eitaa logo
گفتمان فقه دولت اسلامی
323 دنبال‌کننده
596 عکس
317 ویدیو
19 فایل
گفتمان سازی فقه دولت اسلامی بازتاب فعالیت‌های موسسه فتوح اندیشه اصفهان ✉️نظرات و پیشنهادات: @Ahmadsadeghy 📢تبادل: @Mojtaba_tabatabaei
مشاهده در ایتا
دانلود
5️⃣4️⃣ بحث سندی در مفاد عقلی و عقلایی 🔸اولین شبهه ای که در این جا هست این است که مثل این عهدنامه مالک اشتر، محتواهایی که دارد همه اش عقلی عقلایی است، آیا لازم است ما راجع به مطالبی که در شریعت هست و مفادش عقلی عقلایی است بحث سندی کنیم؟ 🔸یک مطلبی است که عقل انسان هم اقتضا می‌کند، عقلا هم قبول دارند، چه نیازی هست که سندش را بررسی کنیم؟ 🔸 لذا ممکن است بر اساس این مبنا که مبنای خود ما هم هست بگویند جای گفتگو از سند عهدنامه نیست. کدام جمله‌ی عهدنامه است که تعبد شرعی باشد، همه‌اش عقلی عقلایی است و اگر عقلی عقلایی است چه نیازی به بررسی سندی دارد. ♻️ به بپیوندید👇 🆔 @fotooh1
💠 ولایت مطلقه یعنی انعطاف پذیری 🔹دشمنان، «ولایت مطلقه» را به معنای «استبداد» گرفته‌اند؛ یعنی میلِ فقیهِ عادل به صورت دل‌بخواه. این معنا در دلِ خودش یک تناقض دارد: اگر عادل است، نمی‌تواند مستبد باشد؛ اگر مستبد است و بر اساس دل‌خواه عمل می‌کند، پس عادل نیست. دشمنان، این را ملتفت نمی‌شوند و این معنا را نمی‌فهمند. 🔹 این نیست مسئله‌ی «ولایت مطلقه» که فقیه هر کار دلش خواست، بکند؛ یک وقت یک چیزی به نظرش رسید که باید این کار انجام بگیرد، فوراً انجام دهد؛ قضیه این نیست. 🔹قضیه این است که یک حالت انعطافی در دست کلیددار اصلی نظام وجود دارد که می‌تواند در آن‌جایی که لازم است، مسیر را تصحیح و اصلاح کند، بنا را ترمیم کند. 1️⃣1️⃣ 1390/06/17 ♻️ به بپیوندید👇 🆔 @fotooh1
6️⃣4️⃣ بما هو مبین یا بما هو حاکم 🔸آیا امیرالمؤمنین علیه السلام مطالب داخل نامه مالک اشتر را بماهو حاکم نوشتند یا بماهو مبین شریعت الهی، این دو در درس ما فرق می‌کند، گاهی امام مبین شریعت هستند و از خودشان چیزی نمی‌گویند، 🔸 اما گاهی بماهو حاکم یا بماهو مصلح اجتماعی مطالبی می‌گویند لذا احکامش هم می‌شود احکام اجتماعی حکومتی، بنابراین برخی می‌گویند ما نیاز به سند نداریم چون احکامش عقلی عقلایی است و برخی می‌گویند نیاز به سند نداریم چون بما هو حاکم صادر شده است. 🔸ما هم یک مبنایی داریم که ادله‌ای که مفادش عقلی عقلایی است را نباید تعبدی کرد و از آن اطلاق‌گیری کرد، ما با این روشی که آقایان دارند که اطلاق و تقیید و عام و خاص من‌وجه مخالف هستیم و می‌گوییم برای اخبار غیر عقلی عقلایی است و اخبار عقلی عقلایی را باید با همان عقل و عقلا سنجید و دید که آیا اطلاق دارد یا نه. ♻️ به بپیوندید👇 🆔 @fotooh1
💠 معنای انعطاف پذیری 🔹سر قضیه‌ی قصاص به ما اعتراض می‌کنند و فشار می‌آورند، سر قضیه‌ی دیه به ما فشار می‌آورند، سر قضایای گوناگون در مسائل مختلف به ما فشار می‌آورند؛ لذا ما تسلیم شویم؛ انعطاف به این معنا باشد. نه، این انحراف است؛ این انعطاف نیست. باید توجه کنیم، همان آیه‌ی شریفه‌ی «و إن تُطِع اَکثَر مَن فی الارض» این‌جا هم جاری است. 🔹نباید به خاطـر این‌که رادیوهای بیگانه و تبلیغات خصـمانه و اتاق‌های فکر دشمن و کمربسته‌ی علیه نظام اسلامی، راجع به فلان حکم، راجع به فلان مبنا اعتراض می‌کنند، فریاد می‌کشند، ما بیائیم بگوئیم حالا تجدید نظر کنیم برای این‌که با دنیا هماهنگ شویم؛ نه، این خطاست، این انحراف است؛ به این انحراف نباید دچار شد. 2️⃣1️⃣ 1390/06/17 ♻️ به بپیوندید👇 🆔 @fotooh1
