پیوست ۱

پیوست ۲

پیوست ۳

پیوست ۴

پیوست ۵

تبریک خاص حرف‌های عجیب‌وغریب قلمدار به هر کس که «زن» است سعید احمدی: مادران! مادربزرگ‌ها! زنان! خوهران! خاله‌ها! عمه‌ها! عروس‌ها! زن‌برادرها! زن‌عموها! زن‌دایی‌ها! خانم‌های خانه‌دار! خانم‌معلم‌ها، خانم‌دکترها، خانم پرستارها! خانم‌های بچه‌دار! خانم‌های بی‌بچه! خانم‌های هنرمند! خانم‌های کارمند! خانم‌های عشایری! خانم‌های روستایی! خانم‌های شهری! خانم‌های اول! خانم‌های یکی مانده به آخر! خانم‌های عاشق! خانم‌های بی‌احساس! خانم‌های مایه‌دار! خانم‌های طلایه‌دار! خانم‌های کار! خانم‌های حسابی و ناحسابی! بانوها! کدبانوها! هر روز برای شماست. هر روزتان مبارک! امروزتان هم خیلی خیلی مبارک! ما همه از مرد و نامرد از بچه و بزرگ، از آمده و نیامده، از مانده و رفته، مهمان دست‌پخت شماییم. آش کشک شما بیخ ریش ماست. سر سفره‌تان می‌نشینیم نان و نمک‌تان را می‌خوریم. خدا را به داشتن شما هم بی حد و اندازه شکر می‌کنیم. نمکدان هم نمی‌شکنیم. فقط یک چیز را بدانید: صددرصد «بدبختی و خوشبختی» ما همه، به هنر پخت‌و‌پز شما بستگی دارد. بخت‌ وقتی یار ماست که «فاطمه» باشید. «زهرا» باشید. ما را از ته جهنم بکشانید بالا. ببریدمان داخل بهشت زندگی کنیم. دامن پاک شما، فرشته‌خویی شما، گل وجود شما، بهشت موعود ماست. گل باشید! زن‌ها! بانوها! خانم‌ها! 🌱 @ghalamdar

هر بار به گلزار سپردند شهید این‌بار ز گلزار شهید آوردند... #حاج_قاسم #نویسندگان_حوزوی @HOWZAVIAN @Labkhandghalam

از متن‌های پر مغز و معنا و زیبایی که حال و هوای این روزها را بازگو کرده، از دوست عزیز و هنرمندم آقای هادی حمیدی، تقدیم حضورتان.🌷🌺

