اپیدمی کرونا (کووید-۱۹) جامعه جهانی رو درگیر خودش کرده، و تبعات اقتصادی مهمی داشته و خواهد داشت. تو این پست، ابتدا اپیدمیولوژی کووید-۱۹ رو از جهات مختلف بررسی می‌کنیم، و بعد به مرور تبعات اقتصادی اون می‌پردازیم. ➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖ آمار مبتلایان به کووید-۱۹ (کرونا): سرعت شیوع کووید-۱۹ در دنیا رو به کاهشه، اما این بخاطر چینه. خارج از چین، سرعت شیوع کووید-۱۹ در حال افزایشه. فقط در خارج از چین، سه‌شنبه حدود ۴۰۰ مریض جدید پیدا شد، چهارشنبه ۶۰۰ تا، پنجشنبه ۹۰۰ تا، جمعه ۱۲۰۰ تا، و شنبه ۱۷۰۰ بیمار جدید. شنبه، حدود ۵۸۰ نفر در چین، ۵۸۰ نفر در کره، ۵۷۰ نفر در ایتالیا، ۳۸۰ نفر در ایران، ۵۰ نفر در آلمان، ۳۰ نفر در فرانسه، ۲۱ نفر در اسپانیا، و ۱۱ نفر در ژاپن به مبتلایان اضافه شدند. ➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖ نرخ سرایت کووید-۱۹: از حیث مسری بودن، کووید-۱۹ از ابولا مسری‌تره، اما از آبله مسری‌تر نیست. هر یک نفر ناقل کووید-۱۹ بطور میانگین ۳ نفر رو مریض می‌کنه، در حالیکه یک ناقل ابولا ۲ نفر رو مریض می‌کنه و یک ناقل سرخجه ۷ نفر رو مریض می‌کنه. - مِرس (عضو دوم خانواده کرونا): ۱ نفر - ابولا:‌ ۲ نفر - آنفولانزا: ۲/۵ نفر - کووید: ۳ نفر - سارس: ۳/۵ نفر - اوریون:‌ ۵/۵ نفر - سرخجه: ۷ نفر - آبله:‌ ۷ نفر - سرخک: ۱۵ نفر حواسمون باشه که فرد ممکنه تا ۱۰ روز ناقل باشه، ولی هیچ علایمی نداشته باشه. حتی بعد از درمان شدن و رفع علایم بیماری هم، مبتلایان به کووید-۱۹ تا دو هفته ناقل ویروس هستند. خیلی مهمه که قرنطینه مبتلایان به کووید-۱۹، تا دو هفته بعد از رفع علایم بیماری هم ادامه پیدا کنه. ➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖ آمار قربانیان کووید-۱۹: تعداد فوت شدگان به ۳۰۰۰ نفر در دنیا رسیده. در ابتدا گفته می‌شد نرخ مرگ و میر ۲ درصده، اما الان بنظر میاد بین ۴ تا ۵ درصد باشه. ۳۰۰۰ نفر از ۸۸۳۵۰ بیمار مبتلا، فوت شده‌اند = ۳/۴٪ ۴۲۷۳۰ نفر خوب شدند. یعنی مجموعا پرونده ۴۵۷۳۰ بیمار بسته شده؛ یا فوت شدن یا مرخص. پس ۶/۵٪ کسانی که پرونده‌شون بسته شده فوت کردن. متخصصان انتظار دارند نرخ فوت کسانی که هنوز بیمار هستند کمتر از ۶/۵٪ باشه. لذا انتظار میره در نهایت نرخ فوت بین ۴ تا ۵ درصد باشه. ➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖ اثر سن: عمده قربانیان کووید-۱۹ بالای ۶۰ سال سن دارند. در بین زیر ۵۰ ساله‌ها، نرخ فوت یک دهم نرخ میانگینه. یعنی اگه در نهایت نرخ فوت ۵٪ باشه، نرخ فوت زیر ۵۰ ساله‌ها نیم درصد خواهد بود. بنظر میاد کووید-۱۹ با بچه‌های زیر ده سال کاری نداره. ➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖ اثر بیماری‌های زمینه‌ای: برخی بیماری‌ها اثر کووید-۱۹ رو تشدید می‌کنند. کسانی که ناراحتی عروقی دارند ۵ برابر، دیابت دارند ۳/۵ برابر، بیماری مزمن تنفسی دارند ۳ برابر، فشار خون دارند ۳ برابر، و کسانی که سرطان