💢 مروری کوتاه بر #نکات_تفسیری آیات ۱۲_۱۳ سوره مبارکه فرقان " إِذا رَأَتْهُمْ مِنْ مَكانٍ بَعِيدٍ سَمِعُوا لَها تَغَيُّظاً وَ زَفِيراً وَ إِذا أُلْقُوا مِنْها مَكاناً ضَيِّقاً مُقَرَّنِينَ دَعَوْا هُنالِكَ ثُبُوراً ". (فرقان/۱۲_۱۳)
ترجمه : چون (دوزخ) از فاصله‌ى دور آنان را ببيند، خشم و خروشى از آن می شنوند و چون به زنجير بسته شده، در مكانى تنگ از آن انداخته شوند، آنجاست كه ناله زنند (و مرگ خود را مى‌خواهند).
📝نکته ها👇
🔷كلمه‌ى «تغيظ» به معناى اظهار غيظ و شدّت خشم است كه گاهى با سر و صدا همراه است. «زفير» صداى نفس كشيدن در حال گرفتگى سينه از شدّت غم را گويند.
📚جلد 6 - صفحه 233
🔷«مُقَرَّنِينَ» بستن با غُل و زنجير است و «ثبور» به معناى واويلا گفتن است.
🔷دوزخ، آن قدر بزرگ است كه روز قيامت اگر از او سؤال كنند: آيا پر شدى؟ مى‌گويد: آيا باز هم هست؟ «هَلِ امْتَلَأْتِ وَ تَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِيدٍ» «1» ولى با همه‌ى بزرگى دوزخ، خلافكار در آن، مكانِ تنگى دارد. مانند وجود ميخ در ديوارى بزرگ كه هم بزرگى ديوار حقيقت دارد و هم تنگى مكان ميخ.
🔷در حديثى از پيامبراكرم صلى الله عليه و آله آمده است: اهل‌دوزخ مثل ميخِ در ديوار، در فشارند. «2»
🔷غفلت از خدا در دنيا وآخرت، تنگناهايى سخت بدنبال دارد، امّا در دنيا: «يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقاً حَرَجاً» «3» خداوند سينه او را تنگ قرار مى‌دهد، «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكاً» «4» هر كس از ياد من روى‌بگرداند، قطعاً براى او زندگى تنگى است ودر آخرت:
«وَ إِذا أُلْقُوا مِنْها مَكاناً ضَيِّقاً» «5» در جهنّم در مكانى تنگ انداخته شوند.
🔷وبر عكس، توجّه وايمان به‌خدا، هم در دنيا مايه‌ى گشايش است: «لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ» «6» درهاى بركات آسمان وزمين را بر روى آنان مى‌گشاييم. هم در آخرت:
«حَتَّى إِذا جاؤُها فُتِحَتْ أَبْوابُها» «7» هنگام ورود به بهشت، درهاى آن گشوده مى‌شود.
امام صادق عليه السلام فرمود: مراد از «مَكانٍ بَعِيدٍ»، فاصله‌ى يك سال راه است. «8»
📝پیام ها
🔶1- دوزخ نوعى ادراك و احساس دارد. «رَأَتْهُمْ»
🔶2- معاد جسمانى است. «مِنْ مَكانٍ بَعِيدٍ»
🔶3- دوزخيان با غل و زنجير بسته مى‌شوند. «مُقَرَّنِينَ»
🔶4- دوزخيان با تحقير به دوزخ پرتاب مى‌شوند. «أُلْقُوا» و نفرمود: «ادخلوا»
🔶 5- ناله و فرياد دوزخيان از راه دور به گوش مى‌رسد. «دَعَوْا هُنالِكَ ثُبُوراً» ( «هُنالِكَ»
براى راه دور بكار مى‌رود)
📖«1». ق، 30.
📚«2». تفسير مجمع‌البيان.
📖«3». انعام، 125.
📖«4». طه، 124.
📖«5». فرقان، 13.
📖«6». اعراف، 96.
