📚 نگاهی اجمالی به ویژگی‌های برخی دروس خارج (1) 📘 ویژگی‌های درس خارج اصول استاد گنجی 1. ساده‌سازی و تقریر روان مطلب: یکی از ویژگی‌های درس اصول استاد گنجی بیان رسا و غیر معقد است. استاد تلاش می‌کند مطالب پیچیده را با بیانی واضح و قابل درک بیان کند تا مخاطب با کمترین پیچیدگی با محتوا ارتباط بگیرد. توانایی استاد در تحریر و تقریر روان و سلیس اقوال یکی از نکات برجسته ایشان است. 2. سرعت و عدم اطناب: درس اصول استاد گنجی از دروس تفصیلی به‌شمار نمی‌آید. هرچند اقوال مختلف بیان می‌شود اما به امهات مطالب اکتفا می‌شود. ازاین‌رو درس به کندی نمی‌گذرد و با سرعت طی می‌شود که برای ذائقه های عمومی نسبت به اصول مناسب است اما برای طلابی که دنبال اصول تحلیلی، مفصل و مبسوط هستند این درس توصیه نمی‌شود. 3. نظارت بر اقوال مختلف: درباره نظارت درس نسبت به اقوال باید چند نکته را بیان کرد: اولا محور درس اصول، متن کفایه و بعضاً حواشی آن است. استاد می‌کوشد متن کفایه را تحریر نماید، در مواردی که چند نوع برداشت از یک فقره ممکن است، به تحلیل انواع احتمالات و اتخاذ احتمال مدنظر اقدام کند و به‌نوعی متن و محتوای کفایه کاملاً حل شود. در گام دوم استاد متعرض اقوال شیخ انصاری، محقق نائینی، محقق اصفهانی، منتقی الاصول و اخیراً کلمات شهید صدر بر اساس بحوث می‌شود. اما عنایت استاد در این بین به کلام نائینی از سایرین بیشتر است. چرا که منهج اصولی نائینی را ترجیح داده و تحلیل‌های اصولی ایشان را متقن تر می‌دانند. لذا در شرح و بسط کلام نائینی بیش از کلام دیگران وقت صرف می‌نمایند. 4. تحلیل عرفی: جمع‌بندی استاد از مطالب با محوريت برداشت و تحلیل عرفی نسبت به مسائل است. استاد برای فهم عرف جایگاه ویژه‌ای قائل است و عادتا مسائل را از این پایگاه تحلیل و جمع‌بندی می‌نماید. #منهج_شناسی #روش‌شناسی #درس_خارج 🆔 @ghabas ➖➖➖➖ 🆔 @taalighat

📚 نگاهی اجمالی به ویژگی‌های برخی دروس خارج (2) 📘 ویژگی‌های درس خارج فقه حضرت استاد شوپایی 1. نظم و انسجام ارائه محتوا استاد در تنظیم محتوای درس با ذوق شیوا مطالب را در یک بسته منظم و منسجم ارائه می‌کنند که از ترتیب منطقی برخوردار است. ترتیبی که در آن به منطق اجتهادی خاص استاد تکیه شده است و ذهن طلبه دچار آشفتگی نمی‌شود. 2. تتبع محور بودن: درس با محوريت شرح عروه است. حواشی عروه مورد عنایت است. در کنار حواشی عروه، اقوال صاحب مصباح الفقیه، صاحب جواهر و صاحب مستمسک از جایگاه ویژه‌ای در نگاه استاد برخوردار است. البته گاهی به فراخور بحث متعرض دیگر اقوال مهم در مسئله نیز می‌شوند. در کنار سه متن اصلی، توجه به آراء مرحوم آیت‌الله خویی و مرحوم آیت‌الله تبریزی مورد اهتمام جدی استاد است. 3. اعتنا به اقوال قدما استاد معتقد است باید برای فهم مسئله اشرافی بر سیر تاریخی پدید آمدن آن داشت، همچنین کلمات قدما به‌عنوان قرائن فهم و استظهار از روایات دارای اهمیت است. از این روی فقیه هیچگاه از کلمات قدما مستغنی نیست. لذا استاد در موارد نیاز حتماً متعرض کلام قدما نیز می‌شود. 4. رویکرد رجالی: برخلاف برخی از اساتید که برای مسائل رجالی جایگاه خاصی قائل نیستند، استاد در