🔆 روی دیگر ولایت ۱❗️
🔅درست فهمیده ایم که یک روی ولایت، "مُطاع"(مورد اطاعت) بودن او از سوی امت است. امام صادق(ع) فقیه(جامع الشرائط) را حاکم مشروع قرار داد و رد کردن حکم اورا رد کردن ائمه اطهار خواند(۱).
اما ولایت(چه معصوم یا فقیه عادل) روی دیگری هم دارد: ضامن اجتماعی!
✔️در شریعت:
روایات عدیده ای از این روی ولایت که "تٲمین اجتماعی معیشت بندگان" است سخن گفته اند که کمتر برایمان خوانده شده است! از باب نمونه:
🔺امام صادق(ع) : پیامبر(ص) فرمود: "من نسبت به هر فرد مومن از خود او سزاوارترم (ٲنا ٲو٘لی بکلّ مومن من نفسه) و علی(ع) پس از من نسبت به وی سزاوارترین است".
کسی از معنای این سخن رسول الله پرسید؛ حضرت فرمود: "یعنی کسی که بدهکاری یا عائله ای را از خود بجای گذاشته و از دنیا رفته، رسیدگی به آن بر عهده من است و کسی که مالی را از خود بجا گذاشته، از آنِ ورثه اوست. پس در صورتی که کسی مالی ندارد، بر نفس خود ولایتی ندارد و آنگاه که برای عائله خویش مالی نگذاشته و نفقه ای به آنان نمی دهد بر آنان امر و نهی ای ندارد. پیامبر و امیرالمومنین و امامهای بعد از آنها را، خداوند ملزم فرموده که این وظیفه را برعهده بگیرند پس به همین جهت آنان نسبت به خود شخص سزاوارترند. چیزی جز همین گفتار پیامبر سبب اسلام آوردن عامه یهود نگردید؛ زیرا آنان برخویش و بر عائله خود اطمینان یافتند"(۲).
بدین مضمون روایات بیش از حد استفاضه و نزدیک به تواتر است.
🔻تناسب عادلانه ای است که: مال بدون وارث دست ولیّ امر باشد و متقابلا کسی که هیچ راه تٲمینی ندارد هم خرجش با اوست:(هو وارث من لا وارث له؛یعول من لا حیله له)(۳).
🔻اگر گرفتن زکات از اموال توانگران بر امام واجب است(وممکن شد)؛ متقابلا پرداخت قرض ناتوانها نیز بر او واجب میشود:
🔺امام رضا(ع) فرمود: "کسی که به دنبال روزی حلال رود تا با دست پر به سوی خانواده برگردد، همانند کسی است که در راه خدا جهاد نموده است؛ ولی اگر سختی روزگار بر وی غلبه کرد به حساب خدا و رسول خدا به اندازه قوت عیال خود قرض کند. پس اگر مُرد وبدهی خود را نپرداخته، بر امام است که بدهی اورا بپردازد واگر نپردازد، گناه آن برعهده اوست! همانا خداوند میفرماید: انما الصدقات للفقرا والمساکین...تا آنجا که میفرماید:" والغارمین"(بدهکاران ناتوان)؛ و این شخص، فقیر، مسکین و بدهکار است"(۴).
🔻از اینرو امیرالمومنین جوان مجردی که به گناه افتاده بود را از بیت المال ازدواج داد(۵)
🔻امیر(ع) پیرمرد از کارافتاده مسیحی که به گدایی افتاده بود را از بیت المال برایش نفقه معین کرد(۶).
✔️در قانون ما:
همین قانون عادلانه شریعت در قوانین جمهوری اسلامی انعکاس یافت:
🔺اصل۴۹ قانون اساسی اموال مجهول المالک، ارث بدون وارث و... را در اختیار مستقیم ولی فقیه قرار داده است.
🔻امام خمینی هم متقابلا برای مدیریت این اموال، سال۶٨ ستاد اجرائی فرمان امام را تٲسیس کرد تا درآمدهای آن اموال، در بنیاد مسکن و کمیته امداد و بهزیستی و... مصرف شود.
🔻سال٨۶ بنیاد برکت هم برآنها افزوده و مٲمور به کار در دهستانها و مناطق دور افتاده ومحروم در زمینه اشتغال زایی و عمرانی شد.
🔺این بنیاد ابتکاراتی مثل #تله_مدیسین در حوزه خدمات پزشکی از راه دور راخبر داد ...
🔺تازه تر، بدستور ولی فقیه بنیادی بنام احسان برکت وابسته به ستاد اجرائی با تکیه بر نیروهای مردمی و جهادی، تٲسیس شد که #فعالیتهای_واکنش_سریع را برعهده گیرد. یعنی چیزهای ضروری محرومان مثل تغذیه و جهیزیه و...!
🔅این ها غیر از لزوم خدمات عمومی بیت المال به همه مردم است که در زمان ما با بودجه های سالانه بین دولت و مجلس بسته میشود واگر نقطه ای محروم ماند یا دچار بحران شد با اجازه ولی فقیه از صندوق توسعه برای حل آن بحران هزینه میکنند. آخرینش اختصاص ۴هزار میلیارد برای ساماندهی فاضلاب اهواز بوده است که زندگی مردمانی نجیب را سخت وطاقت فرسا کرده است.
🤔نمی دانم...
🔺نمی دانم چرا از این روی ولایت در روایات و قوانین موجود، کمتر می گویند!
🔺حتی گزارش مصرف درآمدهای ستاد اجرائی امام که ظاهرا بسیار هم پر و پیمان است کمتر خوانده میشود!
🔺شاید بسیاری از ولایت مداران ازاین روی ولایت، نظراً و عملاً بی اطلاع اند ؛ لذا فقط به "جعلته علیکم حاکما" چسبیده اند و صرفا از اطاعت پذیری می گویند.
🔺بعضی هم شاید بترسند طرح این روی ولایت، پرسشگری و مطالبه از ولایت را بیشتر کند! یا گزارش کارکردهای محرومیت زدای ستاد اجرائی، گزارش از بنگاه های اقتصادی آن را هم لازم کند! لذا به قیمت مظلوم ماندن ولیّ فقیه در قاطبه و کف جامعه بدان تن ندهند!!
.......................................
۱و۲. الکافی ج۱ص۶۷/ص۴۰۶
۳تا۵. وسائل ج۹ص۵۲۴/ج۲۰ص۳۵۲/ج۱۵ص۶۶
📝محسن قنبریان ۹۸/۱۰/۲
☑️ @m_ghanbarian
✅ @gamedovomenghelab