📖«7». زمر، 73.
📚«8». تفسير مجمع‌البيان.
📚جلد 6 - صفحه 234
-------------------------------------------------
📚 برگرفته از تفسیرنور
@ganjinehnoorDrnasiri
💢 مروری کوتاه بر #نکات_تفسیری آیه ۱۷ سوره فرقان " وَ يَوْمَ يَحْشُرُهُمْ وَ ما يَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَقُولُ أَ أَنْتُمْ أَضْلَلْتُمْ عِبادِي هؤُلاءِ أَمْ هُمْ ضَلُّوا السَّبِيلَ".
🔵ترجمه : (و ياد كن) روزى كه خداوند مشركان و آنچه را به جاى خدا مى‌پرستيدند (در يك جا) محشور كند، پس (به معبودهاى آنان) گويد: آيا شما بندگان مرا گمراه كرديد، يا خودشان راه را گم كردند؟
📝نکته ها👇
🔷در قرآن، عوامل گمراهى و انحراف چنين معرّفى شده‌اند:
●1. رفيق بد. «لَقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ» دوست بد مرا گمراه كرد.
●2. هوى و هوس. «وَ لا تَتَّبِعِ الْهَوى فَيُضِلَّكَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ» ، از هوسهاى خود پيروى نكن، زيرا تو را از راه خدا منحرف مى‌كند.
●3. دانشمندان منحرف. «يَكْتُبُونَ الْكِتابَ بِأَيْدِيهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هذا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ» مطالبى را با دست خود مى‌نويسند و مى‌گويند اين از طرف خداوند است.
●4. رهبران گمراه. «وَ أَضَلَّ فِرْعَوْنُ قَوْمَهُ» «5»، فرعون قوم خود را گمراه كرد.
●5. شيطان. «إِنَّهُ عَدُوٌّ مُضِلٌّ مُبِينٌ» قطعاً شيطان دشمن گمراه كننده آشكارى است.
●6. اكثريّت گمراه. «وَ إِنْ تُطِعْ أَكْثَرَ مَنْ فِي الْأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ» اگر از اكثريّت كسانى كه در زمين هستند پيروى نمائى، تو را از راه خدا منحرف مى‌كنند.
●7. والدين گمراه. إِنَّا وَجَدْنا آباءَنا ... وَ إِنَّا عَلى آثارِهِمْ مُقْتَدُونَ . همانا ما والدين خود را بت‌پرست يافتيم و به آنان اقتدا كرديم.
🔷انگيزه‌هاى سؤال يكسان نيست:
●الف: گاهى سؤال براى فهميدن است. «فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ»
●ب: گاهى سؤال براى توبيخ ديگران است. «أَ أَنْتَ قُلْتَ لِلنَّاسِ اتَّخِذُونِي وَ أُمِّي إِلهَيْنِ مِنْ دُونِ اللَّهِ» خداوند براى توبيخ طرفداران حضرت عيسى عليه السلام او را مورد عتاب قرار مى‌دهد كه آيا تو به مردم گفتى علاوه بر «اللّه»، من و مادرم را دو خداى ديگر بگيريد؟
●ج: گاهى سؤال براى توبيخ شخص است. «أَمْ هُمْ ضَلُّوا السَّبِيلَ»
📝پیام ها
🔶1- در قيامت از مشركان ومعبودهاى آنان بازخواست مى‌شود. يَحْشُرُهُمْ وَ ما يَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَقُولُ ...
🔶2- در قيامت، غير از انسان موجودات ديگرى نيز مبعوث خواهند شد، مانند بت‌ها. «وَ ما يَعْبُدُونَ»
🔶3- در قيامت، همه چيز شعور پيدا مى‌كند و مخاطب قرار مى‌گيرد. «أَ أَنْتُمْ»
🔶4- خداپرستى، در فطرت همه‌ى انسان‌ها وجود دارد و انحراف بشر عارضى است. أَ أَنْتُمْ أَضْلَلْتُمْ ... أَمْ هُمْ ضَلُّوا (كلمه‌ى «السَّبِيلَ» نيز نشانه‌ى آن است كه راه معهود، همان راه طبيعى و فطرى است.)
