
➕چکیده
➖در گفتمان #علم_دینی، ازجمله نظریههای قابلتوجه، نظریهای است که از امکان و مطلوبیت «تکنولوژی دینی» و عدم امکان و مطلوبیت «علم دینی» سخن میگوید و بر این باور است که «#تکنولوژی»، به دلیل فقدان ذات و خصلت کارکردی و پراگماتیسمی، به جهت خاصی تعلّق دارد؛ پس میتواند وصف دینی را بپذیرد؛ اما «ذات علم» به جهت خاصی تعلق بردار نیست، پس نمیتواند وصف دینی و غیردینی را بپذیرد.
➖در این تحقیق هر دو رکن نظریه مورد نقد و نقض قرار گرفته است.
#اولاً: خود تکنولوژی نیز دارای ذات و توان علّی هست، والاّ کارکرد جدیدی تولید نمیشد. پس تکنولوژی هم نمیتواند متصف به دینی شود.
#ثانیاً: با پذیرش #عقل_نقاد و گرانبار بودن مشاهده از نظریه، حضور تعلق به جهت خاص، را بایستی در متن علم نیز قبول کرد.
➖در نتیجه، ارتباط درهمتنیده انگیزه و انگیخته، مانع از تفکیک علم و تکنولوژی، در فرایند تولید علوم اسلامی میباشد و هرگونه تجویز برای زدودن بار ایدئولوژیکی از نظریهها نیز افتادن در دام ایدئولوژی غلط میباشد.
➖توصیف و تبیین این نظریه با تحلیل نظری و روش گردآوری و تحقیقات کتابخانهای صورتگرفته است.
🗝#کلیدواژه: علم دینی، تکنولوژی بومی، عقل نقاد، نسبیت فهم، انطباقپذیری، عینیت، ذهنیت
📥 دریافت مقاله
🔗 منتشر شده در فصلنامه کتاب نقد
فرهنگستان علوم اسلامی قم
ایتا|وبگاه|اندیشه منیر|انتشارات