.
🎈این سه چیز از علامتهای مؤمن است
🎀 قَالَ آيَةُ اَللهِ اَلْعُظْمَى اَلْإِمَامُ اَلصَّادِقُ صَلَوَاتُ اَللهِ عَلَيْهِ : ثَلَاثٌ هُنَّ مِنْ عَلَامَاتِ الْمُؤْمِنِ: عِلْمُهُ بِاللَّهِ وَ مَنْ یحِبُّ وَ مَنْ یبْغِضُ.
❤️ حضرت امام صادق صلوات الله علیه می فرمایند : این سه چیز از علامتهای مؤمن است: خداشناسی او، و چه کسی را دوست میدارد و چه کسی را دشمن.
📕بحارالانوار، ج ١، ص ٢١۵
👺#اهمیت_تولی_و_تبری
.
.
#امام_عسکری
🌸 امام حسن عسکری(ع) در بیان دشمن
جعفر کذاب، برادر امام حسن عسکری(ع) که میخواست به ناحق، خود را امام معرفی کند، با حضور امام زمان(عج) و اقامه نماز بر پیکر پاک امام حسن عسکری(ع) خوار و رسوا شد. از این رو، بیست هزار دینار برای خلیفه فرستاد و برای او نوشت: ای امیرمؤمنان! مقام و منزلت برادرم را به من بده.
خلیفه اگرچه از کینه و دشمنی با امام لبریز بود، ولی لب به حق گشود و پاسخ داد: منزلت برادرت، حسن عسکری از طرف ما نیست، بلکه از سوی خداوند است. ما همواره میکوشیدیم قدر و منزلت او را پایین آوریم ولی به دلیل پاکدامنی، نیک رفتاری، دانش و عبادتش بر عظمت او افزوده میشد. اگر تو نزد پیروان برادرت همان ارزش را داری به تأیید ما نیاز نداری و اگر چنین نیست، کاری از ما بر نمی آید.
📚منبع
بحارالانوار، علامه مجلسی، ج ۵۲، ص ۴۹
جلوه هایی از اعجاز معصومین(ع)، علامه قطب الدین راوندی، ص ۷۶۸
#شهادت_امام_عسکری
#میلاد_امام_عسکری
#امام_حسن_عسکری
#فضائل_امام_عسکری
#مداحی_عالمانه
.........
🌹 عزّت امامان امری آسمانی
روزی مستنصر بالله، خلیفه عباسی به سامرا رفت. اطرافیان به آگاهیاش رساندند که قبر امام حسن عسکری(ع) مورد توجه مردمان است ولی قبر پدران او یعنی خلفای عباسی را ویرانی و کثافت فرا گرفته است. از این رو به او گفتند: شما پادشاهان دنیا هستید و نباید قبر پدرانتان به این حال باشد و کسی هم به زیارت آنها نیاید. دستور دهید کسی این کثافتها را پاک کند و آنها را مانند قبور امامان علویان بسازد تا مردم به زیارت آن ها نیز بروند.
خلیفه در پاسخ گفت: این عزت امامان شیعه و آبادانی مزار آنها، امری آسمانی و از طرف خداوند است و اجبار مردم به کاری فایده ندارد.
📚منبع
منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، ج ۲، ص ۷۶۳
............
.
#امام_زمان
🌷 مهدی موعود(عج) در دیدگاه اهل سنت
در منابع روایی اهل سنت، احادیث متعددی درباره مهدی و منجی آخرالزمان آمده است.
که برخی محدثان اهل سنت مانند آبری شافعی، عبدالحق دهلوی، سفارینی و شوکانی به متواتر بودن آنها تصریح کردهاند. اهل سنت بر پایه این روایات به وجود «مهدی» باور دارند.
اما در عین حال دیدگاه بسیاری از اهل سنت در این زمینه اختلافاتی با دیدگاه شیعه دارد. از جمله اینکه پدر «مهدی» از دیدگاه اهل سنت، همنام پدر پیامبر(ص) یعنی عبدالله است در حالی که شیعه وی را فرزند امام عسکری(ع) میداند. همچنین در دیدگاه مشهور اهل سنت، مهدی در آخرالزمان به دنیا خواهد آمد. گروهی از اهل سنت نیز مهدی را از نسل امام حسن(ع) میدانند، در حالی که بر اساس اعتقاد شیعه او از نسل امام حسین(ع) است.
