#سبک_زندگی را از #نهج_البلاغه بیاموزیم
بِكَثْرَةِ الصَّمْتِ تَكُونُ الْهَيْبَةُ،
وَبِالنَّصَفَةِ يَكْثُرُ الْمُوَاصِلُونَ
وَبِالاِْفْضَالِ تَعْظُمُ الاَْقْدَارُ،
وَبِالتَّوَاضُعِ تَتِمُّ النِّعْمَةُ،
وَبِاحْتِمَالِ الْمُوَنِ يَجِبُ السُّوْدُدُ،
وَبِالسِّيرَةِ الْعَادِلَةِ يُقْهَرُ الْمُنَاوِئُ،
وَبِالْحِلْمِ عَنِ السَّفِيهِ تَكْثُرُ الاَْنْصَارُ عَلَيْهِ.
(حکمت ۲۲۴ نهج البلاغه)
كثرت سكوت، سبب ابهت و بزرگى است
و انصاف مايه فزونى دوستان است
و با بذل و بخشش قدر انسانها بالا مىرود
و با تواضع نعمت (الهى) كامل مىگردد
و با پذيرش هزينهها (و رنجها و مشكلات) عظمت و سرورى حاصل مىگردد،
با روش عادلانه، دشمن، مقهور و مغلوب مىشود
و با حلم و بردبارى در برابر سفيهان،ياوران انسان بر ضد آنها فزونى مىيابند.
#بخش اول:
#هفت فضيلت مهم #اخلاقى:
امام(عليه السلام) در اين گفتار نورانى به هفت نكته مهم از فضايل اخلاقى و اثر مثبت آنها اشاره مى كند.
نخست مى فرمايد: «كثرت سكوت، سبب ابهت و بزرگى است»;
(بِكَثْرَةِ الصَّمْتِ تَكُونُ الْهَيْبَةُ).
مرحوم ابن ميثم در شرح نهج البلاغه خود در اينجا نكته جالبى آورده مى گويد:
دليل كلام مولا اين است كه سكوت، غالباً نشانه عقل است و ابهت صاحبان عقل آشكار است و اگر به يقين دانسته شود كه كثرت سكوت ناشى از عقل اوست، ابهت او بيشتر مى شود.
و اگر حال او شناخته نشود و اين احتمال وجود داشته باشد كه سكوتش ناشى از عقل است باز سبب ابهت اوست
و گاه ممكن است سكوت، ناشى از ضعف و ناتوانى در كلام باشد و باز هم اين امر سبب احترام شخص مى شود، زيرا از پريشان گويى پرهيز مى كند.
اضافه بر اينها، سكوت، سبب نجات از بسيارى از گناهان است،
زيرا غالب گناهان كبيره به وسيله زبان انجام مى شود تا آنجا كه سى گناه كبيره را براى زبان شماره كرده ايم.
بديهى است هنگامى كه انسان از اين گناهان پرهيز كند ابهت و هيبت و شخصيت او بيشتر خواهد بود.
#سبک_زندگی را از #نهج_البلاغه بیاموزیم
ادامه سخن در مورد #حکمت ۲۲۴ نهج البلاغه
#هفت فضيلت مهم اخلاقى:
#بخش دوم:
#فضیلتسکوت:
در حديث جالبى از «هشام بن سالم» يكى از ياران خاص امام صادق(عليه السلام)مى خوانيم كه مى فرمايد:
«پيغمبر اكرم(صلى الله عليه وآله) به مردى كه خدمتش رسيد فرمود:
ألا أدُلّكَ عَلى أمْر يُدْخِلُكَ اللهُ بِهِ الْجَنَّةَ؟;
آيا تو را به چيزى هدايت كنم كه به وسيله آن وارد بهشت شوى؟»
عرض كرد: آرى يا رسول الله.
پيغمبر(صلى الله عليه وآله) فرمود:
«أنِلْ مِمّا أنالَكَ اللهُ;
از آنچه خداوند در اختيار تو قرار داده بذل و بخشش كن».
عرض كرد: اگر من خودم محتاج تر از كسى باشم كه مى خواهم به او بخشش كنم چه كنم؟
پيغمبر(صلى الله عليه وآله) فرمود:
«فَانْصُرِ الْمَظْلُومِ;
به يارى ستم ديده برخيز».
عرض كرد: اگر من خودم از او ضعيف تر باشم چه كنم؟
فرمود: «فَاصْنَعْ لِلاْخْرَقِ يَعْني أشِرْ عَلَيْهِ;
شخص نادان را راهنمايى كن و به او مشورت بده».
عرض كرد: اگر من از او نادان تر باشم چه كنم؟
فرمود: «فَأصْمِتْ لِسانَكَ إلاّ مِنْ خَيْر;
زبانت را جز از نيكى خاموش ساز».