برارجان! نوشته ویژه‌ی قلمدار برای رقیه‌سادات، دخترک موخرمایی 🌱 @ghalamdar

برارجان! برای رقیه‌سادات موخرمایی کوچولو. خانه‌به‌دوشی، مثل بادبادکی است که از دست بچه‌‌ای بازیگوش رها می‌شود و به اسارت اراده‌ی سخت و خشن طوفان درمی‌آید. می‌رود و نمی‌داند تا کی و تا کجا؟ ✍️سعید احمدی این مدت که «زن، زندگی، آزادی» افتاد روی زبان‌ها، از هر کس که شنیدم، سرووضع و ریخت‌وقیافه‌اش دادمی‌زد هیچ‌چیز که نداشته نباشد، دست‌کم بهره و ثمره‌ای از زندگی دارد؛ آزادی را نمی‌دانم. میان این‌همه هیاهو، لابه‌لای این‌همه آدم، زنانی را می‌شناسم که آن‌قدر از زندگی هیچ‌چیز ندارند که داخل آدم به‌حساب نمی‌آیند؛ چه رسد به پرچم و شعار و جنبش و این حرف‌ها. امروز همراه همسرم، سری زدم به خانم برارجان. از بس هی می‌گوید: برارجان! برارجان! خودم این اسم را برایش گذاشتم؛ وگرنه نام دیگری دارد. یکی از زن‌های آواره و دربه‌در افغان با چهارتا بچه. شوهرش معلم قرآن بود. فقط همسر نبودند؛ دوست و جانِ هم بودند. دلشان ‌خوش بود به همان لقمه‌ی نان و یک استکان چای که با دل‌وقلوه دادن به هم می‌خوردند. خدا را هم شکر می‌کردند. راضی بودند به هر چه می‌رسید و نمی‌رسید. روزگارشان بد نبود؛ البته اگر همین‌طور می‌گذشت؛ ولی نگذشت؛ یعنی نگذاشتند که بگذرد؛ از وقتی که سایه‌ی خداخوانده‌ها، پیامبران تباهی، ریش‌های چندوجبی و دستارهای پیچ‌درپیچ با کلاشینکف‌های روسی و ام‌شانزده‌های آمریکایی افتاد روی زندگی آنان. شوهر برارجان با چندتا از مردهای فامیل می‌روند مزارشریف، زیارت. نه می‌رسند و نه برمی‌گردند. خبر سرهای بریده و جنازه‌های سوخته‌ که رسید، آشیانه‌ی برارجان هم آتش گرفت و خاکستر شد. پر می‌زند با سه بچه‌ی قدونیم‌قد و یکی هم توراهی. می‌گریزد و می‌گریزند. همان نیم‌چه زندگی جایش را می‌دهد به آوارگی. مهاجرتِ مرغی که لانه هم ندارد چه رسد به خانه. مثل گربه‌ای که میان محله‌های نامهربانی و سگ‌های هار و بی‌باک، باید دم‌به‌ساعت بچه‌هایش را به دندان بگیرد و تن آن‌ها را و جان مضطرب و پریشان خود را این‌طرف و آن‌طرف بکشد. گز کند زمین را شاید جایی، گوشه‌ای از این دنیای پت‌وپهن، کام تلخشان، کمی، فقط کمی، طعم شیرین زندگی را بچشد؛ ولی نمی‌چشد. خانه‌به‌دوشی مثل بادبادکی است که از دست بچه‌ای بازیگوش رها می‌شود و به اسارت اراده‌ی سخت و خشن طوفان درمی‌آید. می‌رود و نمی‌داند تا کی و تا کجا؟ مانند همین برارجان که گردباد خانه‌به‌دوشی، او را تا قم آورده. با گرمای قلب‌های مهربانِ آدم‌های بی‌ادعا، او و سید حسین و زینب و فاطمه و رقیه‌ساداتِ موخرمایی کوچولو، الآن توی قم و میان کوچه‌دالان‌های قدیمی و پایین‌شهری، آلونکی اجاره‌ای دارند. برارجان برای زندگی می‌جنگد؛ از سرصبح تا دم‌غروب. بچه‌ها پشت در بسته و پرده‌ی انداخته، می‌مانند تا برارجان از سر کار برگردد. از دم‌غروب تا سرصبح هم مادری می‌کند هم پدری؛ ولی زندگی نمی‌کند. آزادی پیش‌کش. امروز گفت: «برارجان! صاحب‌خانه این ویرانه را فروخته، می‌گه زودتری به فکر جا باشید. خریدار می‌خواد این خانه‌ی کلنگی را بکوبد و دوباره بسازد». بازهم ترس، بازهم اضطراب، بازهم آشفتگی، بازهم بادبادک و طوفان. راستی! رقیه‌سادات موخرمایی کوچولو! سهم تو از زندگی میان این همه هیاهو و شعارهای دهان‌پرکن چقدر است؟ آیا تو جایی برای آرام‌وقرار خواهی یافت؟ اگر تو نیز از شهدای حادثه‌ی تروریستی بدجور تلخ و دردآور کرمان بودی، چند قطره اشک برایت روی گونه‌ها می‌غلتید؟ چندتا هشتک #رقیه_سادات_موخرمایی_کوچولو برایت می‌نوشتند؟ 🌱 @ghalamdar

مثل آدم حرف بزن! باور به فارسی‌گویی و فارسی‌نویسی همواره در میان نسل‌ها و عصرها بوده است. لاتین‌خوانی دانشجویان و عربی‌خوانی طلاب، عوارضی برای زبان رسمی ایران‌زمین داشته است. این برگ از کتاب تاریخ رجال ایران در نوع خود خواندنی و جالب است. یکی از رجال دوران قاجار (نخستین وزیر علوم ایران) دانشجوی فرنگ‌رفته‌ای را به چوب و فلک می‌بندد تا مثل آدم حرف بزند. 😁 🌱 @ghalamdar

یک رویداد قلمی: نکوداشت ژرفا قم، چهارشنبه، چهارم بهمن‌ ۱۴۰۲ #نخبگان #نویسندگان_حوزوی 🌱 @HOWZAVIAN @ghalamdar

یکی از دوستان عزیز، نیکوصفت و خیراندیش رفت و سرشان زد. این را هم خواند برای برارجان. 😭

حاشیه‌نگاری به قول عمومشدی در بانوی عمارت، بنی‌آدم، بنی‌عادت است. از عادات بی‌زوال من سر کلاس‌ها طراحی است؛ به‌ویژه وقتی استاد حرف‌هایش را تکرار کند. حوصله‌ام لبریز می‌شود. یا باید چرت بزنم یا در جایی از کتاب و دفترم طرح و‌ نقشی بکشم. این یکی را چند روز پیش در حاشیه دفتر «صمدیه‌»ام دیدم. سال ۱۳۷۶. بیست‌وشش سال گذشت. نمی‌دانم استاد سر درس قواعد دستوری زبان عربی، چه می‌گفت یا خودم به چه فکر می‌کردم که این را کشیدم. یادم نمی‌آید؛ نه استاد، نه درس و نه فکرم. فقط همین مانده، همین. 🌱 @ghalamdar