با این وجود، اشتراکهایی میان باورهای اهل سنت و شیعیان درباره منجی آخرالزمان وجود دارد؛ از جمله آنکه وی از نسل و همنام پیامبر اکرم(ص) و ملقب به «مهدی» است. قیامی حتمی در آخرالزمان خواهد داشت که بر همه ظالمان پیروز شده و عدل و داد را در سراسر جهان برقرار میکند و عیسی(ع) همراه با او به زمین بازمیگردد. (۱)
از سوی دیگر، برخی از علمای اهل سنت، مهدی موعود در اسلام را همان امام دوازدهم شیعیان دانستهاند؛ سبط ابن جوزی، از علمای قرن هفتم قمری، در کتاب تذکرة الخواص پس از معرفی فرزند امام حسن عسکری(ع) گفته است: «وهو الخلف الحجة صاحب الزمان القائم و المنتظَر؛ او همان صاحب الزمان و قائم است که [مسلمانان] در انتظار آمدنش هستند.»(۲)
ابنطلحه شافعی، از علمای قرن هفتم قمری نیز در کتاب مطالب السؤول، مهدی منتظر را همان فرزند امام حسن عسکری(ع) دانسته و روایات ظهور او در آخرالزمان را نقل کرده است. (۳)
📚منبع
(۱) دانشنامه امام مهدی(عج)، محمدی ریشهری، ج ۱، ص ۷۶
(۲) تذکرة الخواص، ابنجوزی، ص ۳۲۵
(۳) مطالب السؤول، ابنطلحه شافعی، ص ۳۱۱
#امام_زمان_عج
#فضائل_امام_زمان عج
#مداحی_عالمانه
.
🌹 جهان پس از ظهور / اقتصاد شکوفا و سالم
امام جعفر صادق(ع) فرمود: «در دولت مهدی عجل اللّه تعالی فرجه الشریف ربا از بین می رود.» (۱)
همچنین در مورد عمران و آبادی، امام باقر(ع) فرمود: «در زمان حکومت مهدی عجل اللّه تعالی فرجه الشریف در روی زمین، ویرانهای باقی نمیماند مگر آنکه آباد میگردد.» (۲)
📚منبع
(۱) منتخب الاثر، لطفالله صافی گلپایگانی، ص ۴۷۴
(۲) همان، ص ۶۰۶
#امام_زمان_عج
#فضائل_امام_زمان عج
#مداحی_عالمانه
.
🌹 جهان پس از ظهور / سلامتی جسم و روان
امام محمدباقر(ع) فرمود: «هر کس قائم را درک کند اگر به بیماری دچار باشد، شفا یابد و چنانچه دچار ناتوانی باشد توانا و نیرومند گردد.»
📚منبع
بحار الانوار، علامه مجلسی، ج۵۲، ص ۳۳۶
........
.
🌹 جهان پس از ظهور / فراگیری حکمت
امام محمدباقر(ع) فرمود: «در روزگار مهدی عجل اللّه تعالی فرجه الشریف به اندازهای به شما حکمت و فهم داده میشود که یک زن در خانهاش، بر طبق کتاب خدا و سنت پیامبر قضاوت (رفتار) میکند.»
📚منبع
بحار الانوار، علامه مجلسی، ج ۵۲، ص ۳۵۲
#امام_زمان
#ظهور_امام_زمان
#مداحی_عالمانه
........
🌹 جهان پس از ظهور / توجه به عبادت
امام علی(ع) فرمود: «مردم در روزگار مهدی عجل اللّه تعالی فرجه الشریف به عبادت و دین روی میآورند و نماز را به جماعت برگزار میکنند.»
📚منبع
عقد الدرر، مقدسی شافعی سلمی، ص ۱۵۹
................
🌹 جهان پس از ظهور / رشد اخلاق و صفات پسندیده و از بین رفتن رذایل و صفات ناپسند
امام علی(ع) فرمود: «هنگامی که قائم ما قیام کند کینههای بندگان نسبت به هم از دلهایشان زدوده میشود.» و در روایتی امام محمدباقر(ع) فرمود: «هنگامی که قائم ما قیام کند، دستش را بر سر بندگان میگذارد و اخلاقشان را به کمال میرساند.»