-------------------------------------------------
📚 برگرفته از تفسیر نور
@ganjinehnoorDrnasiri
💢 مروری کوتاه بر #نکات_تفسیری آیه ۳۰ سوره فرقان
🕋" وَ قالَ الرَّسُولُ يا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً ".
ترجمه: پيامبر (در روز قيامت از روى شكايت) مى‌گويد: پروردگارا! قوم من اين قرآن را رها كردند.
✳️نکته ها👇
🔷اين آيه، از گلايه‌ى پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله سخن مى‌گويد و آن حضرت چون «رَحْمَةً لِلْعالَمِينَ» است نفرين نمى‌كند.
🔷امام رضا عليه السلام فرمود: دليل آن كه در نماز، قرآن مى‌خوانيم آن است كه قرآن از مهجوريّت خارج شود.
🔵در روايات آمده است: هر روز پنجاه آيه از قرآن را بخوانيد و هدفتان رسيدن به آخر سوره نباشد، آرام بخوانيد و دل خود را با تلاوت قرآن تكان دهيد و هرگاه فتنه‌ها همچون شب‌تاريك به شما هجوم آوردند، به قرآن پناه بريد.
❇️به نظرم رسيد اقرار بعضى بزرگان را درباره‌ى مهجوريّت قرآن نقل كنم:
●الف: ملاصدرا قدس سره در مقدّمه تفسير سوره واقعه مى‌گويد: بسيار به مطالعه كتب حكما پرداختم تا آنجا كه گمان كردم كسى هستم، ولى همين كه كمى بصيرتم باز شد، خودم را از علوم واقعى خالى ديدم. در آخر عمر به فكر رفتم كه به سراغ تدبّر در قرآن و روايات محمّد و آل‌محمّد عليهم السلام بروم. يقين كردم كه كارم بى‌اساس بوده است، زيرا در طول عمرم به جاى نور در سايه ايستاده بودم. از غصه جانم آتش گرفت و قلبم شعله كشيد، تا رحمت الهى دستم را گرفت و مرا با اسرار قرآن آشنا كرد و شروع به تفسير و تدبّر در قرآن كردم، درِ خانه‌ى وحى را كوبيدم، درها باز شد و پرده‌ها كنار رفت و ديدم فرشتگان به من مى‌گويند: «سَلامٌ عَلَيْكُمْ طِبْتُمْ فَادْخُلُوها خالِدِينَ».
●ب: فيض كاشانى قدس سره مى‌گويد: كتاب‌ها و رساله‌ها نوشتم، تحقيقاتى كردم، ولى در هيچ يك از علوم دوائى براى دردم و آبى براى عطشم نيافتم، بر خود ترسيدم و به سوى خدا فرار و انابه كردم تا خداوند مرا از طريق تعمّق در قرآن و حديث هدايت كرد.
●ج: امام خمينى قدس سره در گفتارى از اينكه تمام عمر خود را در راه قرآن صرف نكرده، تأسّف مى‌خورد و به حوزه‌ها و دانشگاه‌ها سفارش مى‌كند كه قرآن و ابعاد گوناگون آن را در همه‌ى رشته‌ها، مقصد اعلى قرار دهند تا مبادا در آخر عمر برايّام جوانى تأسّف بخورند.
🔷«هجر»، جدايى با عمل، بدن، زبان و قلب را شامل مى‌شود.
🔷رابطه‌ى ميان انسان و كتاب آسمانى، بايد دائمى و در تمام زمينه‌ها باشد، زيرا كلمه‌ى «هجر» در جايى به كار مى‌رود كه ميان انسان و آن چيز رابطه باشد.
🔷بنابراين بايد تلاشى همه جانبه داشته باشيم تا قرآن را از مهجوريّت در آوريم و آن را در همه‌ى ابعاد زندگى، محور علمى و عملى خود قرار دهيم تا رضايت پيامبر عزيز اسلام را جلب كنيم.
