eitaa logo
غدیر
1هزار دنبال‌کننده
11.1هزار عکس
5.5هزار ویدیو
711 فایل
امام خامنه ای: هركس در راه #روشنگرى فكر مردم تلاش كند، از يك انحرافى جلوگيرى كند و از يك سوء فهمى مانع شود، چون در مقابل دشمن است، #جهاد است. #جهاد_ادامه_دارد ... ارتباط با ادمین 1️⃣ @sajd01 تبادل و پشتیبانی: 🔄 @sajd01
مشاهده در ایتا
دانلود
وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ وَهْنًا عَلَىَ وَهْنٍ وَفِصَالُهُ فِي عَامَيْنِ أَنِ اشْكُرْ لِي وَلِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ لقمان - ١٤ و ما به انسان درباره پدر و مادرش سفارش کردیم؛ مادرش او را با ناتوانی روی ناتوانی حمل کرد (به هنگام بارداری هر روز رنج و ناراحتی تازه‌ای را متحمّل می‌شد)، و دوران شیرخوارگی او در دو سال پایان می‌یابد؛ (آری به او توصیه کردم) که برای من و برای پدر و مادرت شکر بجا آور که بازگشت (همه شما) به سوی من است! نکته ها: كلمه ى «وَهن»، به معناى ضعف جسمانى است، چنانكه «توهین» به معناى تضعیفِ شخصیّت است. دایره ى احسان، گسترده تر از انفاق است. احسان، شامل هر نوع محبّت و خدمت مى شود، ولى انفاق معمولاً در كمك هاى مالى به كار مى رود. در قرآن كریم، احسان به والدین در كنار توحید مطرح شده است. «و قَضى ربّك اَلاّ تعبدوا اِلاّ ایّاه و بالوالدین احسانا»(262) در آیه مورد بحث، ابتدا درباره ى نیكى به والدین سفارش شده، سپس به دوران باردارى مادر اشاره كرده تا وجدان اخلاقى انسان را تحریك و بیدار كند و به او تذكّر دهد كه گذشته ها را فراموش نكند. همواره به یاد داشته باشد كه مادرش او را حمل كرد و از شیره ى جانش به او داد و به خاطر آسایش او از خواب و خوراك خود صرف نظر كرد كه هیچ كس حاضر نبود چنین زحمت هایى را تحمّل كند. چون حقّ مادر بیشتر در معرض تضییع است و یا حقّ او بیش از دو است، خداوند سفارش مخصوص نموده است. والدین و فرزند، حقوق متقابل دارند، در آیه ى قبل موعظه پدر نسبت به فرزند مطرح شد، و در این آیه احسان و سپاس فرزند نسبت به والدین. 262) اسراء، 23. پیام ها: - از سخن حقّ پیروى كنیم، چه موعظه ى بنده ى خدا باشد، «لقمان» و چه وصیّت خداوند سبحان. «وصّینا» - همه ى انسان ها، در هر رتبه و شرایطى كه باشند مدیون والدین هستند. «وصّینا الانسان» («الانسان»، شامل همه ى مردم مى شود) - احترام والدین، حقّى است انسانى نه فقط اسلامى، حتّى والدین كافر را باید احسان نمود. «وصّینا الانسان بوالدیه» - آن كه زحمت بیشترى مى كشد، باید به صورت ویژه تقدیر شود و نامش جداگانه برده شود. «والدیه - اُمّه» - در فرمان هاى عمومى، باید استدلال نیز عام باشد. (چون مخاطب، همه انسان ها هستند، باردارى مادران مطرح است كه مربوط به همه ى مردم است و هر انسانى مادر دارد). «حملته اُمّه» - به بهانه آن كه كارى، وظیفه ى طبیعى فردى است، نباید از سپاس و احسان او، شانه خالى كنیم. (باردارى، امرى طبیعى است، ولى ما مسئولیّت داریم كه به مادر احترام گذاریم و از زحمات او قدردانى كنیم). «حملته اُمّه» - یادى از گذشته ها كنیم تا روحیّه ى شكرگزارى در ما زنده شود. «حملته اُمّه» - دوران باردارى و شیردادن، از عوامل پدیدآورنده ى حقوق مادر بر فرزند و مهم ترین دوران شكل گیرى شخصیّت فرزند است. «حملة اُمّه... و فصاله» - جدا كردن كودك از شیر مى تواند در خلال دو سال باشد و واجب نیست بعد از پایان دو سال باشد. (كلمه ى «فصال»، به