بحث به مسائل رجالی عنایت ویژه دارند و در تحلیل روایات، حتماً متعرض سند روایت، تحلیل روات و جمع‌بندی رجالی نسبت به روات مختلف فیه می‌شوند. استاد دارای مطالعات و تحقیقات گسترده رجالی بوده و اساساً فردی خبره در رجال به‌شمار می‌آیند. 5. تحلیل دقی و فنی: جناب استاد در بررسی مسائل دارای رویکرد تحلیلی دقیق، ریزبینانه و موشکافانه اند. دقت‌های فنی، بررسی‌های تحلیلی و توجه به نقاط غامض بحث و حل غوامض از ویژگی‌های درس استاد است. به بیان دیگر استاد اهل عبور ساده و تحلیل بسیط و گذرا از مطالب نیستند. 6. بیان فنی و پرهیز از بیان خطابی متأسفانه در برخی دروس خارج، استاد به فن خطابه در ارائه محتوا روی می‌آورد و موجب می‌شود اولا ادبیات علمی و فنی کم‌رنگ شود و ثانیاً حاشیه بیشتر از محتوا و متن شود. اما جناب استاد شوپایی دارای بیان کاملاً فنی، و متمرکز بر محتوای علمی و بدون بیان مطالب زائد هستند. #منهج_شناسی #مکتب‌شناسی #درس_خارج 🆔 @ghabas ➖➖➖➖ 🆔 @taalighat

📚 نگاهی اجمالی به ویژگی‌های برخی دروس خارج (3) ویژگی‌های درس خارج فقه و اصول حضرت استاد محمد محمدی قائینی 1. بیان شیوا و رسا جناب استاد دارای بیانی واضح، شیوا و قابل فهم در فقه و اصول هستند. استخدام کلمات و عبارات به‌گونه‌ای صورت می‌گیرد که محتوا به‌سادگی به ذهن مخاطب منتقل شود. 2. تضلع و استحضار نسبت به ابواب مختلف فقه استاد دارای اشراف گسترده و حضور ذهن فعال نسبت به ابواب مختلف فقه هستند لذا در مقام تدریس به بیان شاهد مثال و نمونه از ابواب مرتبط و متعدد و متنوع می‌پردازند. 3. تتبع گسترده مشروط جناب استاد در مقاطعی از دوره تدریس خارج فقه و اصول، برای ارائه بحث به بیش از 10 و گاهی تا 20 منبع مراجعه و بیان نکته و اقوال داشتند. البته در دوره اخیر، این گستردگی در تتبع و بیان اقوال را کاهش دادند و به اقوال محدودی اکتفا می‌کنند. البته در خارج اصول تلاش می‌کنند به اقوال اعلام ثمانیه اشاره داشته باشند. استاد بر این باور است که ما با دو سطح مخاطب درس خارج مواجهیم: خارج عمومی خارج تخصصی عمده طلاب در حال تحصیل خارج عمومی هستند و تتبع گسترده برای آن‌ها مفید نخواهد بود. 4. سرعت در بیان و تدریس درس با سرعت نسبی خوبی پیش می‌رود. بر خلاف اساتیدی که دارای بیان تفصیلی هستند، ایشان به اختصار لبّ اقوال و کلمات را بیان می‌کنند لذا درس دوره اخیر ایشان از دروس تفصیلی به‌شمار نمی‌آید. 5. تلفیق بیان خطابی و فنی جناب استاد هرچند دارای دقت‌های فنی خوبی هستند اما در مقام تدریس برای تسهیل در فهم و انتقال محتوا از مثال‌های متعدد و بیان های مختلف استفاده می‌کنند که گاه به بیان خطابی نزدیک می‌شود. ایشان بر این باورند که در مقام تدریس باید این‌گونه عمل کرد تا ذهن طلبه راحت‌تر با محتوا همراهی کند. 6. ذهن نقاد یکی از ویژگی‌های استاد محمدی قائینی ذهن نقاد و تحلیل‌گر ایشان است. معمولاً از کناری هیچ قولی عبور نمی‌کنند مگر حاشیه و تعلیقه و نقدی بر آن دارند و ساده مطالب اعاظم را نمی‌پذیرند. این امر موجب شده گاه حرف نو در بیان ایشان خصوصا در اصول بیشتر به‌چشم می‌خورد. 7. تسلط حکمی و فلسفی جناب استاد از شاگردان اسفار دوره‌های نخست آیت‌الله جوادی آملی بوده، مدرس #اسفار و تمهید القواعد و فصوص الحکم هستند و ذهنی فلسفی و عقلی دارند. اشراف فلسفی موجب شده در جایی که مباحث اصولی بعد فلسفی پیدا می‌کنند مطلب را از ناحیه فنی و بر اساس مبانی اصلی تحلیل و بررسی کنند، به خلاف بیشتر اساتید فقه و اصول که ورودی در فلسفه به‌صورت تخصصی ندارند. 