7️⃣4️⃣ لزوم بررسی سند عهدنامه 🔸با توجه به مطالبی که قبلا بیان شد، ممکن است کسی بگوید بررسی سند نامه مالک اشتر لازم نیست. 🔸اولاً اگرچه ما قبول داریم، ولی همه قبول ندارند و جلسه‌ی درس خارج هم جلسه‌ی استفتاء نیست بلکه جلسه‌ای است که باید اضربوا بعض الرأی ببعض صورت بگیرد. ثانیاً انسان یک مرتبه در عهدنامه یک عبارت می‌بیند و می‌خواهد بگوید امیرالمؤمنین هم این را فرمودند، اگر بگوییم عقلی عقلایی است، قابل قبول است، اما دیگر به حساب امیرالمؤمنین نمی‌توانیم بگذاریم چون هر حرف خوبی را امام نزده‌اند. این که ما بخواهیم به امام نسبت بدهیم باید سند درست باشد. 🔸من این حرف را فقط در این جا هم نمی‌گویم، صحیفه‌ی سجادیه هم همین‌طور است،یک مرتبه می‌خواهید به امام سجاد نسبت بدهیم، در این جا باید سند آن را درست کنید ولو از طریق بلندی متن و محتوا باشد. پس بررسی سند عهدنامه لازم است. ♻️ به بپیوندید👇 🆔 @fotooh1
💠 کرسی های بحث آزاد فقهی 🔹در زمینه‌ی اقتصاد، مسائل تازه‌ای وجود دارد. مثلاً ما بانک‌داری اسلامی را به وجود آورده‌ایم. امروز مسائل تازه‌ای در زمینه‌ی پول و بانک‌داری وجود دارد؛ این‌ها را بایستی حل کرد؛ باید این‌ها را در بانک‌داری اسلامی - بانک‌داری بدون ربا - دید. 🔹کی باید این‌ها را انجام بدهد؟ فقه متکفل این چیزهاست. البته من همین‌جا عرض بکنم که نیاز ما به کرسی‌های بحث آزاد فقهی در حوزه‌ی قم - که مهمترین حوزه‌هاست - برآورده نشده است. 3️⃣1️⃣ 1390/06/17 ♻️ به بپیوندید👇 🆔 @fotooh1
8️⃣4️⃣ تفاوت در متن عهدنامه 🔸نکته‌ی دیگر این است که آیا بین آنچه که به عنوان عهدنامه الآن معروف است کدام متن کلام امام است؟ 🔸عهدنامه در تحف العقول یا عهدنامه در نهج البلاغه یا عهدنامه در دعائم الاسلام، اینها با هم متفاوت است، البته نسخه‌های دیگری هم هست و این تفاوت‌ها گاهی یک کلمه و دو کلمه هم نیست. 🔸لذا اگر سند هم درست شد خواستیم استناد کنیم باید بدانیم که این همان نامه است و مورد تصرف واقع نشده است. مثل کتاب کافی، اگر چند نسخه داشته باشد در بازار باید دید کدامش برای کلینی است و کدامش در آن تصرف شده است. در مورد عهدنامه ما این مطلب را داریم. ♻️ به بپیوندید👇 🆔 @fotooh1
💠 نیاز به درس خارج فقه حکومتی 🔹در قم باید درس‌های خارجِ استدلالىِ قویی مخصوصِ فقه حکومتی وجود داشته باشد تا مسائل جدید حکومتی و چالش‌هایی را که بر سر راه حکومت قرار می‌گیرد و مسائل نو به نو را ، که هی برای ما دارد پیش می‌آید، از لحاظ فقهی مشخص کنند، روشن کنند، بحث کنند، بحث‌های متین فقهی انجام بگیرد؛ 🔹 بعد این بحث‌ها می‌آید دست روشن‌فکران و نخبگان گوناگون دانشگاهی و غیر دانشگاهی، این‌ها را به فرآورده‌هایی تبدیل می‌کنند که برای افکار عموم، برای افکار دانشجویان، برای افکار ملت‌های دیگر قابل استفاده است. 🔹 این کار بایستی انجام بگیرد، ما این را لازم داریم. محصول این کاوش‌های عالمانه می‌تواند در معرض استفاده‌ی ملت‌ها و نخبگان دیگر کشورها هم قرار بگیرد. 4️⃣1️⃣ 1390/06/17 ♻️ به بپیوندید👇 🆔 @fotooh1