📚منبع
بحار الانوار، علامه مجلسی، ج ۵۲، ص ۳۳۶
.........
🌹 جهان پس از ظهور / شکوفایی علم و دانش
امام صادق(ع) میفرماید: «دانش، بیست و هفت حرف است و همه آن چه پیامبران آوردهاند، تنها دو حرف از آن است و مردم تاکنون جز با آن دو حرف با حرفهای دیگر آشنایی ندارند. هنگامی که قائم عجل اللّه تعالی فرجه الشریف قیام کند، بیست و پنج حرف دیگر را بیرون میآورد و بین مردم نشر و گسترش دهد و آن دو حرف را نیز ضمیمه کند و مجموع بیست و هفت حرف را میان مردم گسترش میدهد.»
📚منبع
بحار الانوار، علامه مجلسی، ج ۵۲، ص ۳۳۶
.
.
#رسول_الله
🌺 طبیب دوّار
امام على(ع) در اینباره مىفرماید: «طَبیبٌ دَوّارٌ بِطِبّهِ قَد اَحکَمَ مَراهِمَهُ وَ اَحمى (اَمضى) مَواسِمَهُ یَضَعُ ذلِکَ حَیث الحاجَة اِلَیه، مِن قُلُوبٍ عُمى، وَ آذانٍ صُمٍّ وَ السَنَةٍ بکُم مُتَتَبِّعٍ بِداوئه مَواضِعَ الغفلة و مَواطِنَ الحَیرَة
پیامبر(ص) طبیبى است که براى درمان بیماران سیّار است (و خود نزد بیماران مىرود)، مرهمهاى شفابخش او آماده و ابزار داغ کردن زخم ها را گداخته براى شفاى قلبهاى کور و گوشهاى ناشنوا و زبانهاى لال آماده و با داروى خود در پى یافتن بیماران فراموش و سرگردان است» (١)
این همان طبیب سیّار است که به دنبال بیماردلان مکه مىرفت و برخى از آنها آن حضرت را سنگباران مىنمودند و گاه حضرت مجبور مىشد که مکه را ترک نموده به کوهها پناه برد. حضرت خدیجه کبرى(س) و امیرمؤمنان(ع) به دنبال آن حضرت وقتى او را مىیافتند، زخمهاى پاى او را (که بر اثر سنگهاى بیماران غافل و ناآگاه زخمى شده بود) مداوا مىکردند اما در همان حال آن دل رئوف و مهربان مىگفت: «اللهُم اِغفِر قَومى فَاِنَّهُم لا یَعلَمُون(٢)
خدایا قوم مرا (هدایت کن و آنها را) ببخش چرا که آنها ناآگاهند.(٣)
📚منبع
(۱) نهج البلاغه، خطبه ۱۰۸، ص ۲۰۰
(٢) منتخب میزان الحکمه، محمد محمدی ری شهری، ص ۴۹۹
الترغیب و الترهیب، عبدالعظيم المنذری، ج۳، ص ۴۱۹
(٣) کنزالعمال، علی متقی هندی، حدیث ۵۸۱۸
کشف الغمّه، علی بن عیسی اربلی، ج ۲، ص ۵۳۷
#پیامبر_اکرم
#فضائل_حضرت_محمد
#مداحی_عالمانه
............
🌷 پیامبر مهربانیها
امام على(ع) درباره اخلاق پیامبر و نرم خویى و مهربانى او میفرمایند: «کانَ اَجوَد النّاسِ کَفّاً وَ اَجرَأُ النّاسِ صَدراً وَ اَصدقُ النّاس لَهجَةً وَ اَوفاهم ذِمّةً وَ الَینهُم عَریکَةً وَ اکرَمَهُم عِشرَةً و مَن رآهُ بَدیهَةً هابَهُ وَ مَن خالَطَهُ فَعَرَفَهُ اَحَبّهُ، لَم اَرَقَبلَهُ وَ لا بَعدُه مِثلَه.»
«(پیامبر اکرم) سخاوتمندترین مردم و شجاعترین آنها و راستگوترین آنها و وفادارترین انسان نسبت به وعده و نرمترین (انسان) از نظر خوى و کریمترین مردم در برخورد و معاشرت بود و هرکس در ابتدا او را مىدید از او دورى مىکرد (ولى) هرکس با او همراه مىشد و او را مىشناخت (به او علاقمند مىشد) و سخت به او محبّت مىورزید به گونهاى که مثل او قبل از آن و بعد از آن ندیده بود.»