🔷نخواندن قرآن، ترجيح غير قرآن بر قرآن، محور قرار ندادن آن، تدبّر نكردن در آن، تعليم ندادنش به ديگران و عمل نكردن به آن، از مصاديق مهجور كردن قرآن است. حتّى كسى
كه قرآن را فرا گيرد ولى آن را كنار گذارد و به آن نگاه نكند و تعهّدى نداشته باشد، او نيز قرآن را مهجور كرده است.
📝پیام ها
🔶1- در قيامت يكى از شاكيان، پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله است. «وَ قالَ الرَّسُولُ»
🔶2- انتقاد از كسانى است كه آگاهانه قرآن را كنار مى‌گذارند. اتَّخَذُوا ... و نفرمود:
«كان عندهم مهجورا»
🔶3- جمع‌آورى و تدوين قرآن، در زمان شخص پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله انجام شده و لذا مورد اشاره و خطاب قرار گرفته است. «هذَا الْقُرْآنَ»
🔶4- مهجوريّت قرآن و گلايه‌ى پيامبر و مسئوليّت ما قطعى است. ( «قالَ» فعل ماضى نشانه‌ى حتمى بودن است)
🔶 5- تلاوت ظاهرى كافى نيست، بلكه مهجوريّت‌زدايى لازم است. «مَهْجُوراً»
-------------------------------------------------
📚 برگرفته از تفسیر نور / قرائتی
@ganjinehnoorDrnasiri
✨﷽✨
✍تفسیر و تبیین #نکات_تفسیری آیات شریفه" وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ وَ اخْفِضْ جَناحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فَإِنْ عَصَوْكَ فَقُلْ إِنِّي بَرِي‌ءٌ مِمَّا تَعْمَلُونَ وَ تَوَكَّلْ عَلَى الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ ". (سوره شعرا/ ۲۲۴- ۲۱۷)
🔵ترجمه: خويشان نزديكت را هشدار ده و براى مؤمنانى كه از تو پيروى كرده‌اند، بال خود را بگستر (و متواضع باش).پس اگر سرپيچى كردند بگو: قطعاً من از آنچه انجام مى‌دهيد بيزارم و بر (خداى) عزيز و مهربان توكّل كن.
✳️نکته ها
🔸پس از نزول آيه 214، پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله بستگانش را به مهمانى فراخواند و بعد از پذيرايى، سخن خود را آغاز و آنان را از شرك و بت‌پرستى نهى فرمود.
#كلمه‌ى «عشيرة»، شايد به خاطر معاشرت بستگان با يكديگر است كه در مورد خويشان بكار مى‌رود.
🔷در نيكى به ديگران (مانند ديد و بازديد، انفاق، وام، ارشاد و امربه معروف) نزديكان انسان مقدّمند. «أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ»
#گشودن بال، در قرآن درباره‌ى دو مورد آمده است: يكى پيامبر براى مؤمنين؛ «وَ اخْفِضْ جَناحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ» و ديگرى فرزند براى والدين، امّا در مورد فرزند كلمه‌ى «ذل» نيز آمده است. «وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ»
🔷در آيه‌ى «وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ» زنان نيز جزو مخاطبان بوده‌اند. «عَشِيرَتَكَ» شامل زن و مرد است و تفسير الميزان از طبرانى نقل كرده كه پيامبر صلى الله عليه و آله زنان را نيز دعوت كرده بود.
