🔴اهم مصادیق «حکمت» از نگاه قرآن
🖊احمدحسین شریفی
🔶از مهمترین کارویژههای همه پیامبران الهی، علیالخصوص پیامبر اعظم(ص)، تعلیم «حکمت» به مردمان بوده است: «يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَة»
در غالب آیات متعددی که این حقیقت را بیان میکنند، منظور از حکمت، حکمت عملی و اخلاقیات فردی و اجتماعی در ساحتهای مختلف بینشی، گرایشی و کنشی است. از جمله اهم مصادیق حکمتهای وحی شده به پیامبر اکرم(ص) را میتوان در آیات ۲۲ تا ۳۹ سوره اسراء مشاهده کرد. در این آیات، حکمتهای مهم ناظر به ساحتهای بینشی، گرایشی و کنشی انسان طراز اسلام بیان شده است:
1. پرهیز از شرک و توجه به پیامدهای دنیوی: لا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُوماً مَخْذُولاً
2. احسان و نیکی به والدین: وَ قَضى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِيَّاهُ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ كِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً كَريماً وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُلْ رَبِّ ارْحَمْهُما كَما رَبَّياني صَغيراً
3. اعطای حقوق خویشان، مستمندان و در راه ماندگان: وَ آتِ ذَا الْقُرْبى حَقَّهُ وَ الْمِسْكينَ وَ ابْنَ السَّبيلِ
4. پرهیز از اسراف و تبذیر: وَ لا تُبَذِّرْ تَبْذيراً إِنَّ الْمُبَذِّرينَ كانُوا إِخْوانَ الشَّياطينِ وَ كانَ الشَّيْطانُ لِرَبِّهِ كَفُوراً
5. میانهروی در انفاق و بخشش: وَ لا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلى عُنُقِكَ وَ لا تَبْسُطْها كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً
6. خودداری از کشتن فرزند: وَ لا تَقْتُلُوا أَوْلادَكُمْ خَشْيَةَ إِمْلاقٍ نَحْنُ نَرْزُقُهُمْ وَ إِيَّاكُمْ إِنَّ قَتْلَهُمْ كانَ خِطْأً كَبيراً
7. پاکدامنی و پرهیز از زنا و فحشاء: وَ لا تَقْرَبُوا الزِّنى إِنَّهُ كانَ فاحِشَةً وَ ساءَ سَبيلاً
8. پرهیز از قتل و کشتن مظلومان: وَ لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتي حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ
9. مواظبت از اموال و داراییهای یتیمان: وَ لا تَقْرَبُوا مالَ الْيَتيمِ إِلاَّ بِالَّتي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ
10. وفای به عهد و پیمان: وَ أَوْفُوا بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كانَ مَسْؤُلاً
11. عدالت اقتصادی و تجاری: وَ أَوْفُوا الْكَيْلَ إِذا كِلْتُمْ وَ زِنُوا بِالْقِسْطاسِ الْمُسْتَقيمِ ذلِكَ خَيْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْويلاً
12. خودداری از رفتارهای ناآگاهانه و توجه به مسؤولیت دربرابر ابزارهای ادراکی: وَ لا تَقْفُ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ كُلُّ أُولئِكَ كانَ عَنْهُ مَسْؤُلاً
13. دوری از تکبر: وَ لا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحاً إِنَّكَ لَنْ تَخْرِقَ الْأَرْضَ وَ لَنْ تَبْلُغَ الْجِبالَ طُولاً
14. تأکید مجدد بر توحید و توجه به پیامدهای اخروی شرک: وَ لا تَجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ فَتُلْقى في جَهَنَّمَ مَلُوماً مَدْحُورا
#اخلاق
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
🔴آتش ایمانسوز حسد
🖊احمدحسین شریفی
🔷«حسادت» نسبت به دیگران، خوشبختی و سلامتی و حتی رزق انسان را میگیرد. در حالی که
اولاً، خوشبختی و ثروت و صحت دیگران اگر به نفع ما نباشد؛ گر نیک بنگریم، به ضرر ما نخواهد بود.
ثانیاً، با حسادت نسبت به دیگران نه تنها بهرههای مادی ما افزایش نمییابد که معنویت و ایمان خود را نیز از دست میدهیم: خسر الدنیا و الآخره میشویم! به تعبیر امام باقر(ع):
وَ إِنَّ الْحَسَدَ لَيَأْكُلُ الْإِيمَانَ كَمَا تَأْكُلُ النَّارُ الْحَطَب؛ همانگونه که آتش، هیزم را میبلعد، حسد نیز ایمان انسان را میبلعد.
#اخلاق
احمد حسین شریفی
@gahneveshtha
🔴رشد و ریشه
🖊احمدحسین شریفی
به میزانی که «رشد» میکنیم،
باید «ریشه»های خود را نیز «عمق» دهیم.
وگرنه برای «سقوط» نیاز به طوفان نیست؛
با اندک بادی فرو خواهیم ریخت.