📚منبع
مکارم الاخلاق، رضی الدین طبرسی، ج ۱، ص۵۱
.........
🌹 رنجهای شما برای او سخت است
«لَقَد جاءَکم رَسولٌ مِن اَنفسکم عَزیزٌ عَلَیه ما عَنتّم حَریصٌ عَلیکُم بِالمُؤمِنین رَئُوفٌ رَحیمٌ؛ همانا فرستادهاى از خود شما به سویتان آمد که رنجهاى شما بر او سخت است و اصرار بر هدایت و راهنمایى شما دارد و نسبت به مؤمنان دلسوز و مهربان است.» (۱)
دلسوزى حضرت ختمى مرتبت به حدى بود که گاهى از شدت غصّه و ناراحتى در آستانه هلاکت قرار مىگرفت.
قرآن در این رابطه مىفرماید: «فلَعلّک باخِغٌ نَفسَک عَلى آثارِهم اِن لَم یُؤمِنوا بهذا الحدیث اَسَفاً؛ گویى مىخواهى به خاطر اعمال (نامناسب) آنان، اگر به این گفتار ایمان نیاورند، خود را هلاک کنى.» (۲)
📚منبع
(۱) سوره توبه، آیه ۶۱
(۲) سوره کهف، آیه ۶
.........
💐 بردبارترین انسان
«ما أوذِىَ اَحَدٌ مثلُ ما اوذیت فى اللّه؛ (۱) هیچ کسى (و پیامبرى) همانند من در راه خدا آزار و اذیت ندید.»
لذا صبر او نیز از همه بیشتر بود.
اسماعیل بن عیاش مىگوید: «کانَ رَسُولُ اللّه (صلى اللّه علیه و آله و سلّم) اَصبَرُ عَلى اَوزار النّاس؛ (۲) رسول خدا(ص) بردبارترین انسان بر وزر و وبال مردم بود.»
📚منبع
(۱) الطبقات الکبرى، ابن سعد، ج ۱، ص۳۷۸
(۲) مکارم الاخلاق، رضی الدین طبرسی، ج ۱، ص۵۳
.
.
#رسول_الله
🌺 دلسوز مردم
حضرت على(ع) در نهج البلاغه جملات زیبایى درباره دلسوزى و خیرخواهى آن حضرت دارد که به نمونهای اشاره میشود:
«خدا پیامبر اسلام(ص) را هنگامى مبعوث فرمود که مردم در حیرت و سرگردانى بودند، در فتنهها به سر مىبردند، هوى و هوس بر آنها چیره شده و خود بزرگ بینى و تکبر به لغزشهاى فراوانشان کشانده بود و نادانیهاى جاهلیت پست و خوارشان کرد و در امور زندگى حیران و سرگردان بودند و بلاى جهل و نادانى دامنگیرشان بود.»
«فبالَغ (صلى اللّه علیه و آله و سلّم) فى النّصیِحة وَ مَضى عَلى الطَّریقَةِ وَ دَعا اِلَى الحِکمَةِ وَ المَوعِظَة الحَسَنَة؛ (۱) پس پیامبر اکرم(صلى اللّه علیه و آله و سلّم) در نصیحت و خیرخواهى نهایت تلاش را کرد و آنان را به راه راست راهنمایى و از راه حکمت و موعظه نیکو، مردم را به خدا دعوت فرمود.»
در جاى دیگر فرمود: «محمد(صلى اللّه علیه و آله و سلّم) بار سنگین رسالت را بر دوش کشید و به فرمانت قیام کرد و به سرعت در راه خشنودى تو گام برداشت. حتى یک قدم بر عقب برنگشت و اراده او سست نشد و در پذیرش و گرفتن وحى نیرومند بود. حافظ و نگهبان عهد و پیمان تو بود و در اجراى فرمانت تلاش کرد تا آنجا که نور حق را آشکار و راه را براى جاهلان روشن ساخت و دلهایى که در فتنه و گناه فرو رفته بودند هدایت شدند پرچمهاى حق را بر افراشت و احکام نورانى را بر پا کرد.» (۲)
📚منبع
(۱) نهج البلاغه، خطبه ۹۵
(۲) نهج البلاغه، خطبه ۷۲
#پیامبر_اکرم
#فضائل_حضرت_محمد
#مداحی_عالمانه
.