حاشیه بر حاشیه‌نگاری😁 یکی پیام داده که در آن لحظه به فکر صمدیه‌خوان‌های خواهر بودی. 😁 یکی گفته: داشتی فکر می‌کردی در آینده چهارتا زن بی‌ریخت می‌گیری. 😁😅 یکی دیگه گفته: عمو مشدی هم یکی از اونا را می‌خواست که بختش باز نشد. 😂👌 حاشیه‌های جدید👇 ✅زنان ناصر‌الدین شاهم که کلی ملت به عکساشون می‌خندن، به این خشمناکی نبودن. 😏😅 ✅معلوم میشه بچه درس‌خونی نبودی. تو باید نقاش می‌شدی. 😉 ✅حاجی جان! صورتگری حرام است. چطور سر درس حوزه از این کارها می‌کردی؟ لطفاً مسئولان رسیدگی کنن. 👍 ✅شاید در ضمیر ناخودآگاهتون از زن‌ها می‌ترسین. 🙃😫 ✅الا یا ایها الطلاب ناشی علیکم بالمتون لا بالحواشی.

اضبط المقال یکی از کتاب‌های به‌دردبخور و کاربردی برای ویراستاران، پژوهشگران، نویسندگان و جویندگان دانش دینی و تاریخ اسلام، همین اضبط المقال است. بنا و بنیان آن را علامه حسن‌زاده آملی در سال ۱۳۴۷ گذاشته است. افراد محقق و خبره‌ای مانند سید محمدکاظم مدرسی یزدی نیز روی آن کار کرده‌اند و بر بار و غنای آن افزوده‌اند. دفتر تبلیغات اسلامی هم آن را منتشر کرده است. زحمت بسیاری روی این اثر ارزشمند کشیده‌اند. اگر غلط ننویسیم ابوالحسن نجفی لازم است کنار دست اهالی قلم باشد، این نیز از همان لازم‌هاست. #درست_نویسی 🌱 @ghalamdar

حاشیه‌ای بر حاشیه‌نگاری این سی‌ویکمین صفحه دفتر صمدیه‌ام است. همان دفتری که کناره‌هایش طرح و نقش‌هایی هم زده‌ام؛ مثل همان چهارتا زنی که البته حجاب هم دارند. این را گذاشتم برای رفع اتهام از درس‌نخواندنم. فکر نکنم و بعید بلکه ابعد 😁 می‌دانم طلبه‌ای این‌طور با نم دل درس‌هایش را نوشته باشد. خواندنش جای خودش.

حیفم اومد این یکی را هم نگذارم. لابد یکی هم الآن می‌گه آدم باید خیلی بی‌کار باشه که این‌جوری درس بخونه. 😁

حاشیه‌نگاری ۲ 🧐🤔 خودم موندم چی بگم؛ ولی برای تصویر بعدی حرف دارم. 😁

حاشیه‌نگاری ۳ گریزی بر زبان و ادبیات در حوزه‌های علمیه سعید احمدی: از گره‌های ذهنی من در آن روزها و روزگاری که سرگرم ادبیات عرب بودم، نام‌هایی بود که برخی از قدرقدرت‌ها و قوی‌شوکت‌های صرف و نحو عربی داشتند؛ مثل ابن‌ثعلب، ابن‌جنی، ابن‌وحشی و ابن‌بلبل. اگر آن دو‌_سه‌تای اولی را برمی‌گرداندم به فارسی، خیلی مؤدبانه و موقر درنمی‌آمد. بعدها فهمیدم چندان ربطی به جن و روباه و این چیزها ندارند؛ ولی موقع خواندن دیدگاه‌های ایشان، روحشان را این‌طور احضار می‌کردم. اگر از جملات آنان چیزی نمی‌فهمیدم بی‌گمان زبان چنین روح حضوریافته‌ای هم برایم نامفهوم و نامتجانس بود. اکنون که فکرش را می‌کنم گره کور را در جای دیگر می‌بینم. زبان و ادبیات مثل نسل‌ها نو می‌شود. گاهی ادبیات از زمانه هم سبقت می‌گیرد؛ ولی ساختار و شاکله آموزشی حوزه‌های علمیه، همواره کهنه‌گرایی بوده است؛ برای همین البهجة‌المرضیه و دیگر کتاب‌های آموزشی حوزه با همان زبان و ادبیات عهد دقیانوسی، هم‌چنان تدریس می‌شوند. سال‌ها وقت و عمر نازنین نوجوانان و جوانان بااستعداد، سر فهم زبان تلف می‌شود. مجلسی اگر

حلیة‌

المتقین

نوشت برای روزگار خودش بود. معراج‌السعاده ملا احمد نراقی ادبیات زمانه خودش را دارد. با صبحکم‌الله و مساکم‌الله بالخیر و العافیه صبح و عصر طلبه‌جماعت به‌خیر نمی‌شود. «با این تقریب واضح است که اگر به نظر دقی ملاحظه کنیم، تکلم به‌غیر لسان زمانه استهجان عرفی دارد». حوزه در باب زبان نه‌تنها روزآمد نیست، چند دهه عقب‌تر است. 🌱 @ghalamdar