دارند ۲/۵ برابر عموم، آسیب پذیرند. کسانی که هیچ یک از این بیماری‌های رو ندارند، نصف میانگین در خطر فوت هستند. یعنی با فرض اینکه نهایتا نرخ فوت ۵٪ باشه، کسانی که هیچکدوم از این پنج بیماری رو ندارند، نرخ فوت‌شون ۲/۵ درصد خواهد بود. طبعا اگه زیر ۵۰ سال هم باشند، نرخ فوت‌شون به مراتب کمتره. ➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖ درمان کووید-۱۹: کووید-۱۹ در ۸۰٪ مبتلایان در حد یک سرما خوردگی معمولیه. ۲۰٪ دچار مشکلات جدی می‌شن و باید بستری بشن. یک چهارم اونها (۵٪) شرایطشون خطرناک می‌شه و نیازمند آی.سی.یو می‌شن، که متاسفانه عمدتا هم فوت می‌کنند. شرکت «گیلیاد ساینس» دارویی به نام Remdesivir برای ابولا ساخته. بر مبنای تست‌هایی در آمریکا و چین، بنظر میاد این دارو برای کووید-۱۹ هم موثره و می‌تونه جلوی خطرناک شدن وضعیت اون ۲۰٪ رو بگیره. یعنی شاید بشه نرخ فوت رو به شدت کاهش داد. این دارو برای ۸۰ درصدی که نوع خفیف بیماری رو می‌گیرند مفید نخواهد بود. #پویا_ناظران @GhadiriNetwork

وقتی گروهی رو قرنطینه می‌کنید، اولا یا باید داوطلب همکاری با شما باشند، یا باید زورتون بهشون برسه؛ ثانیاً، تامین همه نیازهای غذایی و درمانی اون گروه در این دوره با شماست. وقتی یک آپارتمان، یک ساختمون، یا یک بیمارستان رو قرنطینه می‌کنیم احراز این دو شرط شدنیه. هزینه بر هست، ولی دولت از عهده‌اش برمیاد، حتی دولت کنونی. این روزها خیلی گفته میشه که قرنطینه نکردن قم یکی از اشتباهات مهلک وزارت بهداشت بود. این حرف چقدر درسته؟ ببینیم قرنطینه کردن شهری به ابعاد قم به چه صورته؟ ➖➖➖➖➖➖➖➖➖ 1⃣ یک شبه، سازمانی عریض و طویل باید شکل بگیره تا نیاز روزانه قم به برنج، لوبیا، سیب، پرتقال، گشنیز، جعفری، ترب، شلغم و البته زنجبیل و لیموترش رو محاسبه کنه، تامین کنه، و بر توزیع رایگان اون در سطح شهر نظارت کنه. چرا توزیع غذای متمرکز؟ چون با قرنطینه شهر، زنجیره تامین بخش خصوصی عملا تعطیل میشه. اگه دولت غذا نرسونه، تو شهر قحطی میشه. چرا رایگان؟ چون برخی از مردم بخاطر قرنطینه دیگه درآمد ندارند. فقط هم غذا نیست. سوخت، دارو و خدمات درمانی هم باید تامین بشه. طبعا مردم به این سازمان عریض و طویل اعتماد ندارند، لذا بیش از نیازشون تقاضا میکنند و انبار میکنند. پس باید بیشتر از مصرف عادی قم، غذا، دارو و سوخت بهشون رسوند. این به کمبود و افزایش قیمت در بقیه کشور منجر میشه. پس قمی‌ها ناراضی هستند که زندانی شده‌اند، و بقیه ناراضی هستند که همه چیز گرون شده. در نتیجه دولت مجبور به واردات اقلام خوراکی میشه، اونهم با وجود تحریم آمریکا و پاندمی کرونا! در عمل، علیرغم تلاش این سازمان عریض و طویل، غذا و دارو درست توزیع نمیشه. برخی گرسنه می‌مونند، به خیابون می‌ریزند، آشوب میکنند، و در مقابل قرنطینه مقاومت میکنند. یادمون باشه کسانی در بین این مردم زندگی میکنند که در حد لیسیدن ضریح علیه توصیه‌های دولت مقاومت میکنند. برای اینکه چنین افرادی