.
#امام_صادق
✳️ لبیک اللهم لبیک
شیخ صدوق روایت میکند: مالك بن انس، فقيه مدينه (و امام مذهب مالکی) گفت: هنگامی که من خدمت حضرت صادق(ع) میرسيدم برايم پشتى میگذاشت و احترام میكرد و میفرمود: «مالک! من تو را دوست دارم.»
من از اين مطلب خوشحال میشدم و خدا را ستايش مینمودم. ایشان پيوسته به يكى از اين سه كار مشغول بود: يا روزه بود يا به عبادت مشغول بود و يا ذكر میگفت و از بزرگترين بندگان خدا و پارسايانى كه از خداوند ـ عز و جل ـ میترسند به شمار میرفت.
بسيار حدیث نقل مینمود، خوش مجلس بود و همنشينى با او فایده بسیار داشت.
وقتى میفرمود قال رسول اللَّه صلّى اللَّه عليه و آله (پيغمبر فرمود:…) گاهى سبز میشد و گاهى زرد. آن چنان كه دوستان اگر ايشان را میديدند نمیشناختند.
سالى با ايشان به حج رفتم. همين كه سوار بر مركب شد، بعد از احرام، هر چه میخواست لبيک بگويد صدا در گلويش میگرفت، به طورى كه نزديک بود از مركب بيفتد. عرض كردم: ای پسر رسول خدا! لبيک بگویيد، چارهاى نيست بايد گفت!
فرمود: «ابن ابى عامر! چگونه جرأت کنم و بگويم «لبيك اللهم لبيك» در حالی که میترسم خداوند عز و جل بگويد: «لا لبيك و لا سعديك»!»
📚منبع
خصال، شیخ صدوق، ص ۷۹
علل الشرایع، شیخ صدوق، ص ۲۳۴
امالی، شیخ صدوق، ص ۱۶۹
#امام_صادق
#فضائل_امام_جعفر_صادق
#مداحی_عالمانه
............
✅ باز پس نگرفتن عطا
مردی از حاجیان در مدینه خوابید، او گمان کرد همیانش را دزدیدهاند. بیرون آمد و امام جعفر صادق(ع) را دید که نماز میگذارد، او را نمیشناخت، به او آویخت و گفت: تو همیان مرا برداشتهای؟!
امام پرسید: «چقدر در آن بوده؟»
مرد گفت: هزاردینار
راوی گوید او را به خانه خویش برد و هزار دینار وزن کرد.
مرد به خانه خویش بازگشت و همیان خود را آن جا دید.
نزد امام صادق(ع) آمد و آن مال را آورده و عذر خواست.
امام آن را نپذیرفت و فرمود: «چیزی که از دست من برود به من بازنگردد.»
راوی گوید: مرد درباره او پرسید.
گفتند: او جعفر صادق است.
گفت: بی دلیل نیست این کردار، کردار کسانی چون اوست.
📚منبع
الرسالة القشيريه، قشیری، ج٢، ص٣٨٤
..............
❇️ تو را در راه خدا آزاد کردم
سفیان ثوری، بر حضرت صادق(ع) وارد شد. حال آن حضرت را دگرگون دید. علّت آن را پرسید. فرمود: «من، افراد خانواده را از رفتن به پشت بام نهی کرده بودم. وقتی داخل خانه شدم یکی از کنیزان را دیدم که یکی از فرزندان را بر دوش گرفته از نردبان بالا میرود. هنگامی که مرا دید، از ترس لرزید و کودک بر زمین افتاد و مرد. اکنون نگرانی من از مرگ فرزندم نیست بلکه بدین جهت نگرانم که کنیز از من ترسید و این حادثه به وقوع پیوست.»
آنگاه به کنیز فرمود: «تو را در راه خدا آزاد کردم. چیزی بر تو نیست.» این سخن را دو مرتبه تکرار کرد.
📚منبع
بحارالانوار، علامه مجلسی، ج ۴۷، ص ۲۴
مناقب آل ابی طالب، ابن شهر آشوب، ج ۴، ص ۲۹۶
.