9️⃣4️⃣ طرح یک شبهه در مورد عهدنامه 🔸حدود سال 1978تقریبا 25سال پیش یک خانمی به اصطلاح پژوهشی انجام داد به نام وداد قاضی، ایشان گفت آن‌چه به عنوان عهدنامه معروف است از علی‌بن‌ابیطالب علیه السلام نیست، بلکه یکی از حاکمان فاطمیون مصر به نام مهدی عبدالله یا مهدی عبیدالله یک جنایتی کرد و می‌خواست آن را اصلاح کند، با کمک قاضی‌اش به نام افلح‌بن‌قارون این نامه را نوشتند، بعد قاضی‌نعمان‌مصری که اسماعیلی مذهب بود، این را وارد کتابش به نام دعائم‌الاسلام کرد و بعد انتساب داده شد به پیامبر یا امیرالمؤمنین . 🔸این گذشت مرحوم رضی جمع کننده نهج البلاغ،این را از دعائم گرفت و تغییراتی هم در آن داد و این شد عهـدنامـه‌ی مالک اشتر در نهج البلاغه. 🔸این خانم مبتکر این حرف‌ها نیست، قبل از ایشان من پیدا کردم سه نفر از مسلمانان و مستشرقان هم، همین حرف‌ها را دارند و این شبهه را انداخته‌اند. ♻️ به بپیوندید👇 🆔 @fotooh1
💠 لزوم تبیین مبنای مردم سالاری دینی 🔹ممکن است فقهای اهل سنت - چه فقهای شافعی در مصر، چه مالکی‌ها در بعضی دیگر از کشورهای آن منطقه، چه حنفی‌ها در بعضی از کشورهای دیگر - معتقد به ولایت فقیه نباشـند؛ خیلی خوب، ما نمی‌خواهیم حتماً مبنای فقهی خودمان را به آنها عرضه کنیم یا اصرار بورزیم؛ اما مردم‌سالاری دینی ممکن است شکل‌های گوناگونی پیدا کند. 🔹باید این مبنای مردم‌سالاری دینی را ما برای این‌ها تبیین کنیم، تفهیم کنیم؛ مثل هدیه‌ای در اختیارشان بگذاریم. 🔹مطمئناً این مردم، مردم‌سالاری دینی را خواهند پسندید. این کاری است که بر عهده‌ی ماست و بایستی انجام بگیرد تا دشمنان این ملت‌ها از خلأیی که به وجود آمده، استفاده نکنند. این خلأ را باید به وسیله‌ی اسلام پر کنید. 5️⃣1️⃣ 1390/06/17 ♻️ به بپیوندید👇 🆔 @fotooh1
0️⃣5️⃣ پاسخ شبهه مستشرقین 🔸مستشرقین با تمام خدماتی که داشته‌اند مثلا المعجم المفهرس کار یک مستشرق است، ولی متأسفانه عموم کارهایشان یک شک و شبهه‌ای ایجاد می‌کند و شک و شبهه‌اشان مثل دروغشان استادانه است. 🔸مرحوم رضی چه داعی دارد عهدنامه را از دعائم بگیرد و تصرف کند؟! این‌ها برای انسان‌های حقه باز است نه برای عالمی که حتی اگر شیعه هم نباشد اما کسی در زندگی ایشان خلاف نقل نکرده است. 🔸 ثانیا جالب است بدانید این نامه را جناب نجاشی با سند نقل می‌کند. جناب شیخ طوسی در فهرس با سند به این نامه اشاره می‌کند، حالا ممکن است برخی از افراد این سند وثاقتشان امروز برای ما ثابت نباشد، اما وقتی شیخ می‌گوید من از فلانی از فلانی از اسبغ بن‌نباته از امیرالمؤمنین ،چطور می‌شود بگوییم در قرن چهارم فاطـمی‌ها نوشتند؟اما خیلی وقت ها و غالبا هم اینطور است. این از باب رفع شبهه بود که مطلع باشید. ♻️ به بپیوندید👇 🆔 @fotooh1
1️⃣5️⃣ اختلاف در سند عهدنامه 🔸در سند عهدنامه اختلاف است برخی قائل به اعتبارش هستند، برخی هم گفته‌اند سندش ضعیف است مگر این که از طریق دیگری درستش کنیم و برخی مانند آقای خویی ترجیح داده‌اند؛ ایشان در یک مقطعی از عمرش معتقد شده است که این عهدنامه سند ندارد؛ 🔸 ایشان در اوایل عروه که صاحب عروه گفت احتیاطا باید اعلم باشد، آقای خویی در آن‌جا می‌فرماید: ما دلیل نداریم که باید اعلم باشد و در پاسخ به این اشکال که در نامه‌ی امیرالمؤمنین علیه السلام به مالک اشتر آمده است «اختر للحکم بین الناس افضل رأیتک» ؛ و این افضل یعنی اعلم باشد، می‌گوید: اولا این نامه سند ندارد. 🔸از طرفی ایشان در کتاب القضا، مبانی تکملة المنهاج در بحث ارتزاق قاضی قائل می‌شود که باید از بیت المال ارتزاق کند و تمسک می‌کند به نامه‌ی امیرالمؤمنین علیه السلام و می‌گوید عهدنامه سند دارد و شیخ طوسی سند داده به این عهدنامه و سندش هم معتبر است. ♻️ به بپیوندید👇 🆔 @fotooh1