بزرگان ادبیات فارسی🌹🌹🌹
شیخ بهایی عامِلی
بهاء الدین محمد بن حسین بن عبدالصمد عاملی، متخلص به بهایی، از عالمان و شاعران معروف قرن دهم و یازدهم هجری است. پدرش شیخ عزالدین، از عالمان دینی جبل عامل لبنان بود و در شهر بعلبک سکونت داشت و از آن جا در زمان شاه طهماسب صفوی، با خاندان خود به ایران مهاجرت کرد.
پسرش بهاء الدین محمد، در سال ۹۵۳ در بعلبک ولادت یافت و در خردسالی به همراه پدر و خاندانش به ایران آمد و در محضر پدر و عالمان دیگر تربیت یافت و در ادب عربی و فارسی و دانشهای دینی و بعضی از دانشهای عقلی، به ویژه ریاضی مهارتی حاصل کرد و به همراه پدر، چند گاه در اصفهان، قزوین، مشهد و هرات گذراند.
او با عالمان مشهوری مانند میر محمدباقر داماد معاشرت داشت و به تألیف کتابها و تربیت شاگردان خود سرگرم بود تا در هشتاد و اند سالگی درگذشت و در مشهد مدفون گردید. از شاگردان معروف او، میتوان محمدتقی مجلسی، محسن فیض کاشانی و محمدباقر سبزواری را نام برد.
از تألیفات اوست: فوائد الصمدیه، جامع عباسی، کشکول که مجموعهای است از مطالب گوناگون، حبلالمتین و ... .
بهایی به عربی و فارسی شعر میسرود و کلیات شعر فارسی او چاپ شده است و شامل منظومههای نان و حلوا، سوانح الحجاز، شیر و شکر، نان و پنیر، غزلها و اشعار دیگر او و کتاب موش و گربه به نثر است.
یکی از علتهای رواج شعر بهایی، چاشنی تند عرفانی آنهاست:
ساقیا، بده جامی، زان شراب روحانی
تا دمی برآسایم، زین حجاب جسمانی
دین و دل به یک دیدن، باختیم و خرسندیم
در قمار عشق ای دل، کی بُوَد پشیمانی؟...
ما سیهگلیمان را جز بلا نمیشاید
بر دل بهایی نِه، هر بلا که بتوانی
☘☘☘
تا نیست نگردی، رهِ هستت ندهند
این مرتبه با همت پستت ندهند
چون شمع، قرار سوختن تا ندهی
سررشتهی روشنی به دستت ندهند
با تلخیص از تاریخ ادبیات در ایران، دکتر صفا، جلد پنجم، بخش دوم، ص ۱۰۳۹ - ۱۰۴۶.
#بزرگان_ادبیات_فارسی
#شیخ_بهایی
#بازنشر
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
آرایههای ادبی💐💐💐
رَدُّ الصَدرِ عَلَی العَجُز (باز بردن آغاز به انجام)
گذشتگان، هر بیت را به چهار بخش تقسیم میکردند. در این بیت حافظ:
گفتم: صنمپرست مشو، با صمد نشین
گفتا: به کوی عشق همین و همان کنند
گفتم: صدر(اولین کلمهی مصراع اول)
نشین: عَروض (ضرب) (آخرین کلمهی مصراع اول)
گفتا: ابتدا (اولین کلمهی مصراع دوم)
کنند: عَجُز (آخرین کلمهی مصراع دوم)
بقیهی کلمات میان صدر و عروض و نیز ابتدا و عجز، حشو نامیده میشدند.
این آرایه، بازبردن واژهای است که در صدر بیت آمده به عجز؛ یعنی پایان آن. به سخن دیگر، تکرار واژهی آغازین بیت در پایان آن است.
سامان خویش گم نکند هرگز
آن کس که یافت از کف تو سامان
(فرخی سیستانی)
آدمی در عالم خاکی نمیآید به دست
عالمی از نو بباید ساخت وز نو آدمی
(حافظ)
ردّ العَجُزِ عَلَی الصَدر
این نوع تکرار، باز بردن واژهی پایانی بیت قبل، به آغاز بیت بعد است و همواره، در دو بیت شکل میگیرد:
در خرابات مُغان، ما نیز هممنزل شویم
کاین چنین رفته است در عهد ازل، تدبیر ما
ما مریدان، روی سوی کعبه چون آریم؟ چون
روی سوی خانهی خَمّار دارد پیر ما
بدیع در شعر فارسی، دکتر عَقدایی، ص ۱۶ - ۱۹.
#آرایههای_ادبی
#ردالصدرعلیالعجز
#ردالعجزعلیالصدر
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
خانهی شاعر
از مهدی الماسی
خانهی شاعر، از کلمات بود
نه سقفی داشت
نه دری
نه پردهای
خانهی شاعر، از باران خیس شد
و با باد رفت
و با نور، یکی شد.
شعر نو و آزاد، الماسی، ص ۳۰۷.
#خانهیشاعر
#کلمات
#مهدیالماسی
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
شعر
از دکتر سید حسن حسینی
از شاخهی خشک میوه چیدن، شعر است
با بال شکسته پر کشیدن، شعر است
این منظرههای سخت تکراری را
از زاویههای تازه دیدن، شعر است.
مجموعهی کامل شعرهای سید حسن حسینی، ص ۷۶.
#شعر
#سیدحسنحسینی
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
ضربالمثلهای جهان 📚📚📚
از شعرا و دانشمندان، فقط پس از مرگشان قدردانی میشود.
(ایتالیایی)
🦋🦋🦋
از عدالت، عدالت میزاید و از آزار، آزار.
(یونانی)
🦋🦋🦋
از کیف پولت بپرس که چه باید بخری.
(اسکاتلندی)
🦋🦋🦋
از گدای سابق، گدایی نکن و نزد نوکر سابق، خدمتکاری نکن.
(اسپانیایی)
🦋🦋🦋
از من نپرس پسر کیستم؛ بپرس کیستم.
(روسی)
🦋🦋🦋
از هر چه نفرت داریم، به ما میچسبد.
(اسلواکیایی)
🦋🦋🦋
از هر ده دلیل قاضی، نُه دلیل آن، بر متهم پوشیده است.
(یونانی)
🦋🦋🦋
فرهنگ جامع ضربالمثلهای ایران و جهان، دکتر هاشمی، ص ۳۴ - ۳۶.
#ضربالمثلهای_جهان
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
یک رباعی از نیما یوشیج
گفتم: صنما، کجا تو را خانه بُوَد؟
گفتا: به هر آن دلی که ویرانه بود
گفتم: ز چه در پسندت افتاد خراب؟
گفت: آن که خراب نیست، بیگانه بود
مجموعهی کامل اشعار نیما یوشیج، سیروس طاهباز، ص ۸۲۵.
#دل
#نیمایوشیج
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
محبت
از صائب تبریزی
بی محبت مگذران عمر عزیز خویش را
در بهاران، عندلیب و در خزان، پروانه باش
مشاعرهی جدید، ص ۷۶.
#محبت
#صائبتبریزی
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303
امام علی - علیه السلام - فرمودند:
بدون شایستگی، خواهان ثنا و ستایش (از مردم) بودن، ابلهی است.
غرر الحکم، ج ۲، ص ۴۷۰.
#امام_علی(ع)
#شایستگی
#ستایش
https://eitaa.com/joinchat/3003253043Ce1ab333303