4_6001190582444103376.mp3
8.56M
مجمع حضرت یاس کبود(س)
📻 بشنوید| اصول و فنون مداحی
🎤 استاد دکتر محمد فراهانی
🕌 مجمع یاس کبود
🗓 یکشنبه ۱۴۰۳/۰۶/26
✅ #آموزش_مداحی
سرودهایی که عبارت عربی آیات قرآن را دارند بهتر است کف زده نشود.
مثل سرود اَین الحسن اَین الحسین👇
https://eitaa.com/emame3vom/40069
متن و صوت دوتا ساقی ...👇
https://eitaa.com/emame3vom/69173
4_6001190582444103377.mp3
28.91M
📻 #سخنرانی
🎤#شیخ_محمود_ریاضت
🕌 مجمع یاس کبود
🗓 یکشنبه ۱۴۰۳/۰۶/26
#آداب_نوکری
بچه مذهبی ها چرا به جون هم می افتند!
تعریف درستی از برائت نداریم
آیت الله سیستانی ذکرِ زیر صدا رو اهانت به امام حسین دانستند و ممنوع اعلام کردند.
أَعِينُونِي بِوَرَعٍ وَ اجْتِهَادٍ وَ عِفَّةٍ وَ سَدَادٍ.
........
قائل : امیرالمؤمنین (علیه السلام)
مَنْ أَحَبَّنَا فَلْيَعْمَلْ بِعَمَلِنَا وَ لْيَتَجَلْبَبِ اَلْوَرَعَ .
غرر الحکم / ترجمه انصاری قمی ; ج ۲ ص ۶۵۸
هر كه دوستدار ما است بايد كردار ما را كار بندد و لباس پرهيزكارى را در پوشد.
غرر الحکم / ترجمه رسولی محلاتی ; ج ۲ ص ۵۳۶
. 303/5 كسى كه ما را دوست دارد، بايد به عمل ما عمل كند، و پارسايى را همچون پيراهنى به تن كند.
اللهم اجعل محیای محیا محمد و آل محمد
.
#امام_علی
نهج البلاغه ( نسخه صبحی صالح )
أَلَا وَ إِنَّ لِكُلِّ مَأْمُومٍ إِمَاماً يَقْتَدِي بِهِ وَ يَسْتَضِيءُ بِنُورِ عِلْمِهِ؛ أَلَا وَ إِنَّ إِمَامَكُمْ قَدِ اكْتَفَى مِنْ دُنْيَاهُ بِطِمْرَيْهِ وَ مِنْ طُعْمِهِ بِقُرْصَيْهِ؛ أَلَا وَ إِنَّكُمْ لَا تَقْدِرُونَ عَلَى ذَلِكَ، وَ لَكِنْ أَعِينُونِي بِوَرَعٍ وَ اجْتِهَادٍ وَ عِفَّةٍ وَ سَدَادٍ. فَوَاللَّهِ مَا كَنَزْتُ مِنْ دُنْيَاكُمْ تِبْراً وَ لَا ادَّخَرْتُ مِنْ غَنَائِمِهَا وَفْراً وَ لَا أَعْدَدْتُ لِبَالِي ثَوْبِي طِمْراً وَ لَا حُزْتُ مِنْ أَرْضِهَا شِبْراً وَ لَا أَخَذْتُ مِنْهُ إِلَّا كَقُوتِ أَتَانٍ دَبِرَةٍ، وَ لَهِيَ فِي عَيْنِي أَوْهَى وَ أَوْهَنُ مِنْ عَفْصَةٍ مَقِرَةٍ.
مکارم شیرازی
بدان، كه هر كس را امامى است كه بدو اقتدا مى كند و از نور دانش او فروغ مى گيرد. اينك امام شما از همه دنيايش به پيرهنى و ازارى و از همه طعامهايش به دو قرص نان اكتفا كرده است. البته شما را ياراى آن نيست كه چنين كنيد، ولى مرا به پارسايى و مجاهدت و پاكدامنى و درستى خويش يارى دهيد. به خدا سوگند، از دنياى شما پاره زرى نيندوخته ام و از همه غنايم آن مالى ذخيره نكرده ام. و به جاى اين جامه، كه اينك كهنه شده است، جامه اى ديگر آماده نساخته ام.