هم مجبور به همکاری با قرنطینه بشوند، قوه قهریه لازمه. یعنی به نیروی نظامی نیاز میشه، تا هم مبادی شهر رو حفظ کنه، و هم کامیونهایی که غذا، سوخت و دارو توزیع میکنند رو حفاظت کنه. در این بین، معمولا شلیک چند تیر اجتناب ناپذیر میشه که خودش تبعات اجتماعی وخیمی داره. پس از طرفی پروژه لجستیک عظیمی باید ظرف چند روز از صفر به صد برسه، تا بشه شهر قم رو قرنطینه کرد. از طرفی دیگه، یک سیستم امنیتی نظامی باید شکل بگیره تا از این پروژه لجستیک حمایت کنه. این پروژه لجستیکی عظیم، و این مدیریت متمرکز رو باید همین کشورِ در تحریم و همین حکمرانی عاجز، اجرایی کنه! ➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖ 2⃣ اهالی شهر هم باید با قرنطینه همکاری کنند. برخی از این مردم از محل مسافر کشی تو راه تهران-قم، کاشان-قم، اصفهان-قم و غیره ارتزاق می‌کنند. برخی در زمین کشاورزی خارج از قم کار می‌کنند. برخی کارگر کارگاهی تو جاده کاشان یا اصفهان هستند. برخی هم کارگر فرودگاه امام هستند. همه اینها به دنبال منفذی برای خروج از شهر خواهند بود. این قرنطینه هم منافذ بسیاری خواهد داشت. خاطرتان باشه، کلی راننده کامیون، ناظر توزیع، و پزشک و پرستار باید روزانه وارد شهر بشن و از اون خارج بشن. پس قرنطینه منافذی خواهد داشت. منافذ قرنطینه باید کنترل بشه تا مریضی خارج نشه. طبعا چنین کاری بدون خطا نیست و بعضی از مریض‌ها خارج می‌شن. علاوه بر اون، برخی مردم ریسک بیمار بودن‌شون رو مخفی خواهند کرد، تا جواز عبور از منافذ قرنطینه پیدا کنند. این منجر به شیوع بیماری به خارج از محدوده قرنطینه میشه. پس در عمل، کرونا از قرنطینه خارج میشه. اما مردم سالمی که نمیتوانند به محل کارشون در خارج از شهر برسند، باعث میشن فعالیت تولیدی در خارج از قم هم مختل بشه. مثلا بسیاری از کارمندان فرودگاه امام نخواهند تونست برند سرکار. مردم با چمدانهای گم شده مواجه خواهند بود. فرودگاه مملو از مسافر میشه، ولی کارمند کافی نیست. برخی به پروازشون نمی رسند. خلاصه نارضایتی به سایر شهرها هم کشیده میشه. بزرگترین مشکل در بین مریضهای سایر شهرها بروز میکنه. مردم سایر شهرها که می‌بییند در قم چه وضعیه، از ترس قرنطینه‌ شدن شهرشون، مریضی خودشون رو قایم میکنند، و کمک درمانی دریافت نمی کنند. این به شیوع بیش از پیش مریضی در خارج از قم، و افزایش مرگ و میر منجر میشه. ➖➖➖➖➖➖➖➖➖ این سناریو رو میشه با جزییات بیشتری هم پرداخت، ولی نکته اصلی دیگه مشخصه. قرنطینه، قضیه دوغ درست کردن با آب دریاست. شدنی نیست، اگرچه، اگه میشد چی میشد. قرنطینه وقتی موثره که فقط شامل فرد مریض بشه، و داوطلبانه و با همکاری کامل او باشه. قرنطینه اجباری یک شهر پر از آدم سالم و مریض، قطعا به بحرانی بزرگتر از بحران ناشی از اپیدمی منجر میشه. به زعم من، مقاومت وزارت بهداشت در برابر اصرارها برای قرنطینه قم درست بود. اگه قم قرنطینه شده بود، الان کشور در آشوب می‌بود. #پویا_ناظران @GhadiriNetwork