معناى بازگرفتن كودك از شیر است و «فى عامین»، نشان آن است كه در لابلاى دو سال نیز مى توان كودك را از شیر گرفت، گرچه بهتر است دو سال تمام شود.) - تحمّل سختى در راه انجام وظیفه، سرچشمه ى پیدایش حقوق فوق العاده است. كسانى كه با وجود ضعف و خستگى بار مسئولیّتى را بر دوش مى كشند، حقّ بیشترى بر انسان دارند. «وهناً على وهن» - سپاسگزارى از والدین، از جایگاه والایى نزد خداوند برخوردار است. «ان اشكر لى و لوالدیك» بعد از شكر خداوند، تشّكر از والدین مطرح است. - سرانجام همه ى ما به سوى خداست، پس از ناسپاسى نسبت به والدین بترسیم. «الىّ المصیر» - ایمان به رستاخیز، انگیزه ى عمل صالح از جمله احسان به والدین است. «الىّ المصیر» - حقِّ خداوند، بر حقّ والدین مقدّم است. «ان اشكر لى و لوالدیك» تشكّر و احسان به والدین، ما را از خداوند غافل نكند. در پایانِ پیام هاى این آیه، به طور گذرا به دو بحثِ احسان به والدین و شكر خداوند، اشاره اجمالى داریم: 💠‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‎‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‎‌‎‌‌‎‌‌‌‌‌‌@ghadir_16
: وَاعْبُدُوا اللَّهَ وَلَا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَبِذِي الْقُرْبَىَ وَالْيَتَامَىَ وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَىَ وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالْجَنبِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ مَن كَانَ مُخْتَالًا فَخُورًا نساء - ٣٦ و ‌خدا‌ ‌را‌ بندگي‌ كنيد و چيزي‌ ‌را‌ ‌با‌ ‌او‌ شريك‌ نگردانيد و ‌به‌ پدر و مادر احسان‌ كنيد، و ‌به‌ خويشان‌، يتيمان‌، درماندگان‌، همسايه نزديك‌، همسايه دور، دوست‌ همنشين‌ [همكار و غيره‌]، ‌در‌ راه‌ مانده‌ و بردگان‌ ‌خود‌ نيكي‌ كنيد. همانا خداوند كسي‌ ‌را‌ ‌که‌ خودبين‌ و فخر فروش‌ ‌باشد‌ دوست‌ نمي‌دارد. ********** نکته ها: این آیه، از حقّ خدا «واعبدوااللَّه» تا حقّ بردگان «ملكت ایمانكم» را بیان كرده و این نشانه ى جامعیّت اسلام است. «الجار ذى القربى والجار الجنب»، شامل همسایه ى فامیل و غیر فامیل، هم عقیده و غیر هم عقیده نیز مى شود. به گفته ى روایات تا چهل خانه از هر طرف، همسایه اند.[275] یعنى در مناطق كوچك، همه همسایه اند. «الصاحب بالجنب»، شامل رفقاى دائمى یا موقّت، رفقاى سفر، یا آنان كه به امید نفعى سراغ انسان مى آیند، مى شود. «ابن السبیل»، ممكن است در وطن خود متمكن باشد و ما شناختى از او و بستگانش نداشته باشیم، فقط بدانیم كه درمانده ى در سفر و فرزند راه است كه باید مورد حمایت قرار گیرد. «مختال»، كسى است كه در دنیاى خیال، خود را بزرگ مى پندارد و تكبر مى كند. اگر به اسب هم «خیل» مى گویند چون متكبّرانه راه مى رود. احسان به پدر و مادر، شامل محبّت، خدمت، كمك مالى، علمى، عاطفى و مشورت با آنان مى شود. شرط احسان به والدین خوب بودن آنان نیست، ولى اطاعت از والدین در صورتى است كه آنان به امرى بر خلاف رضاى خدا فرمان ندهند. امام صادق علیه السلام فرمودند: پیامبرصلى الله علیه وآله و على علیه السلام پدران این امّت هستند، زیرا در قرآن آمده: «اعبدوا اللّه... و بالوالدین احساناً»[276] ----- 275) وسائل، ج 12، ص 131. 