.........
شرح
شرح : پیام امام امیر المومنین ( مکارم شیرازی )شرح ابن میثم بحرانی ( ترجمه محمدی مقدم )منهاج البراعه (خوئی)
هرگز چيزى از دنيا نيندوختم:
امام(عليه السلام) براى بيدار ساختن عثمان بن حنيف و امثال او در اين بخش از نامه خود به چند نکته مهم اشاره مى کند. نخست مى فرمايد: «آگاه باش! هر مأمومى امام و پيشوايى دارد که بايد به او اقتدا کند و از نور دانش او بهره گيرد»; (أَلاَ وَإِنَّ لِکُلِّ مَأْمُوم إِمَاماً، يَقْتَدِي بِهِ وَيَسْتَضِيءُ بِنُورِ عِلْمِهِ).
اشاره به اينکه انسان در اين مسير پر پيچ و خم زندگى مادّى و معنوى نمى تواند يله و رها باشد، بلکه يا بايد خودش با تمام شرايط لازم پيشواى خلق باشد يا از پيشواى شايسته اى پيروى کند و گر نه در اين بيابان هولناک زندگى به بيراهه خواهد افتاد و سرگردان مى شود.
آن گاه مى افزايد: «(تو بايد به امام و پيشواى خود نگاه کنى) بدان امام شما از دنيايش به دو جامه کهنه و از غذاهايش به دو قرص نان قناعت کرده است»; (أَلاَ وَإِنَّ إِمَامَکُمْ قَدِ اکْتَفَى مِنْ دُنْيَاهُ بِطِمْرَيْهِ(1)، وَمِنْ طُعْمِهِ بِقُرْصَيْهِ(2)).
معروف اين است که آن دو جامه از کرباس و آن دو قرص نان از جوى (سبوس ناگرفته بود) که خوارک روزانه آن حضرت را تشکيل مى داد يکى را ظهر و ديگرى را شام ميل مى کرد.
اين در واقع اقتدا به رسول خدا(صلى الله عليه وآله) بود که پيشواى امام(عليه السلام) محسوب مى شد، همان طور که در حديث آمده است: «إنَّ رَسُولَ الله مَا اتَّخَذَ قَميصَين وَلاَ إِزَارَيْن وَلاَ زَوْجَيْنِ مِنَ النِّعَالِ; پيغمبر اکرم(صلى الله عليه وآله) هرگز دو پيراهن و دو زيرجامه و دو جفت کفش براى خود تهيّه نکرد (بلکه هميشه براى خود يک دست از آنها را داشت)».(3)
برخلاف دنياپرستان و اشراف، که گاه ده ها نوع لباس يا کفش دارند، و حتى بعضى مقيدند يک دست لباس را تنها چند روز بپوشند سپس آن را کنار بگذارند و گاه در هنگام نقل و انتقالِ منازلشان، صندوق ها و چمدان هاى زيادى لباس هاى آنها را جابه جا مى کند. اما سفره هاى رنگينِ آنها خود داستان ديگرى دارد.
آن گاه از آن جهت که امام(عليه السلام) مى داند کمتر کسى پيدا مى شود که بتواند به چنين زندگى تن در دهد به خصوص کسانى که مانند فرمانداران و صاحب منصبان، امکانات فراونى در اختيار دارند به اين نکته مى پردازد که: «آگاه باش که شما نمى توانيد اين چنين باشيد، و اين زندگى را تحمّل کنيد (من شما را از آن معاف مى کنم) ولى مرا با پرهيزکارى و تلاش (براى پاک زيستن) و عفت و پيمودن راهِ درست يارى دهيد»; (أَلاَ وَإِنَّکُمْ لاَ تَقْدِرُونَ عَلَى ذَلِکَ، وَلَکِنْ أَعِينُونِي بِوَرَع وَ اجْتِهَاد، وَ عِفَّة وَ سَدَاد).
اشاره به اينکه شما از آن زندگى سخت گيرانه و زاهدانه شديد معاف هستيد; ولى چهار چيز را فراموش نکنيد که با انجام آنها در واقع به من کمک کنيد تا حکومت اسلامى را در اين کشور پهناور اسلام سامان بخشم.
