. ✨﷽✨ مصباح یزدی و مسأله #علوم_انسانی_اسلامی #بخش_سوم #معانی_مردود_علم_دینی گذشت که علامه مصباح یزدی نیز، آنچه زیدآبادی نام آن را علوم انسانی اسلامی می‌نهد، را لایق این عنوان نمی‌داند. ✨ علامه مصباح در کتاب نفیس «رابطه‌ی علم و دین» قبل از تعیین معنای منتخب از علم دینی، احتمالاتی را طرح می‌کند و همه‌ی آنها را مردود می‌داند؛ معانی محتمل و مردود برای واژه‌ی علم دینی، از نظر علامه مصباح یزدی عبارتند از: ۱. رقيق‌ترين مناسبت که دينی و اسلامی‌خواندنِ برخی از علوم را توجيه می‌کند، پيدايش و رشد يک رشته‌ی علمی يا يک نظريه در سرزمينی اسلامی است. ۲. اگر واقعيت مکشوف، با نظری الهی نگريسته شود و آن را مخلوق اراد‌ه‌ی خداوند دانسته شود، و با نظری طبيعی و مادی ملاحظه نشود، علم دینی شکل می‌گیرد. ۳. دانشی که موضوعش، سخن يا فعل خداوند باشد، علم دینی است. ۴. از معيارهای حداقلی مطرح‌شده برای دينی‌ناميدن علوم، آن است که مبانی و اهداف و نظریات يک رشته‌ی علمی، با آموزه‌های دينی اسلام تنافی نداشته باشند. ۵. معياری دقيق‌تر از ملاک‌های گذشته، آن است که علمی را دينی بناميم که نه تنها با دين مخالف نباشد، بلکه دين آن‌را تأييد هم بکند. ۶. رشته‌ای علمی که پاسخ‌ به مسائل خود را از منابع اصيل دينی مي‌طلبد و آنها را با روش نقلی صحيح به دست می‌آورد، علم دينی ناميده می‌شود. ۷. مناسبت روش‌شناختی ديگر برای تجويز و توجيه دينی‌دانستن يک علم، آن است که روش آن علم مورد تأييد دين باشد، و اعتبار آن در آموزه‌های دينی به اثبات رسيده باشد. ۸. تنها ملاک برای اتصاف علم به دينی‌بودن، اين است که موضوع آن علم، از موضوعات دينی باشد، مانند خداشناسی و آخرت‌شناسی‌. ۹. اگر علمی، اصول موضوعه‌ی دين را فراهم کند، شايسته‌ی نام «‌علم دينی» است. بنابراین، علومی چون لغت و ادبيات عربی،‌ علوم صرف و نحو عربی، معانی و بيان، و علوم مربوط به فصاحت و بلاغت عربی را باید از علوم دينی دانست. ✍ سیداحمد غفاری 🆔 @ghafari_ir