8. تلاش برای ترویج آثار فقهی رهبر معظم انقلاب در سال تحصیلی 1401_1402 بود که استاد متن محوری درس خارج فقه خود را کتاب ارزشمند ثلاث رسائل فی الجهاد (اثر فقهی مقام معظم رهبری) قرار دادند. بااینکه چنین امری تا آن زمان مسبوق به سابقه نبود. هدف استاد معرفی بعد فقهی رهبری و ترویج آثار ایشان بود. دو نکته تکمیلی: یک: استاد انقلابی و صراحت در دفاع از نظام اسلامی استاد محمدی قائینی که سابقه حضور در دفاع مقدس را نیز دارند از اساتيد انقلابی به‌شمار می‌آید که دغدغه انقلاب به‌صورت برجسته در کلام و بیان و محافل ایشان دیده می شود. استاد در حاشیه درس همیشه نسبت به مسائل مختلف انقلاب اسلامی با اوج دغدغه‌مندی و صراحت سخن می‌گویند و از دفاع و حمایت از انقلاب کوتاه نمی‌آیند. مشی استاد بر خلاف برخی اساتید، سکوت درباره مسائل سیاسی نیست. اعتقاد و علاقه مبرزه استاد نسبت به مبانی انقلاب از وجوه برجسته ایشان است. دو: هجرت موقت استاد استاد معظم جناب استاد محمدی قائینی یکی از مدرسین قدیمی حوزه قم هستند و برخی از فضلایی که امروز کرسی درس خارج دارند، از شاگردان ایشان بوده‌اند. در سال 1390 مدیریت حوزه علمیه قم از جناب استاد درخواست می‌کند برای راه‌اندازی کرسی رسمی درس خارج فقه و اصول در استان همدان، به این استان هجرت کنند، و استاد عزیز با بزرگواری و علی‌رغم دشواری این درخواست را می‌پذیرند و قریب به ده سال در همدان به تدریس خارج فقه و اصول و فلسفه می‌پردازد و پس از یک دهه مجدد به قم بازگشتند. نبود ده‌ساله ایشان در قم موجب شد نسل جدید طلاب آشنایی کافی با ایشان نداشته باشند. 📍توجه: یک مشابهت اسمی در این بین موجب خلط شده است. استاد #محمدی_قائینی مورد بحث غیر از استاد #قائینی_نجفی هستند. لینک کانال استاد: https://eitaa.com/ghaeeni #منهج_شناسی #مکتب‌شناسی #درس_خارج 🆔 @ghabas

📚 نگاهی اجمالی به ویژگی‌های برخی دروس خارج فقه (4) ویژگی‌های درس خارج فقه حضرت استاد شب‌زنده‌دار 1. تتبع گسترده و فقه تفصیلی یکی از مهم‌ترین نکات درس حضرت استاد، تتبع گسترده و شامل نسبت به اقوال و انظار پیرامون مسئله است. تتبعی که از اقوال اساطین فقه آغاز می‌شود و تا فقهای معاصر و حتی کمتر شناخته‌شده امتداد می‌یابد. تتبعی که می‌کوشد مسئله را از جوانب مختلف بررسی کند، زوایای دید مختلف را بیان کند تا دیدی جامع نسبت به ابعاد مسئله بسازد و از نکته‌سنجی دیگر فقها محروم نماند. البته این حد از تفصیل برای همه سلائق و نیز برای طلابی که تازه وارد خارج می‌شوند قابل توصیه نیست. 2. تفریع فروع و طراحی جامع بحث حضرت استاد برای بررسی هر مسئله یک طراحی جامع تنظیم می‌کنند. يعنی تدریس مبتنی بر یک طراحی منسجم، هندسه منطقی است. برخلافِ بسیاری از اساتید که با محوريت یک کتاب فقهی و در همان چارچوب مثلا جواهر یا مستند عروه مرحوم خویی درس را به پیش می‌برند، ایشان خود هندسه جدیدی برای بحث طراحی می‌کنند که هم دارای #جامعیت نسبت به ابعاد بحث است و هم برخوردار از سیری منطقی. 