#اخلاق
@Ahmadhoseinsharifi
🌹
💠جا دارد برای حفظ خانواده از حق مسلم خود گذشت
«وَإِنْ إِمْرَأَةٌ خافَتْ مِنْ بَعْلِها نُشُوزاً أَوْ اِعْراضاً فَلا جُناحَ عَلَیهِما أَنْ يُصْلِحا بَيْنَهُما صُلْحاً وَالْصُلْحُ خَيْر...» (نساء ۱۲۸)
ترجمه: «و اگر زنى از سركشى يا اعراض شوى خود بترسد، بر آن دو گناهى نيست كه به نوعى در ميان خودشان (هر چند به گذشت از پاره اى از حقوقشان) صلح و آشتى نمايند، و صلح (ذاتا) بهتر است...»
🔹️یکی از اصول حاکم بر محیط خانواده، اصل صلح و سازش است. گاهى کار به جایى مىرسد که یکى از همسران ـ دست کم از دید همسرش ـ رفتارى خارج از منطق عقل را در پیش مىگیرد. حال، یا واقعاً رفتار او بىمنطق است و یا این که چنین نیست، بلکه به گمان همسرش او شخص لجوجى است که مىخواهد حرف خود را به کرسى بنشاند و به حکم عقل تن در نمىهد. در هر دو حال، طبیعى است که پیوند آن دو در معرض ازهم گسیختگى قرار مىگیرد و بنیان خانواده، سست مىشود. در چنین وضعیتى، اسلام دستور مىدهد تا آنجا که ممکن است، باید تلاش کرد که پیوند ازدواج از هم نپاشد و وحدت خانواده از بین نرود، هرچند لازم باشد که یک طرف، براى حفظ خانواده و بقاى زناشویى، در برابر طرف دیگر، انعطاف بیش از حد نشان دهد و حتى از حق مسلّم خود بگذرد.
📖اخلاق در قرآن جلد سوم صفحه ۸۴
مرحوم آیت الله مصباح یزدی
#اخلاق
#قرآن
#خانواده
🔴محبوبترین امور نزد خدای متعال
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
افزون بر ادعیه صحیفه سجادیه و کتاب افتخارآمیز رسالة الحقوق، حکمتهای فراوانی از #امام_زینالعابدین(ع) به دست ما رسیده است که درباره هر کدام از آنها میبایست کتابها نوشته شود و از ابعاد مختلف مورد تحلیل قرار گیرند.
یکی از کلمات گوهربار آن امام همام این است که فرمودند:
مَا مِنْ شَيْءٍ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ بَعْدَ مَعْرِفَتِهِ مِنْ عِفَّةِ بَطْنٍ وَ فَرْجٍ
محتوای حدیث این است که محبوبترین امور به ترتیب اولویت نزد خدای متعال عبارتند از:
خداشناسی؛ حلالخواری؛ و عفت جنسی
به تعبیر دیگر، در «حکمت نظری»، خداشناسی و در «حکمت عملی» حلالخواری و پاکدامنی محبوبترین امور نزد خدای متعالاند.
#اخلاق
✍احمد حسین شریفی
🔴«قدم»و «اقدام» اول
✍️احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
هیچ کسی یکباره قسی القلب نمیشود؛
هیچ کسی یکباره معتاد نمیشود؛
هیچ انسانی یکباره جنایتکار نمیشود؛
هیچ کسی یکباره در ته صف جای نمیگیرد.
«قدم» و «اقدام» اول است که سرنوشتها را رقم میزند،
مواظب نخستین قدمها و اقدامهای خود باشیم.
🔻قرآن کریم چهار نوبت به همگان هشدار داده است که:
«يَا أَيُّهَا النَّاسُ ... لَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ(بقره، ۱۶۸)
اى مردم ... از گامهاى شيطان پيروى مكنيد كه او دشمن آشكار شماست»
#اخلاق
✍ احمدحسین شریفی
🔸مواظب لغزشهای کوچک خود باشیم.
🔸کمترین زاویه با احکام و ارزشهای الهی ممکن است انسان را در نقطه مقابل آنها قرار دهد.
🔻سوراخی کوچک، میتواند بزرگترین کشتی را غرق کند.
#اخلاق
🔴«صبر» و «تحمل»
🖊احمدحسین شریفی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
🔻«صبر» غیر از «تحمل» است. صبر همواره «فضیلت» است؛ اما تحمل لزوماً چنین نیست.
🔻صبر همراه با «رضایت» و نتیجه «آگاهی و عقلانیت» است؛ اما «تحمل» ملازم با «نارضایتی» و نتیجه «مصلحتسنجی» است. این مصلحتسنجی هر چند ممکن است خردمندانه و حکیمانه باشد اما گاهی نیز ممکن است از سر ترس یا ناتوانی باشد.
🔻صبر همراه با «کار و تلاش و مراقبت» است؛ اما تحمل، «ایستایی و انفعال و خودخوری» است
🔻صبر همراه با «احساس مسؤولیت» است؛ اما تحمل همراه با «زجر درونی و احساس سرخوردگی و ضعف».
«وَاسْتَعِينُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ وَإِنَّهَا لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخَاشِعِينَ»
#اخلاق