#مقاله
📜 نسل دوم حدیثپژوهی؛ معنا، مبنا و روش
✍🏻 از مسائل مهم، تولید علم و ضرورت نظریهپردازی بر مبنای منابع حدیثی است که اساس آن، کشف واقعیت است، نه توصیف و تجویز.
سؤال اینکه آیا فقه الحدیث میتواند به تولید علم منجر شود؟
هدف این پژوهش بررسی امکان، مبنا و روش تولید علم از احادیث است. روش این پژوهش، تجزیه و تحلیل مطالعات بینارشتهای حدیثی و سپس تجربه آن در حدیثپژوهی بوده است.
یافته پژوهش اینکه اولاً امکان تولید علم از حدیث (کشف واقعیت) وجود دارد؛ زیرا سخن معصوم بر اساس واقعیتها صادر میشود و در لایه زیرین خود، آن را پنهان دارد؛ ثانیاً رویکرد محقق باید فهم مبنا و لایه زیرین حدیث باشد نه ظاهر آن؛ ثالثاً برای دستیابی به این هدف باید، افزون بر فقه الحدیث مرسوم، از نسل جدید فقه الحدیث استفاده کرد که مبتنی است بر راهبرد پژوهش معکوس، به منظور شناخت مبنای مؤلفههای هر حدیث و سپس کشف قانون پایه از طریق بررسی مناسبات مبناها با یکدیگر. نتیجه اینکه برای تولید علم و اسلامیسازی علوم انسانی، پس از طی مراحل نسل اول، باید مراحل دیگری نیز طی شود. بر این اساس، باید آموزش این روش در رشته های علوم حدیث و علوم قرآن و حدیث باید مورد توجه قرار گیرد.
⭕️ متن کامل 👈🏻 کلیک کنید
📣 رسانه دینی باشیم
🌐 صفحات مجازی
#مقاله
نقش زهد در کوچکسازی تنیدگی حاصل از سختیها بر اساس آیات و روایات
✍️ علی بیات، حجت الله صفری
چکیده
تنیدگی یکی از نخستین تنش های روانی است که افراد در معرض رنج های طبیعی و حوادث ناگوار، آن را تجربه می کنند. از جمله واکنش های شناختی منفی در مقابله با این رنجها، «بزرگ سازی» آن است. هدف این پژوهش تبیین نقش زهد در کوچک سازی تنیدگی حاصل از رنج بر اساس آیات و روایات بود. بدین منظور، از دو روش فهم عمومی متون دینی با رویکرد روانشناختی و فهمِ روانشناختی متونِ دینی استفاده شد. بر این اساس، به ترتیب، خانواده حدیث، اطمینان از صدور و اعتبار احادیث، لغت شناسی زهد، مفهوم شناسی آن مبتنی بر آیات و منابع روایی، و سرانجام چرایی و چگونگی نقش زهد در کوچک سازی سختی ها با تأکید بر تنیدگی ناشی از این بلایا و رنج ها بررسی شد. یافته ها نشان داد روایات مورد استناد، از اعتبار سند و منبع مناسبی برخوردارند. نتایج مفهوم شناسی زهد حاکی از آن بود که زهد از 10 مؤلفه، شامل شناخت حقایق و باطن، باور به فناپذیری دنیا، ظرفیت تمایز و تشخیص، خودمهارگی، دلبستگی خداسو، آینده نگری آخرت سو، جهت دهی تمایلات و خواسته ها، آرامش، بردباری و روابط اجتماعی همدلانه تشکیل شده است. چگونگی تأثیر زهد در سبک سازی رنج، با الگوی «دلبستگی خداسو» تبیین شد که این مدل خود از دو خُرده سیستم «معرفت» و «مهار» تشکیل شده است.
لینک مقاله: 👈 (کلیک کنید)
نکته:
این مقاله با استفاده از روش مطرح شده در کتاب «روش فهم روانشناختی متون دینی/فصل تبیین متن» نگاشته شده است.