3. بیان سلیس، شیوا بیان جناب استاد در عین فنی و دقیق بودن، عاری از اغلاق و تعقید بوده و شفاف، گویا و منظم است. طلبه دچار سردرگمی عبارات و کلمات نمی‌شود. بیان شیوا موجب می‌شود طلبه بر محتوا تمرکز بیشتری بیابد تا اینکه در پیچ عبارات متوقف شود. 4. فقه جواهری 🔹درس جناب استاد نمونه‌ای کامل، بارز و قابل الگوگیری از #فقه_جواهری پاکیزه و متقن است. 🔹برخی دروس خارج به‌این نحو است که تکیه به برخی عناصر آنقدر پر رنگ است که دیگر عناصر به حاشیه می‌روند مثلا عمده به تطبیقات اصولی می‌گذرد یا عمده بحث صرف تحقیقات رجالی می‌شود یا بیشتر بحث صرف نقل و نقد اقوال و تتبعات است. اما جناب استاد همه عناصر را به‌صورت متناسب، به‌جا و بهینه به‌کار می‌گیرند. 🔹درس خارج فقه ایشان به تعبیر برخی قدیمی‌ها کاملاً طعم فقه دارد آن هم فقه جواهری. از حیث تتبع اقوال فقهی، تدقیق در کلمات فقها، تحلیل و درایة احادیث با رویکردی کاملاً فنی است. در جای خود استفاده از بررسی‌های دقیق رجالی، تطبیقات اصولی، به‌کارگیری قواعد همه به‌صورت #متوازن و به‌هنگام انجام می‌شود. 🔹پس اولا تنوع در به‌کارگیری عناصر اجتهاد، ثانیاً عدم افراط و تفریط در این زمینه و استفاده متوازن، ثالثاً به‌کارگیری فنی و بر اساس اصول استنباط همه ویژگی‌های تفقه استاد است. 4. تحقیقات رجالی اعتنای استاد در درس به تحقیقات رجالی کاملاً دقیق، تفصیلی و فنی است. خروجی برخی از این ابحاث در قالب کتبی منتشر شده است. برخی از این کتاب‌ها عبارتند از: 📗کافی شریف 📗مسعدة بن صدقه 📗تفسیر علی بن ابراهیم قمی 📗 معلی بن خنیس - کتاب ابن غضائری 5. جمع‌بندی فنی اما نکته مهم شیوه جمع‌بندی نهایی، اجتهاد و نتيجه‌گیری نهایی استاد است. آنچه در این حلقه آخر به‌چشم می‌آید جمع‌بندی فنی و مبتنی بر قواعد است. برخلافِ برخی شیوه‌ها که برداشت‌های ذوقی جای جمع‌بندی فنی را می‌گیرد. 6. تعامل با شاگردان نکته دیگر درس استاد اینکه جنابشان علی رغم جمعیت بالای درس، هم در بین درس امکان سوال و جواب می‌دهند و هم پس درس مدتی را به گعده و پرسش و پاسخ اختصاص می‌دهند. 7. اعتنا به مسائل نظام و انقلاب درس خارج استاد، درسی بریده از انقلاب، نیازهای آن و حوادث جاری در مملکت نیست. درس خارج یک استاد فقیه و انقلابی این‌گونه است که در ابتدای درس درصورتی که حادثه مهمی در ایران یا جهان رخ داده باشد، استاد معظم نسبت به آن تذکار و رهنمود می‌دهند. اینکه استاد عزیز چندسالی بحث امر به معروف و نهی از منکر را برای خارج فقه برگزیدند و یا اینکه مدتی پیرامون #بیانیه_گام_دوم سخن می‌گفتند و یا اینکه در بحث #فقه_معاصر اثرگذاری محوری دارند، همه نشانه یک #فقیه_انقلابی و درس خارج متناسب با انقلاب اسلامی است. #منهج_شناسی #مکتب‌شناسی #درس_خارج #آیت‌الله_شب‌زنده‌دار 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 🆔https://eitaa.com/ghabas