276) تفسیر عیّاشى، ج 1، ص 241. ********** پیام ها: - تنها عبادت خدا كافى نیست، دورى از هرگونه شرك و ریا لازم است. «واعبدوا اللَّه ولاتشركوا...» - نیكى به پدر و مادر، در كنار بندگى خدا وتوحید مطرح است. «واعبدوااللَّه... و بالوالدین احسانا» - خداپرست واقعى باید نسبت به بستگان، محرومان و همسایگان خود، متعهّد و مسئول باشد. «اعبدوااللَّه... ذى القربى و الیتامى» - همسایگان دور نیز بر انسان حقّ دارند. «الجار الجنب» - در احسان كردن به اولویّت ها توجّه كنید. نام والدین قبل از بستگان و نام آنان قبل از یتیمان آمده است. - بى توجّهى به والدین و بستگان و یتیمان و محرومان جامعه، نشانه ى تكبّر و فخر فروشى است. «ان اللّه لایحبّ من كان مختالاً فخوراً» - احسان، باید همراه با تواضع باشد. در ابتداى آیه سفارش به احسان شده و در پایان از تكبّر نهى نموده است. «لایحبّ كلّ مختال» 💠‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‎‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‎‌‎‌‌‎‌‌‌‌‌‌@ghadir_16
قُل لَّوْ أَنتُمْ تَمْلِكُونَ خَزَائِنَ رَحْمَةِ رَبِّي إِذًا لَّأَمْسَكْتُمْ خَشْيَةَ الْإِنفَاقِ وَكَانَ الْإِنسَانُ قَتُورًا اسراء - ١٠٠ بگو: «اگر شما مالک خزائن رحمت پروردگار من بودید. در آن صورت، (بخاطر تنگ نظری) امساک می‌کردید، مبادا انفاق، مایه تنگدستی شما شود» و انسان تنگ نظر است! نکته ها: «قَتور» از «قِتر» به معناى بخل وامساك از بخشش است. پیام ها: - كثرت مال اثرى در سخاوتِ افراد حریص وبخیل ندارد. بعضى انسان ها سیرى ناپذیرند و هرچه بیندوزند، باز نگران كم شدن آنند. «لو انتم تملكون خزائن... لأمسكتم...» - ترس از تهى دستى یكى از ریشه هاى بخل است. «اَمسكتم خَشیة الانفاق» - سرچشمه رفتار بشر، روحیّه وخصلت هاى اوست. «اَمسكتم...كان الانسان قَتورا» کانال در ایتا و روبیکا بپیوندید 🌸👇 @ghadir_16
وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ تَرَى الَّذِينَ كَذَبُوا عَلَى اللَّهِ وُجُوهُهُم مُّسْوَدَّةٌ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِّلْمُتَكَبِّرِينَ زمر - ٦٠ و روز قیامت کسانی را که بر خدا دروغ بستند می‌بینی که صورتهایشان سیاه است؛ آیا در جهنّم جایگاهی برای متکبّران نیست؟! نکته ها: دروغ بستن به خداوند نمونه هاى بسیار دارد، از جمله: الف) براى خداوند شریك قرار دادن. ب) خدا را به چیزى شبیه كردن. ج) فرشتگان را فرزند خدا دانستن. د) كار زشت خود را به خداوند نسبت دادن. ه) ادّعاى خدایى یا پیامبرى كردن. و) تحریف و بدعت در قوانین الهى. در روایات مى خوانیم: اگر شخصى حدیثى را جعل كند و به امامان معصوم علیهم السلام نسبت دهد در حقیقت به خداوند دروغ بسته است، زیرا سخن اهل بیت علیهم السلام از رسول اكرم صلى الله علیه وآله و سخن پیامبر از خداست.(67) 67) تفسیر برهان پیام ها: - كسانى كه وجهه ى نورانى خداوند را با دروغ تاریك مى كنند، كیفرشان آن است كه صورت خودشان در قیامت سیاه شود. «كذبوا على اللّه وجوههم مسودّة» - گرچه سیاهىِ طبیعى عیب نیست، (نظیر سیاهى مو و چشم) امّا سیاهى عارضى نشانه ى حقارت و ذلّت است. «وجوههم مسودّة» - روسیاهى واقعى و سیاهى دل در قیامت ظاهر مى شود. «وجوههم مسودّة» - انگیزه ى دروغ بستن به خداوند تكبّر است. «كذبوا على اللّه... للمتكبّرین»
وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ أُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ حشر - ١٩ و همچون کسانی نباشید که خدا را فراموش کردند و خدا نیز آنها را به «خود فراموشی» گرفتار کرد، آنها فاسقانند.