نخست توصيه به «ورع» مى کند که در واقع به معناى تقواى در سرحد عالى است. سپس به «اجتهاد» يعنى تلاش و کوشش در راه حفظ عدالت و حمايت از محرومان و سوم «عفت» که به معناى خويشتن دارى در برابر شهوات مختلف است و چهارم «سداد» که انتخاب راه صحيح و مستقيم و پرهيز از بيراهه هاست. به يقين اگر مسئولان کشور اسلامى اين چهار صفت را در خود جمع کنند و زندگى آنها همچون زندگى مردم متوسط باشد و نه بيشتر، همه چيز رو به راه مى شود و توده هاى مردم از حکومت راضى خواهند شد.
سپس اشاره به نکته سومى مى کند تا درس عبرتى براى همه کارگزاران حکومت او باشد مى فرمايد: «به خدا سوگند! من هرگز از ثروت هاى دنياى شما چيزى از طلا و نقره نيندوخته ام و از غنايم و ثروت هاى آن مالى ذخيره نکرده ام و براى اين لباس کهنه ام بدلى مهيا نساخته ام و از اراضى اين دنيا حتى يک وجب به ملک خود در نياورده ام و از خوراک آن جز به مقدار قوت ناچيز چهارپاى مجروحى در اختيار نگرفته ام»; (فَوَ اللهِ مَا کَنَزْتُ مِنْ دُنْيَاکُمْ تِبْراً(4)، وَلاَ ادَّخَرْتُ مِنْ غَنَائِمِهَا وَفْراً(5)، وَلاَ أَعْدَدْتُ لِبَالِي ثَوْبِي طِمْراً، وَلاَ حُزْتُ مِنْ أَرْضِهَا شِبْراً، وَلاَ أَخَذْتُ مِنْهُ إِلاَّ کَقُوتِ أَتَان دَبِرَة).
اشاره به اينکه چنان نيست که مانند بعضى از دنيا پرستان کج انديش نخورم و نپوشم، بلکه ابلهانه ذخيره کنم; ظاهر و باطن من يکى است نه در ظاهر مالى دارم و نه در باطن، نه رياکارم و نه ظاهرساز.
شايان توجّه است که امام(عليه السلام) امکانات دنياى مادى را در چهار چيز خلاصه فرموده: يکى طلا و نقره که به صورت درهم و دينار ذخيره مى کردند و با آن دل خوش بودند. ديگر اموال مختلفى که سرمايه آنها محسوب مى شد; مانند اسب ها و شتران و وسايل پر زرق و برق منزل و فرش ها و فراش ها. سوم لباس هاى رنگارنگ و چهارم زمين هاى زراعتى و باغ ها و خانه ها و قصرها. امام(عليه السلام) مى فرمايد: به سراغ هيچ يک از اينها نرفتم (در حالى که توان آن را داشتم).
تعبير اخير امام(عليه السلام) که از نهايت تواضع و زهد آن حضرت خبر مى دهد براى آن است که مخاطب يا مخاطبانش اين مسأله مهم را جدى بگيرند و آلوده زندگى هاى پرزرق و برق اشرافى گناه آلود نشوند و با نيازمندان و مستمندان محروم مواسات کنند.
«أَتَان دَبِرَة» به چهارپايى گفته مى شود که از کثرت کار و زحمت کشيدن پشت او مجروح شده و به همين دليل نسبت به تغذيه بى ميل است (توجّه داشته باشيد که در بعضى از نسخه هاى نهج البلاغه اين جمله و جمله بعد نيامده است و جمعى از شارحان نيز به تفسير آن نپرداخته اند).
در پايان اين بخش، امام(عليه السلام) براى اينکه بى ارزش بودن دنيا در نظرش را کاملا براى همگان مجسم کند تعبير پرمعنايى دارد مى فرمايد: «اين دنيا در چشم من بى ارزش تر و خوارتر از شيره تلخ درخت بلوط است!»; (وَلَهِيَ فِي عَيْنِي أَوْهَى وَأَوْهَنُ مِنْ عَفْصَة(6) مَقِرَة(7)).
توضيح اينکه درخت بلوط انواع و اقسامى دارد; يکى از آنها داراى ميوه تلخى است که در فارسى به آن «مازو» مى گويند که هم تلخ است و هم گَس و به دليل گس بودن در دباغى براى محکم ساختن چرم از آن استفاده مى کنند.