📚 نگاهی اجمالی به ویژگی‌های برخی دروس‌ خارج (5) ویژگی‌های درس خارج فقه آیت‌الله استاد سیداحمد مددی اشاره: درس خارج فقه و اصول جناب استاد آیت‌الله سیداحمد مددی یکی از دروس متمایز بین دروس خارج موجود است. سبک تدریس، نوع محتوای ارائه شده و دیگر خصوصیات این درس را به‌صورت کلی متمایز می‌کند. 1. توجه به تاریخ مندی علم فقه علم فقه از منظر استاد علمی تاریخ مند است که در بستر تاریخ پدید آمده، رشد و نضج داشته است. این توجه موجب می‌شود مسئله‌ها در خلاء و بریده از سیر تاریخی خود بررسی نمی‌شود. توجه به تاریخ مندی باعث توجه به زمینه پيدايش مسئله، تطور انظار و آراء نسبت به آن و ریشه‌های بحث دارد که همه موجب پدید آمدن تحلیلی دقیق تر از مسئله می‌گردد. 2. کتاب‌شناسی و منبع شناسی جناب استاد یک کتاب‌شناس خبره است. بر منابع فقهی، اصولی، حدیثی و رجالی اشراف ویژه‌ای دارند و این تسلط موجب می‌شود در بخش‌های مختلف به منبع‌شناسی و معرفی کتب و جایگاه تاریخی و علمی آن می‌پردازند. 3. تحلیل روایات بر اساس زمینه صدور توجه به تاریخ مندی علم فقه موجب شده است روایات را در بستر تاریخی آن تحلیل کنند. توجه زمینه صدور روایات، موقعیت تاریخی، اجتماعی و جزئیاتی از این دست تحلیل را نزدیک‌تر به واقع می‌کند. 4. نظارت به فقه اهل سنت جناب استاد اشراف ویژه‌ای بر منابع اهل سنت دارند، ازاین‌رو درس ایشان در موارد بسیاری ناظر به مباحث اهل سنت فقها و اصولاً است. اعتنا به منابع اهل سنت از جهت نکته قبل که توجه به زمینه صدور روایات است دارای اهمیت خواهد بود. 5. عدم تتبع مرسوم در اقوال درس جناب استاد مددی مانند دروس رایج خارج متکی به تتبع گسترده اقوال نیست. معمولاً در فقه متن مکاسب شیخ محور است و در کنار آن به برخی حواشی مکاسب چون حاشیه ایروانی و انظار مرحوم آیت‌الله خویی اشاره می‌شود. تتبع ایشان بیش از آنکه بر اقوال متمرکز باشد، بر تاریخ مسئله تمرکز دارد. 6. تحقیقات گسترده رجالی استاد مددی ید طولایی در تحقیقات و مطالعات رجالی دارند و هنگامی که وارد بحث از یک راوی می‌شوند بر اساس مطالعات گسترده، نکات بدیع و دقیقی را بیان می‌کنند که در کمتر جایی به‌دست می‌آید. 7. قرابت به منهج و مکتب قم هرچند استاد مددی از شاگردان آیت‌الله خویی به‌شمار می‌آید اما منهج وی به‌نوعی امتداد و تکامل مکتب فقهی قم و ممشای آیت‌الله بروجردی است. هرچند نمی‌توان ایشان را دقیقا نماینده مکتب فقهی آیت‌الله بروجردی دانست، اما عناصر موجود در سبک اجتهادی ایشان شباهت‌های متعددی خصوصا در ناحیه تمرکز بر تاریخ مندی فقه به سبک آیت‌الله بروجردی دارد. 8. عدم پیروی از سبک مرسوم و مدرسی درس خارج همانطور که گذشت سبک تدریس ایشان متفاوت با شیوه‌های مرسوم است. مطالعات پردامنه ایشان در حوزه‌های مختلف موجب شده است مباحث علمی ایشان دقیقا بر اساس کتب رایج حوزوی پیش نرود و متعرض ابعاد مختلفی از یک بحث و حتی زوایای بدیعی شود. ازاین‌رو مباحث به‌صورت منسجم و مدرسی ارائه نمی‌شود بلکه نتایج آخرین تحقیقات و مطالعات استاد است که در درس ارائه می‌گردد. #منهج_شناسی #مکتب‌شناسی #درس_خارج #آیت‌الله_مددی 🔻🔻🔻🔻🔻🔻🔻 📚 کانال قبسات https://eitaa.com/ghabas