و سرانجام پيغمبر(صلى الله عليه وآله)فرمود:
«أما يَسُرُّكَ اَنْ تَكُونِ فيكَ خِصْلَةٌ مِنْ هذِهِ الْخِصالِ تَجُرُّكَ إلَى الْجَنَّةِ؟;
آيا تو را خشنود نمى سازد كه يكى از اين صفات نيك را داشته باشى و تو را به سوى بهشت برد؟».
اضافه بر اين، سكوت سبب نورانيت فكر و عمق انديشه است، همان گونه كه در حديثى از اميرمؤمنان(عليه السلام) مى خوانيم:
«الْزِمِ الصَّمْتَ يَسْتَنِرْ فِكْرُكَ;
ساكت باش تا فكرت نورانى شود».
در حديث ديگرى از همان حضرت آمده است:
«أكْثِرْ صَمْتَكَ يَتَوَفّرْ فِكْرُكَ وَيَسْتَنِرْ قَلْبُكَ وَيَسْلَمِ النّاسُ مِنْ يَدِكِ;
بسيار سكوت كن كه فكرت فراوان و قلبت نورانى مى شود و مردم از تو در امان خواهند بود».
البته همه اينها مربوط به سخنانى است كه به اصطلاح فضول الكلام يا آلوده به گناه است; ولى سخن حق و تعليم دانش و امر به معروف و نهى از منكر و امثال آن به يقين از آن مستثناست
و در روايات آمده است كه:
اگر كلام از آفات خالى باشد به يقين از سكوت برتر است،
زيرا انبيا دعوت به كلام شدند نه به سكوت
حتى اگر ما در فضيلت سكوت سخن مى گوييم از كلام كمك مى گيريم.
🔺خداوند به پیامبر فرمودند #هفت چیز را از من بخواه:
🔸علم زیاد:
قل رب زدنی علما...
114طه
🔹آمرزش گناهان:
قل رب اغفر و ارحم و انت خیرالراحمین..
118 مومنون
🔸از شر شیطان به من پناه ببر:
قل رب اعوذ بک من همزات الشیاطین.97 مومنون
🔹منزل بابرکت:
قل رب انزلنی منزلا مبارکا...
29 مومنون
🔸توفیق صداقت:
قل رب ادخلنی مدخل صدق و اخرجنی مخرج صدق واجعل لی من لدنک سلطانا نصیرا..
80 اسرا
🔹آمرزش برای والدین:
قل رب اغفرلی و لوالدی و ارحمهما کما ربیانی صغیرا...
24 اسرا
🔸اگرعذاب گنهکاران را نشانم دادی،
من از آنان نباشم:
قل رب اما ترینی ما یوعدون فلا تجعلنی فی القوم الظالمین.
93 و 94 مومنون
🔺خداوند به پیامبر فرمودند #هفت چیز را از من بخواه:
🔸علم زیاد:
قل رب زدنی علما...
114طه
🔹آمرزش گناهان:
قل رب اغفر و ارحم و انت خیرالراحمین..
118 مومنون
🔸از شر شیطان به من پناه ببر:
قل رب اعوذ بک من همزات الشیاطین.97 مومنون
🔹منزل بابرکت:
قل رب انزلنی منزلا مبارکا...
29 مومنون
🔸توفیق صداقت:
قل رب ادخلنی مدخل صدق و اخرجنی مخرج صدق واجعل لی من لدنک سلطانا نصیرا..
80 اسرا
🔹آمرزش برای والدین:
قل رب اغفرلی و لوالدی و ارحمهما کما ربیانی صغیرا...
24 اسرا
🔸اگرعذاب گنهکاران را نشانم دادی،
من از آنان نباشم:
قل رب اما ترینی ما یوعدون فلا تجعلنی فی القوم الظالمین.
93 و 94 مومنون
🔺خداوند به پیامبر فرمودند #هفت چیز را از من بخواه:
🔸علم زیاد:
قل رب زدنی علما...
114طه
🔹آمرزش گناهان:
قل رب اغفر و ارحم و انت خیرالراحمین..
118 مومنون
🔸از شر شیطان به من پناه ببر:
قل رب اعوذ بک من همزات الشیاطین.97 مومنون
🔹منزل بابرکت:
قل رب انزلنی منزلا مبارکا...
29 مومنون
🔸توفیق صداقت:
قل رب ادخلنی مدخل صدق و اخرجنی مخرج صدق واجعل لی من لدنک سلطانا نصیرا..
80 اسرا
🔹آمرزش برای والدین:
قل رب اغفرلی و لوالدی و ارحمهما کما ربیانی صغیرا...
24 اسرا
🔸اگرعذاب گنهکاران را نشانم دادی،
من از آنان نباشم:
قل رب اما ترینی ما یوعدون فلا تجعلنی فی القوم الظالمین.
93 و 94 مومنون