📌قاتل امام حسین علیه السلام کیست؟
پاسخ:
بین #منبری_ها و #مداحان، شهادت امام #حسین(ع) توسط #شَمِر بن ذي الجوشن شهرت دارد، اما برخلاف این شهرت، دیدگاه مورخان کهن و حتی معاصر بر اساس اسناد بر این است که قاتل سیدالشهدا، #سنان_بن_انس است.
◀️طبق گزارش #مقاتل،
آنگاه که دشمنان از اطراف امام #حسین(ع) پراکنده شدند در حاليکه او گاهي با صورت روي زمين ميافتاد و گاهي برميخاست. در اين حال سنان بن اَنس به او نزديک شد و با #نيزه ضربتي بر امام زد که در اثر آن، امام نقش بر زمين شد.
سنان، به #خولي بنيزيد اصبحي گفت:
سر حسین(ع) را از بدن جدا کن!. #خولي خواست اين کار را بکند، امّا دچار سستي شد و #لرزه بر اندامش افتاد. سنان به او گفت:
خدا بازوانت را سست و دستانت را از بدن جدا کند. آنگاه خودش از اسب فرود آمد و سر مبارک امام حسین(ع) را از تن جدا کرد.
سِنان بناَنس شخصي احمق و سبک مغز بود، او در صدد به دست آوردن سر مبارک امام حسین(ع) و اميدوار به #جايزه #ابنسعد بود. طبق روايت #ابيمخنف از امام #صادق(ع)، او از ترس اينکه مبادا سر امام به دستش نيفتد، هر يک از سپاه #کوفه را که به امام نزديک ميشد، مورد حمله قرار داده، به عقب ميراند، تا اينکه بالاخره نزد حضرت فرود آمد و گلوي [مبارک] آن حضرت را بريد و سر [مبارک] را جدا کرد و آن را به خَوْلي بن يزيد سپرد.
◀️طبق گزارش شیخ #صدوق(م381ق) نیز،
سِنان بن اَنس ايادي ـ كه لعنت خدا بر او باد ـ پياده شد و #محاسن امام حسين(ع) را گرفت و با شمشير بر گلوي وي ميزد و ميگفت:
«به خدا سوگند، سرت را از تنت جدا ميكنم در حالي كه ميدانم تو پسر رسول خدايي و از جهت پدر و مادر برترين مردمان هستي.»
اگرچه #خوارزمی #قاتل امام را شمر می داند، اما بسیاری از مورخان آن را صحیح نمی دانند. چنانکه:
◀️قاضي نُعمان تميمي مغربي(م 363 ق) صاحب کتاب شرحُ الاخبار في فَضائل الائمة الاطهار، قاتل امام را سنان می داند؛
◀️ابناثير(م630ق) در کتاب اُسْدُالْغَابَة في معرفة الصَّحابة دربارة قاتل امام حسين(ع) پس از نقل چند قول، ميگويد: صحيح آن است كه سِنان بن اَنس، حسين بنعلي(ع) را كشت.
◀️يوسف بنقُزَغْلِي بغدادي معروف به سِبْط ابنجُوْزي(م654ق) در کتاب تَذكرةالخواص من الامّة بذكر خَصائص الائمة(ع) نیز چندين قول را بيان كرده و سپس گفته است كه صحيحتر آن است كه سِنان بن اَنس نَخَعِي با مشاركت شمر، حضرت را كشتند.
📚طبري، تاريخ الامم و الملوک، ج 5، ص453، 454.
📚شيخ صدوق، الامالي، مجلس30، ص 226.
📚خوارزمي، مقتلالحسين، ج2، ص36؛
📚ابناثير، اُسْدُالْغابَة في معرفة الصَّحابَة، ج1، ص498.
📚برای مطالعه بیشتر، ر.ک. #مقتل جامع سیدالشهدا علیه السلام.
...............
#جدا_کننده_سر_مطهر_امام_حسین
چه کسی بود ؟
در منابع تاریخی اختلاف شدیدی درباره نام قاتل امام حسین علیه السلام به چشم میخورد:
۱. سنان بن انس؛ ۲. شمر بن ذی الجوشن؛ ۳. خولی بن یزید؛ ۴. شِبْل بن یزید (برادر خولی)؛ ۵. حصین بن [نمیر] تمیمی؛ ۶. مهاجر بن اوس تمیمی؛ ۷. کثیر بن عبدالله شَعبی؛ ۸. ابن جوان یمامی؛ ۹.سنان ابن انس با مشارکت زُرعة بن شریک؛ ۱۰. مردی از مَذْحِج.
سبط ابن جوزی پس از نقل چند قول در تعیین قاتل (جداکننده سر مطهر) امام نوشته است: درست آن است که قاتل حسین علیه السلام سنان با مشارکت شمر بوده است.
در مجموع با توجه به آنچه بیشتر منابع، که در کهن ترین و معتبرترین منابع نیز در میان آنها هستند، سنان را قاتل امام معرفی کرده اند، به نظر می رسد قاتل مباشر امام، یعنی چه کسی که سر مطهر آن حضرت را از بدن جدا کرد، سنان بن انس بوده است؛ فردی احمق و جسور که این کار را به دستور فرمانده لشکرش، شمربن ذی الجوشن انجام داده است. ابن اثیر نیز پس از نقل برخی اقوال در این باره گفته است: صحیح آن است که حسین بن علی علیه السلام را سنان بن انس کشت.
بنابراین قاتل امام در درجه اول، شمر بن ذی الجوشن بود که فرمان قتل آن حضرت را صادر کرد. از این رو در روایات و زیارات، مانند زیارت عاشورا به نام لعنت شده است. همچنین او بود که با پیشنهاد صلح آمیز عمر سعد به امام حسین علیه السلام مخالفت کرد و عبیدالله بن زیاد را تحریک کرد که پیشنهاد صلح آمیز پیشنهاد عمر سعد را که مبتنی بر مذاکره و مصالحه بود، رد کند.
درباره چگونگی قتل امام حسین علیه السلام معروف است که سر آن حضرت را از قفا بریده اند. در منابع اولیه گزارشی در این باره وجود ندارد؛ اما در منابع در قرن ششم به بعد این مطلب تصریحا یا تلویحا بیان شده است.
خوارزمی خود به این امر تصریح نکرده است؛ اما بنا بر قول وی و برخی دیگر، وقتی نگاه حضرت زینب سلام الله علیها به بدن مطهر برادرش حسین علیه السلام افتاد، او را سر بریده از قفا توصیف کرد.
به گزارش ابن شهر آشوب، امام سجاد علیه السلام در خطبه ای که در شام یزید خواند، خود را فرزند کسی دانست که سرش از قفا جدا شد.