📍درس خارج هایی که برای طلاب مبتدی مناسب نیست 🔹 طلابی که سال های آغازین درس خارج هستند گاه با شنیدن اسامی اساتید برجسته و مشهور ترغیب می شوند به این دروس بروند اما بعد از مدتی احساس خواهند کرد که استفاده لازم را از درس نمی برند. از این روی به برخی دروس خارج مشهور اشاره می کنم. 🔻درس خارج جناب استاد شهیدی 🔹 درس خارج اصول جناب استاد شهیدی یکی از دروس برجسته خارج است که برخی از آن تعبیر به مجمع الفضلا می کنند. تعمیق بحث، محوریت آراء و اندیشه های اصولی شهید صدر، اشاره به اقوال معاصرین حتی آیت الله سیستانی و آیت الله شبیری برخی از ویژگی های این درس است. گستردگی اقوال مطرح شده، دقائق و ظرائف متعدد و بیان مباحثی از بحوث شهید صدر که دارای پیچیدگی است، برای طلبه ای که سال های آغازین درس خارج را طی می کند، مناسب نیست و او را دچار آشفتگی و سردرگمی می کند. 🔻درس خارج جناب استاد لاریجانی 🔹درس خارج اصول استاد لاریجانی نیز مانند درس خارج اصول جناب استاد شهیدی از دروس خارج اصول با سطح علمی بالاست. دقت های عقلی، تحلیل های عمیق و نوآوری در طرح و نقد و جمع بندی همه موجب شده است این درس از سطح بالایی برخوردار باشد. همین امر موجب می شود کسی که در ابتدای راه خارج است نتواند بهره لازم را از این درس ببرد. چرا که درس مبتنی بر پیش فرض های متعددی بنا شده است که اگر طلبه در آن مستوی نباشد بی تردید از درس استفاده لازم را نخواهد برد. درس فقه ایشان اما با درس اصول فاصله جدی دارد. 🔻درس خارج جناب استاد سیداحمد مددی 🔹همانطور که در توصیف درس خارج استاد مددی اشاره شد، درس ایشان درسی پژوهشی است و نه آموزشی. درسی است که بر اساس آخرین دستاوردهای علمی استاد و با پشتوانه مطالعات گسترده ایشان ارائه می شود. این قطعا برای طلاب مبتدی به عنوان درس اصلی خارج فقه مناسب نیست. اما اگر کسی یک درس خارج فقه اصلی شرکت می کند که به آن التزام علمی دارد یعنی پیش مطالعه، مباحثه و تحقیق و تقریر را با محوریت آن انجام می دهد، می تواند برای کسب نکات ویژه از این درس نیز استفاده کند. از سوی دیگر شیوه و سطح ارائه مطالب در این درس به صورت یکسان و بر اساس یک روال ثابت نیست. به این معنا که بیان تحقیقات و دستاوردهای جدید علمی تنها در برخی از روزها اتفاق می افتد و اینطور نیست که به اصطلاح درس هر روز در اوج باشد. لذا بهره مندی از این درس نیاز به صبر و شکیبایی خاصی دارد. 🔻درس خارج جناب استاد مفیدی 🔹یکی از دروس خارج های فقه برجسته، عمیق، دقیق و تحلیلی درس خارج جناب استاد مفیدی است. درسی که در آن نکات بدیع به چشم می خورد. اما این درس نیز به دلایلی که اشاره می شود برای طلاب مبتدی مناسب نیست. این درس مانند درس استاد مددی بر اساس تحقیقات و مطالعات و البته تأملات گسترده جناب استاد بنا شده است. همین امر موجب آشفتگی ذهن طلبه می شود. از سوی دیگر جناب استاد برای پرسش طلاب اهمیت زیادی قائل هستند و گاهی رفت و برگشت بین استاد و طلاب زمان زیادی از درس را به خود اختصاص می دهد. از سوی دیگر جناب استاد به دلیل ذهن جوال و تتبع بسیار جوانب خاصی از یک مسئله را مورد کنکاش قرار می دهند که به صورت معمول مورد توجه نیست. حوصله و صبر استاد در بیان تحقیقات و جوانب مسئله بسیار زیاد است از این روی درس به کندی پیش می رود. این درس نیز مانند درس استاد مددی به عنوان درس دوم و برای استفاده از نکات بدیع قابل بهره است. #درس_خارج 🆔https://eitaa.com/ghabas