❇️پیام ها
1- پيوند خويشاوندى سبب مسئوليّت بيشترى مى‌شود. «وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ»
2- در مكتب وحى، همه‌ى مردم در برابر قانون خدا يكسانند ونزديكان پيامبر نيز مورد هشدار قرار مى‌گيرند. «وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ»
3- در تبليغ و نهى از منكر، اوّل از خود شروع كنيد؛ «فَلا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ» سپس نزديكان. «وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ»
4- ارشاد و تبليغ بايد با صراحت باشد. «وَ أَنْذِرْ»
5- روابط فاميلى نبايد مانع نهى از منكر باشد. «وَ أَنْذِرْ»
6- هشدار به نزديكان، زمينه‌ى پذيرش حقّ را در ديگران تقويت مى‌كند. (مردم مى‌گويند: اين حرف‌ها را به بستگان خود نيز مى‌زند). «وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ»
7- در ميان بستگان نيز اولويّت مطرح است. «الْأَقْرَبِينَ»
8- در بين بستگان به خاطر شناخت عميق واعتماد، زمينه‌ى پذيرش حقّ بيشتر است. «الْأَقْرَبِينَ»
9- هشدار بايد با سوز و محبّت همراه باشد. أَنْذِرْ ... وَ اخْفِضْ
10- تواضع در برابر ياران، پيروان و زيردستان، از صفات لازم براى رهبر و مبلّغ است. «وَ اخْفِضْ جَناحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ»
11- با مؤمنين تواضع، از مشركان برائت. «وَ اخْفِضْ- فَقُلْ إِنِّي بَرِي‌ءٌ»
12- در اهميّت تواضع همين بس كه خداوند پيامبر را به آن فرمان مى‌دهد. «وَ اخْفِضْ»
13- لازمه‌ى ايمان به خداوند، پيروى از پيامبر است. «لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ» و نفرمود: «للمؤمنين»
14- مؤمنان، به قدرى مقام دارند كه رسول اللّه صلى الله عليه و آله مأمور به فروتنى در برابر آنان مى‌شود. «وَ اخْفِضْ جَناحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ»
15- ملاك برخوردها، ايمان و كفر است، نه فاميل بودن. (بستگانت را انذار ده ولى نسبت به مؤمنين تواضع كن). «أَنْذِرْ- وَ اخْفِضْ»
16- تواضع، تنها با زبان نيست، فروتنى در عمل نيز لازم است. «جَناحَكَ»
17- ميزان تولّى و تبرىّ، اطاعت از رسول خداست. «اتَّبَعَكَ- عَصَوْكَ»
18- تنفّر قلبى از كفر كافى نيست، اعلام قولى لازم است. «فَقُلْ»
19- كسى كه بر خداوند توكّل دارد مى‌تواند از عملكرد كفّار و بى‌اعتنايى بستگان اعلام برائت و تنفّر كند. «بَرِي‌ءٌ- وَ تَوَكَّلْ»
20- به كسى تكيه كنيم كه قدرتمند ودوستدار ما باشد. «وَ تَوَكَّلْ عَلَى الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ»
-------------------------------------------------
📚 تفسیر نور/ محسن قرائتی
@ganjinehnoorDrnasiri
✨﷽✨
✍تفسیر و تبیین #نکات_تفسیری آیات شریفه" وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ وَ اخْفِضْ جَناحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فَإِنْ عَصَوْكَ فَقُلْ إِنِّي بَرِي‌ءٌ مِمَّا تَعْمَلُونَ وَ تَوَكَّلْ عَلَى الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ ". (سوره شعرا/ ۲۲۴- ۲۱۷)
🔵ترجمه: خويشان نزديكت را هشدار ده و براى مؤمنانى كه از تو پيروى كرده‌اند، بال خود را بگستر (و متواضع باش).پس اگر سرپيچى كردند بگو: قطعاً من از آنچه انجام مى‌دهيد بيزارم و بر (خداى) عزيز و مهربان توكّل كن.
✳️نکته ها
🔸پس از نزول آيه 214، پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله بستگانش را به مهمانى فراخواند و بعد از پذيرايى، سخن خود را آغاز و آنان را از شرك و بت‌پرستى نهى فرمود.
#كلمه‌ى «عشيرة»، شايد به خاطر معاشرت بستگان با يكديگر است كه در مورد خويشان بكار مى‌رود.