فَإِذَا رَكِبُوا فِي الْفُلْكِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ إِذَا هُمْ يُشْرِكُونَ عنکبوت - ٦٥ هنگامی که سوار بر کشتی شوند، خدا را با اخلاص می‌خوانند (و غیر او را فراموش می‌کنند)؛ امّا هنگامی که خدا آنان را به خشکی رساند و نجات داد، باز مشرک می‌شوند! *********** نکته ها: سؤال: مادّیون در تحلیل خود، براى ریشه ى ایمان، مسأله ى ترس را مطرح مى كنند و مى گویند: سرچشمه ى مذهب ترس است. انسانى كه بترسد، در كودكى به مادر و در بزرگسالى به قدرتى موهوم به نام خدا پناه مى برد. آیا این آیه كه مى گوید: بعضى مردم، هنگام احساس خطر و غرق شدن، خدا را مى خوانند، نظریّه ى آنان را تأیید نمى كند؟ پاسخ: این آیه مى فرماید: توجّه به خدا به هنگام ترس است، نه آنكه اصل وجود خدا، مولود ترس است. مثلاً ما به هنگام دیدن سگ و احساس خطر، رو به سنگ مى رویم؛ امّا این، بدان معنا نیست كه اصل سنگ به خاطر سگ به وجود آمده باشد. وجود قدرتى لایزال در هستى، امرى فطرى است كه به هنگام حوادث، مورد توجّه انسان واقع مى شود. ************************ پیام ها: - ترس، غبارهاى غفلت را برطرف و فطرت خداجویى را بیدار مى كند. «فاذا ركبوا... دعوا اللّه...» - ایمان نباید موسمى و مقطعى باشد. «فلمّا نجّاهم... یشركون» - زمین و زمان، مثال هاى قرآن را كهنه نمى كند. كشتى سوارى در طول تاریخ بشر بوده است. «فاذا ركبوا فى الفلك...» - مهم تر از اخلاص، حفظ آن است. «مخلصین - اذا هم یشركون» - دعاى خالصانه، مستجاب است. «دعوا اللّه مخلصین... فلمّا نجّاهم» (پس از دعا، حرف «فاء» در «فلمّا»، نشانه ى استجابت دعا مى باشد) - نجات از مشكلات وحوادث، راهى است براى شكر نه شرك.«اذا هم یشركون» کانال در ایتا و روبیکا بپیوندید 🌸👇 @ghadir_16
وَلَوْ تَرَىَ إِذْ وُقِفُوا عَلَى النَّارِ فَقَالُوا يَا لَيْتَنَا نُرَدُّ وَلَا نُكَذِّبَ بِآيَاتِ رَبِّنَا وَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ انعام - ٢٧ و كاش‌ ‌آنها‌ ‌را‌ هنگامي‌ ‌که‌ برابر آتش‌ نگاه‌ داشته‌ مي‌شوند مي‌ديدي‌ ‌که‌ مي‌گويند: اي‌ كاش‌ بازگردانده‌ مي‌شديم‌ و ديگر آيات‌ پروردگار خويش‌ ‌را‌ انكار نمي‌كرديم‌ و ‌از‌ مؤمنان‌ مي‌شديم‌. نکته ها: طبق آیات قرآن، آرزوى برگشت به دنیا، هم در لحظه ى مرگ است، و هم در قبر و هم در قیامت، «ربّ ارجعون لعلّى اعمل صالحاً» (286) ، «ربّنا اخرجنا منها فان عُدنا فانّا ظالمون» (287) در آیه 23، مشركین شرك خود را انكار مى كردند، ولى در این آیه، اعتراف و تقاضاى برگشت و جبران مى كنند. 286) مؤمنون، 100. 287) مؤمنون، 107. پیام ها: - كفّار هنگام عرضه بر آتش، وحشت زده و ذلّت بار ناله مى زنند. «اذ وقفوا على النّار فقالوا» مراحل و مواقف قیامت متعدّد است، در بعضى از مراحل گنهكاران ناله مى زنند و در بعضى مواقف مهر سكوت بردهانشان مى خورد. - تكذیب آیات الهى، موجب پشیمانى در آخرت است. «اذ وقفوا... فقالوا یا لیتنا» - تا فرصت دنیا باقى است ایمان آوریم، چون در آخرت مجال برگشت نیست. «یا لیتنا نردّ» از آرزوها و حسرت هاى كافران در قیامت، برگشت به دنیا و ایمان و اطاعت است. «و لا نكذّب... و نكون من المؤمنین» کانال در ایتا و روبیکا بپیوندید 🌸👇 @ghadir_16
: الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ثُمَّ لَا يُتْبِعُونَ مَا أَنفَقُوا مَنًّا وَلَا أَذًى لَّهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ بقره - ٢٦٢ كساني‌ ‌که‌ مالشان‌ ‌را‌ ‌در‌ راه‌ ‌خدا‌ مي‌بخشند و ‌به‌ دنبال‌ بخشش‌ ‌خود‌ منّت‌ و آزاري‌ نمي‌آورند، اجرشان‌ نزد پروردگارشان‌ [محفوظ] ‌است‌ و نه‌ بيمي‌ ‌بر‌ آنهاست‌ و نه‌ اندوهگين‌ شوند. نکته ها: هدف اسلام از انفاق، تنها سیر كردن شكم فقرا نیست، بلكه این كار زیبا باید بدست افراد خوب، یا شیوه خوب و همراه با اهداف خوبى باشد. گاهى انسان گامى براى خدا بر مى دارد و كارى را به نیكى شروع مى كند، ولى به خاطر عوارضى از قبیل غرور یا منّت یا توقّع و یا امثال آن ارزش كار را از بین مى برد. با منّت، اثر انفاق از بین مى رود، چون هدف از انفاق تطهیر روح از بخل است، ولى نتیجه ى منّت، آلوده شدن روح مى باشد. منّت گذار، یا در صدد بزرگ كردن خود و تحقیر دیگران است و یا مى خواهد نظر مردم را به خود جلب كند كه در هر صورت از اخلاص بدور است. مگر خداوند به خاطر همه ى نعمت هایى كه به ما داده بر ما منّت گذاشته تا ما با بخشیدن جزئى از آن بر خلق او منّت بگذاریم. در مجمع البیان حدیثى روایت شده است كه رسول اكرم صلى الله علیه وآله فرمودند: خداوند در قیامت به منّت گذاران، نگاه لطف آمیز نمى كند. پیام ها: - شروع نیكو كافى نیست، اتمام نیكو هم شرط است. «ینفقون... ثمّ لایُتبِعون... منّاً» - اسلام حافظ شخصیّت محرومان وفقراست و كوبیدن شخصیّت فقرا از طریق منّت را سبب باطل شدن عمل مى داند. «لا یتبعون... منّاً و لا اذىً» - اعمال انسان، در یكدیگر تأثیر دارند، یعنى یك عمل مى تواند عمل دیگر را خنثى كند. انفاق براى درمان فقر است، ولى منّت گذارى آنرا مایه ى درد فقرا مى گرداند. «ینفقون... لا یتبعون... منّاً و لا اذىً» - خداوند، آینده انفاق كننده را تضمین كرده است. «لا خوف علیهم ولا هم یحزنون» - كسى كه بدون منّت و آزار وفقط براى خدا انفاق مى كند، از آرامشى الهى برخوردار است. «ینفقون اموالهم فى سبیل اللّه... لا خوف علیهم ولا هم یحزنون»
: وَوُضِعَ الْكِتَابُ فَتَرَى الْمُجْرِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا فِيهِ وَيَقُولُونَ يَا وَيْلَتَنَا مَالِ هَذَا الْكِتَابِ لَا يُغَادِرُ صَغِيرَةً وَلَا كَبِيرَةً إِلَّا أَحْصَاهَا وَوَجَدُوا مَا عَمِلُوا حَاضِرًا وَلَا يَظْلِمُ رَبُّكَ أَحَدًا کهف - ٤٩ و كارنامه‌ها ‌را‌ ‌در‌ ميان‌ گذارند، آن‌گاه‌ مجرمان‌ ‌را‌ ‌از‌ آنچه‌ ‌در‌ ‌آن‌ ‌است‌ هراسان‌ بيني‌، و گويند: اي‌ واي‌ ‌بر‌ ‌ما؟ ‌این‌ چه‌ كارنامه‌اي‌ ‌است‌ ‌که‌ هيچ‌ [كار] كوچك‌ و بزرگي‌ ‌را‌ وانگذاشته‌ مگر ‌این‌ ‌که‌ ‌آن‌ ‌را‌ برشمرده‌ ‌است‌؟ و آنان‌ كرده‌هاي‌ خويش‌ ‌را‌ آماده‌ مي‌يابند، و پروردگار تو ‌به‌ كسي‌ ظلم‌ نمي‌كند. نکته ها: بارها قرآن از مسئله ى كتاب و پرونده و نامه ى عمل در قیامت سخن به میان آورده است و مى فرماید: فرستادگان ما مى نویسند: «اِنّ رُسلنا یَكتبون»(47)، آثار كارها را هم مى نویسیم: «نَكتُب ما قدّموا و آثارهم»(48)، نامه عمل آنان بر گردنشان آویخته مى شود: «اَلزمناه طائره فى عُنُقه»(49)، پرونده ها در قیامت گشوده مى شود: «و اذ الصُّحف نُشرت»(50)، نامه ها به دست خود افراد داده مى شود؛ نامه ى خوبان به دست راست و نامه بدكاران به دست چپ آنان داده مى شود. همان گونه كه هر فردى پرونده اى دارد، هر امّتى نیز كتاب و پرونده اى دارد. «كلّ اُمّة تُدعى الى كتابها»(51) پیامبراكرم صلى الله علیه وآله در بازگشت از جنگ حُنین، در یك صحراى خشك فرود آمد. به اصحاب فرمود: بگردید تا هر چه از چوب وخاشاك یافتید گرد آورید. اصحاب رفتند و هر كس چیزى آورد. روى هم ریختند و انباشته شد. پیامبر فرمود: «هكذا تجتمع الذنوب، ایّاكم و المحقّرات من الذنوب» گناهان اینگونه جمع مى شوند، پس از گناهان كوچك پرهیز كنید.(52) از این برنامه این درس را نیز مى توان گرفت كه پیامبر خدا صلى الله علیه وآله آموزشى اردوئى و بیابانى تجسّمى، نمایشى و عملى، همراه با پركردن اوقات فراغت براى یاران خود داشتند، آن هم وقتى كه خطر غرور ناشى پیروزى در جنگ در كمین آنان بود، واصحاب خود را بى گناه یا كم گناه مى پنداشتند. امام صادق علیه السلام فرمودند: در روز قیامت هنگامى كه كارنامه ى عمل انسان به او داده مى شود، پس از نگاه به آن و دیدن آنكه تمام لحظه ها و كلمه ها و حركات و كارهاى او ثبت شده، همه ى آنها را به یاد مى آورد، مانند اینكه ساعتى قبل آنها را مرتكب شده است، لذا مى گوید: «یا ویلتنا ما لهذا الكتاب لایُغادر صغیرة...».(53) آنان كه در دنیا بى خیال و بى تفاوت بوده و به هر كارى دست مى زنند، در آخرت هراس و دلهره خواهند داشت، «مشفقین» ولى مؤمنان كه در دنیا اهل تعهّد و خداترسى بودند در آنجا آسوده اند. «اِنّا كنّا قبل فى اهلنا مشفقین»(54) 47) یونس، 21. 48) یس، 12. 49) اسراء، 13. 50) تكویر، 10. 51) جاثیه، 28. 52) كافى، ج 2، ص 288. 53) تفسیر المیزان. 54) طور، 26. پیام ها: - در قیامت، هم نامه ى عمل هر فرد به دستش داده مى شود، هم كتابى در برابر همه قرار داده مى شود. «و وُضِع الكتاب» - نگرانى و هراس مجرمان، از عملكرد ثبت شده ى خویش است، نه از خداوند. «مشفقین ممّا فیه» - قیامت، روز حسرت و افسوس مجرمان است. «یا ویلتنا» - علم افراد به عملكرد خودشان در قیامت چنان است كه گویا همه با سواد مى شوند، چون كتاب و خواندن براى همه مطرح است. «وُضِع الكتاب... مشفقین ممّا فیه» - عمل هاى انسان داراى درجات است. «صغیرةً ولا كبیرةً» - قیامت، صحنه ى تجسّم عمل هاى انسان است. «وجدوا ما عملوا حاضراً» - داشتن عدالت وظلم نكردن، لازمه ربوبیّت الهى است. «و لایَظلم ربّك احداً»