#استاد_گنجی 🔻 تفقه دو نوع است: 🔹فقه تتبعی: که آراء و انظار کثیری از فقها را می بینند و در آن تأمل و دقت می کنند. برخی می گویند فقه همان تتبع است. البته در مقام فتوا درست است باید تتبع کرد. مرحوم شیخ کاظم تبریزی خیلی اهل تتبع و مطالعه بود و می گفت کتابی نیست که آن را دور نکرده باشم. البته ما در درس احساس نمی کردیم که این مشرب در نتیجه علمی خیلی اثرگذار باشد. لذا این مشرب را ما انتخاب نکردیم. 🔹فقه تعمقی: فقه تعمقی فقهی است که فقیه در آن وقت بیشتر را به تفکر می‌گذراند و کمتر دنبال تتبع در اقوال فقهاست. فقه آقای خویی تتبع ندارد ولی تعمق دارد و این بهتر است. خیلی سخت است که انسان بتواند بین این دو جمع کند. تتبع زیاد فرصت برای فکر کردن و تعمق نمی گذارد. البته عادتا این طور است نه اینکه محال باشد. (درس خارج اصول 7/8/1402) #درس_خارج #مکتب_شناسی #منهج_فقهی 🆔https://eitaa.com/ghabas

📝 گزارشی از اهم مباحث دروس خارج فقه سیاسی استاد علیدوست طی چندسال اخیر (بخش دوم) ✅ استاد علیدوست در جلسه اول درس خارج #فقه_سیاسی امسال ابتدا به بیان اهم سرفصل‌های مباحث مطرح شده طی چهار سال اخیر در این درس پرداختند: 5⃣ مسئله پنجم: مرزهای ملی و مناسبت آن با دارالاسلام و دارالکفر 🔻 در فقه مرزهای جغرافیایی ندرایم؛ آنچه در ادبیات فقهی ما وجود دارد عبارت است از دارالاسلام و دارالکفر است. حال باید دید نسبت این مفاهیم با مرزهای ملی چه می‌شود. از طرفی انفال چه می‌شود؟ یا گسترده ولایت فقیه چیست؟ تعبیر ولی امر مسلمین به معنای الغای مرزهای جغرافیایی است. در اینجا بحث از دولت واحده اسلامی و دولت‌های مدرن اسلامی نیز بیان می‌شود. اگر گفتیم دولت واحده اسلامی یعنی اگر ضرورت نبود و شرایط وجود داشت باید به این سمت حرکت کرد. بحث از تابعیت نیز اینجا مورد بررسی قرار می‌گیرد. پس باید ببینیم مرزها را به دلیل هنجارهای بین المللی پذیرفتیم یا بنیان شرعی دارد؟ این مباحث را مورد واکاوی قرار دادیم. 6⃣ مسئله ششم: مشارکت سیاسی و غیر سیاسی مردم در شریعت مطهر 🔻 مشارکت مردم گاهی سیاسی است و گاهی فرهنگی و اجتماعی. مشارکت سیاسی همان آراء مردم است اما مشارکت منحصر در مسئله انتخابات نیست. اینجا بحث تشکیل و مشروعیت احزاب، ساز وکار اعتراض‌های مدنی و رقابت و نظارت مردم بر کارگزاران و اقلیت‌های دینی و مذهبی و حقوق شهروندی مطرح می‌شود. 7⃣ مسئله هفتم: ولایت حاکم بر ممتنع 🔻 در اینجا سخن از قاعده «الحاکم ولی الممتنع» به میان می‌آید. دادرسی غیابی و مواردی از این دست. گاهی کسی از پذیرش یا ادای حق امتناع می‌کند. مثلا کسی کالایی خریده است ولی از تحویل گرفتن آن امتناع می‌کند. زوج از ادای حق زوجه امتناع می‌کند. به چنین کسی می‌گویند «ممتنع». شریعت برای این حالت احکامی را پیش بینی کرده است. قاعده «الحاکم ولی الممتنع»؛ مردی است زنش را نه طلاق می‌دهد و نه سر زندگی مستقر می‌شود، نه نفقه می‌دهد نه حقوق زن را رعایت می‌کند. آیا در چنین شرایطی حاکم می‌تواند از مال شوهر بردارد، نفقه زن را بدهد؟ یا حاکم زن را طلاق بدهد؟ یکی از پرونده‌های بسیار مورد مراجعه در قوه قضائیه از این دست شکایات است. شوهر حقوق زن را نمی دهد، کارفرما حقوق کارگر را نمی دهد، و قس علی هذا مثال‌های متعددی که مطرح و مورد مراجعه است. #فقه_سیاسی #درس_خارج #استاد_علیدوست ✅ کانال قبسات 🔻🔻🔻🔻 🆔@ghabas

