"نگاهی به کتاب باغ در حصار مصائب"
"باغ در حصار مصائب"، مجموعهای از شاعر شناختهشدهی کاشانی، علیرضا رجبعلیزاده است که در سال ۱۳۹۲ از سوی نشر #شهرستان_ادب منتشر شده و با گذشت یکدهه از زمان انتشار، مطالعهی آن همچنان میتواند برای اهالی شعر غنیمت باشد.
این دفتر، شامل ۹۲ صفحه و اغلب سرودههایش غزل و پس از آن چارپاره و نیمایی است. خلاف بسیاری از دفترهای شاعران هم نسل، در این دفتر تنوع وزنی محسوسی دیده میشود؛ به طوری که در غزلها از هیچ وزنی بیش از چهاربار استفاده نشده است. ساخت وزنها متنوع است و انواع وزنهای کوتاه، وزنهایی با طول متوسط، وزنهای دولختی و وزنهایی با ارکانی بیش از عروض کهن، در شعرها نمود یافته است.
دایرهی واژها در اشعار نسبتا گسترده است و کمتر دودستگی زبانی و اغلاط دستوری رایج در شعر دیگر شاعران در این دفتر دیده میشود. مضامین اشعار گاه مربوط به رویدادهای فردی و گاه مذهبی- وطنی است و شاعر در اشعار مذهبی و بهویژه پایداری، زبانی کمی متفاوت دارد.
ویژگی بارز این دفتر که برخی مخاطبان را به خود جلب کند و از زوایایی سزوار نقد و بررسی است، پیوند #بینامتنی اشعار با دیگر متون ادبی است.
در برخی غزلهای این مجموعه، نشانههایی از زبان #منزوی یا پیوندی بین اشعار و متون تاریخی یا داستانی چون #داش_آکل #هدایت دیده میشود. این پیوندها در سطح متعادل آن، از عوامل موثر ایجاد شاعرانگی در این دفتر بوده است؛ اما شاعر گاه در پیوند متنی با اشعار #اخوان_ثالث آنقدر اصرار ورزیده که سبب شده، سبک و جهان فردیاش در برخی اشعار به حاشیه رود؛ هرچند نوعی نوآوری و تجربهی جدید از غزلسرایی را به مخاطبان خاص، ارائه کرده است.
این تاثیرپذیری و اصرار بر اخوانگرایی را به صورت کلی در موارد زیر میتوان طبقهبندی کرد:
۱. استفاده از وزنهای خراسانی و همچنین وزنهای مورد استفادهی اخوان در نیماییها، به ویژه رکن مفاعیلن، برای تقویت امکان شبیهشدن شکل اشعار به سرودههای اخوان.
۲. غلبهی عناصر روایت در اشعار و نزدیک شدن به شیوهی روایتی اخوان در اشعار و استفاده از نمادهای روایتی او چون: نقال، راوی و ... .
۳. فراوانی استفاده از شگردهای بیانی چون: خطاب و سوال های پیاپی در اشعار به شیوهی اخوان.
۴. غلبهی عناصر معنایی شعر اخوان در سرودهها، مفاهیمی چون: تنهایی، پوچی، تاریکی، یاس و ... .
۵. زبان خراسانی اخوانی و نمود آن در اشعار، از قبیل: دایرهی واژگان، نوع ترکیبسازیها و اضافههای مقلوب، قیدها، اسم صوتها و ... .
۶. تلاش برای نیمایینویسی غزلها؛ اغلب به شکل تفننی.
۷. اصرار بر ارجاع به سطرها، ترکیبها، نام مجموعهها و سرودههای اخوان؛ بهطوری که بخشهایی از اشعاری چون: زمستان، خوان هشتم، پادشاه فصلها، از تهی سرشار، شاتقی، کتیبه و صدها استفادهی از این دست، در این مجموعه دیده میشود.
این که شاعر گاه به صورت تفننی از این ارتباطات #بینامتنی بهره برده و جز اخوان، دیگر شاعران در پسزمینهی شعرش حضور زیادی نداشتهاند؛ سبب شده برخی ویژگیهای جهان فردیاش در این مجموعه مجال نمود نیابد؛ با اینحال، دفتر "باغ در حصار مصائب" از منظر سازگار کردن قالب غزل با منطق شعر نیمایی نوخراسانی، از متفاوتترین مجموعههایی است که از شاعران دهههای اخیر میتوان خواند.