📣 رسانه دینی باشیم
🌐 صفحات مجازی
#مقاله
📜 چیستی «حسن خلق» و چگونگی تأثیر آن بر روابط اجتماعی
✍🏻 عباس پسندیده
نوع مقاله: علمی پژوهشی
چکیده
هدف این پژوهش، تحلیل «حسن خلق» در روایات اسلامی است. روش پژوهش کتابخانهای و تحلیل محتواست. یافتههای این پژوهش در بعد چیستی آن است که اولاً، حسن خلق مربوط به قلمرو روابط اجتماعی است، نه همه قلمروها؛ ثانیاً، برای مصادیق آن، دست کم در این پژوهش، هشت مصداق به دست آمد که عبارتاند از: الفتگیری و الفتپذیری، نرمخویی، خوشگویی، خوشرویی، شوخطبعی، خرسندی در خوشایندها، ناخرسندنشدن در ناملایمات، و مهار خشم. در بعد چگونگی تأثیر، سه عنصر (وسعت، سهولت و زینت) بیانکننده آن هستند؛ به این شکل که حسن خلق یک خُلقِ مثبتِ توسعه یافتهای است که دامنه خیر آن از خودِ فرد فراتر رفته و به دیگران میرسد و موجب سهولت در ارتباط و زیبایی آن میشود. نتیجه این که چه در حوزه فردی یا تبلیغی یا تولید علم، میدانیم که چه معنا و تحلیلی باید از حسن خلق داشت و چگونه باید عمل کرد.
⭕️ لینک مقاله 👈🏻 کلیک کنید
نکته:
این مقاله با استفاده از روش مطرح شده در کتاب «روش فهم روانشناختی متون دینی / فصل تبیین متن» نگاشته شده است.
📣 رسانه دینی باشیم
🌐 صفحات مجازی
#مقاله
📜 الگوی نظری محافظت از مرزهای جنسی خانواده
چکیده
در روایات اسلامی افزون بر مرز فردی، خانواده نیز مرز جنسی دارد که مرد و زن را شامل میشود و آموزههای آن قابلیت مدلسازی دارد. پژوهش حاضر با هدف استخراج الگوی محافظت از مرز جنسی خانواده به روش تحلیلی - اسنادی کلاسیک در مطالعات اسلامی انجام شد. دادههای پژوهش با استفاده از روش تجزیه و تحلیل کیفی از نوع بررسی متون متقابل تحلیل و سپس الگوپردازی نظری در چارچوب مشاهدات بالینی و تحلیلی، انجام شد. بدین منظور پس از تحلیل و کدگذاری بیش از ۱۰۰ حدیث و آیات مرتبط با موضوع پژوهش، ۲۳ روایت پس از اعتباریابی و با توجه به آیات قرآن در الگوپردازی، انتخاب و با سه مؤلفه مربوط به مرزهای خانواده (مرزهای درون - بیرون، خود - دیگری و زن - مرد)، تجزیه و تحلیل شد. نتایج بررسیها نشان داد که الگوی مرز جنسی خانواده ناظر به درون و بیرون خانواده بوده و شامل زن و مرد است. مدل ارتباط جنسی زن و مرد با غیرهمسر (خود - دیگری)، مدلی بسته و ایمنیبخش و رفتار جنسی همسران با یکدیگر، مدلی باز و رضایتبخش است. بُعد بیرونی این الگو، ترکیبی از عفت و غیرت است که سبب احساس ایمنی جنسی برای همسران میشود و بُعد درونی آن تبرج و آمادگی است که نشانه توجه جنسی است. همچنین بین رفتار درون و بیرون سیستم رابطهای معکوس برقرار است؛ یعنی منع جنسی نسبت به بیرون خانواده، با ارضای جنسی درون خانواده ارتباط دارد و برعکس آن نیز برقرار است. بر این اساس، برای امنیت مرز جنسی خانواده باید برنامههای جامع بر اساس مفاهیم عفت، غیرت، تبرّج و تهیأ طراحی کرد.
📣 رسانه دینی باشیم
🌐 صفحات مجازی
#مقاله
📜 تبیین رابطه عقل و غنی بر اساس احادیث اهلبیت علیهمالسلام
✍🏻 رضا جعفری، عباس پسندیده
⭕️ لینک مقاله 👈🏻 کلیک کنید
📣 رسانه دینی باشیم
🌐 صفحات مجازی