قیدِ مقیِّد اطلاق 🔹 در کلام برخی از اصولیون از جمله در کلام قدماء از اصولیون آمده است که قید، اگر قید غالبی باشد، مقید اطلاق نیست و از دلیل اطلاق استفاده می شود. مرحوم آیت‌الله خویی توضیح دادند حمل قید بر غالبیت و عدم منافات آن با اطلاق در جایی است که در کنار دلیل مطلق، دلیلی داشته باشیم که در آن قید ذکر شده باشد و قید، قید غالبی باشد. در این موارد که دلیل مطلقی داریم و در کنار آن دلیل مقیدی داشته باشیم، اینجا اگر قید، قید غالبی باشد، این قید، مقید اطلاق نخواهد بود. ولی اگر قید غالبی نباشد، دلیل مقید، اطلاق را قید می زند. (بیان شده در جلسه 39 درس خارج فقه 10/10/1402) #درس_خارج #استاد_شوپایی 🔻🔻🔻🔻 🆔@ghabas

📌 نگاهی به منهج فقهی مقام معظم رهبری _ 5 7⃣ استظهارات نو و بدیع از آیات و روایات 🔰️ یکی از نکات برجسته در تفقه حضرت آیت الله خامنه ای برخورداری از قدرت و جودت ذهن در تحلیل و تبیین مرادات اهل بیت علیهم السلام و تحلیل معانی روایات است. این امتیاز حتی در تحلیل های ایشان از روایات اخلاقی که در ابتدای #درس_خارج به آن اهتمام دارند، قابل مشاهده است. کلمات در عین برخورداری از معانی مشخص، گاه در یک سیاق خاص، حامل معانی عمیقی هستند که هر کسی توان فهم این لایه از معانی را ندارد. این دست از فهم ها و تحلیل های ویژه الزاما متکی به مقوله دانش نبوده و علاوه بر عنصر دانش، مولفه توفیق الهی نیز در آن مؤثر است. خدای متعال به برخی توفیق می دهد تا فهم ظریف و دقیقی از آیات و روایات پیدا کنند در حالی که افراد دیگر در مواجه با همین آیات و روایات تنها معانی ظاهری آن را اصطیاد می کنند. 8⃣ استنباط قواعد جدید از آیات و روایات 🔰️ ما امروزه در اصول و فقه نیازمند #قواعد_جدید هستیم.  با ظهور نیازهای جدید باید قواعدی کشف کرد که به وسیله آن ها بتوان مشکلات نوپدید را حل کرد. برای مثال در مسئله «#سیاق» باید گفت امروزه این عنصر در فهم و تحلیل بسیاری از مسائل مؤثر است در حالی که تا پیش از این میزان فهم و برداشتی که نسبت به سیاق وجود داشت محدود بود به این دو امر: یا سیاق مربوط به دلالت التزامی شناخته می شد و دلیل لبی به شمار می آمد و یا سیاق مربوط به دلالت مطابقی شناخته شده و دلیل لفظی به شمار می آمد. 🔰️ در حالی که امروزه با اقسام جدیدی از #سیاق چون: سیاق تحدید، سیاق حصر، سیاق تنبیه، سیاق مکان و زمان مواجه هستیم. از این دست برداشت ها و تولید قواعد نو در کار فقهی آیت الله خامنه ای به چشم می خورد. همه این ها در کشف معانی  اثر گذارند. 🔰️ مقام علمی مقام معظم رهبری مخفی و مغفول مانده است و اینکه مباحث فقهی ایشان منتشر نمی شود جفای در حق ایشان است و موجب مغفول ماندن این بعد ایشان است. @ghaeeni ➖➖➖➖ 🆔@ghabas