وَإِن تَعُدُّوا نِعْمَةَ اللَّهِ لَا تُحْصُوهَا إِنَّ اللَّهَ لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ نحل - ١٨ و ‌اگر‌ نعمت‌هاي‌ ‌خدا‌ ‌را‌ شماره‌ كنيد، نمي‌توانيد ‌آنها‌ ‌را‌ ‌به‌ آخر رسانيد. بي‌شك‌ خداوند آمرزنده‌ي‌ مهربان‌ ‌است‌. نکته ها: مشابه همین آیه در سوره ى ابراهیم آیه 33 آمده است، امّا آنجا در پایان آیه مى فرماید: «انّ الانسان لظلوم كفّار» واینجا در پایان آیه مى فرماید: «انّ اللَّه لغفور رحیم» آرى! نعمت ها نشانه ى لطف ورحمت خداست، امّا این انسان است كه كفران مى كند و به خود و جامعه ظلم مى نماید. گرچه شمردنِ نعمت هاى الهى ممكن نیست، امّا ذكر و یاد آنها لازم است. چنانكه در آیه 11 سوره ضُحى مى فرماید: «و امّا بنعمة ربّك فحدّث» و در زیارت امین اللَّه مى خوانیم: «ذاكرة لسوابغ آلائك» انسان حتّى قدرت شمردن نعمت هاى الهى را ندارد چه رسد به قدرتِ شكرگزارى آنها. از دست و زبان كه برآید كز عهده ى شكرش به در آید بنده همان به كه زتقصیرخویش عذر به درگاه خداى آورد ور نه سزاوار خداوندیش كس نتواند كه بجاى آورد پیام ها: - نسبت به آنچه مى دانید شكر كنید، نسبت به آنچه نمى دانید، خداوند غفور و رحیم است. «انّ اللَّه غفور رحیم»
إِنَّ الَّذِينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَأَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا مُّهِينًا احزاب - ٥٧ بي‌گمان‌، كساني‌ ‌که‌ ‌خدا‌ و پيامبر ‌او‌ ‌را‌ آزار مي‌دهند، ‌خدا‌ ‌آنها‌ ‌را‌ ‌در‌ دنيا و آخرت‌ لعنت‌ كرده‌ و برايشان‌ عذابي‌ خفت‌بار آماده‌ كرده‌ ‌است‌. نکته ها: آزار خداوند، یعنى انجام كارى بر خلاف خواست و رضاى او كه به جاى جلب رحمت الهى، غضب و لعنت خداوند را به دنبال دارد. شاید مراد از اذیّت خدا، اذیّت بندگان خدا باشد، نظیر قرض دادن به بنده كه قرض دادن به خداست، و مراد از اذیّت كردن پیامبر صلى الله علیه وآله تكذیب و تهمت و برخورد بى ادبانه با آن حضرت و اذیّت كردن اهل بیت اوست، . پیام ها: - بنده ى مخلص به جایى مى رسد كه رنجاندن او، رنجاندن خدا مى شود. «یؤذون اللّه و رسوله» - بخشى از كیفر توهین و تحقیر و آزار و اذیّتِ اهل ایمان، در همین دنیا ظاهر مى شود. «لعنهم اللّه فى الدنیا» - چون هدف ایذا كننده اهانت است، كیفر او نیز اهانت در آخرت است. «عذاباً مهینا»
إِن تُبْدُوا الصَّدَقَاتِ فَنِعِمَّا هِيَ وَإِن تُخْفُوهَا وَتُؤْتُوهَا الْفُقَرَاءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَيُكَفِّرُ عَنكُم مِّن سَيِّئَاتِكُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ بقره - ٢٧١ ‌اگر‌ صدقه‌ها ‌را‌ آشكار كنيد این كار خوبي‌ ‌است‌ و ‌اگر‌ پنهانش‌ بداريد و ‌به‌ تهيدستان‌ [آبرومند] بدهيد این ‌براي‌ ‌شما‌ بهتر ‌است‌ و بخشي‌ ‌از‌ گناهان‌ ‌شما‌ ‌را‌ مي‌زدايد و ‌خدا‌ ‌از‌ آنچه‌ مي‌كنيد آگاه‌ ‌است‌.