🔷در نيكى به ديگران (مانند ديد و بازديد، انفاق، وام، ارشاد و امربه معروف) نزديكان انسان مقدّمند. «أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ»
#گشودن بال، در قرآن درباره‌ى دو مورد آمده است: يكى پيامبر براى مؤمنين؛ «وَ اخْفِضْ جَناحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ» و ديگرى فرزند براى والدين، امّا در مورد فرزند كلمه‌ى «ذل» نيز آمده است. «وَ اخْفِضْ لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ»
🔷در آيه‌ى «وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ» زنان نيز جزو مخاطبان بوده‌اند. «عَشِيرَتَكَ» شامل زن و مرد است و تفسير الميزان از طبرانى نقل كرده كه پيامبر صلى الله عليه و آله زنان را نيز دعوت كرده بود.
❇️پیام ها
1- پيوند خويشاوندى سبب مسئوليّت بيشترى مى‌شود. «وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ»
2- در مكتب وحى، همه‌ى مردم در برابر قانون خدا يكسانند ونزديكان پيامبر نيز مورد هشدار قرار مى‌گيرند. «وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ»
3- در تبليغ و نهى از منكر، اوّل از خود شروع كنيد؛ «فَلا تَدْعُ مَعَ اللَّهِ» سپس نزديكان. «وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ»
4- ارشاد و تبليغ بايد با صراحت باشد. «وَ أَنْذِرْ»
5- روابط فاميلى نبايد مانع نهى از منكر باشد. «وَ أَنْذِرْ»
6- هشدار به نزديكان، زمينه‌ى پذيرش حقّ را در ديگران تقويت مى‌كند. (مردم مى‌گويند: اين حرف‌ها را به بستگان خود نيز مى‌زند). «وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ»
7- در ميان بستگان نيز اولويّت مطرح است. «الْأَقْرَبِينَ»
8- در بين بستگان به خاطر شناخت عميق واعتماد، زمينه‌ى پذيرش حقّ بيشتر است. «الْأَقْرَبِينَ»
9- هشدار بايد با سوز و محبّت همراه باشد. أَنْذِرْ ... وَ اخْفِضْ
10- تواضع در برابر ياران، پيروان و زيردستان، از صفات لازم براى رهبر و مبلّغ است. «وَ اخْفِضْ جَناحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ»
11- با مؤمنين تواضع، از مشركان برائت. «وَ اخْفِضْ- فَقُلْ إِنِّي بَرِي‌ءٌ»
12- در اهميّت تواضع همين بس كه خداوند پيامبر را به آن فرمان مى‌دهد. «وَ اخْفِضْ»
13- لازمه‌ى ايمان به خداوند، پيروى از پيامبر است. «لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ» و نفرمود: «للمؤمنين»
14- مؤمنان، به قدرى مقام دارند كه رسول اللّه صلى الله عليه و آله مأمور به فروتنى در برابر آنان مى‌شود. «وَ اخْفِضْ جَناحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ»
15- ملاك برخوردها، ايمان و كفر است، نه فاميل بودن. (بستگانت را انذار ده ولى نسبت به مؤمنين تواضع كن). «أَنْذِرْ- وَ اخْفِضْ»
16- تواضع، تنها با زبان نيست، فروتنى در عمل نيز لازم است. «جَناحَكَ»
17- ميزان تولّى و تبرىّ، اطاعت از رسول خداست. «اتَّبَعَكَ- عَصَوْكَ»
18- تنفّر قلبى از كفر كافى نيست، اعلام قولى لازم است. «فَقُلْ»
19- كسى كه بر خداوند توكّل دارد مى‌تواند از عملكرد كفّار و بى‌اعتنايى بستگان اعلام برائت و تنفّر كند. «بَرِي‌ءٌ- وَ تَوَكَّلْ»
20- به كسى تكيه كنيم كه قدرتمند ودوستدار ما باشد. «وَ تَوَكَّلْ عَلَى الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ»
-------------------------------------------------
📚 تفسیر نور/ محسن قرائتی
@ganjinehnoorDrnasiri