#محمد_مرادی
#علی_رضا_رجب_علی_زاده
#غزل_نیمایی
#شهرستان_ادب
https://eitaa.com/mmparvizan
"شاعر درخت گیلاس"
غلامعلی مهدیخانی(مجرد) متولد ۱۳۱۵ اراک و درگذشتهی ۱۴۰۳ را از ربع قرن پیش میشناختم. در جلسات پررونق و متعدد ادبی شیراز دههی هفتاد میدیدمش و با همان شور همیشگی شعر میخواند. آنوقتها بیش از شصتسال داشت؛ اما غزل را با نگاهی نزدیک به جوانان میسرود. او از اولین دفترش "باغ گیلاس" تا دفتر آخرش که با نام "تا همین غزل" منتشر شد، همینگونه بود؛ چون بسیاری از شاعران عاشقانهسرای روزگار ما.
خدایش بیامرزاد و یادش نیکو باد.
#مهدی_خانی
#شهرستان_ادب
#شعر_شیراز
https://eitaa.com/mmparvizan
«سرزمین شعر» با اجرای امیرحسین مدرس روی آنتن میرود/ «همبیت» و «یک غزل-یک تصویر» چالشهای فصل دوم برای شرکتکنندگان
«همبیت» و «یک غزل-یک تصویر» بهعنوان دو بخش چالشی به فصل جدید برنامه تلویزیونی «سرزمین شعر» اضافه شد.
فصل جدید برنامه تلویزیونی «سرزمین شعر» با افزودهشدن دو چالش جدید «همبیت» و «یک غزل یک تصویر» از شنبه ۱۷شهریورماه روی آنتن شبکههای چهار (گروه ادب و هنر) و دو سیما میرود.
در چالش «همبیت» در هر رقابت یکی از شاعران مطرح کشور با طرح یک تکمصرع از شرکتکنندگان میخواهد مصرع دوم را بداههسرایی کنند.
همچنین در چالش «یک تصویر یک شعر»، با پخش یک تصویر یا بخشی از یک فیلم، از شرکتکنندگان خواسته میشود تا شعری در وصف تصویر یا اثر پخششده بسرایند.
اجرای فصل جدید «سرزمین شعر» را امیرحسین مدرس برعهده دارد و سردبیری و اجرای بخش «چالش» برنامه برعهدۀ محمود حبیبیکسبی است. همچنین حضور فعال شاعران افغانستان در هر قسمت و حضور تماشاگران در صحنۀ رقابت، از ویژگیهای فصل جدید است.
علیرضا افتخاری خوانندۀ مطرح کشورمان مانند فصل قبل در برنامه حضور دارد و یوسفعلی میرشکاک شاعر برجسته، میهمان ویژهبرنامه افتتاحیه فصل دوم میشود.
این برنامه، با حضور ۴۰ شاعر تولید شده و ناصر فیض، علیرضا قزوه، محمدکاظم کاظمی، علیمحمد مؤدب و محمدمهدی سیار داوران این برنامه هستند.
«سرزمین شعر» به کارگردانی علی شریعتپناه و سعید ایلاتی، تهیهکنندگی علی زارعان و همکاری شهرستان ادب، در ۲۰ قسمت ۷۰ دقیقهای، شنبه تا چهارشنبه هر هفته، ساعت ۲۱ از شبکۀ چهار سیما و از سهشنبه تا جمعه، ساعت ۲۳:۱۵ از شبکۀ دو سیما میهمان خانههای مخاطبان خواهد شد.
همچنین خلاصۀ برنامه، چهارشنبه هر هفته ساعت ۲۱ روی آنتن شبکۀ چهار میرود.
#سرزمین_شعر
#شهرستان_ادب
"بیتو"
بیتو قرنهاست رودها، در طریق درّه سالکند
بیتو زخمها عفونیاند، بیتو دردها چههالکند
با تو لالهها، ترانهها، خطبهخوان دفتر منند
بیتو داغها، دریغها، خسروان این ممالکند
در هوایت ای نفَسترین! ای بهار آخر زمین!
بادها هماره جاریاند، ابرها دوباره سالکند
آسمان، مدار حجّ توست، ای مطاف سعی عاشقی!
در طواف تو ستارگان عازمان این مناسکند
لب به جلوه باز کن! بخوان، شعر جمعهی ظهور را
مدتی است استغاثهها، گرد دامن ملایکند
*
عصر، عصر عمروعاصهاست، یکنفس خودی نشان بده
قرنهاست کوچههای ما داغدار خون مالکند
#محمد_مرادی
#شعر_آیینی
#انتظار
#دفتر_به_رنگ_درنگ
#شهرستان_ادب
https://eitaa.com/mmparvizan
نشست ادبی «شهرستان ادب تهران» با رنگ و بوی«جشنواره آستانه خورشید»
چهارشنبه ۲۰ فروردین ماه ۱۴۰۴
#آستانه_خورشید
#سید_علا_الدین_حسین
#شیراز
#تهران
#شهرستان_ادب
#جشنواره_ملی_شعر